22 Aralık Perşembe

 

Olaylar

 

1453 - İstanbul Üniversitesi (Darülfünun) kuruldu. Darülfünun, 1933'te üniversiteye dönüştürüldü.

1574 - Padişah III. Murat tahta çıktı.

1603 - Osmanlı padişahı III. Mehmet öldü, yerine oğlu I. Ahmet tahta çıktı.

1829 - İlk, yolcu taşıyan demiryolu hattı olan Baltimore-Ohio Demiryolu açıldı.

1849 - Dostoyevski son anda idamdan döndü.

1894 - Yüzbaşı Alfred Dreyfus'un haksız yere casusluk suçuyla yargılandığı Dreyfus davası Fransa'da başladı.

1895 - Halka açık ilk sinema gösterimi, Paris'te Rennes Sokağı'nda yapıldı. 28 Aralık'tan itibaren de Capucines Bulvarı'ndaki Grand Cafe'nin bodrum katında düzenli gösterimler başladı. Sinemaya adını verenler, kaydında ve gösteriminde kullanılan makineyi icat edip ilk filmleri çekenler, Lyonlu Lumiere kardeşlerdi.

1914 - Harbiye Nazırı ve Erkanı Harbiye Umumiye Reisi Enver Paşa'nın, Rus işgali altındaki toprakları kurtarmak ve Rusya içlerine ilerlemek amacıyla planladığı Sarıkamış Harekatı başladı. Harekat yaklaşık 90 bin askerin ölümüyle sonuçlandı.

1917 - Finlandiya'nın Rusya İmparatorluğu'dan bağımsızlığının tanınması.

 

 

 

1932 - Hindistan'daki İngiliz yönetimi, 28 bin mahkumu serbest bıraktı. Mahkumlar arasında Mahatma Gandhi de vardı.

1933 - Almanya'da Reichstag (parlamento binası) yangınını çıkaran Van der Lubbe idama mahkûm oldu.

1944 - Vietnam Halk Ordusu kuruldu.

1956 - İlk kez bir goril doğal ortamı dışında, bir hayvanat bahçesinde doğum yaptı. Esaret altında doğan gorile 'Colo' adı verildi.

1962 - Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu kuruldu.

1963 - Lakonia adlı yolcu gemisi Madeira Adaları'nın (Portekiz) 270 km kuzeyinde yandı: 128 kişi öldü.

1964 - Casus uçak Lockheed SR-71 Blackbird (kara kuş) ilk uçuşunu yaptı.

1965 - İngiltere'de tüm kara yollarında azami hız sınırı saatte 70 mil (112 km) olarak saptandı. Daha önce bu ülkede bir hız sınırı yoktu.

1974 - Erzurum'da çığ altında kalan 6 kayakçı öldü.

1978 - Kahramanmaraş olayları başladı. 26 Aralık'a kadar süren olaylarda 111 kişi öldü, 176 kişi yaralandı.

1979 - Paris'teki Türk Turizm ve Tanıtma Bürosu Müdürü Yılmaz Çolpan, uğradığı silahlı saldırıda öldürüldü. Suikastı Ermeni terör örgütü ASALA üstlendi.

1984 - New York metrosunda, Bernhard Hugo Goetz adlı bir beyaz, kendisini gasp edeceklerini iddia ettiği 4 zenciyi öldürdü.

1989 - Romanya devlet başkanı Nicolae Ceauşescu, halk ayaklanması sonucu yönetimden alındı.

1990 - Lech Walesa, Polonya'nın ilk seçilmiş başkanı sıfatıyla parlamentoda yemin ederek görevine başladı.

1992 - Futbolcu Tanju Çolak, 9 yıl hapse mahkûm edildi. Çolak yurda kaçak Mercedes sokmaktan yargılanmaktaydı.

1994 - Yeni Demokrasi Hareketi aynı adla partileşti; genel başkanlığa Cem Boyner seçildi.

1999 - Hükûmet Egebank, Yaşarbank, Yurtbank, Sümerbank ve Esbank'a el koydu.

2000 - Madonna, film yönetmeni Guy Ritchie ile İskoçya'da evlendi.

2002 - Afganistan'da Hamid Karzai'nin başkanlığında kurulan geçici yönetim görevine başladı.

 

Bilim

 

 

1938 - Alman kimyacı Otto Hahn tarafından ilk atom çekirdeği patlatıldı.

 

Doğumlar

 

1639 - Jean Racine, fransız şair

1869 - Dimitri Egorov, Rus matematikçi (ö. 1931)

1885 - Giacomo Puccini, İtalyan opera bestecisi

1887 - Srinivasa Aiyangar Ramanujan, Hintli matematikçi (ö. 1920)

1888 - Joseph Arthur Rank, İngiliz sanayici ve film yapımcısı. (ö. 29 Mart

1899 - Ekrem Hakkı Ayverdi, Türk yazar, mühendis.

1925 - Lefter Küçükandonyadis, Efsanevi Fenerbahçe'li futbolcu

1962 - Ralph Fiennes, İngiliz oyuncu

1962 - Vanessa Paradis, Fransız aktris,şarkıcı

1968 - Emre Aracı, Türk müzikolog, orkestra şefi, besteci

1979 - Eleonora Lo Bianco, İtalyan voleybolcu

 

Ölümler

 

69 - Vitellius, Roma imparatoru (d. 15)

1880 - George Eliot, İngiliz Yazar (d. 1819)

1936 - Nikolay Ostrovski, Sovyet yazar (d. 1904)

1959 - Ziyal Şakir, Yazar

1961 - Mükrimin Halil Yinanç, Tarih profesörü

1981 - Hikmet Dizdaroğlu, Yazar

1989 - Samuel Beckett, İrlandalı yazar (d. 1906)

2004 - Nezihe Viranyalı, Türkiye'nin ilk kadın pilotlarından (d. 1925)

23 Aralık Cuma

 

Olaylar

 

1872 - Vefa Lisesinde eğitime başlandı.

1876 - I. Meşrutiyet, II. Abdülhamit'in hattı hümayunuyla ilan edildi. I. Meşrutiyet 13 Şubat 1878'de sona erse de, ülkede parlamento düşüncesini doğurdu.

 

 

 

1888 - Ağır depresyon geçiren ressam Vincent Van Gogh kulağını kesti.

1916 - I. Dünya Savaşı: Magdaba Muharebesi, birleşik kuvvetler Sina yarımadasında bir Türk garnizonunu ele geçirdiler.

1928 - Şair Nazım Hikmet 3 yıl 3 ay hapse mahkûm oldu.

Menemen'de öldürülen Mustafa Fehmi Kubilay

1930 - Menemen'deki ayaklanmada, yedek subay öğretmen Mustafa Fehmi Kubilay, Cumhuriyet karşıtlarınca öldürüldü. Aynı olayda Bekçi Hasan ve Bekçi Şevki de öldürüldü.

1930 - Türkiye ile Yunanistan arasında, nüfus mübadelesi gerçekleştirildi.

1947 - Bell Laboratuarları ilk kez transistör'ü dünyaya tanıttı.

1948 - Japonya'nın savaş dönemi başbakanı Hideki Tojo ve o dönemin liderlerinden 6 kişi Tokyo'da asıldı.

1953 - Sovyetler Birliği'nin eski gizli polis şefi Lavrenti Beria kurşuna dizildi. Beria ajanlıkla suçlanıyordu.

1954 - İnsandan insana ilk böbrek nakli Boston'daki Peter Bent Brigham hastanesinde gerçekleştirildi. Dr. Joseph Murray ve Dr. J. Hartwell Harrison ikiz kardeşlerin birinden diğerine böbreğini nakletmişlerdi.

1963 - Kanlı Noel olayları: Rum tedhişçiler, Lefkoşa'da Dr. Binbaşı Nihat İlhan'ın eşi ve üç çocuğunu katletti. Küçük köylerdeki Türkler daha büyük köylere göçe başladı.

1967 - Fransız düşünür François-Noël Babeuf'ün Devrim Yazıları adlı eserinin Türkçe’ye çevrilmesi kovuşturmaya uğramış ve kitap toplatılmıştı. Bu durumu protesto etmekten yargılanan aydınlar beraat etti. Yargılanan aydınlar Yaşar Kemal, Melih Cevdet Anday, Demir Özlü, Şükran Kurdakul, Edip Cansever, Arif Damar, Memet Fuat, Orhan Arsal, Hüsamettin Bozok, Sabri Altınel idi.

