Kahraman ABD'liler yine iş başında
Kony'ye karşı yürütülen kampanya sosyal medyada geçen haftanın en popüler konularındandı.Afrika'da ise kampanyaya öfke yağıyor.
Arap Baharı’yla yıldızı iyiden iyiye parlayan sosyal medya son günlerde yeni bir ‘düşman’ yarattı. ABD merkezli sivil toplum örgütü Invisible Children’ın (Görünmez Çocuklar) Uganda’daki Tanrının Direniş Ordusu’nun (TDO) ‘eli kanlı’ lideri Joseph Kony’yi tutuklatmak için başlattığı kampanyanın videosu 10 günde 80 milyondan fazla kişi tarafından izlendi. Kampanya 2 günde bağışlar ve satışlar sonucu yaratıcılarına 5 milyon dolar para kazandırdı. Örgüt 20 Nisan’da da birçok şehri Kony posterleriyle donatma çağrısı yaptı. Afrika gibi dünyada pek fazla ilgi görmeyen bir bölgede yaşanan insanlık dramına ilginin bu kadar büyük olması kimilerini şaşırttı. Invisible Children ise amaçlarının ABD yönetiminin dikkatini Uganda’da yaşananlara çekmek olduğunu açıkladı. Ancak başta Uganda’da olmak üzere son derece iyi niyetli görünen bu kampanyaya tepki yağdı. Peki neydi bu gayet insani amaçlarla hazırlanan videoya tepkinin nedeni?
Savaşı pazarlamak
Joseph Kony, Uganda’da 1987’den beri hükümete karşı mücadele veren Hıristiyan gerilla örgütü TDO’nun lideri. Kendisini Tanrı’nın sözcüsü ilan eden ve teokratik bir devlet kurmaya çalışan Kony, bir hafta öncesine kadar bu kadar tanınmıyordu kuşkusuz. O Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin hakkında tutuklama kararı çıkardığı ilk isim. Ordusuna asker olsunlar diye on binlerce çocuğu kaçıran, kız çocuklarını seks kölesi olarak kullanan böyle bir caniyi yakalatma kampanyasına tepkilerin nedeni Ugandalılar için çok açık: Çünkü onun yakalanması binlerce masum sivilin ve ayrıca videoda kurban olarak gösterilen çocuk askerlerin ölmesi demek.
Kony 2012 belgeseli Justin Bieber, George Clooney, Angelina Jolie ve Rihanna gibi dünya yıldızlarından övgü almış olsa da Ugandalıları pek memnun etmedi. Uganda’da savaşın acısını bizzat yaşayan Lira kenti sakinleri, internetin sınırlı olması nedeniyle Kony2012 belgeselini geçen salı kentin küçük sinema salonunda izleme olanağı buldu. Ailelerini, arkadaşlarını kirli savaşta kaybetmiş Ugandalılar, kendi hikâyelerini anlatan ‘beyaz Amerikalılara’ öfkeyle ayakkabılarını ekrana atmaya başladı. Diğer kentlerdeki gösterimi iptal etmek zorunda kalan Afrika Gençlik İnisiyatifi Ağı’ndan Victor Ochieng’a göre bu film kurbanlara yeterince saygı göstermiyor. Ugandalılar yaşadıkları acının Kony resimli tişörtlerin ya da bilekliklerin satıldığı Amerikanvari bir pazarlama kampanyasına dönüşmesine tepkili. Üstelik o tişörtlerden gelecek paranın bir bölümü çocuk askerleri, yani kendi kardeşlerini, çocuklarını öldürmesi için Uganda ordusuna verilecek.
ABD’ye işgal çağrısı
Bazı kesimlere göre Kony2012, Afrika ormanlarında macera peşinde koşan bir grup Amerikalı gencin para kazanmak için uydurduğu bir kampanya. Invisible Children’ın kampanyadan kazanacağı paranın sadece yüzde 32’sini Uganda’ya vereceğinin ortaya çıkması, kampanyayı destekleyenler arasında bile soru işareti yarattı. Ugandalı birçok sivil toplum örgütüne göre ise amaç sadece para değil. Kampanyayı hazırlayanlar açıkça ABD’ye Uganda’ya askeri müdahale çağrısı yaparak Afrika’ya yönelik yeni müdahalelere zemin hazırlıyor. Üstelik bunu TDO’nun Uganda’da en zayıf olduğu dönemde yapıyor. Uganda’dan 2006’da sürülen TDO şu anda Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Güney Sudan’da faaliyetini sürdürüyor ve 300 kadar askeri kaldığı belirtiliyor.
