GeceKuşu

Mart başı itibari ile hayata geçen Google gizlilik ayarları ile daha fazla kişiselleştirilmiş aramalara kavuştuk. Peki ya bizler bunun karşılığında Google’a neler vereceğiz? Google’ın yeni gizlilik ayarları tüm dünyada tepkilere neden oldu. Son olarak Japon hükümeti, Google’ı yeni ayarlar konusunda uyardı. Yeni ayarlarla birlikte kullanıcı bilgilerinin depolanması ve kullanılması öngörülürken, kullanıcı bilgilerinin Japon yasaları tarafından koruma altında tutuluyor. Tokyo Times’da yer alan habere göre, Japon hükümeti Google’dan yeni uygulamayla birlikte nelerin değişeceğini açıkça belirtmesini ve gelecek kullanıcı bildirimlerine net cevaplar vermesini istedi. İnternet devinin yeni gizlilik ayarları birçok ülkede endişelere yol açtı. Avrupa’nın soruşturma başlattığı değişiklikler Güney Kore’de de soruşturmaya konu oldu. Google Amerika Birleşik Devletleri’nde de Kongre’ye bir mektup yazarak değişiklikleri açıkladı. Benzer bir mektup Avrupa Birliği’ne de gönderildi. Bu açıklama mektubu yeterli gelmemiş olacak ki Fransa’daki düzenleyici kurum, soruşturma başlatıldığını duyurdu. Yeni gizlilik ayarları neleri getiriyor? Yeni ayarlar Google’ın kullanıcı bilgilerini bir yer depolamasına ve çok daha aktif şekilde kullanarak kullanıcılara özel sonuçlar çıkarılmasını getiriyor. Google’ın tüm servislerindeki verilerin toplanması, Youtube, Picassa, Blogger, Docs, Gmail ya da Google+ kullanıcılarının tüm hareketlerinin arama motoruna yansıtılmasını anlamını taşıyor. Örneğin Youtube’da kedi videoları izliyorsunuz. Google aralamalarda karşınıza kedi maması reklamları çıkartacak. Bu sayede kullanıcılar daha kişiselleştirilmiş aramalar yapabilirken, reklam verenlerin de daha hedefli kampanyalar düzenlenmesi hedefleniyor. Kullanıcı bilgilerinin üçüncü partilerle paylaşılarak paraya dönüştürülmesi tepki çekiyor.

Doğru tespit. Karşımızdakilere kendi duygularımız ve anlayışımız doğrudur yargısıyla bakıyor olmak. Asgari müştereklerde bile uzlaşma şansını ortadan kaldırıyor... Bundan daha olumsuz olanı ise, bizim duygu ve düşüncelerimiz paylaşıyor diye bir başkasının yaptığı hataları görmemezlikten gelmek ve onay vermek...

Sevgili dennise, senin dürüstlüğünü sorgulamadım. Bir şeye kaygı duyarak karşı çıkmak ile konuya vakıf olarak görüş belirtmek arasında ki farkı vurgulamak istedim... Canlılığın evriminde etken olan doğal seçilim kavramını, tesadüf kelimesinin izah etmekte eksik kalacağını, mekanik davranışlar örnek gösterilerek açıklanamayacağını ifade etmek istedim

Değerli arkadaşım; Siz ne dediğinizin farkında mısınız? Ezber yaklaşımlarla kısır tartışmalara yaparak elinize ne geçecek? Varsa başlık konusuyla ilgili görüşlerinizi yazın bizde okuyup bilgilenelim. Siz konuyla ilgili görüşlerinizi yazmak yerine sataşmayı tercih ediyorsunuz. Başlıkları ben açtığıma göre elbette öyle düşündüğüm için onları buraya taşıdım... Soru cevap mantığıyla tartışmak yerine, önce detaylı olarak görüşlerinizi açıklayın bende yanıt verilmesi gerekiyorsa veririm zaten. Ayrıca sırf soru soran bir yaklaşım sergilemek yerine diğer başlıklarda yazdığınız iletilere verilen yanıtları kontrol edip size yöneltilen soruları yanıtlamak nezaketini gösterin Lütfen.. http://www.turkish-m...129#entry975129 http://www.turkish-m...130#entry975130 http://www.turkish-m...134#entry975134