1972 - Nikaragua'nın başkenti Managua'da 6.5 büyüklüğünde deprem.

1973 - Fas'ta yolcu uçağı düştü: 106 kişi öldü.

1979 - Sovyetler Afganistan'ı işgal etti.

1979 - Türk Hava Yolları'nın Trabzon adlı uçağı Samsun-Ankara seferini yaparken yoğun sis nedeniyle düştü; 39 kişi öldü.

1980 - Mısır'ın Ankara Büyükelçiliğini basan 4 Filistinli idama mahkûm edildi.

1983 - Denemeleriyle tanınan, Sabır Taşı ile ünlenen, Türk düşünür İbrahim Çağrı Nerkiz, Ankara'da doğdu.

1986 - 6 yıldır süren Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu davası sona erdi. DİSK kapatıldı. 1477 sanıktan 264'ü için 15 yıla kadar varan hapis cezaları verildi.

1986 - Geliştirilmiş kompozit malzemelerden yapılmış Voyager adlı uçak, dünya etrafındaki turunu, durmaksızın ve yakıt ikmali yapmaksızın tamamladı.

1989 - Romanya'nın devrik başkanı Nicolae Ceauşescu ve karısı Elena, ülkeden kaçmaya çalışırlarken yakalandılar.

1990 - Yugoslavya'nın üç cumhuriyetinden biri olan Slovenya'da referandum yapıldı; halk bağımsızlık kararı aldı.

1995 - Hindistan'ın Dabwali kentinde, yıl sonu partisi sırasında çıkan yangında 170'i çocuk 540 kişi öldü.

1996 - Bergama halkı siyanürlü altın üretimini protesto amacıyla çıplak yürüyüş yaptı.

1999 - Fenerbahçe Taraftar Gruplarından Cefakar Kanaryalar kuruldu.

2002 - İran`ın Ardestan kenti yakınında Trabzon aktarmalı Ukrayna uçağı düştü. Uçaktaki Ukraynalı ve Rus 46 bilim adamı öldü.

2004 - Güney okyanusundaki Macquarie adasında 8.1 büyüklüğünde deprem.

 

Bilim

 

1947 - Transistör Bell Laboratuarlarında dünyaya ilk kez tanıtıldı.

1954 - İlk organ nakli (böbrek), ikiz kardeşlerin birinden diğerine, Boston'daki Peter Bent Brigham hastanesinde ve Doktorlar Joseph Murray ve J. Hartwell Harrison tarafından gerçekleştirildi.

1986 - Geliştirilmiş kompozit malzemelerden yapılmış Voyager adlı uçak, dünya etrafındaki turunu, durmaksızın ve yakıt ikmali yapmaksızın tamamladı.

 

Doğumlar

 

1777 - I. Aleksandr, Rus çarı (ö. 1825)

1790 - Jean-François Champollion, Fransız filolog, doğu bilimci ve Mısırbilimci

1867 - Sarah Breedlove Walker, ABD'nin ilk siyah kadın milyoneri, iş kadını, hayırsever

1908 - Yousuf Karsh, Ermeni asıllı Kanadalı fotoğrafçı (ö. 2002)

1918 - Helmut Schmidt, Almanya başbakanı

1929 - Chet Baker, ABD'li caz müzisyeni (ö. 1988)

1933 - Akihito, Japonya imparatoru

1937 - Doğan Hızlan, Gazeteci, yazar

1944 - Wesley Clark, ABD'li asker ve siyasetçi

1950 - Vicente Del Bosque, İspanyol futbol teknik direktörü

1959 - Demet Akbağ, tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu.

 

Ölümler

 

1834 - Thomas Malthus, İngiliz iktisatçı

1931 - Mehmet Rauf, Türk romancı

1930 - Mustafa Fehmi Kubilay, Türk öğretmen ve asker (d. 1906)

1939 - Anthony Fokker, Hollandalı uçak üreticisi (d. 1890)

1948 - Hideki Tojo, Japon asker, düşünür ve devlet adamı

1952 - Eli Heckscher, İsveçli tarihçi (d. 1879)

1972 - Andrei Tupolev, Sovyet uçak tasarımcısı (d. 1888)

1973 - Charles Atlas, İtalyan asıllı ABD'li vücut geliştirmeci (d. 1892)

2007 - Oscar Peterson, Kanadalı caz müzisyeni (d. 1925)

2009 - Cüneyt Gökçer, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu (d. 1920)

24 Aralık Cumartesi

 

Olaylar

 

1144 - Musul Atabeyi İmadeddin Zengi Urfa'yı fethederek Urfa Kontluğu'na son verdi.

1638 - Osmanlı padişahı IV. Murat, Bağdat'ı ele geçirdi.

1865 - Müttefik ordusunun bazı eski üyeleri Pulaski'de (Tennessee, ABD) özel bir sosyal kulüp kurdular: Ku Klux Klan.

 

 

 

1871 - Giuseppe Verdi'nin Aida adlı operası, Süveyş kanalı'nın açılış kutlamalarında, Kahire'de ilk kez çalındı.

1923 - Arnavutluk'ta cumhuriyet ilan edildi.

1931 - Türkiye'nin ilk sivil havacılık kulübü Aero Kulüp İstanbul'da kuruldu.

1941 - İkinci Dünya Savaşında Hong-Kong Japonların eline geçti.

1943 - ABD başkanı Franklin D. Roosevelt, General Dwight D. Eisenhower'i müttefik kuvvetler komutanlığına atadı.

1947 - Gerilla lideri Markos Vafthiades önderliğindeki yaklaşık 20 bin komünist, Yunanistan'ın kuzeyinde Serbest Yunan Hükümeti ilan etti.

1951 - Libya İtalya'dan bağımsızlığını ilan etti.

1954 - Zeki Müren, Beklenen Şarkı filmindeki hissesini alamadığı iddiasıyla Sonku Film sahibi Cahide Sonku aleyhine dava açtı.

1961 - Tevfik Fikret'in mezarı Aşiyan'a nakledildi.

1963 - Kıbrıs Kanlı Noel Lefkoşa'daki Kumsal bölgesinde Tabib Binbaşı Nihat İlhan'ın eşi Mürüvet İlhan ve çocukları Murat, Kutsi ile Hakan, Rum milliyetçileri tarafından banyo küvetinde öldürüldü.

1963 - TRT Kanunu kabul edildi.

1964 - Seylan ve Hindistan Madras'ta kasırga: 7 bin kişi öldü.

1966 - Sovyet araştırma istasyonu Luna 13 ay yüzeyine yumuşak iniş yaptı.

1968 - "Ortak Pazar'a Hayır" haftası başladı.

1974 - Beatles topluluğu dağıldı.

1976 - Ticaret ve Sanayi Bakanlığı, zam talebini kabul etmeyince, Türkiye'de Renault otomobil üretimi durduruldu.

1976 - 1976 Çaldıran-Muradiye Depremi

1979 - Tüm Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği, TÖB-DER Kahramanmaraş katliamının yıldönümünde Türkiye çapında direniş ve protesto eylemleri düzenledi. Eylemler sırasında 4 kişi öldü, 4000 kişi gözaltına alındı. Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı TÖB-DER Genel Merkezi'ni kapattı.

1979 - Zeki Ökten'in yönettiği Sürü filmi Belçika Kraliyet Film Arşivi Uluslararası Seçkin Filmler Yarışması'nda Büyük Ödülü kazandı.

1979 - Sovyetler Birliği Afganistan'ı işgale başladı.

1981 - İstanbul Sıkıyönetim Mahkemesi savcısı 52 DİSK yöneticisi sendikacı hakkında idam cezası istedi.

1994 - Cumhuriyet Halk Partisi ve Sosyal Demokrat Halkçı Parti birleşme kararı aldı.

1995 - Erken genel seçim yapıldı. Refah Partisi seçimden birinci parti olarak çıktı, ikinciliği milletvekili sayısı bakımından DYP, oy oranı açısından ANAP aldı.

1997 - Çakal Carlos lakaplı uluslar arası terörist Ilich Ramirez Sanchez, bir Fransız mahkemesince, 1975 de iki Fransız müfettiş ve bir Lübnanlının öldürülmesiyle ilgili olarak ömür boyu hapse mahkûm edildi.

