Tarihte Bugün

[Misafir birce]

25 Şubat 2002 Çizgi film yaratıcısı Chuck Jones vefat etti

 

25 Şubat 1899 Reuter ajansının (1851) kurucusu Baron Paul Julius Reuter 83 yaşında öldü.

 

25 Şubat 1907 Yazar Sabahattin Ali doğdu.

 

25 Şubat 1933 Fransız Vagon-Li (Yataklı Vagonlar) şirketinin Belçikalı Müdürünün koyduğu Türkçe yasağına tepki gösterildi.

 

25 Şubat 1943 Talat Paşa'nın Almanya'da tahnit edilen naaşı İstanbul'a getirildi. Aynı gün Hürriyeti Ebediye Tepesi'nde toprağa verildi.

 

25 Şubat 1950 ''Çoruh'' ilinin adı, ''Artvin'' olarak değiştirildi.

 

25 Şubat 1961 Tiyatro Sanatçısı, yönetmen Raşit Rıza Samako 71 yaşında öldü.

 

25 Şubat 1980 Bedelli askerlik kabul edildi.

 

25 Şubat 1986 Filipinler'de seçimler yapıldı. Muhalefet lideri Corazon Aquino başkan seçildi. Ferdinand Marcos ülkeyi terk etti.

 

25 Şubat 1991 Irak, Kuveyt'ten çekilme kararını açıkladı.

 

25 Şubat 1991 Varşova Paktı feshedildi.

 

25 Şubat 1994 Almanya, RP'nin ''Bosna'ya yardım'' adı altında Almanya'ya gönderdiği paralar hakkında soruşturma başlattı.

 

25 Şubat 1996 İşadamı Vehbi Koç Antalya'da öldü.

 

25 Şubat 2003 İtalyan komedyen Alberto Sordi vefat ettı

 

25 Şubat 2005 Aktivist Peter Benenson hayata veda etti.

[Φ zeynep*]

26 ŞUBAT

 

1618- Sultan Birinci Mustafa tahttan indirildi ve yerine

İkinci Osman padişah oldu.

 

1848- Fransa'da ''İkinci Cumhuriyet'' ilan edildi.

 

1925- Fransızların yönetiminde bulunan Tütün rejisinin

(tekelinin) 1 Mart 1925'den itibaren lağvedildiğine

ilişkin yasa TBMM'de kabul edildi.

 

1934- İstanbul Belediyesi, evlerin bazılarında görülen

''kafes''lerin (cumbaların) kaldırılmasını kararlaştırdı.

1936- Fatih-Harbiye tramvayı Beyoğlu'nda devrildi; iki

kişi öldü, 30 kişi yaralandı.

 

1961- Türk aydınlanmasının öncülerinden, eski Milli

Eğitim bakanlarından öğretmen, yazar Hasan Ali Yücel,

İstanbul'da 64 yaşında öldü.

 

1967- ABD, 25.000 askerle Vietnam Kurtuluş Cephesi'ne

karşı saldırıya geçti.

1976- Türkiye ile ABD arasında ''Savunma İşbirliği

Anlaşması'' imzalandı.

1984- Şair Hasan Hüseyin Korkmazgil 57 yaşında Ankara'da

öldü.

 

1985- Tarık Akan ''Pehlivan'' filmindeki rolüyle Berlin

Film Festivali'nde ''Jüri Özel Ödülü''ne layık görüldü.

1988- Eleştirmen, yazar ve dil bilimci Akşit Göktürk 54

yaşında öldü.

 

1994- Yazar, Gazeteci Tarık Buğra 76 yaşında İstanbul'da

öldü.

 

1997- Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in, Başbakan ve RP

Genel Başkanı Necmettin Erbakan'a, rejim konusunda

endişelerini dile getiren bir mektup gönderdiği

belirtildi.

 

1998- Nutuk Rumcaya çevrildi.

 

1999- İran'da 1979 İslam Devrimi'nden sonra ilk belediye

seçimleri yapıldı.

 

2004- Makedonya Cumhurbaşkanı Boris Traykovski ile

beraberindekilerden 8 kişi uçak kazasında öldü.

Traykovski'nin yerine 12 Mayısta Branko Çırvenkovski

geçti.

[Φ kaan_bebeto]

27 Şubat

1863. Türkiye'de bilinen ilk Resim Sergisi İstanbul Atmeydanı'nda (Hipodrom) açıldı. Serginin açılmasına Sultan Abdülaziz destek verdi.

 

1880. Haydarpaşa-İzmit demiryolu işçileri greve çıktı.

 

1937. Özel teşebbüsçe inşa edilen ilk Türk gemisi Belkıs, Haliç'te törenle denize indirildi.

 

1955. Türkiyeli boksör Garbis Zaharyan, Yunanlı rakibi Emanuel Zambidis'i sayıyla yendi.

 

1964. Coca-Cola'nın dünya üzerindeki 1109'uncu fabrikası İstanbul'da açıldı. Tamamiyle yerli yatırımla kurulan şirketin sermayesi 14 milyon liraydı.

 

1971. Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu (TRT) bir açıklama yaptı, parasızlık nedeniyle radyo yayınlarını 18,5 saatten 8 saate indirmek zorunda kalacağını bildirdi.

 

1973. Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Senatörü Kudret Bayhan 15 yıl hapse mahkûm oldu. Senatör Kudret Bayhan Fransa'ya uyuşturucu madde sokmaktan yargılanıyordu.

 

1975. Tüm Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği (Töb-Der) ve çeşitli devrimci kuruluşlar tarafından " Hayat Pahalılığı ve Faşizmi Protesto " mitingleri düzenlendi. Malatya, Tokat, Kahramanmaraş, Erzincan ve Adıyaman'da ki mitingler saldırıya uğradı.

 

1976. Hayali mobilya ihracatı ve vergi iadesi yolsuzluğundan sanık Yahya Demirel için tutuklama kararı verildi. Gelişen olaylar üzerine Bülent Ecevit " Demirel'in siyasi hayatta kalma hakkı yoktur " dedi.

 

1978. Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Kenan Evren Genelkurmay başkanlığına atandı.

 

1982. Barış Derneği'nin 44 yöneticisi tutuklandı. İstanbul Barosu Başkanı avukat Orhan Apaydın, Türk Tabibler Birliği Merkez Konseyi Başkanı Erdal Atabek de tutuklananlar arasındaydı. Barış Derneği'nin yöneticileri gizli örgüt kurmak, yönetmek, suç sayılan fiili övmek, komünizm ve bölücülük propagandası yapmakla suçlanıyorlardı. Başkanlığını eski büyükelçilerden Mahmut Dikerdem'in yaptığı Barış Derneği yöneticileri tutuklu olarak yargılanacaklar.

 

1985. Bazı Ege illerindeki okulların "Devrim" olan adları değiştirildi.

 

1993. İnsan Hakları Derneği Elazığ Şubesi Başkanı Avukat Metin Can ve Dr. Hasan Kaya öldürülmüş olarak bulundu.

 

1995. Mercedes kaçakçılığından hükümlüyken yeniden yargılanan milli futbolcu Tanju Çolak "suçu ihbar ettiği "gerekçesiyle mahkeme tarafından serbest bırakıldı.

 

Aynı gün Kuzey Irak'ın Zaho kentinde bir ticaret merkezinde bomba patladı; 76 kişi öldü, 83 kişi yaralandı.

 

 

Bugün Doğanlar:

 

1898. "Gazap Üzümleri"yle ünlü Amerikalı romancı yazar John Steinbeck.

 

1912. Hindistan doğumlu İngiliz yazar Lawrence Durrell.

 

1932. Amerikalı sinema oyuncusu Elizabeth Taylor.

 

1947. Çizer İsmail Gülgeç.

 

 

 

Bugün Ölenler:

 

1936. Rus fizyolog, İvan Petroviç Pavlov.

 

1936. Yazısız karikatürün öncülerinden Cemal Nadir Güler.

 

1976. Heykeltraş Kuzgun Acar.

[Φ zeynep*]

28 ŞUBAT

 

1856- Islahat Fermanı ilan edildi.

 

1898- Fenerbahçe'nin ve Milli Takımın efsane futbolcusu

Zeki Rıza Sporel doğdu.

 

1921- TBMM'de ilk bütçe kabul edildi.

 

1923- Mustafa Kemal (Atatürk), İstanbul Belediyesince

''fahri hemşehri'' ilan edildi.

 

1933- Berlin'de büyük Reichstag yangını çıktı. Olayın

ardından yayımlanan bir kararnameyle Naziler

diktatörlüklerinin temellerini atmış oldular.

 

1937- Meteoroloji Genel Müdürlüğü kuruldu.

 

1942- İstanbul Vezneciler'deki Zeynep Hanım Konağı

(İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi binası)

tamamen yandı.

 

1945- Türkiye, Birleşmiş Milletler Beyannamesi'ni

imzaladı.

 

1949- İstanbul Şehzadebaşı'nda Özel Gazetecilik Okulu

açıldı.

 

1958- İstiklal Marşı'nın bestecisi Osman Zeki Üngör öldü.

1977- Malatya'da İnönü Üniversitesi ile iki yüksek okul

hizmete açıldı.

 

1978- Orgeneral Kenan Evren, Genelkurmay Başkanı oldu.

 

1980- Yurt dışında çalışan vatandaşlara dövizle askerlik

yapma imkanı tanıyan yasa, TBMM'de kabul edildi.

 

1984- Kız öğrencilerin 19 Mayıs gösterilerinde şort

giymesi yasaklandı.

 

1986- Hukukçu, yazar Orhan Apaydın 60 yaşında öldü.

1986- İsveç Başbakanı Olof Palme, Stockholm'de bir kişi

tarafından vurularak öldürüldü.

 

1990- 1989'un kasım ayında silahlı saldırıda ağır

yaralanan gazeteci Kamil Başaran öldü.

 

1991- 17 Ocakta başlayan Irak'a yönelik ''Çöl Fırtınası''

harekatı, Irak'ın Kuveyt'ten çekilmeyi kabul etmesinin

ardından imzalanan ateşkes antlaşmasıyla son buldu.

 

1994- NATO, tarihinin ilk saldırısını Sırplara karşı

gerçekleştirdi.

 

1997- MGK'nin 9 saat süren toplantısında ''28 Şubat

Kararları'' alındı. Bu kararlar, irticayı Türkiye'nin

önündeki en büyük tehlike olarak saptadı. MGK'de,

Atatürk ilke ve inkılaplarının ödünsüz uygulanmasına

kararı verildi.

 

2001- Ulusal Bank'a el konuldu.

 

2003- Ankara 1 Numaralı DGM, kapatılan DEP'in 4 eski

milletvekilinin yeniden yargılanma istemini kabul etti.

 

2006- Avusturya'da yakalandıktan sonra Türkiye'ye iade

edilen ''çıkar amaçlı suç örgütü elebaşı'' Alaattin

Çakıcı, borsacı Adil Öngen'i ''öldürmeye azmettirmek''

suçundan 10 yıl 10 ay hapis cezasına çarptırıldı.

[Misafir birce]

1 Mart 1430 Selanik, Padişah II. Murad zamanında fethedildi.

 

1 Mart 1921. Mehmet Akif'in (Ersoy) ''İstiklal Marşı'', Maarif Vekili Hamdullah Suphi Bey tarafından Mecliste ilk kez okundu.

 

1 Mart 1923 Mustafa Kemal Paşa, TBMM'nin yeni çalışma dönemini açtı. Mustafa Kemal'in açış konuşmasını Mecliste dinleyiciler balkonundan izleyen Latife Hanım, Meclise gelen ilk kadın oldu.

 

1 Mart 1925 Anadolu Ajansı Türk Anonim Şirketi kurularak, AA şirket statüsüne kavuştu. Ahmet Ağaoğlu, AA'nın ilk Yönetim Kurulu Başkanı, Alaeddin Bey ilk Genel Müdürü oldu.

 

1 Mart 1926 1889 İtalyan Zanardelli yasası esas alınarak hazırlanan yeni Türk Ceza Kanunu, TBMM'de kabul edildi.

 

1 Mart 1935 TBMM 5. Dönem çalışmalarına başladı. Atatürk, 4. kez Cumhurbaşkanı seçildi. TBMM'de ilk kez 18 kadın milletvekili yer aldı.

 

1 Mart 1958 İzmit Körfezi'nde çalışan ''Üsküdar'' vapuru, saatteki hızı 130 kilometreyi bulan kasırga yüzünden Soğucak mevkisinde battı. 293 yolcudan 76'sı öğrenci 272 kişi öldü; 21 kişi kurtuldu.

 

1 Mart 1968 Milli Bakiye usulünü kaldıran yeni Seçim Kanunu TBMM'de kabul edildi.

 

1 Mart 1973 Pink Floyd'un Dark Side of the Moon albümü piyasa çıktı.

 

1 Mart 1974 Tiyatro sanatçısı Hüseyin Kemal Gürmen 73 yaşında öldü.

 

1 Mart 1978 Adnan Menderes'in oğlu, Adalet Partisi Aydın Milletvekili Mutlu Menderes trafik kazası sonucu öldü.

 

1 Mart 1983 ''Hakkari'de Bir Mevsim'' adlı film, Berlin Film Şenliği'nde 4 ödül aldı.

 

1 Mart 1985 ''A. Kadir'' adıyla tanınan şair Abdülkadir Meriçboyu, 68 yaşında İstanbul'da öldü.

 

1 Mart 1990 İlk özel TV kanalı Magic Box, Eutelsat F 5 uydusundan test sinyali yayınlamaya başladı.

 

1 Mart 1992 İstanbul Kuledibi'ndeki Neve Şalom Sinagogu'na bombalı saldırıda bulunuldu.

 

1 Mart 1992 SHOW TV yayın hayatına başladı.

 

1 Mart 1992 Bosna-Hersek, referandum sonrasında, Yugoslavya'dan ayrılarak bağımsızlık kararı aldı. Ancak 3 Martta, Sırp kuvvetleri, Bosna'nın kuzeyindeki Bosanki Brod'u bombaladı ve silahlı çatışmalar başladı.

 

1 Mart 1996 Eski Gümrük ve Tekel bakanlarından Haydar Özalp öldü.

 

1 Mart 2003 Türk Silahlı Kuvvetlerinin yabancı ülkelere gönderilmesine, yabancı silahlı kuvvetler unsurlarının 6 ay süreyle Türkiye'de bulunmasına izin verilmesine ilişkin Başbakanlık Tezkeresi, TBMM'nin kapalı oturumunda reddedildi.

 

1 Mart 2005 ''Türkler: Bir İmparatorluğun Mimarları ve Mimar Sinan'ın Dehası'' adlı fotoğraf sergisi Londra'da açıldı.

[Φ zeynep*]

2 MART

 

1924- Halk Fırkası grup toplantısında, Şer'iye ve Evkaf

Vekaletlerinin kaldırılmasına ve öğretimin

birleştirilmesine karar verildi.

 

1956- Fransa, Fas'ın bağımsızlığını onayladı.

 

1957- Sporcu, eğitimci Selim Sırrı Tarcan öldü.

 

1960- Necip Fazıl Kısakürek, Atatürk'ün hatırasına yayım

yoluyla hakaret ettiği gerekçesiyle 18 ay hapis cezası

daha aldı.

 

1994- Yönetmen Bilge Olgaç, evinde çıkan yangında 54

yaşında öldü.