*** Biyolojik çeşitliliğin tarımda evrimi yararımıza kullanmaktan başka önemi de vardır. Kullanmakta olduğumuz hemen bütün ilaçlar doğal kökenlidir. Bu ürünleri ya doğal kaynaklardan sağlarız ya da yapay (sentetik) taklitlerini kullanırız. Ama asıl kimyasal “fikri” doğadan alıyoruz. Bildiğimiz değişik antibiyotik türlerinin hepsini bakteri ve mantarlara borçluyuz. Kanser tedavisinde kullanılan preparatların içerdiği colchicine, vincristin, taxol hep bitki kökenlidir. Bu tür kimyasal maddeleri çevremizdeki milyonlarca canlıda ararken bizi yönlendiren öğe canlıların evrimsel tarihleri içinde yaşadıkları ortama uygun özellikler geliştirmiş olmalarıdır. Kanser ilacı olarak kullanılan kimyasal maddeler bitkiler için birer savunma düzeneğidir. O halde ancak otoburların, parazitlerin saldırısına karşı en çok savunmaya ihtiyacı olan bitkilere bakmalıyız. Etkin kimyasal maddeleri genç yaprak ve filizlerde bulmak çok daha olasıdır. Çünkü bu genç çağda savunmasız olan bitkiler zaman içinde ortadan kalkmış olacaklardır. Oysa üremesini tamamlamış yetişkin bir bitki kendisini savunabilse de savunamasa da, kalıtsal malzemesi bir sonraki kuşağa zaten aktarılmıştır. Bu tür evrim ve çevrebilim yaklaşımıyla yaşam özelliklerine göre seçilen bitkilerin % 30′unda kanser ilacı olmaya aday kimyasal maddeler bulunmuştur. Oysa, önceleri ecza şirketleri evrimi göz ardı edip şansına topladıkları bitkilerin kurutulmuş örneklerinden ilaç elde etmeye çalışıyor ve % 1′den az bitkide kanser ilacı olmaya aday kimyasal maddeler bulabiliyorlardı. Özetle, evrim kuramı sadece fikir alanında değil uygulamaları ile de bizler için çok önemlidir. Zaten günlük yaşamımızda, sınırlı da olsa evrimden yararlanmaktayız: Kanser teşhis ve tedavisi, antibiyotik kullanımı, hayvan ve bitki ıslahı bunun en göze batan örnekleridir. Ama evrimden daha çok yararlanabiliriz. Çok Yönlü Zararlı Yönetimi, olası yeni kanser tedavileri, bulaşıcı hastalıkları ehlileştirme, kimyasal madde keşfi bu tür yeni uygulamalara örnektir. Bu uygulamaların bazıları birtakım ülkelerde bilinçli olarak yapılmaktadır, bazı yöntem ve uygulamalar ise ancak deneme aşamasındadır. Evrim kuramına sadece bir kuru söz, bir tür tartışma konusu olarak bakamayız; evrim kuramını öğrenmek ve kullanmakla yükümlü olduğumuz açıktır. Tuğrul Giray Dr. Vermont Üniversitesi, Biyoloji Bölümü, Burlington, VT, ABD *** Kaynaklar: *Berkman, E. 1976. Mikrobiyoloji Bülteni, 10:473-99. *Ewald, P.W. 1994 . Evolution of Infectious Disease. Oxford Univ.Press. *Freeman, S., Herron, J.C. 1998. Evolutionary Analysis. Prentice Hall. *Kence, M., Kence, A. 1993. J. Econ. Entomol. 86: 189-94. *Kışlalıoğlu, M., Berkes, F. 1987. Biyolojik Ceşitlilik. Türkiye Çevre Sorunları Vakfı. *Tahaoğlu, K., Kızkın, O., Karagöz, T., Tor, M., Partal, M., Şadoğlu, T. 1994. Tuber. Lung Dis. 75: 324-8. *Bilim ve Teknik Dergisi ***

*** Evrimin günlük yaşamdaki yeri artmaktadır çünkü insanlar her gün çevrelerini daha büyük oranda etkilemektedirler. Artık bir tufan yerine, günden güne insan marifetiyle atmosferde karbondioksit ve floroklorokarbon bileşiklerinin birikmesi, doğal bitki örtüsünün tarım, sanayi ve yerleşim amacıyla yok edilmesi dünyadaki canlıları tehdit etmektedir. Nuh peygamber gibi biz de canlıları korumaya çalışmalıyız. Evrim perspektifi koruma çabalarında bize yol gösterebilir. Kalıtsal olarak birbirine çok yakın bireylerin oluşturdukları tohum ya da oğulların özürlü ya da verimsiz olabileceğini biliyoruz. Bu nedenle olabildiğince çok sayıda bireyi korumaya çalışmalıyız. Canlı topluluklarındaki kalıtsal farklılıkları ölçüp, en az ne kadar canlıyı korumamız gerektiğine karar verebiliriz. Yerel doğal ve kalıtsal zenginliklerin neden korunması gerektiğine Türkiye’den önemli bir örnek buğdaydır. Ülkemize Meksika’da geliştirilen yüksek verimli bir buğday çeşidi 1966′da getirilmiş, bu tek tip buğday geniş olarak dağıtılmış ve ilk yıl çok iyi sonuç vermişti. Ama 1968-69′da sarı pas hastalığı nedeniyle bu buğday başarısız olmuştu. Meksika’da sarı pas hastalığı olmadığı için islah programında göz önüne alınmamıştı. Türkiye’de hem hastalık hem de ona dayanıklı buğday çeşitleri vardı. Sarı pasa dayanıklı, verimli bir buğday çeşidi yapay seçilimle elde edildi. Ama kısa sürede sarı pas evrim geçirdi, kalıtsal olarak tekdüze olan yeni buğday çeşidi de sarı pasa yenik düştü. Bu silahlanma yarışının çözümü ekilen bitkilerin kalıtsal çeşitliliğini arttırmakta aranmıştır. Bugün ülkemizde bir çeşidin tek soyu yerine, pasa dayanıklılık bakımından değişik kalıtsal özellikler taşıyan birçok soy içeren çeşitler geliştirilir. Elde edilen çeşit ekildiği zaman, yeni bir pas ırkı evrim geçirirse ve bazı bitkiler hastalansa bile, diğer bitkilerdeki değişik dayanıklılık özelliklerinden dolayı hastalık salgın haline gelmez. Birleşmiş Milletler Çevre Programı’nın 1995 raporunda Türkiye’den gelen buğdayda hastalığa direnç sağlayan kalıtsal malzemelerin ABD ekonomisine katkısı yılda 50 milyon ABD doları olarak tahmin ediliyor. ***