1998 - Yargıtay 9. Ceza Dairesi, Sivas Katliamı Davası'nda 33 kişi hakkındaki idam kararlarını, usul eksiklikleri nedeniyle bozdu. 16 Haziran 2000'de Ankara 1 Numaralı DGM, Yargıtay'ın yerel mahkeme kararını iki kez bozduğu davanın üçüncü yargılamasında 33 sanık hakkında idam cezası verdi. 10 Mayıs 2001'de Yargıtay, 31 kişinin idam cezasını onadı. 2 kişi hakkındaki karar bozuldu.

2003 - Ankara'daki Modern Çarşı'da çıkan yangında 1 kişi öldü. Çarşı kullanılamaz duruma geldi.

 

Doğumlar

 

1166 - Yurtsuz John, Magna Carta'yı imzalayan İngiltere kralıdır (ö. 1216)

1761 - III.Selim, 28. Osmanlı Padişahı

1867 - Tevfik Fikret, şair

1984 - Burak Özçivit, Türk dizi ve film oyuncusu

1868 - Emanuel Lasker, Alman dünya satranç şampiyonu ve matematikçi

1888 - Michael Curtiz, "Casablanca" filminin yaratıcısı, Oscar Ödüllü Macar asıllı ABD'li yönetmen

1922 - Ava Gardner, ABD'li sinema oyuncusu

1943 - Tarja Halonen, Finlandiya'nın 11. ve ilk kadın cumhurbaşkanı

1956 - Irene Khan , Uluslararası Af Örgütü Genel Sekreteri

1957 - Hamid Karzai, Afganistan başbakanı

1961 - İlham Aliyev, Azerbaycan devlet başkanı

1963 - Yurtsan Atakan, gazete yazarı

1971 - Ricky Martin, Porto Rikolu şarkıcı

1974 - Marcelo Salas, Şilili futbolcu

1977 - Berke Özgümüş, Redd'in davulcusu, davul hocası

1981 - Dima Bilan, Rus Şarkıcı

1988 - Emre Özkan, Türk Futbolcu

 

Ölümler

 

1524 - Vasco da Gama, Portekizli kaşif ve seyyah (d. 1468)

1868 - William Makepeace Thackeray, İngiliz yazar (d. 1811)

1935 - Alban Berg, Avusturyalı besteci (d. 1885)

1979 - Şadi Çalık, Türk heykeltraş (d. 1917)

1979 - Sona Hacıyeva, Azeri oyuncu (d. 1907)

1982 - Louis Aragon, Fransız yazar (d. 1897)

1984 - Edoardo Detti, İtalyan bir mimar ve şehir planlamacısı (d. 1913)

1984 - Peter Lawford, İngiliz aktör (d. 1923)

1994 - Rossano Brazzi, İtalyan aktör ve şarkıcı (d. 1916)

1994 - John Osborne, İngiliz oyun yazarı, senarist, ve politik aktivist (d. 1929)

1997 - Toshirō Mifune, Japon aktör (d. 1920)

2008 - Harold Pinter, 2005 yılı Nobel Edebiyat Ödülü'nün sahibi İngiliz yazar (d. 1930)

25 Aralık Pazar

 

Olaylar

 

336 - İlk Noel kutlaması Roma'da yapıldı.

1522 - Rodos, Osmanlı egemenliğine girdi.

1638 - Osmanlı orduları Bağdat'a girdi.

1921 - Gaziantep düşman işgalinden kurtuldu.

1922 - TBMM’nin gizli oturumunda Başbakan H. Rauf Orbay’ın Lozan Konferansı hakkındaki açıklamaları ve görüşmeleri yapıldı.

1925 - Uluslararası takvim ve saat kabul edildi.

1926 - Japon imparatoru Yoşito'nun ölümü üzerine oğlu Hirohito imparator oldu.

1932 - Çin'in Ganzu bölgesinde 7,6 şiddetinde deprem: 70.000 kişi öldü.

1936 - Şark demiryolları hükümet tarafından satın alındı.

1950 - Türkiye'deki ilk özel galerilerden Maya Sanat Galerisi, İstanbul-Beyoğlu'nda açıldı.

1952 - Said-i Nursi'nin yargılanmasına başlandı.

1954 - Millet gazetesinde çıkan bir yazısından dolayı yargılanan Sadık Aldoğan 10 ay, yazı işleri müdürü Hüsnü Söylemezoğlu 1 yıl 10 ay hapis cezasına mahkûm edildi.

1962 - Cumhuriyet gazetesi yazı işleri müdürü Kayhan Sağlamer tutuklandı. Gerekçe, gazetede yayımlanan "Sosyalizm mi, Liberalizm mi?" başlıklı yazıydı.

1963 - Kıbrıs'ta Kıbrıs Mücadelesi Ulusal Örgütü EOKA, adanın her yanında Türklere karşı saldırılar düzenledi. Çok sayıda Kıbrıslı Türk öldü. Türk savaş uçakları Kıbrıs üzerinde uçuşlar yaptı.

1963 - İsmet İnönü bağımsız milletvekilleriyle yeni bir koalisyon hükümeti kurdu.

1968 - Genelkurmay Başkanı Cemal Tural "İleride biz de Ay'a uçacağız" dedi.

1972 - Nikaragua'daki depremde 10 bin kişi öldü.

1973 - Türkiye'nin ikinci Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, Ankara'da 89 yaşında vefat etti

1976 - Hac'dan dönerken gemilerinin batması sonucu 100 Müslüman öldü.

1979 - Tunceli Cumhuriyet Savcısı Mustafa Gül öldürüldü.

1981 - Ankara Sıkıyönetim Mahkemesi Tüm Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği, TÖB-DER'i kapattı. Savcılık, TÖB-DER'in "Marksist-Leninist bir düzeni amaçladığını" iddia etti.

1985 - Türkiye'nin ilk hayalî ihracat davası sonuçlandı: Yahya Demirel 23 yıl 4 ay hapis cezasına çarptırıldı.

1989 - Romanya Devlet Başkanı Nicolae Ceauşescu ve eşi Elena Ceauşescu idam edildi. Ceauşescu çifti olağanüstü bir mahkemede yargılanmışlardı.

 

 

1990 - Tim Berners-Lee; HTML ve World Wide Web'in temellerini attı. İlk defa iki bilgisayar arasında hypertext teknolojisi kullanılarak sunucu bağlantısı gerçekleştirildi..

1991 - Mihail Gorbaçov, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği başkanlığı görevinden istifa etti. Ülke ertesi gün resmen dağıldı.

1991 - PKK militanları İstanbul Bakırköy'de Çetinkaya mağazalarına molotof kokteyli attı. Çıkan yangında 11 kişi öldü.

 

Doğumlar

 

 

1 - İsa peygamber (Bazı kaynaklara göre M.Ö. 6-4 yılları arasında doğmuştur. bkz:İsa)

1642 - Isaac Newton, İngiliz matematikçi ve modern fiziğin kurucusu

1876 - Muhammed Ali Cinnah, Nobel Barış Ödülü sahibi, Pakistan'ın kurucusu

1899 - Humphrey Bogart, Oscar ödüllü ABD'li oyuncu

1906 - Ernst Ruska, Alman fizikçi (ö. 1988)

1908 - Yaşar Nabi Nayır, Varlık Yayınları'nın kurucusu, yazar

1918 - Enver Sedat, Mısır cumhurbaşkanı

1918 - Ahmed Bin Bella, Cezayir'in ilk başkanı

1927 - Ram Narayan, Hint müzisyen

1927 - Nijat Özön, Türk dilci, sinema tarihçisi ve çevirmen (ö. 2010)

1943 - Hanna Schygulla, Alman oyuncu

1945 - Alice Cooper, ABD'li şarkıcı

1954 - Annie Lennox, İskoç şarkıcı

1958 - Alannah Myles, Kanadalı şarkıcı

1976 - Armin van Buuren, Hollanda'lı dj

1977 - Ali Tandoğan, Türk futbolcu

1978 - Tuomas Holopainen, Finlandiyalı müzisyen

1979 - Ferman Akgül, Türk rock grubu maNga'nın solisti

 

Ölümler

 

1683 - Merzifonlu Kara Mustafa Paşa (idam edildi) (d. 1634/1635)

1938 - Karel Čapek, Çekoslovak yazar (d. 1890)

1939 - Turhan Tan, Gazeteci

1946 - W. C. Fields, ABD'li komedyen (d. 1880)

1973 - İsmet İnönü, Türkiye Cumhuriyeti'nin ikinci cumhurbaşkanı (d. 1884)

1977 - Charlie Chaplin, İngiliz sinemacı (Şarlo) (d. 1889)

1983 - Joan Miró, Katalan ressam (d. 1893)

1989 - Nicolae Ceauşescu, Romanya devlet başkanı (idam edildi) (d. 1918)

1989 - Elena Çavuşesku, Romanya başbakan yardımcısı (idam edildi) (d. 1916)

1995 - Dean Martin, ABD'li şarkıcı, sinema oyuncusu (d. 1917)

2006 - James Brown, ABD'li şarkıcı (d. 1933)

2008 - Eartha Kitt, ABD'li şarkıcı, oyuncu (d.1927)

26 Aralık Pazartesi

 

Olaylar

 

1865 - Amerikalı James H. Nason süzme kahve makinasının patentini aldı.