 

1994- TBMM Genel Kurulu'nda DEP'li Leyla Zana, Ahmet

Türk, Orhan Doğan, Hatip Dicle ve Sırrı Sakık ile

bağımsız Mahmut Alınak'ın dokunulmazlıkları kaldırıldı.

 

Genel Başkan Hatip Dicle ve Orhan Doğan gözaltına alındı.

2000- Türk halk müziği sanatçısı Özay Gönlüm öldü.

 

2000- İngiltere, 16 aydır Londra'da ev hapsinde tutulan

eski Şili diktatörü Pinochet'in salıverilmesine karar

verdi. Pinochet, kendisini isteyen ülkeler itiraz

etmeden, ülkeyi terk etti.

 

2004- İkinci Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'nün büyük oğlu

Ömer İnönü 80 yaşında İstanbul'da vefat etti.

[Misafir birce]

3 Mart 1994 Ressam Cihat Burak hayata veda etti.

 

3 Mart 1847 Mucit Graham Bell doğdu

 

3 Mart 1852 Ressam Vincent Van Gogh dogdu

 

3 Mart 1878 Osmanlı devleti ile Rusya arasında Ayastefanos Antlaşması imzalandı.

 

3 Mart 1883 Mektebi Sanayii Nefise (Güzel Sanatlar Akademisi)öğretime açıldı.

 

3 Mart 1924 Halifeliğin kaldırılması ve Osmanlı hanedanı mensuplarının yurt dışına çıkarılmasına ilişkin yasa kabul edildi. Tevhidi Tedrisat Kanunu çıkarıldı. Şer'iye ve Evkaf ve Genelkurmay bakanlıkları kaldırıldı. Diyanet İşleri Başkanlığı, Vakıflar Genel Müdürlüğü kuruldu. Genelkurmay Başkanlığı oluşturuldu ve hükümetten ayrıldı.

 

3 Mart 1925 Şeyh Sait isyanının büyümesini önlemek için, Takriri Sükun Kanunu kabul edildi; İstiklal Mahkemeleri kuruldu.

 

3 Mart 1926 Hakimler Kanunu TBMM`de kabul edildi.

 

3 Mart 1933 Yazar Bekir Yıldız dogdu

 

3 Mart 1965 Markalar Kanunu yürürlüge girdi.

 

3 Mart 1942 Türk Ressamlar Cemiyeti, İstanbul'da kuruldu.

 

3 Mart 1974 THY'nin DC-10 tipi Ankara yolcu uçağı, Paris'te Orly Havaalanı yakınlarında düştü. Bu tarihe kadar dünya sivil havacılık tarihinde gerçekleşen en büyük kazada 346 yolcu ve mürettebat öldü.

 

3 Mart 1979 Piyasada ilac kıtlığı başladı

 

3 Mart 1980 Eski Hatay Cumhurbaşkanı Tayfur Sökmen 88 yaşında İstanbul'da öldü.

 

3 Mart 1982 Yazar Georges Perec vefat etti.

 

3 Mart 1983 Çizgi roman Tenten'in çizeri Georges Remi (Herge) öldü.

 

3 Mart 1992 Zonguldak Kozlu'daki grizu faciasında 127 kişi öldü, 147 kişiden umut kesildi.

 

3 Mart 1994 TBMM Genel Kurulu, DEP'li Selim Sadak ve RP'den istifa eden İstanbul Bağımsız Milletvekili Hasan Mezarcı'nın dokunulmazlığını kaldırdı.

 

3 Mart 2003 Tezkerenin reddedilmesinin ardından, ABD, Türkiye`deki üs ve limanlarda baslattığı modernizasyon calismalarini askiya aldı

[Φ kaan_bebeto]

4 Mart

 

1923. İzmir İktisat Kongresi sona erdi.17 Şubat-4 Mart arasında yapılan kongrede İktisat Bakanı Mahmut Esat Bey (Mahmut Esat Bozkurt) yaptığı konuşmada, " Yeni Türkiye muhtelit (karma) bir iktisat sistemi takip etmelidir. İktisadi teşebbüs, kısmen devlet ve kısmen teşebbüsü şahsi (özel girişim) tarafından deruhte edilmelidir (üstlenilmelidir)."

 

Kongreye ayrı heyetler halinde katılan tüccarlar, sanayiciler, çiftçiler ve işçiler Kongrede oybirliği ile kabul edilen "Misak-ı İktisadi Esasları"na ek olarak farklı önerilerde bulundular. Örneğin, sanayinin teşvik edilmesi, bir ana ticaret bankası kurulması, çalışma süresinin sekiz saate indirilmesi gibi öneriler kabul edildi. Bu kararların bir bölümü Cumhuriyetin ilk yıllarında kanunlaştırıldı. Ancak işçi istekleri uygulamaya yansımadı. Kongre toprak reformu, devletçilik ve grev hakkı gibi sorunları gündeme getirmedi, alınan kararlar işçi ve köylü sınıfının seslerini yeterince duyuramadı. Sonuç olarak ticaret burjuvazisinin ayrıcalığına destek verdiği gerekçesiyle eleştirilmiştir.

 

1924. Halife Abdülmecit Efendi ve Osmanlı hanedanı mensupları yurtdışına çıkarıldı.

 

1925. Hükümete olağanüstü yetkiler veren Takrir-i Sükun Kanunu TBMM'de kabul edildi. Kasım 1924 ortalarında dinsel gericilik tehlikesine karşı Başbakan İsmet İnönü sıkıyönetim ilan edilmesini istedi. Ancak Meclis'te bu isteğini kabul ettiremeyince istifa etti ve yerine yumuşak kişiliğiyle tanınan Fethi Bey (Okyar) başbakanlığa getirildi.1925 Şubat ortalarında Şeyh Sait Ayaklanması patlak verince, Doğu Anadolu'da hemen sıkıyönetim ilan edildi. Fethi Bey düşürüldü ve yeni hükümeti 3 Mart'ta İsmet Paşa kurdu. Yeni hükümet ilk iş olarak Takrir-i Sükun Kanunu'nu Meclis'ten geçirdi ve biri isyan bölgesinde, öteki "Ankara" adını taşımakla birlikte yurdun geri kalan bölgelerinde çalışmak üzere iki de İstiklal Mahkemesi kurulmasını kararlaştırdı.

 

3 maddeden oluşan Takrir-i Sükun Kanunu'nun1. maddesi şöyleydi: İrtica ve isyana ve memleketin nizam-ı içtimaisi (toplumsal düzen) ve huzur ve sükunu ve emniyet ve asayişini ihlale bais (bozmaya yönelik) bilumum teşkilat ve tahrikat ve teşvikat ve neşriyatı ( örgütlenmeleri, kışkırtmaları, yüreklendirmeleri ve yayınları), hükümet reisi cumhurun tasdikiyle ve re'sen ve idareten man'e mezundur (kndi başına yasaklamaya yetkilidir). İş bu ef'al erbabını (bu eylemleri işleyenleri) hükümet İstiklal Mahkemesi'ne tevdi edebilir.

 

Cumhuriyet tarihinde bir dönüm noktası olan Takrir-i Sükun Kanunu, uzun bir döneme damgasını vurdu. Bütün muhalif odaklar bu kanuna dayanılarak büyük ölçüde susturuldu. Bu dönemde hükümet veya mahkeme kararıyla pek çok yayın kapatıldı ve özellikle sol yayınlar tamamen yeraltına itildi.

 

1929. Takrir-i Sükun Kanunu yürürlükten kalktı.

 

1940. İstanbul'da yapılan Altıncı Balkan Güreş Şampiyonası'nda Türk takımı beş birincilik alarak altıncı kez şampiyon oldu.

 

1949. Sovyetler Birliği'nde Molotov, gerekçe gösterilmeden dışişleri bakanlığından alındı.

 

1950. Yeni Basın Kanunu tasarısı Meclis'e sevkedildi.

 

1951. İnönü Ansiklopedisi'ndeki görevine son verilen eğitimci Ağah Sırrı Levent, bu haksız uygulamadan dolayı, Milli Eğitim Bakanı Tevfik İleri'yi düelloya davet etti.

 

1962. CHP İzmir Milletvekili Osman Nuri Adal, Nihal Adsız'ın1945 yılında Almanya'da bulunan karısına gönderdiği mektupları Meclis'te okudu. Adsız mektuplarda Atatürk'ü ahlaksızlık, İnönü'yü korkaklıkla suçladığı ortaya çıktı. Türkiye Milli Gençlik Teşkilatı Başkanı Mrtin Kumbasar, "Milliyetçi ve ırkçı geçinen bazı kişilerin en büyük Türk ve en büyük milliyetçi Atatürk'e nasıl küfrettiklerini bir defa daha öğrendik" diyerek açıklanan durumu protesto etti.

 

1963. İstanbul İstinye'deki Kavel Kablo Fabrikası'ndaki grev bitti. Türk-İş'e bağlı Maden-İş Sendikası'na üye170 işçi, fazla mesailerinin ve yıllık ikramiyelerinin tam olarak ödenmemesini, sendikadan ayrılmaları için baskı yapılmasını. ve Maden-İş Şişli şube başkanı ile işçi temsilcilerinin işten çıkarılmasını protesto etmek amacıyla 28 Ocak'ta iş bırakarak tezgah başında oturma eylemine başladı. İşveren bütün işçilerin işlerine son verdiğini açıklayınca işçiler eylemlerine fabrika önünde kurdukları çadırlarda sürdürmeye başladılar. Polislerin fabrika önündeki işçileri dağıtmak için yaptığı müdahele sırasında 9 işçi tabanca kabzası ve coplarla yaralandı. İşçilere İstinye halkıda polisleri protesto ederek destek verdi.Daha sonraki günlerde eyleme işçi eşleri de katıldı. Direniş sürerken işveren kablo yüklü kamyonları fabrika dışına çıkartmak istedi. Direnişteki işçilerin eşleri barikat kurdular. Ancak polis ekipleri kadınları dağıttılar. Kavel direnişi diğer fabrikalardaki işçilerden de destek gördü.

 

Direnişin sona ermesinin ardından12 işçi tutuklandı. Grevin yasak olduğu dönemde yapılan Kavel direnişi, Grev ve toplu sözleşme yasalarının biran önce çıkartılmasında önemli bir rol oynadı. Kavel direnişinden dört ay sonra yürürlüğe giren 275 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu'nda yer alan bir maddeyle, yasanın çıkışından önce grev nedeniyle haklarında takibat yapılan işçilerin davaları düştü.

 

1965. Suat Hayri Ürgüplü hükümeti 231 kabul, 200 ret ve Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun verdiği1 çekimser oy ile güvenoyu aldı.

 

1967. CHP Gençlik Kolları bildirisinde, başını Turhan Feyzioğlu'nun çektiği "Sekizler"in partiden çıkarılması istendi.

 

Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay kendisine "baba", "beyefendi", "paşam" biçimlerinde hitap edilmesini yasakladı.1967 yılı bugün Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreteri Kemalettin Gökakın'ın imzasıyla yayımlanan genelgeyle, Cumhyrbaşkanı Cevdet Sunay'ın isteği kamuoyuna duyuruldu.

 

1970. Yüksek Denetleme Kurulu Hacı Ali Demirel'e satılan Devlet Demiryolu arsaları için soruşturma açtı. üç gün sonra Yüksek Denetleme Kurulu'nun sekiz üyesi görevden alındı. Kurul üyeleri Danışyay'a başvurdu. Kurul üyelerinden beşi1 'ta Danıştay kararıyla görevlerine döndü.

 

1981. Türkiye'nin Paris Çalışma Ateşesi Reşat Moralı Ermeni örgütü Asala militanlarının saldırısı sonucu hayatını kaybetti. Olayda ağır yaralanan din görevlisi Tecelli Arı'da bir gün sonra öldü.

 

74 sanıklı Dev-Yol davası Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı Mahkemesi'nde başladı.

 

1983. Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı 2 No'lu Askeri Mahkemesi'nde görülmekte olan Dev-Sol davası sonuçlandı. 9 sanık 6 ay -10 yıl arası hapis cezasına çarptırıldı,14 sanık beraat etti.

 

1985. Başbakan Turgut Özal, Boğaziçi'nde yabancılara arsa satulması konusunda bir açıklama yaptı. Kandilli sırtlarında arazi alan Suudi Arabistan Velihat Prensi Abdullah bin Abdülaziz saray değil1000 metre karelik ufak bir ev yaptıracak dedi.

 

1986. Başbakan Turgut Özal, "1988 seçimlerinden sonra iki buçuk parti kalır, biri biz, biri sol, buçuğunu bilmem" dedi.

 

Eski emniyet müdürü ve vali, SHP İstanbul Milletvekili İbrahim Ural, "Demirel bana işkence için talimat vermişti" dedi.

 

 

1987.. Başbakan Turgut Özal Amerika'nın Houston kentindeki Methodist Hastanesi'nden uydu aracılığıyla Ankara'ya iletilen görüntüsüyle bakanlar kuruluna başkanlık etti.

 

1988. Kıbrıs'lı işadamı Asil Nadir, Titibank'ı (Türkiye İthalat İhracat Bankası) satın aldı.

 

1991. . Mardi'in İdil ilçesinde yürüyüş yapan kalabalığa ateş açılması sonucu 2 kişi öldü, 25 kişi yaralandı. 3 gün sonra İdilde'ki olayları protesto etmek için Mardin'in Dargeçit ilçesinde yürüyüş yapan gruba ateş açıldı ;1 kişi öldü, 7 kişi yaralandı.

 

1992. İspanya'dan Engizisyon baskısından kaçarak Osmanlı İmparatorluğuna sığınan Museviler, 9 yıl önce bugün Türkiye'ye gelişlerinin 500. yılını kutladılar.

 

Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın oğlu Ahmet Özal ve iki arkadaşı hakkında "güveni kötüye kullanmak ve resmi evrakta sahtecilik" iddiasıyla dava açıldı.

 

1994. Gazeteci Hıncal Uluç İstanbul Levent'teki bir benzincide uğradığı silahlı saldırıda bacağından yaralandı. Asaldırganların kaçtığı otomobilin yeraltı dünyasının ünlü isimlerinden Alaattin Çakıcı'nın eşi Uğur Çakıcı'ya ait olduğu belirlendi.

 

2000. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, Kürt kökenli isimlere ilk kez vize verdi. Genek Kurul davacı baba

 

 

 

Bugün Ölenler:

 

1986. Eski İzmir Belediye Başkanı Osman Kibar İzmir'de öldü. İzmir'de yaptığı yoğun asfalt çalışmaları nedeniyle "Asfalt Osman" adıyla ünlenen Kibar 1946'da Demokrat Parti kurucuları arasında yer almıştı.1963 yılında Adalet Partisi 'nden İzmir belediye başkanı seçildi ve10 yıl bu görevde kaldı. Siyaset yaşamından çekildikten sonra Tercüman gazetesinde "Kibarca" başlığı altında haftada bir yayımlanan sohbet yazıları yazdı.