*** Aslında evrimin güncel hayata girmesi evrim kuramından çok daha önce olmuştur. Darwin’in doğal seçilimin farkına varmasını sağlayan olgu ıslah yoluyla (yapay seçilim) birer ana türden değişik güvercinlerin, koyunların, atların geliştirilmiş olmasıydı. Hayvan ıslahının da başlangıçta doğal seçilim ve evrimin ürünü olduğu düşünülmektedir. Örneğin; köpeklerin insanlara yakın yaşamaya başlayan kurtlardan gelen bir kökü olduğunu, önceleri avlanılıp yendiklerini biliyoruz. Bugünkü dostca ilişkilerimiz, çoban köpeğinden finoya farklı köpeklerin çok değişik amaçlarla kullanılması birkaç bin yıllık bir yapay seçilimin ürünüdür. Bitki ıslahı da aynı temellere dayanır. Yerel ve modern ziraatle geliştirilen buğday çeşitleri, uzun zamana kadar biyoteknolojinin de ilgi alanındaydı. İlk GD (genetiği değiştirilmiş) buğdayı Monsanto şirketi üretti ki MON 71800 yada “Roundup Ready” olarak biliniyor. Bu buğday hattına aktarılan gen, bitkiyi glifosat herbisitine (Bir çeşit yabani ot ilacı) karşı koruyan bir enzim üretiyordu. Monsanto, normal ve GD buğday arasındaki besinsel içeriğin aynı olduğunu hayvan deneyleriyle kanıtlasada toplumda GDO’lara karşı olan tepki nedeniyle bu ürün pazara sunulmamıştır. Anadolu insanının dünya uygarlığına bir katkısı da yabani buğdayı bugünkü haline getirmesidir. Anadolu, buğdayın beşiği olduğu için buğday kalıtsal malzemelerin de bir tür deposudur. Bu kalıtsal çeşitlilik bugün de önemini korumaktadır. ***

*** Sivrisinek ve sıtma sorunu şimdi yine artmaktadır. 1969′da Hindistan’da sıtma vaka sayısı yarım milyona düşmüşken, on yıl sonra bu sayı 40 katı artmış, 20 milyonu aşmıştır. Türkiye’de de Anofel sivrisinekleri Adana Çukurova’da, Çorum Osmancık’da, önce DDT ile ortadan kalktığı halde, şimdi dirençli olarak geri dönmüştür. Özellikle GAP projesi ile Anofel sivrisineklerinin yaşayabileceği bölgeler artmış, bu yörelerde 1990′da 705 sıtma vakası saptanmış, bu sayı 1993′te 5125′e çıkmıştır. O halde sıtma bulaşma yoluna, sivrisineklere, karşı başka bir engel bulmalıyız. Türkiye’de ilaç yerine sivrisinek kurtçuklarını yetişmekte olduğu su birikintilerinde yiyen bir balık (Gambusia), ve sivrisinekleri öldüren bir bakteri (Bacillus) doğal düşmanlar olarak kullanılmıştır (biyolojik kontrol). Ülkemizde sivrisinek teliyle yalıtılmış evlerin de sıtma mücadelesinde değeri büyük olabilir. Evrime gereken önem verilmediği için birçok yeni sentetik böcek öldürücü ilacın sonu da DDT gibi olmuştur. Ankara’da karasineklerde tarım ilacı malatyona direnç evrimi incelenmiştir. Dirençli karasineklerin ancak malatyon bulunan ortamda diğer sineklere oranla üremede daha başarılı olduğu deneylerde gösterilmiştir. M. ve A. Kence malatyona duyarlılık sağlayan kalıtsal malzemenin karasinek topluluklarına yeniden kazandırılabileceğini göstermiştir. Böceklerde tarım ilaçlarına direnci kontrol etmek için evrim perspektifini kullanabiliriz. Evrim kuramı ve ekonomi el ele zararlı kontrolünebir çare bulmuştur: Çok Yönlü Zararlı Yönetimi (Integrated Pest Management). Yani ekoloji, ekonomi, evrim bilgilerinden birlikte yaralanıp, çok yönlü bir planla zararlıların etkisini yönetmek. Bu çabanın ekonomik mantığı zararlıların yol açacağı ürün kaybıyla zararlıları ortadan kaldırmak için harcanacak kaynakların dengelenmesidir. Ürünün belli bir yüzdesini feda etmenin maliyeti, ilaçlama için yapacağımız harcamadan daha az da olabilir. Tarım ilaçları sadece hedef aldığımız zararlılar korumak istediğimiz ürünü tehdit ettiklerinde kullanılmalıdır. Biyolojik kontrol için olabildiğince zararlının doğal düşmanları kullanılmalıdır. Ama bu tür bir çaba zararlı hakkında bilgimizi arttırmamızı gerektirir. Örneğin; herhangi bir yılda hedef böcek ne zaman tarlaya, ürüne gelecek bilmeliyiz. Eğer böceklerin tam ortaya çıktığı zaman, ve sayıca zarar verecek düzeyde olduklarında sadece ürün üzerinde ilaçlama yaparsak daha etkili ve ucuz kontrol sağlarız. İlaçlama süresi ya da alanı dışında kalan duyarlı böceklerden de kalıtsal malzeme bir sonraki kuşağa aktarılabilir. Tarım ilaçları ve antibiyotikler için duyarlı böcek ve bakteriler önemli doğal kaynaklardır. Duyarlı böcek ve bakterileri yitirirsek zararlı ve hastalıklarla mücadele çok daha pahalıya mal olacaktır. ***

