Takım - Kuyruklu Yıldızlar Hakkında Her Şey

[™ Admin]

Takım - Kuyruklu Yıldızlar Hakkında Her Şey

'Şeytan kuyruklu yıldızı' uzayda patladı ve güneş yörüngesinde Dünya'ya doğru hızla ilerliyor

Everest Dağı'ndan üç kat daha büyük olan ve 12P/Pons-Brooks olarak bilinen devasa kuyruklu yıldız, Dünya'ya doğru ilerlerken bir patlama olayı daha yaşadı. Çapı yaklaşık 28 kilometre olan bu "soğuk yanardağ" kuyruklu yıldızı, şiddetli buz ve gaz püskürmesiyle ünlüdür. Bu aktivite, şeytan boynuzlarına benzeyen bir iz yaratarak onu uzayda büyüleyici bir gösteriye dönüştürüyor.

1812 yılında keşfedilen 12P/Pons-Brooks, kendisini Haziran 2024'te Dünya'ya en yakın noktaya getirecek bir yörünge üzerinde bulunuyor. Yakınlığına rağmen gezegenimiz için herhangi bir tehdit oluşturmuyor. Bu yaklaşma sırasında, çıplak gözle bile belirgin bir kuyruğu olan soluk, yıldız benzeri bir nesne olarak görülebilecektir.

Volkanik davranış

12P/Pons-Brooks gibi kuyruklu yıldızlar, bir gaz ve toz bulutu olan komayla çevrelenmiş buzlu bir çekirdekten oluşur. Kriyovolkanik kuyruklu yıldız olarak sınıflandırılması onun volkanik davranış sergilediğini gösterir.
Ancak erimiş kayayı fırlatmak yerine, özellikle güneşe yaklaşıldığında gaz ve buz salıyor. Kuyruklu yıldız Güneş'e yaklaştıkça sıcaklık ve basınçtaki artış nitrojen ve karbon monoksitin patlayıcı salınımlarına yol açarak buzlu parçacıkları çekirdekten dışarı itiyor.

Son patlama

Arizona'da yaşayan amatör gökbilimci Eliot Herman, 31 Ekim'de kuyruklu yıldızda dramatik bir parlaklık gözlemledi; bu, yeni bir kriyovolkanik aktivite patlamasına işaret ediyordu. Bu son patlama, bir ay içinde ikinci ve Temmuz ayından bu yana üçüncü olup, "şeytan kuyruklu yıldızı" olarak ününü güçlendiriyor. Kuyruklu yıldızın şeytani boynuzlara sahip görünümü medyada geniş yer buldu.

Güneşin etrafında yolculuk

12P/Pons-Brooks, yerçekiminin etkisiyle Güneş'in etrafında döner ve bu yolculuğunu 71 yılda tamamlar. Bu süre, güneşin etrafında dönmesi binlerce yıl sürebilen çoğu kuyruklu yıldızla karşılaştırıldığında nispeten kısadır. 12P/Pons-Brooks gibi kuyruklu yıldızların oldukça eliptik yörüngeleri vardır ve bu onları günberi noktasında güneşe yakın, günöte noktasında ise çok uzak bir konuma getirir. Güneşe yaklaştıkça hızları önemli ölçüde artar.

Şu anda kuyruklu yıldız güneşe doğru saatte 40.000 milin üzerinde hızla yaklaşıyor. Günberi noktasına yaklaştıkça bu hızın saatte 100.000 milin üzerine çıkması bekleniyor. Güneş'e en yakın buluşması önümüzdeki yıl 21 Nisan'da gerçekleşecek, ardından 2 Haziran'da Dünya'ya yakınlaşması gerçekleşecek. Bu karşılaşmanın ardından kuyruklu yıldız, 2095 yılına kadar geri dönmeyecek şekilde dış güneş sistemine geri dönecek.

Kriyovolkanik kuyruklu yıldızlar

Kriyovolkanizma, buzlu aylarda ve diğer gök cisimlerinde aşırı düşük sıcaklıklarda meydana gelen bir tür volkanik aktivitedir. Dünya'da gördüğümüz tipik erimiş kaya volkanizmasının aksine, kriyovolkanizma, bu cisimlerde bulunan düşük sıcaklıklarda genellikle donmuş katı halde bulunan su, amonyak veya metan gibi uçucu maddelerin patlamasını içerir.

Özellikle soğuk volkanik kuyruklu yıldızlar bu tür aktivite sergileyen kuyruklu yıldızlardır. Bir kuyruklu yıldız Güneş'e yaklaşırken sıcaklıktaki artış, buzlu bileşenlerinin süblimleşmesine (katıdan gaza geçiş) neden olabilir ve bu da kuyruklu yıldızın yüzeyinde gayzerlere veya gaz ve toz püskürmelerine yol açabilir. Bu aktivite volkanik patlamaları andırıyor.