 

1994. Ressam ve mimar Cihat Burak öldü. Toplumsal çelişkileri, yozlaşan değerleri eleştirel ve mizahi bir yaklaşımla yorumlayan fantastik resimleriyle tanınıyordu. En önemli yapıtları arasında ölüm temasını işlediği "Kanaryam Güzel Kuşum Ben Sana Vurulmuşum" adlı çalışması, göğsüne bir demet çiçek saplanmış olarak Nazım Hikmet'i betimlediği "Şairin Ölümü" adlı yapıtsayılabilir. Sedat Simavi Vakfı Görsel Sanatlar Ödülü'nü, Plastik Sanatlar Derneği Onur Belgesi'ni kazandı. Öykü de yazan Cihat Burak'ın "Yakutiler" adlı öyküsü Yunus Nadi Armağanı Yarışması'nda yayımlanmamış öykü dalında birincilik kazandı.

 

1995. Şair ve ressam Mustafa Irgat İstanbul'da öldü.

[Φ zeynep*]

5 MART

 

1920- Türkiye Yeşilay Cemiyeti kuruldu.

1934- Eski milli eğitim bakanlarından Dr. Reşit Galip

öldü.

 

1941- Türkiye'nin ilk Diyanet İşleri Başkanı Rifat

Börekçi öldü.

 

1946- İkinci Dünya Savaşı'nda ortaya çıkan ve Sovyetler

Birliği ile Doğu Avrupa ülkelerini simgeleyen

''Demirperde'' kavramı; ilk kez İngiltere Başbakanı

Winston Churchill'in bir konuşmasında kullanıldı.

 

1953- Sovyetler Birliği'ni yaklaşık 30 yıl yöneten ve

geçirdiği beyin kanaması sonucu bilincini yitiren Jozef

Stalin öldü.

 

1971- Amerikalı 4 asker Ankara'da terör örgütü THKO

mensuplarınca kaçırıldı. Bir duyum üzerine polisin 5

Martta üniversiteye düzenlediği baskında çatışma çıktı;

Erdal Şener adlı öğrenci öldü, yaralananlar oldu. ABD'li

askerler 8 Martta serbest bırakıldı.

 

1983- Karikatürist Mustafa (Mim) Uykusuz 61 yaşında öldü.

 

1987- Tiyatro ve sinema sanatçısı Gülistan Güzey

İstanbul'da öldü.

 

1994- Birleşmiş Milletler, Bosna'ya Türk askeri

gönderilmesini kabul etti.

 

1999- Çankırı Valisi Ayhan Çevik, bombalı saldırıda ağır

yaralandı; koruma polisi ve iki lise öğrencisinin öldüğü

saldırıyı yasa dışı TİKKO örgütü üstlendi.

 

2000- Hayırseverliğiyle tanınan iş adamı İzzet Baysal

öldü.

[Misafir birce]

6 Mart 1995 Karikatürist Nehar Tüblek, İstanbul'da öldü. Tüblek, 1924'de Manastır'da doğmuştu

 

6 Mart 1920 ''Kaşağı''nın yazarı, ünlü öykücü Ömer Seyfettin, Haydarpaşa Hastanesi'nde öldü. Ömer Seyfettin, 12 Mart 1884'te Gönen'de doğmuştu.

 

6 Mart 1925 Takriri Sükun Kanunu'na dayanılarak İstanbul'da 6 gazete ve dergi, Bakanlar Kurulu kararıyla kapatıldı.Kapatılan yayın organları şunlardı: Tevhidi Efkar,

İstiklal, Son Telgraf, Aydınlık, Sebilülreşat ve Orak Çekiç.

 

6 Mart 1927 İstanbul Radyosu yayına başladı.

 

6 Mart 1935 Oyun Yazarı İbnürrefik Ahmet Nuri (Sekizinci) 61 yaşında öldü.

 

6 Mart 1948 Anadolu Ajansında 1925'te şirket kurucuları arasında yer alan ve ''Başyazarı'' olan ünlü şair, yazar ve gazeteci Kemalettin Kamu 47 yaşında Ankara'da öldü.

 

6 Mart 1957 Afrika'da Altın Kıyısı, Gana adını alarak bağımsızlığını ilan etti.

 

6 Mart 1961 İngiltere Kraliçesi II. Elizabeth, Türkiye üzerinden geçerken Ankara'ya geldi. Esenboğa Havaalanı'nda Devlet ve Hükümet Başkanı Orgeneral Cemal Gürsel tarafından karşılanan II. Elizabeth, Gürsel ile 40 dakika görüştükten sonra Türkiye'den ayrıldı.

 

6 Mart 1972 Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın idam cezalarının infazını öngören yasa, TBMM Adalet Komisyonu'ndan geçti.

 

6 Mart 1986 Gösteri dünyasının ünlülerinden Egemen Bostancı vefat etti.

 

6 Mart 1988 Klasik Türk Müziği sanatçısı Mediha Demirkıran vefat etti.

 

6 Mart 1989 Şarkı sözü yazarı ve şovmen Fecri Ebcioğlu öldü.

 

6 Mart 1995 Avrupa Birliği üyesi 15 ülke ile Türkiye arasında Gümrük Birliği Antlaşması imzalandı.

 

6 Mart 2002 Yargıtay 9. Ceza Dairesi, Gazeteci yazar Çetin Emeç ve Turan Dursun ile İran rejim muhalifi Ali Akbar Gorbani'nin öldürülmesi olaylarının da aralarında bulunduğu birçok saldırıdan sorumlu tutulan İslami Hareket Örgütü'nün ''İcra Şurası'' üyesi İrfan Çağırıcı hakkındaki idam cezasını onadı.

 

6 Mart 2005 Ressam Nüzhet İslimyeli 92 yaşında Ankara'da öldü.

[Φ zeynep*]

7 MART

 

1917- Nick Larocca'nın ''Original Dixiland Jazz Band''

adlı orkestrası, ilk caz plağını New Jersey'deki Victor

Co. plakçılık şirketi için doldurdu.

 

1927- İstiklal Mahkemelerinin görevi sona erdi.

 

1954- Petrol işletmeciliğini yabancı sermayeye açan

Petrol Yasası kabul edildi. Petrol İşleri Genel

Müdürlüğü kuruldu.

 

1969- Golda Meir İsrail'in ilk kadın başbakanı oldu.

 

1977- Pakistan'da seçimleri Zülfikar Ali Butto kazandı.

 

1979- ABD uzay aracı Voyager I, Jüpiter ve Uranüs'ün

Satürn gibi halkalara sahip olduğunu keşfetti. Voyager

I, Jüpiter'in halkalı resimlerini dünyaya gönderdi.

 

1983- Zonguldak Ereğli Kömür İşletmelerinin Kandilli

üretim havzasındaki Armutçuk Ocağı'nda meydana gelen

patlamada 102 kişi öldü, 86 kişi yaralandı.

 

1989- Anayasa Mahkemesi, üniversitelerde ''dini inanç

sebebiyle boyun ve saçların örtü veya türbanla

kapatılmasını'' serbest bırakan yasayı iptal etti.

 

1990- Hürriyet gazetesi Yönetim Kurulu Üyesi, Gazeteci-

yazar Çetin Emeç ve şoförü Ali Sinan Ercan, uğradıkları

silahlı saldırıda yaşamlarını yitirdiler.

 

2001- Karikatürist Necmi Rıza Ayça 87 yaşında

İstanbul'da öldü.

[Φ kaan_bebeto]

7 Mart

 

1925. İstiklal Mahkemesi üyeleri yapılan seçimlerle belirlendi. Denizli Milletvekili Mazhar Müfit Bey (Kansu) mahkeme başkanlığına, Karesi Milletvekili Süreyya Bey (Özgeevren) savcılığa getirildi. Urfa Milletvekili Ali Saip (Ursavaş) ve Kırşehir Milletvekili Lüfi Müfit beyler asil üyeliğe seçildi. 13 Şubat1925'te başlayan Şeyh Sait Ayaklanması hükümeti sert önlemler almaya yöneltti. 4 Mart'ta kabul edilen Takrir-i Sükun Kanunu yeni bir dönemin habercisiydi. Aynı gün biri Ankara'da, öteki de ayaklanma bölgesinde görev yapmak üzere iki İstiklal Mahkemesi kuruldu. Ayaklanma bölgesi için kurulan İsti,klal Mahkemesi'ne verdiği idam cezalarını uygulama yetkisi de verildi

 

1927. İstiklal Mahkemeleri'nin görevi sona erdi.

 

1950. Milletvekilleri adaylarının sayısı bütün tahminleri aştı, yalnız Elazığ'dan 600 kişi aday oldu.

 

1951. İran Başbakanı General Ali Razmara radikal dinci bir militan tarafından öldürüldü.

 

1952. Dışişleri Bakanı Fuad Köprülü ve 222 arkadaşı, Anayasa'nın dilini yaşayan dile dönüştürmek için DP Meclis grubu adına bir önerge hazırlayarak Meclis'e sundular. Önergede, değiştirilmesi gereken kelimeler arasında suç, bakanlar kurulu, devrim, ivedilik gibi kelimeler yer alıyordu.

 

1954. Petrol işletmeciliğini yabancı sermayeye açan Petrol Yasası Meclis'te kabul edildi.

 

Basın ve radyo yoluyla işlenecek suçların kapsamının genişletilmesi ve cezaların arttırılması hakkındaki kanun tasarısı Mecliste görüşüldü. Tasarı gazetecilere iddialarını ispat etme hakkı tanımıyor. Muhalefetin ispat hakkının tanınmasına ilişkin önergesi TBMM'de reddedildi. Muhalefet milletvekilleri bu kanun tasarının bazı gazetelerin DP aleyhine dönmesi nedeniyle hazırlandığını ileri sürdüler. Başbakan Menderes bu iddiaları cevaplandırdı. Gayelerinin iftira ve dedikoduları önlemek olduğunu söyledi. İki gün sonra basın ve radyo yoluyla işlenecek suçlara ağır cezalar getiren bu yasa TBMM'de kabul edildi.

 

1957. Ankara sokaklarında rock and roll: Gece sinemasından çıkan gençler Bulvarda rock and roll yapmaya başlayınca zabıta tarafından durduruldular.

 

1958. Akis dergisi toplatıldı; derginin satışı sekiz saat sonra serbest bırakıldı.

 

1959. Yargıtay "Nalıncı Keseri" başlıklı yazı nedeniyle Ulus gazetesi başyazarı Yakup Kadri Karaosmanoğlu ve yazı işleri müdürü Ülkü Erman hakkında Ankara Toplu Basın Mahkemesi'nin verdiği mahkumiyet kararını bozdu.

 

1960. Vatan gazetesi başyazarı Ahmet Emin Yalman Pulliam davasından aldığı15 ay16 günlük hapis cezasını çekmek üzere cezaevine girdi. Yalman 4 gün sonra hastaneye kaldırıldı.

 

1961. Genelkurmay Başkanı Cevdet Sunay yayımladığı mesajda şöyle dedi. "Namlularını daima temiz ve süngülerini daima parlak tutan ordumuzun her türlü engelleri yok etme azmi ile bugünkü hedefi, demokrasiyi ulusuna teslim etmektir."

 

1963. Anayasa Mahkemesi, iş Kanunu'ndaki grev yasağını iptal etti.

 

1969. Golda Meir İsrail'in ilk kadın başbakanı oldu.

 

1973. İsmail Beşikçi komünizm propagandasında 8 yıl hapse mahkum oldu.

 

1977. Pakistan'da seçimleri Zülfikar Ali Bhutto kazandı.

 

1979. Türkiye ile Sovyetler Birliği arasında petrol anlaşması imzalandı.

 

İstanbul'da Taksim Meydanı'na Sular İdaresi'nin bulunduğu yere cami yapılması için "Taksim Camii Şerifi ve Külliyesini yaptırma ve Yaşatma Derneği" kuruldu.

 

ABD uzay aracı Voyager 1 Jüpiter ve Uranüs'ün Satürn gibi halkalara sahip olduğunu keşfetti.Voyager 1 Jüpiter'in halkalı resimlerini dünyaya yolladı.

 

1983. 18 yıl önce bugün Zonguldak Kandilli Armutçuk'taki maden ocağında büyük bir grizu patlaması oldu. Bu sırada ocakta 406 işçi bulunmaktaydı. Kazada102 işçi öldü. Savcılıkça oluşturulan bilirkişi heyeti, havalandırma sisteminin ters kurulmuş olduğunu saptadı ve işletmenin yüzde100 suçlu olduğu sonucuna vardı. Kaza Türk madencilik tarihinin en büyük faciası olarak tarihe geçti.

 

1984. Ankara Sıkıyönetim Mahkemesi, kapatılan Milliyetçi Hareket Partisi 'nin (MHP)genel başkanı Alparslan Türkeş'in tahliyesini 23. kez reddetti.

 

Komünizm propagandası yaptığı iddiasıyla Gölcük Sıkıyönetim Mahkemesi'nde yargılanan şair Arif Damar beraat etti.

 

Kamuoyunda "faturalı yaşam" olarak bilinen "ücretlilere vergi iadesi" hakkındaki yasanın kapsamı bakanlar kurulu tarafından genişletildi. Fazla mesai, prim ve transfer ücretleri de yasa kapsamına alındı.

 

1985. İstifaların ardı arkası kesilmeyen Milliyetçi Demokrasi Partisi'nden (MDP) beklenen büyük kopma gerçekleşti. Çoğu eski parlamenter ve üçü kurucu üye olan 25 milletvekili istifa etti. MDP Gemel Başkanı Turgut Sunalp'i "mecburi genel başkan" olarak niteleyen istifacılar, "Sağda barışçı, sosyal tarafı ağır basan bir partinin varlığı şarttır" dediler.

 

1986. "Kadınlara karşı her türlü ayrımcılığın önlenmesi" isteğini içeren 2861 imzalı dilekçe, TBMM Başkanlığı'na verildi.

 

 

İstanbul Kandilli Lisesi'nde çıkan yangında, okulun yatakhanesi olarak kullanılan Adile Sultan Sarayı tümüyle yandı. Abdülaziz sarayı1876'da kızkardeşi Adile Sultan için yaptırmıştı.1916'da Kandilli Adile Sultan İnas Mekteb-i Sultanisi adıyla okula dönüştürülmüştü. Daha sonra Kandilli Kız Lisesi adını aldı.

 

1988. DSP Genel Başkanı Bülent Ecevit, daha önce aldığı başkanlıktan çekilme kararını parti kurultayında gerçekleştirdi ve görevinden ayrıldı.Bülent Ecevit partisinin kongresinde yaptığı konuşmada "Uzun siyasal yaşamımda en iddialı meydan okuyuşum, DSP genel başkanlığından ayrılmamdır" dedi. Ecevit'in yerine genel başkanlığa Necdet Karababa seçildi.

 

1989. Cumhurbaşkanı Evren'in başvurusu üzerine Anayasa Mahkemesi üniversitelerde dini inanç sebebiyle , boyun ve saçların örtü veya türbanla kapatılmasını serbest bırakan yasayı bire karşı 10 oyla iptal etti. Türban yasağına karşı çeşitli gösteriler yapıldı.

 

1990. Hürriyet gazetesi yönetim kurulu üyesi ve yazarı Çetin Emeç, İstanbul Suadiye'deki evinin önünde pusu kuran maskeli 2 kişinin silahlı saldırı sonucu öldü. Bazı gazete bürolarına telefon eden kimliği belirsiz bir kişi saldırıyı "Türk İslam Komandoları" adına üstlendiklerini belirtti."Çetin Emeç'i cezalandırdık. İslam düşmanlarına ders olsun " dedi. 6 yıl sonra 9 Mart1996'da Emeç'i vuran İslami Hareket Örgütü sorumlusu İrfan Çağırıcı İstanbul'da yakalandı.