*** Shigella flexnarii Shigella örneği dünya çapında yaşanmaktadır. Su ve kanalizasyon sistemlerinin modern anlamda sağlıklı hale gelme sırasıyla S. dysenteria ve S. flexneri 1900′lerde İngiltere’de, 1930′larda ABD’de, 1960′larda Polanya’da ortadan kalkmıştır. Ama Çin’in çoğu bölgesi hâlâ su ve kanalizasyon tesislerini modernleştirmemiştir ve hâlâ kötü huylu Shigella’lar hüküm sürmektedirler. Evrim bilinmezse yoksul yerleşim bölgelerine temiz su götürmenin yararları tam olarak anlaşılamayabilir, hastalananlara antibiyotik vermek daha ucuz olacak sanılır. Oysa mücadelede bulaşma yolları hedeflenmedikçe mikrop ağır hastalığa yol açmayı sürdürecektir, ve direnç evrimi ile antibiyotikler kısa sürede etkisiz hale gelecektir. Her ne kadar kanser, halk sağlığı, antibiyotikler ve bulaşıcı hastalıklar tıbbın farklı dallarınca konu ediliyorsa da evrim perspektifine baş vurmak sadece tıbba özgü bir olay olarak görülmemelidir. Tarımda zararlılarla mücadele de tıpta bakterilerle mücadeledeki gibi evrimden yararlanmaktadır. Penisilin hikâyesinin benzeri DDT için yaşanmıştır. 1940′lı yıllarda DDT bulunmuş, Dünya Sağlık Organizayonu’nun dünya çapında sıtmaya karşı savaşının temel silahı olmuştur. Ama on yılda önce sıtma taşıyıcısı olan Anofel sivrisinekleri, sonra hamamböcekleri, kara sinekler, pire ve birçok diğer tarım zararlısı böcek DDT’ye karşı dirençli hale gelmiştir. On yıl bakteri ve kanser hücrelerinde direnç evrimi için gereken süreye göre uzun bir zaman elbette. Ama böceklerin nesil süresi saatler değil, haftalar ve aylarla ölçülür ve sayıları da bakteri ve kanser hürelerine göre azdır. Bir santimetreküp hacimde bir milyar kanser hücresi ve trilyonlarcabakteri bulunabilir. DDT çok kullanıldı; çünkü insana zehirli etkisi hafifti, bir yüzeye uygulanınca altı ay etkili kontrol sağlanıyordu. Ama kısa sürede DDT hem işe yaramaz hale geldi hem de kalıcı bir çevre kirliliğine yol açtı. Besin zinciriyle büyük hayvanların bedeninde zararlı oranlarda artarak biriktiği saptandı ve 1971′de DDT kullanımı dünya çapında yasaklandı. ***

*** Evrimin bir başka özelliği de bakteri-insan ilişkisindeki gibi birden fazla canlı türünün çevreleriyle ve birbirleriyle etkileşimi sonucu olmasıdır. Bazı hastalıkların ölümle sonuçlanan, diğerlerinin hafif geçmesi şans eseri değildir. Bu her iki canlının, insan ve mikrobun beraber evriminin sonucudur. Mikroplar hastanın vücudunu kendi üremeleri için kullanırlar. Hasta ölmeden en çok üremeyi yapan mikrop bir sonraki kuşakta daha çok oğul ile temsil edilecektir. Ama mikroplararası bu yarış hastayı çok çabuk öldürecek olursa hiçbir mikrop bir sonraki kuşağa aktarılamayabilir. O yüzden mikroplar, üreme hızları ile yeni bireylere bulaşma hızlarını dengeleyebildikleri sürece varlıklarını sürdürebilirler. Hastalığa yol açan mikroplar bizleri kullanmakta ustalaştıkları oranda üremek ve yayılmakta başarılı olabileceklerdir. Düşünün, kolera mikrobu için hastanın ishal olması çok faydalıdır, bu sayede çok sayıda oğul hücre, çevreye bırakılabilir. Bu tür ilişkileri anlamak, hastalıkları evrimle zararsız hale gelecek şekilde kontrol etmekte kullanılabilir. Kentleşme birçok yöreye temiz su dağıtımını hızlandırmıştır. Bunun bir etkisi de ağır hastalığa yol açmayan, yavaş yayılan bağırsak hastalıklarının evrim geçirmesi, ortaya çıkması olmuştur. Çünkü su kaynaklarına kanalizasyonun karışmadığı yerlerde bir yatak hastasının mikrop bulaştırma olasılığı azalacaktır; mikroplar içme suyuna karışmayacaktır. Bu da “kötü huylu” mikropların sonu olacaktır. Ancak hastaları daha az etkileyen, onların evleri dışında başkalarıyla etkileşebilmesine engel olmayan “iyi huylu” mikroplar yayılabilecektir. Böylece refah seviyesine yönelik temel bir hizmet belki de daha önce öngörülmeyen bir yarar sağlayabilir. Türkiye’de bağırsak enfeksiyonlarında kanalizasyon ve su tesislerimizdeki gelişmeye paralel değişmeler izlenebilir. Örneğin Shigella denen, kanlı ishale yol açan mikrop da kolera gibi bulaşmış su aracılığıyla insanlara geçer.Bu cins mikrobun değişik türleri su yoluyla bulaşmada ve ağır hastalığa neden olmada fark gösterirler. Su ve kanalizasyon tesisatlarının iyileştirilmesi iyi huylu S. sonnei’nin lehinedir; hastalar, ayakta kaldıklarından S.sonnei suyla taşınmadan da bulaşmaya devam edecektir. Ankara’da 1980-94 arası Shigella enfeksiyonlarında S. sonnei oranı artmış, 87′den beri kötü huylu S. flexneri’yi yerinden edip en sık görülen tür haline gelmiştir. 1990′dan beri de Ankara’da S. dysenteria (dizanteri mikrobu) görülmemiştir. İlginçtir, 1958-72 yıllarında Ankara’da yerli nüfusta S.flexneri’ne genellikle rastlanırken, Amerikalı asker ve ailelerinde yalnızca S. sonnei bulunmuştur. Berkman, Ankara’daki Amerikalıların genelden farklı ve yüksek sosyo-ekonomik bir grup oluşturduğunu belirtmektedir. Bu grubun belki de en önemli avantajı temiz içme suyudur. Ama bulaşma olasılığıyla hastalıkların ağırlığı arkasındaki evrimsel ilişki yakın zamana dek bilinmediği için bu sonuçlar zamanında anlaşılamamıştı. ***