1898 - Marie Curie ve Pierre Curie, radyumu keşfettiklerini ilan ettiler. Curie'ler, 1903'de bu buluşlarıyla Nobel Fizik Ödülünü aldılar.

1908 - Jack Johnson, Sydney Avustralya'da Tommy Burns'ü yenerek dünyanın ilk siyah ağır siklet boks şampiyonu oldu.

 

 

1923 - Kısmî genel af kanunu kabul edildi.

1925 - Uluslararası saat ve takvim'in kullanımı TBMM'de kabul edildi.

1925 - Türkiye, bir kanunla Gregoryen takvim'e geçti.

1932 - Samsun-Sivas demir yolu hattı açıldı.

1933 - FM radyo'nun patenti alındı.

1934 - Menemen'de yapılan Kubilay anıtı törenle açıldı.

1938 - Cumhuriyet Halk Partisi olağanüstü kurultayı toplandı. Kurultay İsmet İnönü'yü değişmez genel başkan seçti.

1968 - İstanbul Üniversitesi'nde öğrenciler rektörlük binasını işgal ettiler. Üniversite süresiz kapatıldı.

1972 - Yazar Fakir Baykurt ve 7 arkadaşı 8'er yıl 10'ar ay hapse mahkûm oldu. Fakir Baykurt ve arkadaşları gizli örgüt kurmak iddiasıyla yargılanıyorlardı.

1975 - Sovyetler Birliği, dünyanın ilk süpersonik taşıma uçağı olan Tupolev Tu-144'ü hizmete soktu.

1982 - Time dergisi yılın adamı listesi'ne ilk kez insan olmayan bir nesne girdi: Kişisel bilgisayar.

1983 - Hisarbank, İstanbul Bankası ve Ortadoğu İktisat Bankası, Ziraat Bankası'na devredildi. Devredilen bankalarda çalışan 1329 kişi tazminatları ödenerek işten çıkarıldı.

1986 - Dünyanın nüfusu 5 milyara ulaştı.

1988 - Kültür ve Sanat Büyük Ödülü, sinema alanındaki çalışmaları ve katkıları nedeniyle sinema yönetmeni Lütfü Akad'a verildi.

1991 - Sosyal Demokrat Halkçı Parti milletvekili Mahmut Alınak, "Geçenlerde iki kardeşimiz öldü, biri asker, biri PKK'lı" deyince Meclis'te olay çıktı. Alınak zorla kürsüden indirildi.

1991 - Rusya Federasyonu bağımsızlığını ilan etti.

1992 - Ankara-Haydarpaşa hattındaki ilk elektrikli tren hizmete girdi.

1994 - 37 aydının Madımak Otelinde yakılmasıyla ilgili Sivas davası sonuçlandı. Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesi 22 sanığa verilen idam cezasını 15'er yıl ağır hapis cezasına çevirdi. Mahkeme, Aziz Nesin'in halkı tahrik ettiğini ve olayların çıkmasına yol açtığını öne sürdü.

1995 - Uzun yıllar devam edecek olan Manisa davasına konu olan Manisalı gençler göz altına alındı.

1996 - TBMM, Susurluk Komisyonu'na bilgi veren Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Kontr-terör Daire Başkanı Mehmet Eymür, MİT'in Abdullah Çatlı'yı 1980 sonrası yurtdışı operasyonlarda kullandığını açıkladı.

2003 - İran İslam Cumhuriyeti'nin Kirman Eyaleti'nde 6.6 büyüklüğünde deprem oldu. Çoğunluğu Bam'da olmak üzere 20.000 kişi öldü.

2004 - Hint Okyanusu tabanında (kuzey Endonezya, Aceh yakınlarında) meydana gelen 9,7 şiddetindeki güçlü depremin yarattığı tsunami, güneydoğu Asya'da okyanusa kıyısı bulunan 13 ülkede 200.000 den fazla kişinin ölümüne veya kaybolmasına yol açtı. Yalnızca Endonezya'da 128.000 kişi öldü.

2005 - TÜBİTAK'ın geliştirdiği Pardus GNU Linux'un ilk sürümü yayınlanmıştır.

2006 - Nijerya'nın Lagos kentinde bir petrol boru hattında meydana gelen patlamada 500'den fazla kişi öldü.

2006 - Tayvan'ın güney ucundaki Hengçun'un 23 km açığında 7,2 şiddetinde deprem meydana geldi.

 

Doğumlar

 

1791 - Charles Babbage, İngiliz matematikçi (ö. 1871)

1891 - Henry Miller, ABD'li romancı (ö. 1980)

1893 - Mao Zedung, Çin Komünist Partisi kurucusu, devlet adamı (ö. 1976)

1914 - Richard Widmark, ABD'li aktör

1934 - Raoul Dauce, ABD'li aktör

1941 - Şener Şen, Türk aktör

1947 - Kunio Okawara, Japon mekanik tasarımcı

1949 - Ali Kırca, Türk Anchorman

1960 - Cem Uzan, Türk siyasetçi ve eski işadamı.

1963 - Lars Ulrich, Metallica'nın Danimarka asıllı davulcusu

1971 - Jared Leto , ABD 'li aktör,müzisyen

1977 - Fatih Akyel, futbolcu

1979 - Salih Seyhan Büyükçelebi, Grafiker

1986 - Mükerrem Selen Soyder, Türk model ve 2007 Türkiye güzeli.

1986 - Ilia Tkachenko, Rus buz patenci

 

Ölümler

 

1530 - Bâbür Şah, Bâbürlüler Devleti'nin kurucusu ve sultanı d. 1483)

1869 - Jean Louis Marie Poiseuille, Fransız fizyolog (d. 1797)

1890 - Heinrich Schliemann, Alman arkeolog (d. 6 Ocak 1822)

1957 - Charles Pathé, Fransız film ve ses endüstrisi öncüsü (d. 1863)

1972 - Harry S. Truman, 33. ABD başkanı (d. 1884)

1977 - Howard Hawks, ABD'li sinema yönetmeni ve yazar (d. 1896)

1981 - Suat Hayri Ürgüplü, Eski başbakanlardan

1997 - Cahit Arf, Matematikçi

2000 - Jason Robards, ABD'li aktör (d. 1922)

2002 - Armand Zilciyan, ABD'li bateri zilleri üreticisi (d. 1921)

2006 - Gerald Ford, ABD eski başkanlarından (d. 1913)

27 Aralık Salı

 

Olaylar

 

537 - Ayasofya'nın yeniden inşası, Bizans İmparatoru I. Justinianus'un kişisel gözetiminde tamamlandı. II. Theodosius tarafından yaptırılan ikinci Ayasofya 532 yılındaki Nika ayaklanması sırasında yanmıştı.

1845 - Ether ilk kez Jefferson, Georgia'da doğum hekimliğinde anestetik olarak kullanıldı.

1907 - Paris'te 2. Jön Türk Kongresi yapıldı. Sonuç bildirgesi'nde Sultan Abdülhamit yönetimi eleştirildi.

1919 - Samsun'da ateşlediği kurtuluş mücadelesinin ardından Erzurum ve Sivas kongrelerini toplayan Mustafa Kemal Paşa, Heyeti Temsiliye üyeleriyle Sivas'tan Ankara'ya geldi.

1928 - İstanbul Belediyesi, eski harflerle yazılı tabelalarını değiştirmeyen dükkân sahiplerini cezalandırdı.

1936 - Şair Nazım Hikmet gözaltına alındı.