 

1991. Son aylarda 9 kişinin gözaltında öldüğü açıklandı.

 

1992. İsrail Büyükelçiliği koruma amiri Ankara'da otomobiline konan uzaktan kumandalı bombanın patlaması sonucu öldü.

 

1993. İstanbul'da bir grup kadın savaşlarda kadına tecavüze ve devletin kadın bedeni üzerindeki denetimine dikkat çekmek için Beyoğlu'nda bir sokak sergisi açtı. Aynı grup, İstiklal Caddesi'nde, devletin kadın bedeni üzerindeki denetimini simgeleyen ve ilgili yasal düzenlemeleri içeren ferman biçiminde bir bildiri dağıttı.

 

1994. Moldova'da yapılan referandum sonucu halkın yüzde 90'ı Romanya'yla birleşmeyi reddetti.

 

1996. Düşünceye Özgürlük isimli ortak kitapta yer alan yazısında bölücülük yaptığı iddiasıyla yargılanan Yaşar Kemal,1 yıl 8 ay hapse mahkum edildi. Ceza 5 yıl ertelendi.

 

1997. İstanbul DGM, Avrasya feribotunu kaçıran 9 kişiye 8 yıl10 ay 20'şer gün hapis cezası verdi.

 

İskenderun Cezaevi'nden sol görüşlü 28 mahkum tünel kazarak kaçtı, firarilerden 8'I yakalandı.

 

 

 

Bugün Doğanlar:

 

1886. İlkel bilim ve dinlere ilişkin keşifleriyle tanınan Amerikalı antropolog Wilson Dallam Wallis.

 

1875. Bolero adlı betesile ünlü İsviçre Bask kökenli Fransız besteci Joseph-Maurice Ravel.

 

1872. De stijl olarak bilinen sanat akımının öncülerinen Hollandalı ressam Piet Mondrian.

 

 

 

Bugün Ölenler:

 

İ. Ö. 322. Klasik Yunan felsefesinin kurucularından Platon'un öğrencisi Aristo.

 

1274. İtalyan din bilgini öznelci idealizm öğretisinin önde gelen savunucularından Aquinalı Aziz Thomas.

 

1999. Amerikalı film yönetmeni Stanley Kubrick.

[Φ kaan_bebeto]

 

8 Mart

 

1857. Dünya Kadınlar Günü'nün ortaya çıkışı hakkında üç ayrı görüş var:

 

Birinci görüşe göre,1857'de New Yorklu dokuma işçisi kadınlar, düşük ücretleri, on iki saatlik iş gününü ve artan iş yükünü protesto etmek için bir gösteri yürüyüşü yaptılar. Polis şiddet kullanarak yürüyüşü dağıttı.

 

İkinci görüşe göre, Amerikalı kadınlar 8 saatlik işgünü ve kadınların siyasal hakları için mücadele ederken, Şubat 1908'de Manhattanlı iplik işçisi kadınların grev yapması ve polisin yine şiddet kullanmasıdır.

 

Üçüncü görüş,1909'da New Yorklu dokuma işçisi kadınların işten çıkarılmaları protesto etmek için fabrikayı işgal etmeleri, çıkan yangında 129 kadının hayatını kaybetmesidir.

 

Başlangıcı hangi olay olursa olsun, bu mücadelenin anısına, II. Enternasyonalin 1910'daki Kongresi'nde Clara Zetkin'in önerisiyle , Uluslararası Emekçi Kadınlar Günü olarak ilan edildi.1910 yılından başlayarak 8 Mart tüm dünyada kadınlar için özel bir anlam taşıdı. Kadınların başkaldırısını simgeledi, birlikte bir güç olmanın, dayanışmanın anlamını bugünlere taşıdı.1960'lı yıllara dek sosyalistlerin kutladığı bir gün olan ,1960'lı yıllarda yükselen feminizmin etkisiyle tüm kadınların, sadece emekçi olarak değil, hayatın tüm alanlarında, yaşanan ortak ezilmişliği ve mücadeleyi simgeleyen bir gün olarak kutlanıyor. Birleşmiş Milletler de1975'te bugünü "Dünya Kadınlar Günü" olarak ilan etti.

 

1943. İsmet İnönü 7. TBMM'yi açtı ve yeniden cumhurbaşkanı seçildi. Şükrü Saraçoğlu hükümeti kurmakla yeniden görevlendirildi.

 

1944. New York Metropolitan Operası Taksim Gazinosu'nda bir konser verdi.

 

1951. Adnan Menderes hükümeti istifa etti. Bir gün sonra II. Menderes hükümeti kuruldu; hükümette üç yeni bakan görev alırken altı bakan yer değiştirdi.

 

Ünlü keman virtüozu Yehudi Menuhin konser vermek için İstanbul'a geldi.

 

1954. İstanbul Vali ve Belediye Başkanı Fahrettin Kerim Gökay bir basın açıklaması yaparak Mecidiyeköy-Yenikapı arasındaki metronun temelinin Nisan'da atılacağını söyledi.

 

1955. Türkiye'nin ilk kanserle savaş dispanseri açıldı.

 

1952. ABD Philadelphia'da ilk suni kalp ameliyatı yapıldı.

 

1955. Liselerde okutulması Milli Eğitim Bakanlığı'nca kabul edilen bir ders kitabında komünizm propagandası yapılmak istendiği iddiasıyla soruşturma başlatıldı. Astronomi adlı ders kitabında Stalin ve Lenin'in resimlerinin yer aldığı ve bu resimlerin öğrencinin dikkatini çeksin diye bir meteor resminin ortasına yerleştirildiği tespit edildi. Konunun Ankara'daki ilgili makamlara bildirildiği ve kitabın toplattırılacağı belirtildi. Yapılan ilk soruşturmada, kitabın halen matematik öğretmenliği yapan bir öğretmen tarafından yazıldığı anlaşıldı.

 

1956. İzmir'de Demokrat Parti tarafından düzenlenen mitingde konuşan Başbakan Menderes, basını eleştiren bir konuşma yaptı. "Bu gazeteler demokrasi devriminin matbuatı olmak vasfına sahip değildir" dedi. Basını gerçekleri değiştirmek ve DP iktidarını alaşağı etmeyi düşünmekle suçladı.

 

1957. Siyasal Bilgiler Fakültesi eski dekanı Turhan Feyzioğlu, Türk Hukuk Kurumu'ndaki konferansında " Meşrutiyati takip eden birkaç yıl ve Demokrat Parti iktidarının ilk yılları hariç, basın hürriyete hasret kalmıştır " dedi.

 

1962. İstanbul-Ankara-Adana seferini yapmakta olan THY Kop uçağı Toroslar'da düştü. 8 yolcu ve 3 kişilik mürettabat öldü.

 

1963. Suriye'de bir darbe sonucu Baascılar ve Nasırcılar iktidarı ele geçirdi.

 

1966. Adalet Partisi Aydın Milletvekili Reşat Özarda, Sanayi Bakanı Mehmet Turgut hakkında Meclis soruşturması istemişti. Özarda, Başbakan Demirel'in Türkiye temsilcisi olduğu Morrison firmasına, gümrüksüz ithal edilen Ereğli Demir Çelik Fabrikaları'nın mallarının ve araçlarının verildiğini iddia ediyordu. Bu soruşturma isteği üzerine 1966 yılı bugün AP Milletvekili Reşat Özarda partisinden ihraç edildi.

 

1971. Antakya'nın içme suyu kaynağına fare zehiri konulduğu yolundaki ihbar üzerine Emniyet geceyarısı kent sakinlerine "su içmemeleri" çağrısı yapıldı.

 

Sivas'a bağlı Yıldızeli'nde TİP ilçe sekreteri öldürüldü.

.

Balıkesir Necatibey Eğitim Enstitüsü kapatıldı.

 

1972. 29 yıl önce bugün Demokratik Parti Genel Başkan Yardımcısı Yüksel Menderes Ankara'da havagazıyla intihar etti. Menderes'in intihar nededi anlaşılamadı.Eski başbakanlardan Adnan Menderes'in büyük oğlu olan Yüksel Menderes Demokratik Parti kurucularından ve Aydın milletvekiliydi.

 

1975. İstanbul'da Osmanbey'deki Dostlar Tiyatrosu'nda İlerici Kadınlar Derneği (İKD) 'nin kuruluş çalışmasını yürüten kadınların girişimiyle ilk kez kamuya açık bir kutlaması düzenlendi. 400-500 kadının katıldığı toplantıda, Kadılar Günü'nün anlam ve önemi üzerine konuşmalar yapıldı, şiirler okundu. Aynı yıl Ankara'da da kutlaması yapıldı.

 

TRT Genel Müdürlüğü, CHP ve Demokratik Parti'nin başvurusu üzerine, bu partilere de Başbakan Demirel'le TV'de yapılan söyleşi kadar süre tanınmasını kararlaştırdı.

 

1978. Cumhurbaşkanı Korütürk, İsmail Cem'in TRT genel müdürlüğüne atanmasının sakıncalı bulduğunu hükümete bildirdi.

 

1979. Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk, Türk Silahlı Kuvvetleri'ne ilişkin tartışmalar üzerine "Silahlı Kuvvetlerimizi her türlü politika dışında tutmaya büyük bir dikkat ve özen göstermek hepimizin başta gelen görevi olmalıdır" dedi.

 

İngiliz Genelkurmay Başkanı'nın davetlisi olarak İngiltere'de bulunan Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren kendisine yöneltilen bir soru üzerine, Türk polis ve jandarmasının görev ve yetkilerini belirleyen yasal düzenlemelerin yetersiz olduğunu ve ilgililer tarafından gözden geçirilmesi gerektiğini söyledi.

 

1984. 8 ilde olağanüstü hal uygulanması ile ilgili "Olağanüstü Hal Yönetmeliği" Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

 

Yunanistan Türk savaş gemilerinin bir Yunan Destroyerine ateş açtığı iddiası ile Ankara'daki büyükelçisini geri çağırdı. Gelişmeler üzerine Türkiye de Atina büyükelçisine ülkeye dönme talimatı verdi.

 

1987. Kadın Çevresi Yayıncılığın çıkarttığı Feminist dergisi yayına başladı. Sahibi ve yazı işleri müdürlüğünü Handan Koç'un yaptığı derginin başlıca yazarları.Ayşe Düzkan, Handan Koç, Minu, Defne, Filiz k., Serpil, Gül, Sabahnur, Vildan, Stella Ovadis idi. Dergi, Mart1990'da yayın hayatına son verdi.

 

1988. Yeni Gündem dergisi yazı işleri müdürü 7,5 yıl hapse mahkum oldu.

 

1991. Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın küçük oğlu Efe Özal bir borsa şirketine ortak oldu.

 

1992. Dünya Kadınlar Günü nedeniyle İstanbul ve Adana'da düzenlenen kutlama yürüyüşlerine polis müdahale etti, bazı kadınlar dövüldü, iki kadın yaralandı, 8 kadın gözaltına alındı.

 

İstanbul Cumhuriyet Savcılığı özel TV'lerdeki müstehcen yayınları takibe aldı.

 

1996. Lefkoşa-İstanbul seferini yapan KKTC'ye ait bir yolcu uçağı kaçırılarak önce Sofya'ya ardından da Münih'e indirildi. Uçağı kaçıran kişinin İngiltere'deki sevgilisinin yanına gitmek isteyen Ramazan Aydın isimli bir Türk vatandaşı olduğu anlaşıldı. Uçaktaki yolcu ve mürettebatı serbest bırakan Aydın, Alman polisi tarafından tutuklandı.

 

2000. 30 yılı aşkın siyasi geçmişinde ilk kez Necmettin Erbakan'a karşı bayrak açılarak, FP'ye genel başkan adayı çıkarıldı. Kayseri Milletvekili Abdullah Gül, adaylığını ilan etti.

 

 

 

Bugün Doğanlar:

 

1895. En ünlü Güney Afrikalı kadın şairlerden Juana de Uruguayan Ibarbourou.

 

1902. Karakter rolleriyle ünlü siyah Amerikalı televizyon filmleri oyuncusu Louise Beavers.

 

1945. 20. yüzyıl sonlarında yeni izlenimici sanat akımının önde gelen kişiliklerinden biri olan Alman ressam Anselm Kiefer.

 

 

1869. Fransız besteci Hector Berlioz.

 

1944. Romancı Hüseyin Rahmi Gürpınar Heybeliada'daki evinde zatürreeden. Romanlarında , Tanzimat'tan Cumhuriyet sonrasına kadar, toplumsal değişimi İstanbul'un gündelik yaşamını temel alarak işleyen Gürpınar her sınıftan, her yaştan, her cinsten kişilerin farklı davranış, düşünce ve duyuş durumlarını sergiledi. En çok gülünçlüklere, zaaflara, sosyal dengesizliklere dikkat çekti. "İnsanların kabahatlerini, günahlarını kendilerine açık olarak göstermeli ki, onları tekrardan kaçınsınlar" diyen yazar kendini, "kafasına doldurduğu felsefeyi etrafına saçan mürebbi" olarak gördü. Sade dili, canlı anlatımıyla herkesin kolayca okuyup anlayabileceği romanlar yazdı. Hüseyin Rahmi Gürpınar, roman, öykü, oyun türünde 54 yapıt verdi: İffet, Mürebbiye, Şıpsevdi, Cadı, Ben Deli miyim?, Utanmaz adam.

 

1948. Kendi bulduğu hastalığa adı verilerek dünya tıp literatürüne geçen, deri ve zührevi hastalıkları uzmanı Ordinaryüs Profesör Hulusi Behçet İstanbul'da. Göz bozuklukları, ağızda yinelenen yaralar ve cinsiyet organları çevrelerinde yaralardan oluşan hastalığın kendine özgü bir virüsten kaynaklandığını saptayan Dr. Hulusi Behçet'in bu buluşu,1947 yılında Cenevre'de toplanan Uluslararası Tıp Kongresi'nde hastalığa "Morbus Behçet" yada "Behçet Sendromu" adı verilerek tıp tarhine geçti.

 

1959. Cumhuriyet dönemi hikayecilerinden Bekir Sıtkı Kunt. Yazarlık hayatına gazetecilik ile başlayan Bekir Sıtkı Kunt, yalnız hikaye türünde eser verdi. Gözleme ve gerçeğe bağlı hikayelerinde köy ve kasaba kişilerini, İstanbul'un kendi halinde, sıradan insanlarını yazdı. Sanat iddialarından uzak, özentisiz bir dil kullandı. Bekir Sıtkı'dan bize beş hikaye kitabı kaldı: Memleket Hikayeleri, Talkınla Salkım, Herkes Kendi Hayatını Yaşar, Yataklı Vagon Yolcusu, Ayrı Dünya

 

1977. Hikayeci Fikret Ürgüp İstanbul'da. İstanbul Tıp Fakültesi mezunu Dr. Ürgüp, çağımız insanının yalnızlıklarını, değerlere karşı yabancılaşmasını sigeleyen, mecazlı, alegorili ve özgün hikayeler yazdı. Hikayelerini Van, Kısa Lodos Hikayeleri adı altında iki kitapta topladı. Günlükleri Dosdoğru Günlük adıyla kitaplaştı.