*** Sağlık alanında asıl bulaşıcı hastalıklar ile savaşımda evrim kuramı tüm karmaşıklığıyla kendisini ortaya koymaktadır. Bulaşıcı hastalıklar dünyada ve Türkiye’de çocuk ölümlerinin en önemli nedenidir. Boğaz ağrısı şikâyetiyle doktora gitmiş olan herkes bilir, antibiyotikler bizi bir iki günde iyileştirir. Ama doktor yine de yazdığı antibiyotikleri bitirene kadar, üstelik düzenli aralarla almamızda ısrar eder. Bunun nedeni hastalık etkeni, üreyen, çoğalan bakterilerde direnç evrimini engellemektir. Bakteriler kanser hücrelerinden de hızlı çoğalırlar; üreme zamanları dakikalarla, saatlerle ölçülebilir. Bakterilerde direnç evrimi kanser hücrelerinde olduğundan daha karmaşıktır; çünkü bir hastada gelişen dirençli bakteriler diğerlerine de bulaşabilirler. Bakteriler genelde bölünerek üredikleri halde, bazen bireyler kalıtsal malzeme alışverişinde bulunabilir. Önemsiz bir hastalığın etkeni bir bakterinin bir antibiyotiğe direnç oluşturması ile bu kalıtsal malzeme daha tehlikeli bakterilere aktarılabilir. Direnç evrimi ancak bakteriler antibiyotiklerle karşılaşırsa olasıdır. Yoksa antibiyotikleri etkisiz hale getirecek mekanizmayı şans eseri geliştiren bir bakteri, diğer bakterilere oranla artamaz. Üstelik böyle bir mekanizma aslında bakterinin üremesini de yavaşlatabilir. Örneğin; bakteri antibiyotikleri yapısal parçalarına ayıran bir protein, bir enzim üretebilir; ama bu, bakterinin bir kısım enerjiyi enzim sentezine ayırması demektir. Antibiyotik ortamda yoksa bu enzimin üretimi bakteri için gereksiz bir harcamadır. Ama antibiyotiklerin bulunduğu ortamda bu mekanizmayı taşımayan bakteriler ölür ve yalnız dirençli olan bakteri üreyebilir. Mantar türünden organizmalardan elde edilen ve bakteriler, vb. organizmaların üremesini engelleyen maddelere verilen genel adı "Antibiyotiklerdir". Antibiyotikleri ancak gerekli olduğunda, ve olası en etkin dozda, hastalığa yol açan tüm bakteriler ölene dek kullanmakla direnç evrimini yavaşlatabiliriz. Nobel Tıp Ödülü getiren penisilin, günümüzde birçok bakteri için neredeyse tümüyle etkisizdir. Günümüzde de sürekli farklı mekanizmalarla çalışan yeni antibiyotikler bulmaya çalışmamızın başlıca nedeni, bakterilerin evrimleşmeyi sürdürüyor olmasıdır. Yurdumuzda antibiyotiğe direnç gelişimi dünyada olduğu gibi ciddi bir sorundur. Gıda ve su yoluyla bulaşan Salmonella türlerinde hızlı direnç evrimi Türkiye’deki birçok çalışmada sergilenmiştir. Özellikle, Salmonella typhimurium ırklarında çeşitli çalışmalarda 22 değişik antibiyotiğe direnç görülmüştür. Verem hastalığının etkeni olan Mycobacterium tuberculosis için de durum kötüdür. 1992 yılında yapılan bir değerlendirmede hastaların % 6′ya yakınında verem için kullanılabilen 4 ilaca birden bağışıklık evrimi izlenmiştir, ayrıca yeni hastalananların % 1′den fazlasının böyle tüm ilaçlara dirençli mikropları taşıdığı saptanmıştır. Tahaoğlu ve grubu ülkemizde verem tedavisine en az 4 ilaçla başlanılması gerektiğini ve artık veremin klasik ilacı streptomisin’i kullanamıyacağımızı bildiriyorlar. Evrime ve doktorlarımıza kulak verme zamanı gelmiştir. Tıpta bugün mikropların adeta parmak izini çıkarılarak veri bankası oluşturulabilmektedir ***