Dışarı atılan maddeler, kuyruklu yıldızların karakteristik özellikleri olan koma (geçici bir atmosfer) ve bazen de kuyruk oluşturabilir. Kriyovolkanizma kuyruklu yıldızların yüzeylerini şekillendiren süreçlerden biridir. Bu, NASA'nın Deep Impact ve ESA'nın Rosetta'sı gibi misyonların bu gök cisimlerinin bileşimini ve davranışını anlamak için üzerinde çalıştığı önemli bir olgudur.

Kuyruklu yıldızlar hakkında daha fazla bilgi

Kuyruklu yıldızlar, nefes kesici kuyrukları ve antik kökenleriyle hayal gücünü yakalayan gök gezginleridir. Bunlar, 4,6 milyar yıl önce güneş sistemimizin oluşumundan kalan buz, kaya ve kozmik tozdan oluşuyor. Bu "kirli kartopları" Güneş'in etrafında dönerken eriyip gaz ve toz salıyor ve kendilerine özgü parlak saçaklar ve kuyruklar yaratıyorlar.

Bir kuyruklu yıldızın anatomisi

Bir kuyruklu yıldızın kalbinde, genellikle çapı 30 kilometreden az olan katı bir çekirdek olan çekirdek bulunur. Kuyruklu yıldız Güneş'e yaklaştığında koma adı verilen dağınık bir gaz ve toz bulutu ile çevrilidir. Koma büyüyerek gezegenlerden daha büyük olabilir. Milyonlarca kilometreye kadar uzayabilen kuyruk, güneş rüzgârının kuvveti ve radyasyon basıncı nedeniyle daima Güneş'ten uzak bir noktaya doğru yönelir.

Kuyruklu yıldızların yörüngesi

Kuyruklu yıldızların oldukça eliptik yörüngeleri vardır; onları sıklıkla Güneş'e, günberi adı verilen bir noktaya çok yakınlaştırır ve daha sonra onları uzayın derinliklerine, afelion noktasına kadar geri fırlatır. Yörünge dönemlerine bağlı olarak iki tür kuyruklu yıldız vardır: Halley Kuyruklu Yıldızı gibi kısa dönemli kuyruklu yıldızların Güneş'in etrafında dönmesi 200 yıldan az sürerken, uzun dönemli kuyruklu yıldızların dönüşü çok daha uzun, bazen binlerce yıl sürebilir.

Kuyruklu yıldızlar ve Dünya

Kuyruklu yıldızların Dünya üzerinde çeşitli şekillerde önemli etkileri oldu. Tarihsel olarak, gökyüzündeki görünümleri kaydedilmiş ve alamet olduğu düşünülmüştür. Bilimsel olarak kuyruklu yıldızların Dünya'ya su ve organik bileşikler getirerek yaşamın ortaya çıkmasına katkıda bulunduğu hipotezi öne sürülüyor.

Ünlü kuyruklu yıldızlar

Tarih boyunca bazı kuyruklu yıldızlar öne çıktı. Her 76 yılda bir öngörülebilir dönüşüyle Halley Kuyruklu Yıldızı belki de en ünlüsüdür. Shoemaker-Levy 9 Kuyruklu Yıldızı, 1994 yılında Jüpiter'le yaptığı muhteşem çarpışmayla ünlendi ve gökbilimcilere kozmik çarpışmalar konusunda ön sıralarda yer verdi.

Kuyruklu yıldızları gözlemlemek

Kuyruklu yıldızlar amatör gökbilimciler için bir zevk olabilir. Bir kuyruklu yıldızın Dünya'nın yakınından geçeceği tahmin edildiğinde, genellikle çıplak gözle görülebilmektedir. Aksi takdirde, dürbün veya küçük bir teleskop, kuyruklu yıldızın merkezi çekirdeğini ve gazlı komasını ortaya çıkarabilir.

Kuyruklu yıldız keşfinin geleceği

Uzay ajansları, 67P/Churyumov-Gerasimenko Kuyruklu Yıldızı'nın yörüngesinde dönen ve yüzeyine bir iniş aracı yerleştiren ESA'nın Rosetta'sı gibi kuyruklu yıldızlara çeşitli görevler gönderdi. Gelecekteki görevler, kuyruklu yıldızların bileşimi ve bunların bize erken güneş sistemi hakkında neler anlatabileceği hakkında daha fazla bilgi edinmeyi amaçlıyor.

Özetle kuyruklu yıldızlar göksel güzelliklerden çok daha fazlasıdır; bunlar güneş sistemimizin geçmişine dair ipuçları taşıyan zaman kapsülleridir. İncelenmeye devam edildikçe, Dünya'nın ve diğer gezegenlerin kökenleri ve hatta belki de yaşamın kendisi hakkında daha fazla sır açığa çıkabilir.

Kaynak: Earth