1939 - Erzincan Depremi: Türkiye'nin Erzincan ilinde Richter ölçeğine göre 8 şiddetinde bir deprem oldu; 32.962 kişi hayatını kaybetti, yaklaşık 100 bin kişi yaralandı.

1944 - Çapakçur bölgesinin adı Bingöl olarak değiştirildi.

1945 - 28 devletin üzerinde anlaştığı ilkeler doğrultusunda Dünya Bankası kuruldu.

1949 - 300 yıl süren Hollanda egemenliğinden sonra Kraliçe Juliana, Endonezya'nın bağımsızlığını tanıdı.

1949 - Türkiye-ABD arasında Kültür Antlaşması imzalandı.

1965 - İngiltere'nin Kuzey Denizindeki petrol çıkarma platformu devrildi: 4 kişi öldü, 9 kişi kayıp.

1975 - Hindistan, Bihar'da maden ocağında patlama: 372 kişi öldü.

1977 - Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Başkanlığına Abdullah Baştürk seçildi.

1977 - Sultanahmet'teki İstanbul İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi yakıldı, Ankara'da Hacettepe Üniversitesi bir yıl süreyle kapatıldı.

1978 - İspanya 40 yıl süren diktatörlük rejiminin ardından demokrasiye geçti.

1979 - Özel eğitimli bir Sovyet birliğinin Kabil Havaalanı'nı ele geçirmesinin ardından, Kabil'deki Afgan hükümeti devrildi. Afganistan Devlet Başkanı Hafızullah Amin görevinden uzaklaştırıldı ve öldürüldü. 10 yıldan fazla sürecek iç savaş başladı. Afganistan'ın başına Babrak Karmal getirildi.

1980 - İstanbul'da DİSK Genel Başkanı Abdullah Baştürk ve Genel Sekreter Fehmi Işıklar'la beraber 68 sendikalı tutuklandı.

1981 - Hacettepe Üniversitesi öğretim üyelerinden Doç. Dr. Bedrettin Cömert'in katil sanığı Rıfat Yıldırım, Berlin'de yakalandı.

1985 - Roma ve Viyana havaalanlarına eş zamanlı olarak düzenlenen terörist saldırılarda 16 kişi öldü 100 den fazla kişi yaralandı.

1987 - Ankara Kültür Merkezi, Atatürk'ün Ankara'ya gelişinin 68. yıldönümünde Cumhurbaşkanı Kenan Evren tarafından açıldı.

1999 - Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, başörtüsünün yüksek öğretim kurumlarında serbest sayılan kıyafet kapsamında düşünülemeyeceğine karar verdi.

2002 - Çeçenistan'ın Moskova yanlısı hükümet karargahına bombalı kamyonla intihar saldırısı düzenlendi: 72 kişi öldü.

2004 - Muhalefet lideri Viktor Yuşçenko Ukrayna seçimlerini kazandı.

2007 - Ülke çapındaki pilot okullarda SBS denemeleri yapıldı

2008 - İsrail, Gazze kenti civarına hava saldırısı düzenledi: 230 kişi öldü, 400'den fazla yaralı var.

 

Bilim

 

1831 - İngiliz doğa bilimci Charles Darwin'in içinde olduğu Beagle adlı keşif gemisi yola koyuldu.

1901 - Japon kimyager Takamike ve Amerikalı fizikçi Abel adrenalin hormonunu buldu.

1968 - Aya ilk insanlı uçuşu gerçekleştiren Apollo 8 dünyaya döndü.

 

Doğumlar

 

1571 - Johannes Kepler, Alman astronom (ö. 1630)

1822 - Louis Pasteur, Fransız kimyacı ve bakteriyolog (ö. 1895)

1867 - Tevfik Fikret, Türk şair (ö. 1915)

1896 - Carl Zuckmayer, Alman oyun yazarı (ö. 1977)

1901 - Marlene Dietrich, Alman sinema oyuncusu (ö. 1992)

1902 - Kemalettin Tuğcu, Türk öykücü (ö. 1996)

1947 - Osman Pamukoğlu, emekli tümgeneral, yazar ve siyasetçi

1948 - Gerard Depardieu, Fransız sinema oyuncusu

1956 - Karen Hughes, ABD'li siyasetçi

1974 - Masi Oka, ABD'li oyuncu ve dijital efekt uzmanı

1976 - Curro Torres, Alman asıllı İspanyol defans oyuncusu.

1978 - Pelin Batu, Türk sinema oyuncusu ve tarihçi.

 

Ölümler

 

1849 - Jacques-Laurent Agasse, İsviçreli ressam (d. 24 Nisan 1767)

1923 - Gustave Eiffel, Fransız mühendis ve mimar (d. 1832)

1936 - Mehmet Âkif Ersoy, Şair (d. 1873)

1942 - Ahmet İhsan Tokgöz, Servet-i Fünun dergisinin sahibi

1953 - Şükrü Saraçoğlu, Eski Türkiye başbakanlardan

1966 - Guillermo Stábile, Arjantinli futbolcu (d. 1905)

1978 - Huari Bumedyen, Cezayir devlet başkanı

1988 - Reha Yurdakul, Sinema oyuncusu (d. 1926)

1988 - Hal Ashby, ABD'li sinema yönetmeni (d. 1929)

2002 - George Roy Hill, ABD'li yönetmen (d. 1922)

2003 - Alan Bates, İngiliz aktör (d. 1934)

2007 - Benazir Butto, Pakistanlı politik lider (d. 1953)

28 Aralık Çarşamba

 

Olaylar

 

1612 - Galileo Galilei, Neptün'ü keşfeden ilk astronom oldu fakat yanlışlıkla onu bir yıldız olarak tanımladı.

1785 - NGC 2022 bulutsusu Frederick William Herschel tarafından keşfedildi.

1836 - İspanya, Meksika'nın bağımsızlığını tanıdı.

1846 - Iowa, ABD'nin 29. eyaleti olarak ABD'ye katıldı.

1869 - ABD'li (Ohio) William E. Semple, sakızın patentini aldı.

1878 - Dundee (İngiltere) yakınlarındaki bir demiryolu köprüsü (Tay Bridge) çöktü: 75 kişi buzlu sularda boğuldu.

1895 - Lumière kardeşler, Paris'te Boulevard des Capucinesdeki Grand Cafede izleyiciden ücret alınan ilk gösterimlerini yaparak dünyanın ilk gerçek sinema gösterisini gerçekleştirmiş oldular.

1897 - Edmond Rostand'ın yazdığı "Cyrano de Bergerac" adlı oyun Paris'te gösterime girdi.

1908 - Sicilya Messina'da 7,5 büyüklüğünde deprem: 80 bin kişi öldü.

1967 - Kıbrıs Türk toplumu, adada "Kıbrıs Geçici Türk Yönetimi"ni kurdu.

1973 - Aleksandr Soljenitsin, Sovyet hapishanelerini anlattığı "Gulag Takımadaları" adlı eserini yayımladı.

1973 - İsmet İnönü devlet töreniyle Anıtkabir'e defnedildi.

1981 - ABD'li ilk tüp bebek Elizabeth Jordan Carr, Norfolk-Virjinya'da dünyaya geldi.

1989 - Yeni Güney Galler-Avustralya'da 5,6 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi: 13 kişi öldü.

1997 - Ankara Metrosu açıldı.

1999 - Saparmurat Niyazov, kendisini Türkmenistan'ın yaşamboyu lideri ilan etti.

2000 - Adrian Năstase, Romanya başbakanı oldu.

 

Doğumlar

 

1856 - Thomas Woodrow Wilson, ABD'nin 28. başkanı (ö. 1924)

1922 - Stan Lee, ABD'li çizgi roman yazarı

1924 - Milton Obote, Uganda Devlet Başkanı.

1927 - Gökşin Sipahioğlu, Türk gazeteci

1932 - Manuel Puig, Arjantinli yazar.

1934 - Maggie Smith, İngiliz oyuncu

1954 - Denzel Washington, ABD'li sinema oyuncusu.

1969 - Linus Benedict Torvalds, Linux geliştiricisi.

1977 - Keremcem, Türk müzisyen, sinema oyuncusu.