*** Genetik açıdan incelenerek, tümörün, mutasyona uğramış hücrelerden teşekkül ettiği tespit edilmiştir: Elektromanyetik alanlar, radyoaktivite, alınan gıdaların cinsi ve miktarı gibi birçok sebepten kaynaklanan mutasyon sonucunda, hücrenin yapısı değişmekte ve bu mutasyona uğramış hücre, normal hücrelerden çok daha büyük bir hızla kendini kopyalamaktadır. Üstelik normal hücrelerde, belli bir noktada kopyalama işlemi sona ermekte iken mutasyona uğramış kanserli hücre, kopyalama işlemini sürdürmekte, bu sebeple de sinirsiz olarak ve büyük bir hızla çoğalmaktadır. Öyleyse dirençli hücrelerin ortaya çıkma olasılığını azaltmak için erken tanı çok önemlidir. Kadınların meme kanseri için, erkeklerin de prostat kanseri için 40 yaştan sonra düzenli aralıklarla kontrolden geçmeleri bu yüzden çok önemlidir. “Kanserden korkma, geç kalmaktan kork” sloganı evrim kuramına dayanır. Az sayıda kanser hücresi içinde, kullanılan ilaca dirençli hücreler bulunması olasılığı da az olacaktır. Aynı mantıkla, kanser tedavisinde iki güçlü ve değişik mekanizma ile çalışan ilacın bir arada kullanılmasının, her iki ilaca da dirençli hücre bulunması olasılığını azaltılabileceği ileri sürülmüştür. Günümüzde hemen her kanser türü için üç ya da daha fazla ilaç içeren bileşik tedavi yöntemleri uygulanmaktadır. Henüz deneysel bir yöntem de kanser hücrelerinin yerine uru destekleyen normal dokuları hedef alır. Urları besleyen kan damarlarının gelişmesini engelleyen bir maddenin farelerde kanseri direnç gelişmesine yol açmadan kontrol altına aldığı 1997′de rapor edilmiştir. Kan dolaşımına, yani besinlere, oksijene ve atıklardan arınmaya kısıtlamalar getiren bir ortamda hızla bölünen kanser hücrelerinin yaşama şansı azalır, daha yavaş bölünen, daha “iyi huylu” hücreler onların yerini alabilir. Evrim kuramından haberli olmadan erken tanının, bileşik kemoterapinin ve destek dokuyu hedef alan tedavilerin önemi anlaşılamaz. ***

*** GİRİŞ... Evrim kuramı doğadaki tüm canlıların ortak bir kökenden geldiğini de söylediği için felsefe tartışmalarının konusu olmuştur. Bu nedenle düşünce alanında Kopernik'in dünyanın evrenin merkezi olmadığı görüşü kadar önemli olduğu öne sürülmüştür. Ama günlük yaşamımızda evrimin somut etkileri hakkında "sıradan vatandaş" bilgilendirilememiştir. Bu yazıda evrimin günlük yaşamla iç içe olduğunu ve bireysel gereksinimler de dahil birçok alanda evrimden yararlanabileceğimizi irdeleyeceğiz. *** EVRİM, en çok sağlığımızla ilgili konularda karşımıza çıkar. Örneğin; kanser tedavisinde büyük bir sorun, kemoterapiye karşı direnç oluşmasıdır. Kemoterapiye önce olumlu sonuç alınırken, ur ya da urlar küçülürken, kanserin yeniden ortaya çıkmasıyla başlangıçtaki tedavi etkisiz hale gelebilir. Urları oluşturan kanser hücreleri değişmiş, evrimden geçmiştir. Ülkemizde ve diğer gelişmiş ülkelerde kalp-damar hastalıklarından sonra kanser ikinci büyük ölüm nedenidir. Günümüzde direnç gelişiminin bir evrim geçirme örneği olduğu bilinciyle kanser tedavi yöntemleri geliştiriliyor. Kanser hücreleri bölünerek çoğaldıklarından ur büyürken hücreler değişiklikler göstermeye başlarlar. Evrimde önemli bir öğe seçime temel olabilecek farklılıklardır. Diğer bir öğe de farklılıkların kuşaktan kuşağa geçebilmesidir. Kanser hücreleri bir gün gibi kısa bir sürede bölünüp yeni bir kuşak oluştururlar, bu yüzden evrimini izlemek olasıdır. Hücrenin kalıtsal malzemesi, nasıl gelişeceğini gösteren bilgi, her bölünmede kopyalanıp oğul hücrelere eşit olarak paylaştırılmaktadır. Ama insan hücreleri kopyalama sırasında ortalama her yüz bin bölünmede bir hata yaparlar. Bu eğer hücreyi öldürmeyecek bir hataysa yeni kuşaklara aktarılır. Böylece kanserin ileri aşamalarında vücutta çok sayıda değişik kanser hücresi ortaya çıkmış olur. Bu hücrelerin değişik olmaları onları kemoterapide kullanılan ilaçlardan koruyabilir. Örneğin; bazı kanser hücreleri içeri giren zehirli maddeleri hızla dışarı atabilmektedirler. Bu değişiklik yaklaşık bir milyonda bir kanser hücresinde görülmektedir. İlaç hastanın vücudunda bulunduğu sürece yalnızca dirençli kanser hücreleri yaşayıp bölünebilirler. Önce kemoterapi iyi etki gösterir, ilaca duyarlı kanser hücreleri ölürler. Ama az sayıdaki dirençli hücre çoğalınca kanser yeniden baş göstermiş olur. ***

Önsözü kimin yazdığını şimdi anladınız mı? (Robert L. Trivers Harvard Üniversitesi Temmuz, 1976) Kitabı nasıl bir ciddiyet ve farkındalıkla okuyup eleştirdiğiniz yukarıdaki cümlenizle açığa çıkıyor...