 

1980. Türkiye'nin önde gelen felsefecilerinden Nusret Hızır İstanbul'da. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi'nde, Siyasal Bilgiler Fakültesi Basın Yayın Yüksek Okulu'nda, Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nde, Hacettepe Üniversitesi'nde felsefe ve mantık dersleri verdi. Ölümünden sonra derlenen yazıları Bilimin Işığında Felsefe ve Geride Kalanlar adıyla basıldı.

[Misafir birce]

9 Mart 1764 Padişah III. Mustafa tarafından yaptırılan Laleli Camii ibadete açıldı.

 

9 Mart 1796 Napolyon Bonapart ile Josephine evlendi.

 

9 Mart 1923 Sovyet lideri Lenin, geçirdiği felç sonucu konuşma yeteneğini kaybetti.

 

9 Mart 1929 İstanbul'da Matbaacılık Mektebi açıldı.

 

9 Mart 1930 Atatürk, Antalya Müzesi'ni gezdikten sonra Aspendos'ta incelemelerde bulundu.

 

9 Mart 1956 Kıbrıs Rum toplumunun lideri Başpiskopos Makarios, İngiltere tarafından Seyşel Adaları'na sürgüne gönderildi.Adanın İngiliz Genel Valisi John Harding, Makarios'un, terörizmi aktif olarak desteklediği için sürgün edildiğini açıkladı.

 

9 Mart 1957 Türkiye'nin ilk kadın doktor subayı Sema Aran, teğmen rütbesiyle göreve başladı.

 

9 Mart 1967 Gazeteci-Yazar Vala Nureddin (Va-Nü) 66 yaşında İstanbul'da öldü.

 

9 Mart 1967 Gölcük Tersanesi'nde ''Berk'' adlı refakat firkateyninin yapımına başlandı.

 

9 Mart 1994 Charles Bukowski vefat etti.

 

9 Mart 1995 TBMM Mal Varlığını Araştırma Komisyonunun Almanya'da bulduğu belgeler, RP'li Süleyman Mercümek'in Türkiye'de yönettiği paranın toplam 17 milyon mark olduğunu ve bu paraların akıbetinin bilinmediğini ortaya koydu.

 

9 Mart 1996 1990 yılında öldürülen Gazeteci Çetin Emeç'i vurduğu belirlenen İslami Hareket Örgütü'nün tim sorumlusu İrfan Çağırıcı, İstanbul'da yakalandı.

 

9 Mart 1997 Göz kapaklarını kullanarak harf harf kitap yazan Jean- Dominique Bauby hayata veda ettiler.

 

9 Mart 2001 Türk balesinin kurucusu Edris Stannus (Dame

Ninette de Valois), İngiltere'de 104 yaşında öldü.

 

9 Mart 2003 Siirt'te yapılan milletvekili yenileme seçimlerinde, 3 milletvekilliğini alan, iktidardaki AK Parti'nin Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan da TBMM'ye girdi.

[Φ kaan_bebeto]

10 Mart

 

 

1879. İstanbul yapı işçileri greve çıktı.

 

1919. Çin'de kölelik resmen kaldırıldı.

 

1920. Çerkez kadınları bilgilendirmek için Çerkez İttihat ve Teavün Cemiyeti kuruldu. Dernek, Diyane isimli bir de dergi yayınladı.

 

1931. İstanbul'da yayımlanan Bıldırcın, Piliç ve Çapkın Kız mecmuaları hakkında müstehcen yayın davası açıldı.

 

1938. Ankara radyosunda radyofonik konserlere Bizet'in Carmen operasıyla başlandı.

 

1942. Peyami Sefa yeni kelimelerin fabrika tarzında üretilmesini eleştirdi.

 

1947. Dört büyükler Almanya'nın geleceğini tartışmak için Moskova'da toplandı.

 

1949. Kurucuları arasında Sadri Maksudi Arsal, Halil Nimetullah Öztürk ve Tahir Nejat Gercan gibi adların yer aldığı Türk Dilini Geliştirme Derneği kuruldu.

 

Filistin'e kaçmak isteyen 70 Musevi genç gümrük memurlarınca yakalandı. Gümrük memurlarına rüşvet teklif eden gençlerin büyük bölümünün askerliğini yapmadığı anlaşıldı.

 

1952. Küba'da General Fulgencio Batista, Devlet Başkanı Carlos Socarras'ı devirerek yerini aldı.

 

1953. Yedek subayların kıta hizmeti 1 yıla çıkarıldı, 6 aylık okul süresinde değişiklik olmadı.

 

1955. Ankara Radyosu'nda yayımlanan "Daldan Dala" programındaki bir monologda milletvekillerinin küçük düşürüldüğü yolundaki iddialara cevap veren Devlet Bakanı Mükerrem Sarol, bu monologu yayından önce kendisinin kontrol ettiğini ve programın kaldırılmasını gerektirecek bir husus olmadığını açıkladı. Erdoğan Çaplı'nın hazırladığı programa devam kararı verildi. Monologda, bir milletvekili adayı halka hitap ederken kendi için bir şey istemediğini, tek isteğinin ölünceye kadar milletvekili kalarak millete hizmet olduğunu alaylı bir dille açıklıyordu.

 

1956. Başpiskopos Makarios'un sınır dışı edilmesinden sonra Kıbrıs'ta ayaklanmalar başladı.

 

1961. 27 Mayıs askeri darbesinden sonra, eski iktidar mensuplarını yargılamak üzere Yassıada duruşmaları Ekim1960 tarihinde başlandı. 592 sanık hakkında19 ayrı dava açıldı. Bu davalardan Çanakkale davası 1961'de karara bağlandı. Adnan Menderes ve üç eski bakan iki muhalif milletvekilinin seyahat özgürlüğünü engellemek suçuyla yargılandılar ve mahkum oldular.

 

1965. Zonguldak'ta1500 maden işçisi greve başladı.

 

1969. Anadolu Ajansı çalışanları greve çıktı.

 

Aynı gün, Martin Luther King'in katili James Earl Ray 99 yıl ağır hapis cezasına çarptırıldı.

 

1972. Türkiye Büyük Millet Meclis'i Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan'ın idamlarını onayladı.

 

1973. İstanbul, Ankara, İzmir ve Adana sıkıyönetim komutanlıkları bir bildiri yayımlayarak, cumhurbaşkanlığı seçimlerinin selametle sonuçlanması için, Millet Meclisine baskı yapabilecek veya Türk Silahlı Kuvvetleri'ni rencide edebilecek her türlü bildiri, beyanat, yazı ve haberin yayınlanması yasaklandı.

 

1974. Cumhuriyet'in 50. yılını Kutlama Komitesi tarafından İstanbul'un Karaköy Meydanı'na dikilen Gürdal Duyar'ın "Güzel İstanbul" adlı çıplak kadın heykeli, "müstehcen" olduğu gerekçesiyle bazı kesimlerin, özellikle de hükümetin Milli Selamet Partisi kanadının tepki göstermesine yol açtı.

 

1976. CHP Parti Meclisi1976 yılı bugün yayımladığı bir bildiriyle, "Kamu İktisadi Teşebbüsü hisselerinin satışı ihanet olur" açıklamasını yaptı. Bildiride şöyle denildi. "Cephe hükümeti şimdi de KİT'lerin yüzde 49 hissesini satmak istiyor. İktidar aslında halkın malı olan fabrikaları zenginlere devretmek istemektedir.Bu hareketi halkımıza yapılmış bir ihanet saymaktayız."

 

1978. Başbakan Bülent Ecevit ile Yunanistan Başbakanı Konstantin Karamanlis, İsviçre'nin Montreux kentinde bir araya gelerek iki ülke arasındaki ilişkiler hakkında görüştüler.

 

1982. Bülent Ecevit'in pasaport isteği, CHP hakkında savcılık soruşturması yürütüldüğü gerekçesiyle reddedildi.

 

1986. 17 Mayıs1982'den beri devam eden Barış Derneği davasının tutuklu 6 sanığı tahliye edildi. Davada tutuklu sanık kalmadı.

 

Sanıkların aynalı odalarda sorgulanması ve ifadelerinin video bantlara kaydedilmesi uygulaması başladı.

 

1987. ABD Kongresi'nin Ermeni Tasarısını kabul etmesi durumunda, Cumhurbaşkanı Evren'in mayıs ayındaki ABD gezisini iptal edeceği Washington'a iletildi.

 

1988. Çalışanlardan yüzde 2, işverenlerden yüzde 3 kesinti yapılarak bir fonda toplanmasını öngören zorunlu tasarruf yasası çıktı.

 

1989. Türk Resim Sanatı'nda Figüratif Gelişme Sergisi İstanbul'da açıldı. Sergide Türk resim sanatının ilk evrelerinden bugüne figür, manzara ve ölü doğa temalı resimler yer aldı. Osman Hamdi Bey, Hoca Ali Rıza gibi sanatçıların yanında Ömer Uluç, Komet, Cihat Burak, Mehmet Güleryüz gibi günümüz sanatçılarının yapıtlarına yer verildi.

 

Avrupa Kulüpler Kupası'nda finale yükselen ilk Türk basketbol takımı Efes Pilsen, Yunanistan'ın Aris takımına yenilerek ikinci oldu.

 

1994. Avrupa Parlamentosu, Türkiye'ye Kürtler'e özerklik tanınması için çağrı yaptı.

 

1995. Kalipso Kralı Metin Ersoy'un kızı yüzünden başladığı öne sürülen bir kavga Fenerbahçe Lisesi'nde satırlı, bıçaklı bir baskınla sürdü. Okula baskını engellemeye çalışan öğrencilerden İlimdar Kalkan öldü.

 

1998. Akit gazetesi yazarı Yaşar Kaplan tutuklanarak Mamak Cezaevine konuldu.

 

2000. Necmettin Erbakan, Bingöl'de1994 yılında yaptığı konuşmada halkı kin ve düşmanlığa tahrik ettiği gerekçesiyle1 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

 

 

 

Bugün Doğanlar:

 

1850. ABD'de siyah kadınların örgütlenmesine öncülük eden eğitimci Brown, Hallie Quinn

 

1873. Yapıtları Fyodor Dostoyevskiy ile karşılaştırılan Alman yazar Jakob Wassermann.

 

1903. 1873. Caz tarihinin en özgün beyaz trompetçilerinden Amerikalı müzisyen Bix Beiderbecke.

 

 

Bugün Ölenler:

 

1963. 38 yıl önce bugün Maarif Kitaphanesi ve Matbaası sahibi ve Saatli Maarif Takvimlerinin kurucusu Naci Kasım.

 

1985. Sovyetler Birliği lideri Konstantin Çernenko.

 

1989. Baterist Salim Ağırbaş.

 

1993. Gazeteci yazar Emil Galip Sandalcı İstanbul'da.

 

1994. Amerikalı yazar Charles Bukowski.

 

1999. 2 yıl önce bugün şair Salah Birsel İstanbul'da.İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe bölümünü bitirdi. Türk Dil Kurumu yönetim kurulu üyeliği yaptı. İlk şiiri1937 yılında Gündüz dergisinde çıkmıştı. Kendine bağımsız bir şiir yapısı kurdu. Şiirlerini Dünya İşleri, Hacivatın Karısı, Kikirikname, Haydar Haydar, Yaşama Sevinci, Rumba da Rumba, Sevdim Seni Ey İnsan kitaplarında yayımladı.

[Φ kaan_bebeto]

11 Mart

 

1924. Abdülmecit, İsviçre'de ajans temsilcilerine yazılı bir demeç verdi; " TBMM'nin Hilafet'i ilga kararı yersiz ve yolsuzdur."

 

1938. Avusturya Şansölyesi Schuschnigg istifa etti;yerine gelen Nazi yanlısı Seyss-Inquart'ın daveti üzerine Alman birlikleri Avusturya'ya girdi.

 

1947. Türkiye Uluslararası İskan ve Kalkınma Bankası ve Uluslararası Para Fonu Teşkilatı'na (International Monetary Fund) katıldı.

 

1949. İsrail ve Ürdün Rodos'ta ateşkes antlaşması imzaladı.

 

1958. Türkiye "Mısır, Suriye ve Yemen" devletlerinin oluşturduğu Birleşik Arap Cumhuriyeti'ni tanıdı.

 

1955. İstanbul'a uskumru akını; Balıkhaneye 250 ton uskumru geldi.

 

1959. Vatan gazetesinden iktibas ettiği bir yazıdan dolayı, Ankara Toplu Basın Mahkemesi'nde yargılanmakta olan Ulus gazetesi Yazı işleri müdürü Ülkü Arman1 yıl 4 ay hapse, 4 000 lira ağır para cezasına mahkum edildi. Ayrıca Ulus gazetesi1 ay süreyle kapatıldı.

 

1962. İstanbul İşçi Sendikaları Birliği feshedildi. Bundan sora birliğin görevlerini Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu yerine getirecek.

 

Danıştay Anrara'daki12 bin gecekondunun yıkılmasını onayladı.

 

1965. İstanbul Şehir Tiyatroları'nda "edebi heyet" kurulması kararına sanatçılar tepki gösterdi.

 

1969. Başbakan Süleyman Demirel bir açıklama yaparak, Genelkurmay Başkanı Cemal Tural'ın görevinden alınarak Yüksek Askeri Şura üyeliğine atandığını, yerine de Kara Kuvvetleri Komutanı Memduh Tağmaç'ın getirildiğini söyledi. Bir gün sonra Cemal Tural ile Memduh Tağmaç arasında devir teslim töreni yapıldı.

 

1972. "Anarşistler"e yardım ettikleri ileri sürülen 57 subayla 11 astsubay ordudan atıldı.

 

1976. Nixon Şili'deki seçimler sırasında Allende'nin seçilmesini önlemek için CIA'ya emir verdiğini itiraf etti.

 

1981. Mehmet Ali Ağca'nın İran'a kaçmasına yardımcı olduğu ileri sürülen ülkücü Timur Selçuk Erzurum'da yakalandı.

 

1982. Kapatılan CHP'nin eski Genel Başkanı Bülent Ecevit'in Nevşehir Emniyet Müdürü'ne, "Sen nasıl müdürsün ?" diyerek hakaret ettiği iddiasıyla ifadesi alındı.

 

1983. THKP-C Kurtuluş davasına İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı 2 No'lu Askeri Mahkemesi'nde başlandı.

.

1985. Mihail Gorbaçov Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreterliğine getirildi.

 

1988. Türk-İş üyesi işçiler hükümeti, işverenleri ve pahalılığı protesto etmek için ülke çapında yemek boykotu yaptı.

 

1990. Litvanya tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan etti.

 

1991. Kürdistan Yurtseverler Birliği Başkanı Celal Talabani, gizlice geldiği Ankara'da Cumhurbaşkanı Turgut Özal'la çeşitli görüşmeler yaptı.

 

1994. Sosyolog yazar İsmail Beşikçi, Mahkemelerin Açtığı Yol kitabında bölücülük propagandası yaptığı iddiasıyla İstanbul DGM tarafından 2 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

 

1995. Pişmanlık yasasından yararlananların sayısının1955 olduğu açıklandı.

 

1996. Demokrasi ve Barış Partisi DBP kuruldu.

 

1997. Hakkında gıyabi tutuklama kararı bulunan eski Özel Harekat Dairesi Başkan Vekili İbrahim Şahin teslim oldu ve cezaevine kondu.

 

Amasya'da el yazması Kuran çalınması olayıyla ilgili yargılanan Ayşegül Tecimer, gıyabında 4,5 yıla mahkum oldu. Tecimer'in ABD'ye kaçtığı öğrenildi.