1977 - Mine Çayıroğlu, Türk oyuncu ve şarkıcı

1978 - Özgü Namal, Türk oyuncu

 

Ölümler

 

1912 - Ahmet Mithat Efendi, Gazeteci ve yazar

1937 - Maurice Ravel, Fransız besteci (d. 1875)

1941 - Ahmet İhsan Tokgöz, Gazeteci yazar

1963 - Paul Hindemith, Alman besteci (d. 1895)

1971 - Max Steiner, Avusturya doğumlu, ABD'li besteci (d. 1888)

1984 - Sam Peckinpah, ABD'li sinema yönetmeni (d. 1925)

1985 - Dian Fossey, ABDli etolojist(d. 1932)

2004 - Susan Sontag, ABD'li yazar, aktivist (d. 1933)

2009 - The Rev , ABD'li müzisyen , rock sanatçısı (d. 1981)

3 Ocak Salı

 

Olaylar

 

1431 - Jeanne d'Arc, Piskopos Pierre Cauchon'a teslim edildi.

1496 - Leonardo da Vinci bir uçma makinesini test etti, fakat başarısız oldu.

1521 - Martin Luther, Roma Katolik Kilisesi tarafından aforoz edildi.

1777 - Amerikalı general George Washington, İngiliz general Charles Cornwallis'i Princeton Muharebesi'nde yenilgiye uğrattı.

1888 - Kaliforniya'daki Lick Gözlemevinde hizmete giren 91 cm çapındaki yeni teleskop dünyanın o güne kadarki en büyük teleskobu olma ünvanını aldı.

1889 - Nietzsche akli dengesini yitirdi.

1917 - Ardahan Arap Camii'nde 373 Müslüman-Türk, Ermeni çeteciler tarafından camiyle birlikte yakıldı.

1920 - Türkiye, Ermenistan'la barış anlaşması yaptı.

1922 - Mersin'in Fransız işgalinden kurtuluşu.

1924 - Mısır'da Luksor'daki tapınakta Tutankamon'un taş lahdi bulundu.

1925 - İtalya'da Benito Mussolini, bütün yetkileri elinde topladı.

1928 - Nikaragua'da Augusto César Sandino önderliğindeki yurtseverler ayaklandı. Amerika Birleşik Devletleri 1000'den fazla deniz piyadesini savaşmak üzere gönderdi.

1930 - Mustafa Kemal Paşa 1930 yılında bugün Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti'ne ilk üye olarak kaydedildi.

1941 - Diyanet İşleri Başkanlığı, kurban derilerinin Türk Hava Kurumuna bağışlanmasına ilişkin görüş açıkladı.

1945 - Türkiye, Japonya ile ilişkilerini kesmeye karar verdi.

1946 - II. Dünya Savaşı sırasında Birleşik Krallık'ta nazi yanlısı yayınlar yapan William Joyce vatana ihanet suçundan Londra'da idam edildi.

1950 - Türk-Amerikan Kadınlar Derneği kuruldu.

1952 - Erzurum ve Hasankale'de deprem: 69 kişi öldü, 299 kişi yaralandı.

1953 - Samuel Beckett'in oyunu Godot'yu Beklerken Paris'te sahnelenmeye başlandı.

1957 - Bütçe komisyonunda liselere de din dersi konulması istendi.

1959 - Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Eisenhower Alaska'nın 49. eyalet olarak Birleşik Devletlere katıldığını açıkladı.

1961 - Basın İlan Kurumu kuruldu, Ordu Yardımlaşma Kurumu Kanunu kabul edildi.

1961 - Amerika Birleşik Devletleri Küba ile ilişkilerini kesti.

1961 - Bağımsız bir Kürt devleti kurmak istemekle suçlanan 49 kişinin yargılanmasına Ankara'da başlandı.

1962 - Papa XXIII. Ioannes, Fidel Castro'yu aforoz etti.

1963 - Ataç dergisinde çıkan bir çevirisi nedeniyle Adnan Bend ve derginin yazı işleri müdürü Afşar Timuçin tutuklandı.

1973 - Petrol Kanunu Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi.

1976 - Uluslararası Ekonomik Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi yürürlüğe girdi. Türkiye sözleşmeyi 15 Ağustos 2000'de imzaladı

1977 - Beylerbeyi'ndeki tarihi Halil Paşa yalısı yandı.

1978 - Hindistan'da İndira Gandhi Kongre Partisinden çıkarıldı.

1983 - Diyarbakır'da 7 katlı, 28 daireli bir apartman çöktü; enkazdan 83 ceset çıkarıldı.

1986 - İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında (İMKB) hisse senetleri alım satımı başladı.

1988 - Margaret Thatcher, 20. yy'da İngiltere'nin en uzun süre görevde kalan başbakanı ünvanını aldı. Sonraki iki yıl daha bu görevde kalmaya devam edecektir.

1990 - İbrahim Balaban'ın "Göç" adlı tablosu 45 milyon TL'ye satıldı; bu yaşayan bir ressamın eserine ödenen en yüksek fiyat oldu.

1990 - Devrik Panama devlet başkanı Manuel Noriega, Panama City'de son 10 gündür sığındığı Vatikan elçiliğinde Amerika Birleşik Devletleri güçlerine teslim oldu.

1991 - Türkiye genelinde yüzbinlerce işçi 1 günlük işe gitmeme eylemi yaptı. DGM eylem hakkında soruşturma başlattı.

1993 - Amerika Birleşik Devletleri Başkanı George Bush ve Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Boris Yeltsin, stratejik nükleer silahlarda indirimi öngören START-2 anlaşmasını imzaladılar.

1994 - Tupolev Tu-154 tipi bir Rus yolcu uçağı kalkışından hemen sonra Irkhutsk'da (Rusya) düştü: 125 kişi öldü.

1997 - Demokratik Kitle Partisi kuruldu. Partinin genel başkanlığına Şerafettin Elçi seçildi.

2002 - Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan kadınların "streç, kot ve benzeri" dışında pantolon giyebilmelerine olanak tanındı. Kadın memurlar 7 Aralık 2001'de pantolon giyebilmek için ülke genelinde eylemler yapmıştı.

2004 - Mısır'ın özel havayolu şirketi Flash Air'e ait Boeing 737 tipi yolcu uçağı Kızıldeniz'e düştü: 148 kişi öldü.

2006 - Konya'da yürütülen organize suç örgütü operasyonu kapsamında, Endüstri Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ali Altunbaş'ın da aralarında bulunduğu 30 kişi gözaltına alındı.

2006 - Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yücel Aşkın, tedavi gördüğü hastaneden taburcu edildi.

2007 - Kütahya'da öğrenci otobüsü takla attı: 21 yaralı

2009 - İsrail ordusu Gazze Şeridi'ne yönelik kara harekatına başladı.

 

Doğumlar

 

M.Ö. 106 - Cicero, Romalı devlet adamı ve filozof (ö. M.Ö. 43)

1196 - Tsuchimikado, Japon imparatoru (ö. 1231)

1490 - Ebussuud Efendi, Osmanlı din ve devlet adamı (ö. 1574)

1860 - Kato Takaaki, Japonya başbakanı (d. 1926)

1883 - Clement Attlee, İngiliz siyasetçi (ö. 1967)

1892 - John Ronald Reuel Tolkien, 1954-55 arasında yayımladığı Yüzüklerin Efendisi üçlemesiyle ünlenen İngiliz romancı ve bilim adamı (ö. 1973)

1929 - Sergio Leone, İtalyan yönetmen (ö. 1989)

1941 - Eva Bender, aktris

1946 - John Paul Jones, İngiliz müzisyen

1956 - Mel Gibson, Avustralyalı aktör, film yönetmeni

1969 - Michael Schumacher, Alman Formula 1 pilotu

1977 - Mayumi Iizuka, Japon ses sanatçısı (seiyuu)

1978 - Nicky Salapu, Amerikan Samoalı futbolcu

1980 - Claudio Maldonado, Şilili futbolcu.

1985 - Marko Tomas, Hırvat basketbolcu.

1987 - Kim Cloutier, Kanadalı manken

1991 - Özgür Çek, Türk futbolcu

 

Ölümler

 

1501 - Ali Şir Nevai, Türk şair (d. 1441)

1875 - Pierre Larousse, Fransız ansiklopedi ve sözlük yazarı (d. 1817)

1876 - Şeyh Galip, divan şairi (d. 1757)

1923 - Jaroslav Hašek, Çek yazar (d. 1883)

1946 - William Joyce, ABD'li Nazi propagandacısı (idam edildi) (d. 1906)

1950 - Emil Jannings, İsviçre'li aktör (d. 1884)

1958 - Cafer Tayyar Eğilmez, asker ve siyaset adamı (d. 1877)

1963 - Muzaffer Sarısözen, Türk halk müziği sanatçısı, araştırmacı ve derlemeci 65 yaşında öldü.