Yanıtını burada bulabilirsiniz... http://www.turkish-media.com/forum/topic/267899-evrim-agaci-canliligin-evrimi-2-“hayat-molekulleri”-nedir/ Sevgili dennise, Evrimi kavramak öyle klavye tuşlarına rastgele basarak olmuyor... Olay o kadar basit değil, ardında milyarlarca yıllık bir geçmişi barındırıyor... Kendimize karşı dürüst olalım, konuyla ilgili temel bilgilere sahip olmadan malum kaygılarla karşı çıkmak başka şey, konuya vakıf olup görüş belirtmek başka şey.

Sayın arkadaşım lütfen... Klasik polemik anlayışıyla anlamsız tartışmalar üretmeyin... Size yazdığım yanıtta sizden ne beklendiğini açıkça ifade ettim... Bunun ötesinde anlamsız vakit kayıpları yaratacak polemik yaklaşımlara yanıt alamayacağınızı bilmeniz gerekiyor. Burada kimin ne bildiğinin sınavını mı yapıyoruz!

*** *** 1980... Yurtsever Devrimci Gençlik Derneği üyesi Sinan Suner, Sovyetler’in Afganistan’ı işgalini protesto etmek için Ankara’nın Yukarı Ayrancı semtinde afişleme yapıyordu. Sağlık Bakanı Cengiz Gökçek’in koruması Süleyman Ezendemir oradan geçiyordu, çekti tabancasını, ateş etti, ODTÜ öğrencisi Sinan’ı öldürdü. Gaziantep mebusu Cengiz Gökçek, hukukçuydu aslında, avukattı ama... Demirel, Erbakan, Türkeş hükümetinin koalisyon dengeleri gereği, Sağlık Bakanı yapılmıştı. Sinan’ı öldüren Süleyman Ezendemir, yargılanmayı bırak, gözaltına bile alınmadı, hatta, sonradan terfi etti. Ertesi gün... Sinan’ın öldürüldüğü yerde protesto gösterisi yapıldı. Polis geri durdu, gençlerin üstüne askerleri sürdüler. Arbede çıktı. Tek el silah sesi, drannn! Piyade er Zekeriya Önge düştü. Sırtından saplanan mermi, kalbini delmişti. 1979’a 2 tertip, Giresun doğumlu Zekeriya, henüz 20 yaşında... Kardeşin kardeşe kırdırıldığı “düşmansız savaş”ın şehidi olmuştu. 24 genci gözaltına aldılar. Biri, Erdal Eren’di. Kadere bak... Şehit asker Zekeriya gibi, Giresunluydu. Henüz 17 yaşında, Ankara Yapı Meslek Lisesi öğrencisiydi. Tutuklandı. Jet hızıyla yargılandı. Bir ay içinde idama mahkûm edildi, utanç müzesi olan Ulucanlar’da asıldı. Aslında, hem tıp, hem hukuk cinayeti işlenmişti. Adli Tıp raporu bilimsellikten uzaktı. “Kemik röntgenine baktık, yaşı 18’den büyük” dediler. Uzmanlar itiraz etti, nafile, astılar. Üstelik... Hadisenin yaşandığı sokakta oturan ve mahkemede ifadelerine başvurulmayan, biri kuaför iki “görgü tanığı” vatandaş, seneler sonra televizyon programında açık açık anlattı. Erdal’ın elinde tabanca vardı ama, sokağın öbür ucunda ve askerleri karşıdan, cepheden gören bir yerdeydi. Şehit Zekeriya ise, sırtından ve yakından vurulmuştu. Fizik kuralları açısından Erdal’ın Zekeriya’yı vurmuş olması imkansızdı. Balistik ve otopsi, laga lugaya getirildi. Muhtemelen, arbedenin paniğiyle tetiğe dokunan bir asker arkadaşı tarafından yanlışlıkla vurulmuştu. Kanıt mı? Seneler geçti, internet icat oldu, Giresun Valiliği resmi internet sitesi kurdu. “Şehitlerimiz” bölümünde Zekeriya Önge’nin “silah kazası sonucu” öldüğü duyuruldu! Erdal’ın avukatları bunu öğrendi, “işte kanıt” diye basına açıklama yaptı. Skandal ortaya çıkınca, önce “teröristlerle çatışma” diye değiştirildi, sonra “iç güvenlik çatışması” diye değiştirildi. Gazeteler meseleyi deşmeye başlayınca, Giresun Valiliği Basın Halkla İlişkiler Müdürlüğü yazılı açıklama yaptı: Şahadet nedeni “sehven” silah kazası olarak yazılmıştır. Sehven’di yani!.. Oysa, sehven mehven değildi... Erdal’ın idam kararını iki kez bozan Yargıtay emekli hakimi Albay Ahmet Turan, 28 sene sonra konuştu: “Erdal’ın Zekeriya’yı öldürdüğüne dair vicdani kanaatim yoktu. İdam kararını bozduk, sıkıyönetim mahkemesine geri gönderdik, tekrar idama mahkum ettiler, tekrar bozduk, tekrar idama mahkum ettiler, onamadık, dosya