 

Taksi şoförlerinin öldürülme olaylarının artması üzerine İstanbul taksicileri konvoy oluşturarak protesto gösterisi yaptı.

 

2000. Rusya'da vergi kaçahçılığını önlemek için her vatandaşa vergi numarası uygulamasını Ortodoks Kilisesi, "Tanrı karşıtı bir davranış" olarak ilan etti.

 

 

 

Bugün Doğanlar:

 

 

1916. 1964-70 ve 1974-76 arasında iki kez İngiltere başbakanı olan İşçi Partili siyasetçi Harold Wilson.

 

1926. Martin Luther King'in yakın çalışma arkadaşı Ralph David Abernathy.

 

1921. Caz ve klasik müziği kaynaştırdığı tangolarıyla bilinen bandoninci Astor Piazzola.

 

 

 

Bugün Ölenler:

 

1935. Türkçülük akımının öncülerinden, tarihçi ve siyaset adamı Yusuf Akçura. İstanbul'da. Türkçülükle ilgili derneklerin hemen hemen tümünde kurucular arasındaydı. Türk Ocakları'nın kurucuları arasında yer aldı. İstanbul Milletvekilliği yaptı.1932 yılında seçildiği Türk Tarih Kurumu Başkanlığı görevini ölümüne değin sürdürdü. Türkçülük akımını benimseyenlerce "Pantürkizmin babası" olarak nitelendi.

 

1967. Şair, yazar, mizahçı Yusuf Ziya Ortaç, İstanbul'da. 1923'de Orhan Seyfi Orhon'la birlikte çıkarmaya başladığı mizah dergisi Akbaba'yı ölünceye kadar yayımladı. Şiirlerini başlangıçta aruzla yazan Ortaç Ziya Gökalp'i tanıdıktan sonra hece ölçüsünü benimsemiştir. Hecenin beş şairinden biri olarak ünlendi. Tiyatro oyunları da yazan Yusuf Ziya Ortaç'ın Binnaz adlı oyunu Türk tiyatro tarihinin en başarılı piyeslerinden biridir. Şiir kitapları: Akından Akına, Cenk Ufukları, Aşıklar Yolu, Yanardağ, Kuş Cıvıltıları . Romanları: Göç, Üç Katlı Ev. Fıkralaro: Beşik, Ocak

 

1968. İstanbul Belediye Başkanı Haşim İşcan. 1963'de CHP'den aday gösterildiği seçimde, İstanbul'un tek dereceli seçimle iş başına gelen ilk belediye başkanı oldu. Ölümünden sonra Saraçhanebaşı'ndaki alt ve üst geçide adı verildi.

 

1969. Bestekar Sadi Işılay.

 

1980. Gazeteci, yazar Mehmet Zekeriya Sertel, Paris'te. İşçi sınıfını savunan, sosyal ve politik düzeni eleştiren, sosyalist düşünceyi gündeme getiren yazılarından dolayı birçok kez yargılanıp hapis cezalarına çarptırılan Zekeriya Sertel, uzun yıllar yurtdışında sürgünde yaşamak zorunda kaldı. Eşi Sabiha Sertel ve arkadaşlarıyla1936'dan başlayarak Tan gazetesini çıkardı. Tan gazetesi II. Dünya Savaşı boyunca savaşa, faşizme ve faşizmin Türkiye'deki işbirlikçilerine karşı mücadelenin sesi oldu. Tan 4 Aralık1945'te, kışkırtılmış gruplar tarafından yakıldı. Bu olaydan sora Zekeriya ve Sabiha Sertel Türkiye'den ayrılmak zorunda kaldılar. Sürgün yıllarını Azerbaycan ve Fransa'da geçirdiler.1977'de Türkiye'ye dönmesine izin verilince ;İstanbul'a geldi. Milliyet gazetesinde yayımlanan "Nazım Hikmet'in Son Yılları" adlı yazı dizisi nedeniyle eleştirilere uğradı ve yeniden yurtdışına çıkmak zorunda kaldı. .Zekeriya Sertel anılarını "Hatıralarım" adlı kitapta, Nazım Hikmet'e ilişkin anı ve gözlemlerini "Mavi Gözlü Dev" adlı kitapta anlattı.

[Φ zeynep*]

12 MART

 

1918- Erzurum düşman işgalinden kurtuldu.

 

1921- Burdur Milletvekili Mehmet Akif Ersoy'un yazdığı

''İstiklal Marşı'', milletvekillerince ayakta dinlenildi

ve TBMM'de ''Ulusal Marş'' olarak kabul edildi.

 

1921- Londra Konferansı sona erdi. İtilaf Devletleri

barış önerdi.

 

1925- Çinli lider Sun Yat Sen öldü, yerine General Çan

Kay Şek getirildi.

 

1930- Hindistan'da Mahatma Gandi, tuz üretimindeki

hükümet tekeline karşı çıkmak amacıyla Ahmetabat'tan 300

millik denize doğru yürüyüşe başladı.

 

1933- Türk Dili Tetkik Cemiyetince eski sözcüklere Türkçe

karşılık bulmak için Dil Anketi başlatıldı.

 

1935- Tarihçi Yusuf Akçura öldü.

 

1947- ABD Başkanı Harry Truman, Amerikan Kongresinden

Sovyetler Birliği'nin baskısı altında bulunan Türkiye ve

Yunanistan'a toplam 400 milyon dolarlık bir yardımda

bulunulması ve bu devletlerin sivil ve askeri personeline

ABD'de eğitim verilmesi için yetki istedi.

 

1971- Silahlı Kuvvetler, ''12 Mart Muhtırası''nı verdi.

Başbakan Süleyman Demirel, bu gelişme üzerine istifa

etti.

 

1979- Pakistan ve İran, CENTO'dan çekileceklerini

açıkladı.

 

1985- Türkiye'nin Ottawa Büyükelçiliği'ne Ermeni

teröristler saldırı düzenledi. Kanadalı polisi öldüren

teröristler, elçilikte 11 kişiyi rehin aldı. Büyükelçi

Coşkun Kırca, canını pencereden atlayarak kurtarabildi.

 

1985- Sovyetler Birliği ile ABD arasında, Cenevre'de

Stratejik Nükleer Kuvvetler, Orta Menzilli Nükleer

Kuvvetler, Uzay ve Savunma sistemleri ile İlgili Yeni

Silahların Kontrolü Görüşmeleri başladı.

 

1995- Bir taksiyi gasp eden teröristler, Gazi

Mahallesi'nde Alevilere ait olduğu bildirilen 3

kahvehaneyi gece otomatik silahlarla taradı. 1 kişi

öldü, 20 kişi yaralandı. 14 Martta Gaziosmanpaşa'da

çıkan olaylarda 96 iş yeri tahrip edildi, 13 araç

yakıldı.

 

1998- Komedi oyuncusu Ali Sururi, İzmir'de öldü.

1999- Çek Cumhuriyeti, Polonya ve Macaristan, NATO'ya

katıldı.

 

2000- Papa II. John Paul, ''kilise''nin geçmişte

Yahudilere, muhaliflere, kadınlara ve yerlilere karşı

işlediği günahlardan ötürü af diledi.

 

2004- Atatürk, İsmet İnönü ve Celal Bayar'ın özel kalem

müdürlüğünde bulunan Haldun Derin 92 yaşında vefat etti.

[Φ kaan_bebeto]

13 Mart

 

1781. Alman kökenli İngiliz astronom William Hershel, Uranüs gezegenini keşfetti. Güneş sisteminin yedinci gezegeni olan Uranüs'ün daha önceleri bir yıldız olduğu sanılıyordu.

 

1926. Mustafa Kemal Paşa'nın Falih Rıfkı (Atay), ve Mahmut (Soydan) beylere anlattığı hayat hikayesi ve hatıralarının kısaltılmış şekli Milliyet gazetesinde yayımlandı.

 

1951. Demokrat Parti İzmir Belediye Başkanı Rauf Onursal, CHP Genel Başkanı İsmet İnönü'nün Halife Abdülmecit gibi sınır dışı edilmesini istedi.

 

1954. Cemal Reşit Rey konser vermek üzere Yugoslavya'ya gitti.

 

1955. Fenerbahçe-Galatasaray futbol maçında taraftarlar tribünde birbirlerine girdiler,1 kişi öldü.

 

1969. Atilla Tokatlı'nın hazırladığı Sovyet Şairleri Antolojisi toplatıldı.

 

1970. Halide Edip Adıvar'ın büstü açıldıktan üç gün sonra dinamitlendi.

 

1973. Meclis'te cumhurbaşkanlığı seçimi için turlar başladı. Faruk Gürler 200, Tekin Arıburun 282, Ferruh Bozbeyli 48 oy aldı. Üçte iki çoğunluk olan 423 ve salt çoğunluk olan 318 oya erişilemedi. Seçim çıkmaza girince Genelkurmay Başkanı Semih Sancar parti liderleriyle görüştü. AP Genel Başkanı Süleyman Demirel diğer liderlerin aksine bu görüşmeyi gizledi, görüşmenin radyodan açıklanması üzerine "bana mı inanacaksınız, radyoya mı?" diye sordu. Genelkurmay Başkanlığı'nın resmi açıklaması üzerineyse, "Dün dündür, bugün başka bir gündür" dedi.

 

1974. Barzani yandaşı Kürtlerle Irak askerleri arasında çıkan çatışmalar üzerine, Türkiye sızmaları önlemek için Irak sınırını kapattı.

 

1978. Genelkurmay Başkanı Evren "Ordu parlamenter sisteme saldıranları yok edecek güçtedir" dedi

 

1979. Adalet Partisi, 4. Beş Yıllık Plan'ın esas yönünden Anayasa'ya aykırı olduğu iddiasıyla iptalini istedi.

 

İstanbul'da özel öğrenci yurtları kapatıldı.

 

1982. İki kişiyi öldürmekten idama mahkum edilen Türkiye Komünist Emek Partisi'nin (TKEP) üyesi Seyit Konuk, Necati Vardar ve İbrahim Ethem Coşkun isimli üç işçinin idam cezası İzmir'de Buca kapalı Cezaevi'nde infaz edildi.

 

1983. Beylerbeyi'nde restore edilmekte olan tarihi İsmail Hakkı Efendi Yalısı gece çıkan yangında tamamen yandı. Yalının yanındaki 205 yıllık Beylerbeyi Camii'nin kubbesi de tamamen yandı.

 

Aynı gün, Cumhurbaşkanı Kenan Evren Antakya ve Mersin'de halka hitap ederek yaptığı konuşmada " Eski partilerin hemen hemen aynı kişilerle, yalnız iki isim değiştirerek, yeniden hortlamalarına müsaade edemeyiz" dedi. Evren eski siyasilerden, "Kendilerine kul köle olacak kişilerden kurulacak partinin büyük bir çoğunlukla seçimi kazanmasıyla, seçimden sonra tekrar eski koltuklarına oturtulmayı düşleyenler" diye söz etti. Konuşmasını, "Nasıl12 Eylül'den önce bu kişileri tekrar tekrar uyardık ama dinlemediler,sonunda başlarına12 Eylül yumruğu indiyse, nasıl 7 Kasım'dan önce yapılan ikazları da dinlemeyip bu defa da Türk halkının yumruğunu yediler ise şimdi yine ikaz ediyorum. Üçüncü bir yumruğu yememek istiyorlarsa derhal bu girişimlerden vazgeçsinler" diye sürdürdü.

 

1984. Gümrük kaçakçılığı davasından yargılanan Abuzer Uğurlu Ankara Sıkıyönetim Mahkemesi tarafından 15 yıl ağır hapis cezasına çarptırıldı.

 

Türkiye'nin Ottawa Büyükelçiliği Ticaret Müşaviri Kemalettin Kani Güngör'e suikast girişiminde bulunan 4 Ermeni Kanada'da tutuklandı.

 

1986. Fatsa Dev-Yol davası savcısı Hakim Binbaşı Halit Cengiz, rüşvet, dolandırıcılık gibi suçlardan toplam 29 yıl 2 ay hapis cezasına çarptırıldı.

 

Odalar Birliği Başkanlığı'ndan ayrılarak DYP'ye giren ve genel başkanlık seçimlerinde ağır yenilgiye uğrayan Mehmet Yazar, yeni bir siyasi parti kurmak için1986 yılı bugün DYP'den istifa etti.

 

1987. Uluslararası Halter Federasyonu, halterci Naim Süleymanoğlu'na, Türkiye'ye iltica tarihinden 6 Aralık1987 tarihine kadar yarışmalardan men cezası verdi.

 

1990. Hava Kuvvetlerinde sürdürülen "irtica operasyonunda" toplam146 subay ve astsubayın irticai faaliyetlerde bulundukları gerekçesiyle orduyla ilişkilerinin kesildiği açıklandı.

 

1992. Erzincan'da 6,3 şiddetinde deprem oldu;492 kişi öldü.

 

İstanbul Ticaret Odası yönetim kuruluna ilk kez bir kadın seçildi.

 

1994. Kıbrıs Rum bandıralı bir tankerle bir Yunan şilebi Rumelikavağı açıklarında çarpıştı;19 gemici öldü,19 kişi yaralandı, 9 gemicinin kayıp olduğu açıklandı.

 

SHP İstanbul İl Başkanı Yüksel Çengel, Belediye Başkanlığı adayı Zülfü Livaneli'nin "İSKİ skandalına bulaşmış yönetimle çalışmam" demesi üzerine istifa etmek zorunda kaldı.

 

1995. 12-13 Mart gecesi İstanbul Gazi mahallesinde 3 kahvehane otomatik silahlarla tarandı. Alevi dedesi Halil Kaya öldü, 20 kişinin yaralandı.Saldırganlar olay yerinden uzaklaştıktan sonra gasp ettikleri taksinin şoförünü boğazını keserek öldürdüler ve taksiyi ateşe vererek kaçtılar.Çoğunluğunu Alevilerin oluşturduğu mahalle halkı olayları protesto etmek için geceyi sokakta geçirdi, olaylara ilgisiz kalmakla suçladıkları karakola yürüdü. Polis mahalle halkını havaya ateş açarak durdurmaya çalıştı.1 kişi kurşunlanarak ölürken pek çok kişi de yaralandı. Gece boyunca durulmayan olaylar günü de sürdü. Öğle saatlerinde Cemevi önünden karakola yürümek isteyen grupla polisin karşı karşıya geldi. Polisin göstericilerin üzerine ateş açması sonucu 15 kişi öldü, aralarında polis, jandarma ve gazetecilerinde bulunduğu 100'den fazla insan yaralandı. Olayları önleyemeyen polis, askerden yardım istedi. Askerleri önce alkışlarla karşılayan grup daha sonra "Asker Sivas'ta neredeydi?" diyerek bu kez taş yağmuruna tuttu. Gazi, Zübeyde ve Esentepe mahallelerinde sokağa çıkma yasağı ilan edildi.

 

Aynı gün, edebiyatımızın ustalarından Melih Cevdet Anday'ın 80. doğum yılı PEN Yazarlar Derneği'nin düzenlediği bir toplantıyla kutlandı. Melih Cevdet Anday garip akımının üç kurucusundan biriydi. Pablo Neruda ondan, "Nazım Hikmet'ten sonra çok büyük bir Türk şairi daha buldum. Bütün gece gözüme uyku girmedi" diye söz etmişti.