Hedef petrol
ABD’nin dikkatini Uganda’ya çekmek için böyle bir kampanyaya ihtiyaç yok aslında, zira Uganda petrolü ülkeye ilgiyi uzun zamandan beri canlı tutuyor. Başkan Barack Obama, ekimde Kony’yi yakalatmak için ülkeye 100 askeri danışman gönderdi. ABD zaten 2008’den beri Kony’yi yakalamak için 40 milyon dolar harcadı. ABD’nin desteğiyle Kony’yi yakalama girişimleri sonucu TDO Kongo’daki köylere saldırılar düzenlemiş ve yüzlerce sivil hayatını kaybetmişti. ABD’nin TDO’yla mücadeleyi Afrika’nın kaynaklarını sömürmek için kullandığı zaten uzun süredir bilinen bir şey. Yıllardır barış görüşmeleri yoluyla çözüm bulmaya uğraşan Uganda’daki örgütler ABD’nin bu savaş yanlısı tutumuna şaşırmasa da öfkeli. Kampala’da yaşayan insan hakları hukukçusu Stephen Oola’ya göre birçok Ugandalı Kony’den ziyade ülkenin petrol gelirlerini ceplerine indiren liderlerden kurtulmanın derdinde. Oola, Invisible Children’ın bölgedeki koşulları görmezden gelerek masum insanların hayatını hiçe saydığını belirtiyor.
Beyaz adamın yükü
Invisible Children yöneticilerinden Jason Russell oğlunun görüntüleriyle başlayan belgeselde daha sonra TDO’nun çocuk askeri Ugandalı Jacob’ın hikâyesini izliyoruz. Jacob’ın Amerikalı çocuklar kadar şanslı olamadığı belirtiliyor. Yani Invisible Children ‘Kahraman Amerikalılar’ olarak ‘beyaz adamın yükünü’ taşımaya ve Afrikalıları kurtarmaya çalışıyor. Videoda ABD müdahalelerinin yarattığı yıkımdan ya da Uganda ordusunun Kony’yi yakalamak üzere Güney Sudan’ı işgal ederek binlerce sivili öldürmesinden bahsedilmiyor.
Kony2012 belgeseli Afrika’daki yoksulluk ve savaşın dış müdahaleler için nasıl bahane olarak kullanıldığını bir kez daha gözler önüne seriyor. Bu elbette yeni bir hikâye değil, ama artık ellerinde bir de sosyal medyanın gücü var.
Kony2012’nin yaratıcısı hastanede
Kony2012 belgeseliyle ilgili tartışmalar sürerken, Invisible Children kurucularından Jason Russell’ın başı polisle derde girdi. Russell perşembe günü iç çamaşırlarıyla sokakta bağırarak koşarken polis tarafından gözaltına alındı. Russell’ın arabalara saldırdığı ve cinsel içerikli hareketlerle sokaktakileri taciz ettiği belirtildi. Russell daha sonra hastanede tedavi altına alındı. Invisible Children başkanı Ben Keesey, Russell’ın yorgunluk ve kötü beslenme nedeniyle hastanede olduğunu belirtti. Keesey, “Son iki hafta hepimiz için duygusal açıdan zor bir dönemdi ve dün talihsiz bir olay yaşandı. Jason’ın tutkusu ve çalışmaları birçok insana çok yardım etti ve şimdi onu sağlık sorunlarıyla uğraşırken görmek bizi üzüyor” dedi. NEW YORK/GUARDIAN
)))))))))
0Gözlerinize İnanamayacaksınız: 'Emo' robot, yapay zeka teknolojisini kullanarak insan yüz ifadelerini taklit edebiliyor