Daireler Kurulu’na gitti, onadılar. Zekeriya’dan çıkan mermi çekirdeği ile Erdal’ın tabancasının mermileri mukayese edilmedi. Erdal’ın yaşı 18 değildi. Çocuk her duruşmada ‘ölümüne sebep olmuşsam, bundan büyük üzüntü duyuyorum’ dedi, hafifletici sebep dikkate alınmadı. Haksız yere idam edildi. Yaş haddime 8 sene vardı, erken emeklilik istedim. Emirle hakimlik olmaz. Atatürk’ün okullarında yetişmiş bir hukukçu olarak, kabul edemezdim.” Erdal’ın idamdan önceki “son bakış”ını Savaş Ay fotoğrafladı. Emin Çölaşan’la birlikte Erdal’ın hücresine giren Savaş ağabey, o anları şöyle anlattı: “Hücrenin kapısını açtılar, Erdal arkasını bize dönmüş, yüzü duvara doğruydu. Yanımızdaki komutan ‘Erdal yüzümüze bakabilirsin’ dedi. Bunu üç kere söyledi. Talimatlar böyleymiş. Yarın asılacak çocukla, yüz yüzeydik. Kahramanmaraş, Çorum, hatta, Afrika’da kabile savaşları bile gördüm, böyle bi tablo görmemiştim. ‘Beni bitki haline getirmek istiyorlar, ailemle görüştürmüyorlar, savunmamı almadılar, yaşımı büyüttüler, ibreti alem için asacaklar ama, korkmuyorum’ dedi. Gazeteye gittim. Odama kapanıp ağladım. Emin Çölaşan’ın ‘Önce İnsanım, Sonra Gazeteci’ kitabının adı, oradan çıkmadır.” Romanını yazdılar Erdal’ın, dizi film yaptılar, adına besteler yaptılar. Bir tanesi, müziği bıraktığını açıklayan Teoman’ındı. “İki Çocuk”tu şarkının adı! Kalpte kurşun, ilmek boyunda, iki çocuk ölüm karşısında... Hep çocuk kalacaklar, büyümeden birer tabutta... Ama, yaşıyorlar, gülüyorlar, annelerinin rüyalarında. Çünkü... Hem idam edilen Erdal’la, hem şehit edilen Zekeriya’yla “akraba”ydı Teoman! Şöyle anlattı, talihsiz çocuklarımızın “kan bağı”nı... “Erdal, akrabamdı. Garip bir rastlantı sonucu, sadece suç unsuru olarak bahsedilmesine içerlediğim Zekeriya’nın da akrabamız olduğunu öğrendim. İki Çocuk’u yazdım. Zekeriya ile Erdal, akrabaydı.” Offf, of. 2012... Güya 12 Eylül’ü yargıladığımız ve Afganistan’ı işgal edenlere “koruma” hizmeti verdiğimiz şu günlerde... Koruması yüzünden, katmerli dramın taaa en başında adı geçen “Avukat Cengiz Gökçek Devlet Hastanesi”nde, koruma skandalı nedeniyle, günahsız bi doktoru öldürdüler. “Hap” gibi anayasa yapılan ülkenin, hukukçu sağlık bakanının adını taşıyan hastanesinde, hukuksuzluktan tıp şehidi. Hatırlayın, bi kaç sene evvel Profesör Göksel Kalaycı’yı öldürmüştü bi hasta yakını, bütün gazetelerde manşet olmuştu... Şimdi, Doktor Ersin Arslan’ı öldürdüler, anca üçüncü sayfaya haber olabildi. Rutin maalesef... Kurşunluyorlar, bıçaklıyorlar, yumrukluyorlar, sıradanlaştı. Oysa... Sırf doktor cinayeti değildir bu. Kardeşi kardeşe kırdırmaktan ders almayan Türkiye’nin, fazladan iki oy kapabilmek için, eğitimliyi cahil’e kırdırmasıdır. Bilmeyeni bilene, okumayanı okuyana düşman etmesinin... Ve suç işleyen cahil’i korumasının sonucudur. Kanıt mı? Katil, 17 yaşında. Erdal’ı asmışlardı. Bunun adını bile kodluyoruz... Ki, aman diim çocuktur. Toplum içinde rencide olmasın! *** 20 Nisan 2012 Cuma 02:33

Yazar: Doğan Yurdakul Yayınevi: Kırmızı Kedi Yayınları Sayfa sayısı: 504 ISBN: 9786055340315 Basım tarihi: Nisan 2012 Kategori: Araştırma / Eleştiri / Deneme Doğan Yurdakul’un “son kabadayı” Dündar Kılıç’ı anlattığı kitabı “Abi” Kırmızı Kedi Yayınları tarafından yeniden yayınlandı. Kitap Dündar Kılıç ekseninde, dönemin önemli yazar ve edebiyatçılarını, solcularını, sanatçılarını, hapishanelerini ve siyasi atmosferini anlatıyor. Doğan Yurdakul, Dündar Kılıç’ı ve kabadayılığı anlatıyor gibi görünse de, aslında bir derin Türkiye tarihi yazıyor. Titiz çalışması ve bütünleyici anlatımı da, Yurdakul’un berrak dili ile bir araya gelince ortaya Türkiye’yi anlamak isteyenler için önemli bir kaynak kitap çıkıyor.