 

1996. Efes Pilsen basketbol takımı Avrupa Koraç Kupası'nı aldı.

 

1998. Başbakanlık bünyesinde kurulan Sivil Çalışma Grubu, hazırladığı Türban Raporu'nda, türbanın "kılık kıyafetle ilgili mevzuata aykırı" olduğunu vurguladı. Raporda, "Kamu görevlileri ve öğrencilerin, devlet daireleri ile okul ve üniversitelerden oluşan eğitim kurumlarının kapalı mekanlarına türbanla girilmesi disiplin suçu oluşturur" denildi.

 

 

 

Bugün Doğanlar:

 

1800. Altı kez sadrazamlık görevinde bulunarak Tanzimat'ın başlıca mimarlığını üstlenmiş olan Osmanlı devlet adamı Mustafa Reşit Paşa.

 

1890. Libya'nın bağımsızlığına kavuşmasını sağlayan Kral I. İdris.

 

1900. Eserleriyle 1963 Nobel Edebiyat Ödülü'ne değer görülen Yunanlı şair Yorgo Seferis.

 

 

Bugün Ölenler:

 

1952. İslamiyet ve dinler tarihi üzerine yaptığı inceleme ve araştırmalarla tanınan gazeteci, yazar Ömer Rıza Doğrul, İstanbul'da. 1893'te Kahire'de doğan Ömer Rıza El-Ezher Medresesi'nde din öğrenimi görmüştü. Yazı hayatının ilk yıllarında İslamcılığı savunan yazılar yazmıştı. Cumhuriyetin ilanından sonra Akşam, Tan, Cumhuriyet gazetelerinde İslam tarihi, dinler tarihi, siyasi yazılar kaleme aldı.1950 genel seçimlerinde Demokrat Parti listesinden Konya milletvekili seçildi.

 

1970. Yazar ve dublaj sanatçısı Adalet Cimcoz..Türk sinemasının önde gelen kadın oyuncularından Belgin Doruk, Türkan Şoray, Fatma Girik, Filiz Akın gibi birçok sanatçıyı uzun yıllar beyaz perdede seslendirdi. Adalet Cimcoz Yeditepe, Varlık, Yeni Ufuklar dergilerine şiir, öykü ve kitap tanıtımı yazıları yazdı. Brecht, Kafka, Traven gibi yazarların eserlerine Türkçe'ye çevirdi. Kafka'nın sevgilisi Milena'ya yazdığı mektuplardan oluşan Milena'ya Mektuplar çevirisiyle Türk Dil Kurumu Çeviri Ödülü kazandı.

 

1971. Gazeteci ve oyun yazarı Cevat Fehmi Başkut. Vakit, Son Posta ve Cumhuriyet gazetelerinde yazı işleri müdürlüğü yapmış pek çok eser vermişti. Bunlar arasında "Sana Oy Veriyorum", "Buzlar Çözülmeden", "Paydos", "Harputta Bir Amerikalı" adlı oyunları sayılabilir.

[Φ kaan_bebeto]

14 Mart

 

1935. İstanbul Belediye Meclisi Darülaceze'nin adını Düşkünler Evi olarak değiştirdi.

 

1939. Hatay Meclisi Türk parasını resmi para olarak kabul etti.

 

Adalet Bakanlığı Arap harfleriyle ders verenlerin cezalandırılmasına ilişkin genelge yayımladı.

 

İktisat Bakanlığı kadın çoraplarında kalitenin yükseltilmesi için Avrupa'dan uzman heyet getirtti.

 

1953. İstanbul Üsküdar'daki Paşakapısı Cezaevi'nde isyan çıktı. 300 mahkum Adalet Bakanlığı'nın disiplin kararlarını protesto etti.

 

Sovyetler Birliği Komünist Partisi1. Sekreteri Stalin'in ölümü üzerine yerine getirilen Malenkov görevini 8 gün sonra Kruşçev'e devretti.

 

1954. Türk Milli Futbol Takımı, Dünya Kupası grup eleme maçında İspanya'yı1-0 yendi.

 

Başbakan Adnan Menderes'in yeğeni Özdemir Evliyazade Demokrat Parti'den açık bir mektupla istifa ederek Cumhuriyet Halk Partisi'ne geçmişti. Özdemir Evliyazade, Cumhurbaşkanı Calal Bayar'a sözle hakaret ettiği gerekçesiyle tutuklandı.

 

1955. CHP'ye ait malların Hazine'ye geçmesine dair kanun gereği, Ziraat Bankası'nda muhafaza edilen Atatürk'e ait eşyalar, Maliye tarafından devralındı. Atatürk'e ait kılıçlar, madalyalar, altın anahtarlar müzeye verilecek.

 

1956. Merkezi Zürich'te bulunan Uluslararası Basın Enstitüsü'nün bülteninde, Başbakan Menderes'in Türk basını hakkındaki sözlerine yer verildi: "Sık sık basından bahsediyoruz Ancak Türk basını dört beş kişiden ibarettir. Diğerleri ise kağıt ticareti ve tirajlarını arttırmak için muhalefet yaparlar" dedi.

 

1964. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Barış Gücü'nün Kıbrıs'a gitmesi kararı aldı. Barış Gücü'nün 36 Kanadalı askerden oluşan ilk kafilesi1964 yılı bugün Kıbrıs'a ulaştı.

 

1969. Şaki Hamido saklandığı bir tavuk kümesinde yakalandı.

 

Tiyatro sanatçısı Ayberk Çölok komünizmi övdüğü iddiasıyla tutuklandı.

 

Birlik Partisi Genel Başkanı Hüseyin Balan,16 Şubat'ta İstanbul Taksim'de yaşanan Kanlı Pazar olayları nedeniyle İçişleri Bakanı Faruk Sükan hakkında Meclis'e bir gensoru önergesi verdi. Ancak önerge, Adalet Parti'lilerin oylarıyla reddedildi. Muhalefet sözcüleri Kanlı Pazar'ı hükümetin düzenlediğini ileri sürdüler. İçişleri Faruk Sükan kendini savunarak "Biz hesabımızı burada da veririz, mahkemeyi kübrada da" dedi.

 

1974. Ankara Cumhuriyet Savcılığı,Türkiye Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği'nin (Töb-Der) kapatılması için dava açtı.

 

1978. Tiyatro ve sinema oyuncusu Aziz Basmacı öldü.

 

1981. Başbakan Bülent Ulusu bugün yaptığı basın toplantısında altı ayda 6223 kişinin gözaltına alındığını,16888 kişinin hüküm giydiğini bildirdi. "Amacımız herkesin evinde huzur içinde oturabileceği, rahatça işyerinde çalışabileceği bir güven ortamını tam olarak sağlamaktır" dedi.

 

1983. Devlet Güvenlik Mahkemeleri'nin kurulmasını öngören yasa tasarısı Danışma Meclisi'nde kabul edildi. Tasarıya göre 8 ilde DGM kurulacak.

 

İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı 3 No'lu Askeri Mahkemesi'nde Ülkücü Gençlik Derneği üyesi16 sanık hakkında açılan davada sanıkların15'i için. idam cezası istendi.

 

1984. Askeri Yargıtay yayımcı İlhan Erdost'un Mamak Askeri Cezaevi'nde dövülerek öldürülmesi ile ilgili davada hapis cezasına çarptırılan Şükrü Bağ hakkındaki mahkumiyet kararını bozdu.

 

120 TİP'li hakkında İstanbul Sıkıyönetim Savcılığı tarafından dava açıldı.

 

Tasarrufların teşviki ve kamu yatırımlarının hızlandırılması hakkındaki yasa, Cumhurbaşkanı Kenan Evren tarafından onaylandı.

 

Bilim Sanat ve Kültür Kurumu (BİLSAK) İstanbul'da kuruldu.

 

1988. Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan bir araştırmada Türkiye'de her 32 kişiden birinin devlet tarafından fişlenmiş olduğu belirtildi. MİT ve Emniyet Genel Müdürlüğü'nün fişlediği kişilerin1,7 milyona ulaştığı bildirildi.

 

DGM Savcısı Nusret Demiral tarafından hazırlanan iddianamede Türkiye Birleşik Komünist Partisi (TBKP) yöneticileri Nabi Yağcı(Haydar Kutlu) ve Nihat Sargın'ın 66'şar yıl hapse mahkum edilmeleri istendi.

 

İslami İlimler Araştırma Vakfı'nın düzenlediği seminerde İslam devletinde tekelciliğin yasal olduğu, sendikanın, grevin, lokavtın ve toplu sözleşmenin yerinin olmadığı, emekli maaşının da haram olduğu ileri sürüldü.

 

1993. Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Nuri Yılmaz, "Laiklik bir din değildir. Bu düşünce yanlıştır. Laiklik din ve vicdan hürriyetine saygıdır." dedi. Diyanet İşleri Başkanı Yılmaz Kuran'ın yeniden tefsir edilmesini istedi ve İlmihal kitabı ile İslam tarihinin de yeniden yazılmasından yana olduğunu belirtti. Cumhurbaşkanı Turgut Özal'dan Diyanet İşleri Başkanı Yılmaz'a destek geldi. Özal, "Çağa ayak uydurmak için değişimin şart olduğunu. "Aksi halde Osmanlının düştüğü yanlışlık tekrarlanır. Dini konulara yeni anlayış getirmek lazım. Bu konuda korkmadan çalışmak gerekir" dedi.

 

1995. İstanbul Gazi mahallesindeki olayları protesto için Ankara'da düzenlenln yürüyüşte polisle göstericiler arasında çatışma çıktı, 36 kişi yaralandı.

 

2000. Cep herkülü Naim Süleymanoğlu, Ankara'da devam ettiği idmanlarda koparmada145 kilo kaldırarak dünya rekoru kırdı.

 

Greenpeace, yıllardır çevre kirliliği konusunda mücadele ettiği uluslararası kuruluşlardan Shell petrol şirketine ortak oldu.

 

 

 

Bugün Doğanlar:

 

1847. Brezilya'da köleleğin kaldırılması davasına adanmışlığından ötürü "kölelerin şairi" olarak bilinen romantik şair Antônio de Castro Alves.

 

1879. Genel ve özel görelilik teorilerini geliştirerek 1921 Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan Alman kökenli Amerikalı fizikçi Albert Einstein.

 

1892. 1945-56 arasında Macaristan'ın komünist lideri Mátyás Rákosi,

 

 

Bugün Ölenler:

 

1607. Kınalızade Hasan Çelebi. Fıkıh ve kelam öğrenimi yaptıktan sonra Bursa, Edirne,Halep ve başka illerde müderrislik ve kadılık etti. Şiirleri de olan Hasan Çelebi şöhretini Şairler Tezkiresi ile sağladı. Divan edebiyatının başlangıç yıllarında gününe kadar gelen 576 şairin hayatını Tezkiresini bitirdiği zaman II. Murat'a ithaf etti. Eser, geçmiş yüzyıllarda edebiyat tarihi ve antoloji yerini tutan bu tip kitapların en değerlilerinden biri sayılır, basılmamıştır.

 

1883. Bilimsel komünizmin kurucusu Karl Marx Londra'da.

 

1959. Siyasetçi Faik Ahmet Barutçu Ankara'da. İstanbul'da Hukuk Fakültesi'ni bitirdikten sonra Trabzon'a döndü. İstikbal gazetesini çıkardı. Zaman zaman Mustafa Kemal Paşa'yı bile eleştirmekten çekinmeyen, ama bütünüyle Kurtuluş Savaşı'nın yanında yer alan İstikbal1922'ye kadar Anadolu basınının önde gelen yayını oldu. Faik Ahmet Barutçu1. ve 2. Hasan Saka hükümetlerinde devlet bakanlığı ve başbakan yardımcılığı yaptı. Uzlaştırıcı, hoşgörülü ve muhalefete saygılı bir siyaset adamıydı. Daima demokrasi ve basın özgürlüğünü savundu.

 

1977. Manzara resimleriyle ünlü ressam Hikmet Onat İstanbul'da. En önemli tabloları arasında deniz ve su görünümlerini betimlediği "Kabataş'tan manzara", "Derede Sandal", ve "Salacak" sayılabilir.Hikmet Onat İstanbul'u en çok resimleyen ressam olmuştur.

[Φ zeynep*]

15 MART

 

1921- Son Osmanlı sadrazamlarından, İttihat ve Terakki

liderlerinden (Mehmed) Talat Paşa, suikasta kurban gitti.

 

Berlin'de, sokakta bir Ermeni'nin arkasından kurşunladığı

Talat Paşa, 1 Eylül 1874'te Edirne'de doğmuştu.

 

1933- Almanya'da Hitler, Üçüncü Reich'ı ilan etti.

 

1938- Sovyetler Birliği'nde olağanüstü mahkemede ölüm

cezasına çarptırılan, aralarında Ekim Devrimi'nin

önderlerinden Nikolay Buharin'in de bulunduğu 18 kişinin

cezaları infaz edildi.

 

1955- Tiyatro sanatçısı Muammer Karaca'nın yaptırdığı

''Karaca Tiyatrosu'', İstanbul'da açıldı.

 

1961- Turkish Daily News kuruldu.

 

1964- Sinema yıldızı Elizabeth Taylor ile aktör Richard

Burton evlendi.

 

1971- Gazeteci, oyun yazarı Cevat Fehmi Başkut öldü.

''Buzlar Çözülmeden'', ''Paydos'' oyunlarıyla tanınan

Başkut, 1905'te Edirne'de doğmuştu.

 

1981- Varlık Yayınları'nın kurucusu, şair Yaşar Nabi

Nayır, 73 yaşında İstanbul'da öldü. Nayır, ''Yedi

Meşaleciler'' olarak adlandırılan şairlerdendi.

 

1983- Maliye Bakanlığı, Hisarbank ve İstanbul Bankasına

el koydu.

 

1996- Aydın Menderes, Afyon'un Sandıklı ilçesinde

geçirdiği trafik kazası sonucunda felç oldu.

 

2001- İktisat Bankasına el konuldu.

 

2001- İstanbul-Moskova seferini yapan Tupolev-154 tipi

uçak, Atatürk Havalimanı'ndan kalkışından kısa süre

sonra Çeçen korsanlarca kaçırıldı. Medine'ye indirilen

uçağa Suudi antiterör timlerince düzenlenen operasyonda,

Türk yolcu Gürsel Kambal, Rus Hostes Yuria Fomina ve bir

korsan öldü.

 

2002- GAP'ın sulama tünellerinden T2 de faaliyete geçti.

 

2006- Kara Kuvvetleri Komutanlığı birlik sembolü değişti.

Genelkurmay Başkanlığı, vatandaşların da görüşlerine

başvurarak, Kara Kuvvetleri Komutanlığının yeni birlik

sembolünde Atatürk'ün Kocatepe sırtlarında resmedildiği

figürün yer almasına karar verdi.

[Misafir birce]

16 Mart 1940 Nobel Ödülü'nü kazanan ilk kadın yazar Selma Lagerlöf, 82 yaşında öldü.

 

1848 Öğretmenlen okullarının ilk kuruluşu.