1979 - Conrad Hilton, ABD'li oteller sahibi (d. 1887)

2002 - Freddy Heineken, Hollandalı bira üreticisi (d. 1923)

2005 - Sabahattin Ezer, Antakya Gazeteciler Cemiyeti'nin kurucu başkanı 84 yaşında öldü.

2005 - Faruk Sükan, eski bakanlardan 84 yaşında vefat etti.

2007 - Nezir Büyükcengiz, CHP Konya Milletvekili Konya'da geçirdiği trafik kazasında öldü.

2007 - Mustafa Taşar, (eski bakanlardan) kullandığı otomobilin Afyonkarahisar'da şarampole devrilmesi sonucunda vefat etti.

4 Ocak Çarşamba

 

Olaylar

 

M.Ö. 45 – Jülyen takvimi ilk kez kullanılmaya başlandı. 16. yy'a kadar kullanıldıktan sonra yerini Gregoryen takvim'e bırakacaktır.

630 - Muhammed, hazırladığı ordu ile Mekke'ye girdi.

1673 - New York ile Boston arasında düzenli posta servisi başladı.

1758 - Zoolojik isimlendirme sisteminin başlangıç tarihi

1788 - Londra'nın en eski gazetesi The Times yayımlanmaya başladı.

1801 - Cüce gezegen Ceres Giuseppe Piazzi tarafından keşfedildi.

1808 - Amerika Birleşik Devletleri'ne köle girişi yasaklandı.

1891 - Penaltı, İngiltere'deki Stoke City-Notts maçındaki tartışmalar üzerine kural kitabına girdi.

1896 - Alman biliminsanı Wilhelm Röntgen, kendi buluşu olan X ışınlarını dünyaya duyurdu.

1899 - Küba'da İspanyol egemenliği sona erdi.

1923 - Türkiye'nin ilk futbol federasyonu olan Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı kuruldu.

1925 - ABD'li astronom Edwin Hubble, samanyolu dışında başka galaksiler keşfettiğini açıkladı.

1929 - Millet Mektepleri açıldı.

1929 - Anadolu demiryolu hattı ile Haydarpaşa Limanı millileştirildi.

1934 - Ölçüler Kanunu yürürlüğe girdi.

1934 - Alcatraz adası, Amerika Birleşik Devletleri'nin bir hapisanesi haline getirildi.

1935 - İstanbul Rıhtım Şirketi devletçe alındı.

1936 - İzmir'de Kültür Park'ın temeli atıldı.

1936 - İlk yılbaşı tatili.

1937 - Şark Demiryolları, Türk yönetimince işletilmeye başlandı.

1939 - William Hewlett ve David Packard, Hewlett-Packard şirketini kurdular.

1939 - Sidney, Avustralya'da sıcaklık 45oC'yi buldu; şehirde bu bir rekor.

1941 - Behice Boran'ın çıkardığı aylık fikir ve sanat dergisi Yurt ve Dünya yayımlanmaya başladı.

1943 - Varlık Vergisi tahsilatı 11 milyon liraya ulaştı.

1944 - Gerede, Bolu ve Çankırı'daki depremlerde 4.611 kişi öldü.

1945 - Fransa, BM'ye alındı.

1945 - Milli Piyango'nun yılbaşı çekilişinde 200 bin lirayı İstanbul'da bir seyyar sahlepçi kazandı.

1946 - İşçi sigortaları kanunu yürürlüğe girdi.

1949 - Orhan Veli Kanık Yaprak dergisini çıkardı.

1949 - Endonezya'da Hollandalı askerler Cava'yı ele geçirdi.

1950 - Gelir Vergisi kanunu yürürlüğe girdi

1952 - Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu yürürlüğe girdi.

1956 - Sudan bağımsız bir cumhuriyet olduğunu ilan etti.

1958 - Avrupa Topluluğu kuruldu.

1959 - Küba devriminin zaferi. Diktatör Fulgenico Batista yeni yılın ilk saatlerinde Havana'dan kaçtı. Camilo Cienfuegos ve Che Guevara önderliğindeki gerilla kolları Havana'ya girmeye başladı. Bütün Küba'da işçiler ve köylüler Fidel Castro'nun çağrısına uyarak genel greve başladı.

1960 - İlk meteorolojik uydu 'Tiros' Amerika Birleşik Devletleri tarafından fırlatıldı.

1961 - Devlet Başkanı Cemal Gürsel bugünü İkinci Cumhuriyet'in kuruluş yılı ilan etti.

1963 - Bakanlar Kurulu otomobil ve lüks eşya ithalini yasakladı.

1964 - Kıbrıs'ta Başpiskopos Makarios, Zürih ve Londra antlaşmalarının yürürlükten kaldırılmalarını istedi.

1965 - Filistin Kurtuluş Örgütü içerisinde yer alan El Fetih, ilk silahlı eylemini gerçekleştirdi. Ahmet Amr Musa önderliğindeki gerilla birlikleri, İsrail'in işgal altında tuttuğu Batı Şeria topraklarına sızarak, bir köprüyü havaya uçurdu.

1967 - Anadol marka otomobil piyasaya sürüldü.

1971 - Amerika Birleşik Devletleri'nde televizyonda sigara reklamları yasaklandı.

1971 - Zonguldak'ta ücretleri ödenmeyen 600 maden işçisi ocaklara inmedi.

1972 - Avusturya'lı diplomat Kurt Waldheim, BM genel sekreterliğine getirildi.

1973 - Birleşik Krallık, İrlanda ve Danimarka; Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) üyesi oldular.

1974 - İsrail'de yapılan seçimleri Golda Meir liderliğindeki İsrail İşçi Partisi kazandı.

1978 - Hindistan havayollarına ait Boeing 747 tipi bir yolcu uçağı, Bombay açıklarında havada infilak ederek denize çakıldı; 213 kişi öldü.

1979 - Çin Halk Cumhuriyeti ile Amerika Birleşik Devletleri arasında diplomatik ilişkiler başladı.

1981 - Yunanistan Avrupa Topluluğu üyeliğine kabul edildi.

1982 - Peru'lu Javier Pérez de Cuéllar, BM genel sekreterliğine getirildi.

1984 - Türkiye, Avrupa Konseyi'nin Arjantin'de demokrasiye geçişi kutlama mesajına katılmadı.

1984 - Nijerya'da General Muhammed Buhari kansız bir darbeyle iktidarı ele geçirdi.

1985 - KDV'li ( Katma Değer Vergili ) yaşam başladı.

1986 - Bağ-Kur üyeleri sağlık primi ödemeye başladı. Bağ-Kur'a bağlı sigortalılar, Eylül 1986'dan itibaren sağlık hizmetlerinden yararlandılar.

1987 - Çin Halk Cumhuriyeti'nin Tiananmen Meydanında on binlerce öğrencinin katıldığı büyük bir gösteri düzenlendi.

1989 - Trafikte ceza puanı uygulaması başlatıldı.

1990 - David Dinkins, New York'un ilk siyah belediye başkanı olarak görevine başladı.

1990 - Ruanda İç Savaşı başladı.

1991 - Türk-İş bir günlük işe gitmeme eylemi yaptı.

1992 - Şehir içi yollarda sürücüler ve ön koltukta oturanlara emniyet kemeri takma zorunluluğu getirildi.

1992 - Schengen Antlaşması yürürlüğe girdi.

1993 - Avrupa'nın "tek pazar düşü" gerçekleşti. Kuzey Kutbu'ndan Akdeniz'e, Avrupalılar pasaportsuz seyahat edebilecek.

1994 - NAFTA (Kuzey Amerika Ülkeleri Serbest Ticaret Anlaşması) yürürlüğe girdi.

1994 - Meksika'nın Chiapas eyaletindeki kızılderililer, ulusal kuruluşları için Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu önderliğinde ayaklanarak bölgenin denetimini ele geçirdiler.

1995 - Diyarbakır'ın Kulp ilçesine bağlı Hamzalı köyüne saldıran PKK mensupları, yedisi çocuk on dokuz kişiyi öldürdü. Bir PKK'lı öldürüldü.

1996 - Gümrük Birliği anlaşması Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Anlaşma, Türkiye ile 15 Avrupa ülkesi arasında geçerli oldu.