 

16 Mart 1920 İtilaf Devletleri, İstanbul'u işgal etti.

 

16 Mart 1921 Sovyetler Birliği, Ankara Hükümeti'ni resmen tanıdı; Moskova Antlaşması imzalandı.

 

16 Mart 1929 Tuluatçı Kel Hasan Efendi 55 yaşında İstanbul'da öldü.

 

16 Mart 1939 Ses sanatçısı Eftelya Hanım (Denizkızı) İstanbul'da öldü.

 

16 Mart 1956 Keman sanatçısı Suna Kan, İtalya'da ödül aldı. Gazeteler, ''Paganini sağ olsaydı, Suna Kan'ı alnından öperdi'' diye yazdı.

 

16 Mart 1964 TBMM'de gizli yapılan olağanüstü toplantıda, hükümete gerektiğinde Kıbrıs'a müdahale yetkisi verildi.

 

16 Mart 1965 Zeki Müren'in baş rolde olduğu Çay ve Sempati oyununun, Arena Tiyatrosu'nda sahnelenmesine başlandı.

 

16 Mart 1966 Yazar Emin Türk Eliçin 60 yaşında öldü.

 

16 Mart 1969 Türkan Şoray, ücretini 60 bin liradan 75 bin liraya çıkardı. Böylece Türk Sinemasının en pahalı oyuncusu oldu.

 

16 Mart 1971 Deniz Gezmiş ve Yusuf Aslan, Sivas'a bağlı Gemerek'te jandarmayla girdikleri çatışma sonunda yakalandı.

 

16 Mart 1972 Cumhuriyet Senatosu; Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan hakkındaki idam kararını onayladı.

 

16 Mart 1978 İstanbul Üniversitesinden çıkan öğrenci grubuna bomba atıldı; 7 öğrenci öldü. Silahlı kişilerce gruba ateş açıldı; çok sayıda kişi yaralandı.

 

16 Mart 1978 İtalya'da eski başbakanlardan Aldo Moro, terör örgütü Kızıl Tugaylar'ca kaçırıldı.

 

16 Mart 1994 TBMM tarafından dokunulmazlıkları kaldırıldıktan sonra gözaltına alınan 5'i DEP'li 6 milletvekili, TCK'nin 125. maddesine muhalefet ettikleri gerekçesiyle

DGM'ye sevk edildi. Vatana ihanetle suçlanan milletvekilleri, 17 Martta tutuklanarak cezaevine konuldu.

 

16 Mart 1998 Halk bilim Araştırmacısı Pertev Naili Boratav, Paris'te öldü.

 

16 Mart 1999 Kosova'daki Sırp güçlerine karşı, 70 gün sürecek hava harekatı başlatıldı.

204- TTK'nin Karadon maden ocağındaki grizu patlamasında 8 Çinli işçiden 5'i öldü, 3'ü yaralandı.

 

16 Mart 2006 Cumhurbaşkanı Sezer, 15 yeni üniversite kurulmasına ilişkin kanunu onayladı. Cumhurbaşkanı Sezer, kanunun, yeni kurulan üniversitelerin kurucu rektörlerinin 2 yıl için, Milli Eğitim Bakanı ve Başbakan'ın önereceği 3 isim arasından Cumhurbaşkanı'nca atanmasını öngören kanunun geçici 1. maddesinin iptali ve yürürlüğünün durdurulması için Anayasa Mahkemesi'nde iptal davası açacak.

[Misafir birce]

Dünya Denizcilik Günü.

 

1816 38 tonluk ''Elise'' adlı buharlı tekne, kaptan Pierre Andriel yönetiminde, Manş Denizi'ni aşan ilk buharlı tekne oldu.

 

17 Mart 1921 Londra'da ilk doğum kontrol kliniği açıldı. Kliniğe başvuranlara, düşük ücretle korunma araç-gereçleri verildi.

 

17 Mart 1939 Hatay'da Türk posta ve telgraf ücretleri uygulamaya konuldu.

 

17 Mart 1948 Belçika, Fransa, Hollanda, İngiltere ve Lüksemburg dışişleri bakanları arasında, 50 yıl süreli Brüksel Anlaşması imzalandı.

 

17 Mart 1954 Türk milli futbol takımı, Dünya Kupası'nda: Milli Takım, grup eleme maçlarında, Madrid'de 4-1 yenildiği İspanya'yı İstanbul'da 1-0 yendi. Yönetmelik gereği,

17 Mart 1954 yılının 17 Mart günü Roma'da yapılan üçüncü karşılaşmada İspanya ile 2-2 berabere kalınca, kura çekildi. Kurada kazanan Türk Milli Futbol Takımı, finallere katılma hakkını elde etti.

 

17 Mart 1966 Varto'da 5.6 büyüklüğündeki depremde 14 kişi öldü.

 

17 Mart 1972 Uzun süredir araları açık olan CHP Genel Başkanı İsmet İnönü ile Genel Sekreter Bülent Ecevit barıştı.

 

17 Mart 1976 Amerikan Northrop uçak şirketi, uçak alım satımlarıyla ilgili Türkiye'de rüşvet dağıttığı iddialarını doğruladı.

 

17 Mart 1978 Atatürkçü şiirleri ve denemeleriyle tanınan ünlü şair Dr. Ceyhun Atuf Kansu, Ankara'da öldü. Kansu, 7 Aralık 1919'da İstanbul'da doğmuştu.

 

17 Mart 1985 İki ünlü oyun yazarı Artur Miller ve Harold Pinter, hapiste bulunan Pen üyesi yazarları ziyaret etmek amacıyla Türkiye'ye geldi.

 

17 Mart 1990 Jülide Ateş, Türkiye Güzeli seçildi.

 

17 Mart 1993 Gazeteci Beyhan Cenkçi öldü.

 

17 Mart 2005 Sivas'ın Koyulhisar ilçesine bağlı Sugözü köyü Kuzucu Mahallesi'ndeki toprak kayması sonucu 15 vatandaş ve 21 ev toprak altında kaldı. 23 Martta aynı bölgede yeniden yaşanan heyelanda yaklaşık 5 milyon ton toprak daha kaydı. 15 vatandaşın yaşamından ümit kesildi.

 

2005 Türkiye Gazeteciler Cemiyetinin 1 Nisanda yürürlüğe girecek yeni Türk Ceza Kanunu nedeniyle düzenlediği ''Gazetecileri Adliye Yollarına Alıştırma Yürüyüşü'' Babıali Caddesi ile İstanbul Adliye Sarayı arasında yapıldı. İlerleyen günlerde de birçok meslek örgütü yeni Türk Ceza Kanunu'nu protesto yürüyüşü düzenledi.

 

2005 Anadolu Ajansının eski dış haberler çalışanlarından Gazeteci Armağan Anar 82 yaşında İstanbul'da öldü.

[Misafir birce]

18 Mart 1965 İnsanoğlu ilk kez uzayda yürüdü. Sovyet kozmonot Aleksey Leonov, Dünya'dan 2.177 kilometre yükseklikte, ''Voskhod II'' (Gündoğumu) adlı uzay aracından çıkarak

20 dakika boşlukta kaldı. Leonov, bu sürenin 12 dakika 9 saniyesini ''yürüyerek'' geçirdi.

 

18 Mart 1915 İtilaf Devletleri'ne karşı Çanakkale Zaferi kazanıldı.

 

18 Mart 1920 Meclisi Mebusan, İstanbul'un işgali üzerine çalışmalarına ara verme kararı aldı.

 

18 Mart 1926 Finike'de meydana gelen 6.9 büyüklüğündeki depremde 27 kişi öldü.

 

18 Mart 1926 Papa I. Eftim (Pavli Erenerol), Bağımsız Türk Ortodoks Patrikhanesi'ni kurdu.

 

18 Mart 1933 Marsilya'da toplanan Uluslararası Kadın Kongresi'ne, Türkiye'den Lamia Tevfik, Seniha Rauf Hanımlar katıldı.

 

18 Mart 1940 Hitler ve Mussolini, İtalya'da buluştu. İtalya, Almanya'nın yanında savaşa girme kararı aldı. Bundan dört yıl sonra aynı gün, Almanlar Macaristan'ı işgale başladı.

 

18 Mart 1941 Yazar Virginia Wolf intihar ederek vefat etti.

 

18 Mart 1949 Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) kuruldu.

 

18 Mart 1949 ''Harika Çocuklar Yasası'' kapsamında yurt dışında eğitim görmesine karar verilen yedi yaşındaki İdil Biret, Paris'e gitmek üzere ailesiyle İstanbul'dan

ayrıldı. Fransa'da öğrenim görecek olan İdil Biret ile tanınmış kompozitör Nadia Boulanger'nin ilgileneceği bildirildi.

 

18 Mart 1953 Yenice ve Gönen'de meydana gelen 7.4 büyüklüğündeki depremde 265 kişi öldü.

 

18 Mart 1956 Fransa, Cezayir'e asker çıkarmaya başladı.

 

18 Mart 1974 Pakistan'ın devrik devlet başkanı Zülfikar Ali Butto, muhaliflerinden birine suikast düzenlettiği iddiasıyla ölüm cezasına çarptırıldı.

 

18 Mart 1979 CENTO Genel Sekreteri Büyükelçi Kamuran Gürün, örgütün dağılması için çalışma başlatıldığını açıkladı. CENTO Daimi Komitesi, Eylül 1979'da örgütün feshedildiğini duyurdu.

 

18 Mart 1981 Tiyatro ve Sinema Sanatçısı Cahide Sonku, 65 yaşında öldü.

 

18 Mart 1992 Güney Afrika'da siyahlara eşit vatandaşlık hakkı tanıyan; Devlet Başkanı De Klerk tarafından planlanan anayasal reform tasarısı halk oylamasıyla kabul edildi.

 

18 Mart 1995 Türk sinemasının ünlü oyuncularından Sadri Alışık 70 yaşında öldü.

 

18 Mart 2003 BBC programcısı Alan Keith hayata veda etti

[Φ zeynep*]

19 MART

 

1866- Osmanlı Hükümeti, Süveyş Kanalı'nın açılması

konusunda izin verdi.

 

1877- Osmanlı devletinin ilk Mebusan Meclisi toplandı.

 

1883- Amerikalı ayakkabı ustası Jan E. Matzeliger, bir

seferde tüm ayakkabıyı imal eden ilk makineyi icat

ederek, ayakkabı sanayisinde devrim yaptı.

 

1920- Mustafa Kemal, Ankara'da bir meclis toplanması

amacıyla genelge yayınladı.

 

1940- Türkiye'de ilk ebe okulu ve ilk doğum kliniğini

açan askeri hekim Prof. Besim Ömer Paşa (Akalın),

Ankara'da öldü.

 

1945- Sovyetler Birliği, bir nota ile 1925 tarihli Türk-

Sovyet Dostluk ve Saldırmazlık Paktı'nı yenilemeyeceğini

bildirdi.

 

1965- Merzifon'un Çeltek Linyit İşletmesi'ndeki grizu

patlamasında 69 işçi öldü, 58 işçi yaralandı.

 

1971- CHP Kocaeli Milletvekili Prof. Dr. Nihat Erim,

partisinden istifa etti ve başbakanlığa atandı.

 

1975- Tarihe 1. Milliyetçi Cephe Hükümeti (1. MC) olarak

geçen, dört sağ partiden (AP, MSP, MHP, CGP) oluşan

koalisyon işbaşına geldi.

 

1980- Tiyatro yazarı, çevirmen Bedrettin Tuncel 70

yaşında öldü.

 

1981- Ankara'da bir inzibat erini öldürdüğü iddiasıyla

yargılanan Erdal Eren, ölüm cezasına çarptırıldı. Eren'in

infazı, 18 yaşından küçük olduğuna ilişkin kemik raporu

nedeniyle de tartışmalara yol açtı.

 

1986- Ankara Film Şenliği'nin ''İlk Filmler''

yarışmasında, Orhan Oğuz'un yönettiği ''Her Şeye

Rağmen'' birinci oldu.

 

1998- Gazeteci Metin Göktepe'nin öldürülmesi davasında, 5

polis, ''Kastı aşan adam öldürme'' suçundan 7 yıl 6'şar

ay hapis cezasına çarptırıldı, 6 polis beraat etti.

 

1999- Ankara DGM Başsavcılığı, Fethullah Gülen hakkında,

anayasal düzeni değiştirmeye çalıştığı gerekçesiyle

soruşturma açtı.

 

2001- Türkiye'yi AB üyeliğine taşıyacak Ulusal Program,

Bakanlar Kurulunca onaylandı.

 

2003- ABD askerleri Irak-Kuveyt sınırındaki askerden

arındırılmış bölgeye girdi. ABD uçakları da Irak'ın

batısını bombalamaya başladı.

[Misafir birce]

20 Mart 1985 Romancı Kerime Nadir hayata veda ettiler.

 

20 Mart 1727 Bilim adamı Isaac Newton öldü.

 

20 Mart 1792 Fransa Milli Meclisi, giyotinle idamı onayladı.

 

Adını, mucidi Fransız doktor Joseph Ignace Guillotin'den alan giyotin, ilk kez 25 Nisan 1792'de kullanıldı.

 

20 Mart 1918 Türk Kadını Dershanesi açıldı. Dershanede yabancı dil, Türkçe ve müzik dersleri ile konferanslar verildi.

 

20 Mart 1923 Mustafa Kemal, Konya da halka seslendi.

 

20 Mart 1930 Ressam Hoca Ali Rıza 47 yaşında öldü.

 

20 Mart 1933 Nazilerin ilk toplama kampı, Münih yakınlarında açıldı.

 

20 Mart 1945 Adana-Ceyhan'da meydana gelen 6.0 büyüklüğündeki deprem 39 can aldı, 328 ev yıkıldı.

 

20 Mart 1956 Fransa, Tunus'un bağımsızlığını tanıdı. Tunus'un ilk Devlet Başkanı Habib Burgiba oldu.

 

20 Mart 1967 Kıbrıs Türk Toplumu Lideri Rauf Denktaş, 3 yıldır ayrı kaldığı adaya dönme kararı aldı.

 

20 Mart 1971 Atatürk'ün yakın arkadaşı, Anadolu Ajansının şirketleştiği 1 Mart 1925'te kurucuları arasında yer alan ünlü gazeteci Falih Rıfkı Atay 77 yaşında İstanbul'da öldü.

 

20 Mart 1976 Agatha Christie'nin ''Şark Ekspresi'nde Cinayet''

romanına da konu olan ünlü ''Orient Express'', 70 yolcusuyla İstanbul'a geldi.

20 Mart 1981 ''Otello'', ''Hamlet'' oyunlarındaki rolleriyle tanınan; Türk tiyatrosunun kurucularından, oyuncu Ertuğrul Sadi Tek öldü. Sadi Tek, 1897'de İstanbul'da doğmuştu.

 

20 Mart 1981 Arjantin'in eski başkanı İsabel Peron, rüşvet suçundan 8 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

 

20 Mart 1996 İngiltere'de hükümet, ''deli dana'' hastalığının insanlara da bulaştığını açıkladı.

 

20 Mart 1997 Robert Kocaryan, Ermenistan basbakani oldu.

 

20 Mart 1998 Terör örgütünün elebaşılarından Şemdin Sakık ve kardeşi, Irak'ın kuzeyinde Barzani kuvvetlerine teslim oldu.

 

20 Mart 2003 ABD'nin Irak operasyonu Bağdat'ın bombalanmasıyla başladı.

 

20 Mart 2005 Mersin'de Metropol miting alanında yapılan Nevruz kutlamalarının ardından Türk bayrağını yere atıp yakma girişiminde bulunuldu. Olay yurtta infiale yol açtı.