1997 - Irak'ın kuzeyindeki Sinath bölgesinde 30 Aralık 1996'da başlatılan operasyonlarda ölü ele geçirilen terörist sayısı 72'ye yükseldi.

1997 - Gana'lı diplomat Kofi Annan, BM genel sekreterliğine getirildi.

1999 - Avrupa para birimi Euro yürürlüğe girdi.

2000 - Yeni yüzyıla girerken yaşanmasından korkulan bilgisayar sendromu (sayısal kıyamet) sadece küçük sorunlara yol açtı. Yıkıcı olacağı varsayılan sonuçlardan korunmak için önceki beş yılda 1 trilyon dolarlık harcama yapılmıştı.

2002 - Türk Medeni Kanunu ile Türk Medeni Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkındaki Kanun yürürlüğe girdi.

2002 - Hollanda'da ötanaziyi yasallaştıran karar yürürlüğe girdi. Hollanda, ölümcül durumdaki hastalara hayatlarını sona erdirme hakkı veren ilk ülke oldu.

2005 - Türk Lirası'ndan (TL) 6 sıfır atıldı. Yeni Türk Lirası (YTL) tedavüle girdi.

2006 - Rus Gazprom şirketi fiyatta bir anlaşmazlık üzerine Ukrayna'ya gazı kesti. 24 Ekim'de yapılan anlaşma, Avrupalı alıcıları da etkileyebilecek yeni bir gaz savaşı riskini ortadan kaldırdı.

2007 - Taksim'deki yılbaşı kutlamaları sırasında, Yıldız Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi öğrencisi Adem Doğan, başına isabet eden kurşunla yaralandı. Doğan 4 Ocak'ta hastanede öldü.

2007 - Güney Kore'li diplomat Ban Ki-moon, BM genel sekreterliğine getirildi.

2007 - Bulgaristan ve Romanya, resmen AB üyesi oldular.

2007 - Endonezya havayollarına ait Boeing-737 tipi bir yolcu uçağı Sulawesi Adası'nın dağlık bir bölgesine düştü: 90 kişinin öldüğü, 12 kişinin kurtulduğu iddia ediliyor.

2009 - YTL'nin Y'si atıldı. Türk lirasının ismi TL oldu.

2009 - TRT 6 yayına girdi.

2009 - Tayland'ın başkenti Bangkok'ta çıkan bir gece kulübü yangınında 66 kişinin öldü.

2010 - Yeni Türk Lirası (YTL) tedavülden kaldırıldı.

 

Doğumlar

 

1863 - Pierre de Coubertin, Fransız Olimpiyat Oyunları kurucusu (ö. 1937)

1864 - Alfred Stieglitz, ABD'li fotoğrafçı (ö. 1946)

1879 - E. M. Forster, İngiliz yazar (ö. 1970)

1895 - J. Edgar Hoover, ABD federal polis örgütü FBI'ın kurucusu ve 1924-1972 arasında aralıksız olarak yöneticisi (ö. 1972)

1899 - Lev Vladimiroviç Kuleşov, Sovyet sinema teorisyeni ve yönetmeni

1906 - Hacı Ömer Sabancı, Türk iş adamı, Sabancı Holding'in kurucusu

1912 - Kim Philby, soğuk savaş döneminin en önemli çift taraflı casusu, eski İngiliz istihbarat görevlisi.

1919 - Jerome David Salinger, ABD'li yazar

1922 - Rocky Graziano, ABD'li boksör

1927 - Maurice Béjart, Fransız dansçı, koroegraf ve opera yönetmeni

1939 - Güneri Cıvaoğlu, Gazeteci ve Televizyoncu

1943 - Uğur Dündar, Arena programının yapımcısı, gazeteci ve televizyoncu

1948 - Devlet Bahçeli, MHP genel başkanı

1952 - İbrahim Tatlıses , Türk sanatçı.

1955 - Altan Erkekli, Türk sinema, tiyatro ve dizi oyuncusu.

1959 - Osman Delikkulak, Türk, eski Side Belediye Başkanı

1960 - Hakan Karahan, Türk yazar, şair, senarist, oyuncu ve film yapımcısı.

1960 - Reha Muhtar, Türk Televizyoncu ve Sunucu

1961 - Uğur Polat, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu

1976 - Mustafa Doğan, Türk asıllı Alman futbolcu.

1976 - Erdem Akakçe, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu.

1985 - Steven Davis,Kuzey İrlandalı futbolcu

1981 - Şahan Gökbakar, Türk komedyen.

1987 - Serdar Özkan, Türk futbolcu.

1992 - Jack Wilshere,İngiliz futbolcu

 

Ölümler

 

1748 - Johann Bernoulli, İsviçreli matematikçi (d. 1667)

1782 - Johann Christian Bach, Alman besteci (d. 1735)

1894 - Heinrich Hertz, Alman fizikçi (d. 1857)

1929 - Mustafa Necati, Millet Mektepleri'nin kurucusu Milli Eğitim Bakanı vefat etti.

1953 - Hank Williams, ABD'li şarkıcı (d. 1923)

1963 - Filippo Del Giudice, film yapımcısı (d. 26 Mart 1892)

1969 - Mümtaz Turhan, İstanbul Üniversitesi Deneysel psikoloji kürsüsü başkanı, sosyal psikolog, profesör (d. 1908)

1972 - Maurice Chevalier, Fransız aktör ve şarkıcı (d. 1888)

1980 - Mustafa Nihat Özön, Edebiyat tarihçisi, yazar, çevirmen (d. 1896)

1994 - Cesar Romero, ABD'li aktör (d. 1907)

2003 - Yusuf Nalkesen, Türk Sanat Müziği Bestekarı, Öğretmen (d. Aralık, 1923)

2007 - Yener Süsoy, gazeteci yazar İstanbul'da vefat etti.

5 Ocak Perşembe

 

Olaylar

 

1759 - George Washington, Martha Dandridge Custis ile evlendi.

1781 - Amerikan İç Savaşı: Richmond-Virjinya, Benedict Arnold komutasındaki İngiliz deniz kuvvetleri tarafından yakıldı.

1809 - 1807-1809 Osmanlı-Büyük Britanya Savaşı'nı sona erdiren Kale-i Sultaniye Antlaşması imzalandı.

1854 - San Francisco buharlı gemisi battı: 300 kişi öldü.

1889 - Alman fizikçi Martin Brendel ilk kez auroraları fotoğrafladı.

1895 - Dreyfus davası: Casusluk suçlamasıyla Fransa'da yargılandığı davada Yüzbaşı Alfred Dreyfus ömür boyu hapse mahkûm oldu.

1919 - Nazi partisinin kuruluşu.

1921 - Çerkez Ethem ve kardeşleri, işgal kuvvetlerine sığındılar.

1922 - Adana'nın düşman işgalinden kurtuluşu

1929 - Anadolu-Bağdat ve Mersin-Tarsus demiryolları ile Haydarpaşa Garı devletleştirildi.

1930 - Sovyetler Birliği'nde tarımın kolektivizasyonu başladı.

1933 - San Francisco'daki Golden Gate Bridge inşaa edilmeye başlandı.

1934 - Avukatlar Birliği'nin ilk kongresi İzmir'de yapıldı.

1937 - Altıokların Anayasaya girmesi.

1951 - Türkiye'de 1,1 milyon işsiz olduğu açıklandı.

1959 - Hüseyin Yılmaz'ın "Umumi İzafiyet Üzerine Yeni Nazariye" adlı çalışması yılında bugün "Physical Review"de yayımlandı.

1960 - Kim dergisi sorumlu yazı işleri müdürü Şahap Balcıoğlu hakkında kesinleşen 16 aylık cezayı çekmek üzere günü cezaevine girdi.

1961 - Yassıada duruşmaları devam ediyor. 6-7 Eylül Olayları davası sonuçlandı. Sanıklardan Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ve eski İzmir valisi Kemal Hadımlı mahkûm oldular. Aynı gün Fuad Köprülü ve Fahrettin Kerim Gökay Yassıada'dan tahliye edildi.

1968 - Çekoslovakya'da iktidara Prag Baharı'nı başlatacak olan Alexander Dubček geldi.

1972 - Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) Yönetim Kurulu üyesi Emil Galip Sandalcı beraat etti. Emin Galip Sandalcı 4,5 aydır tutukluydu.

1973 - Bankaların ikramiye olarak apartman katı vermesi bugün yasaklandı.

1974 - Peru'nun başkenti Lima'da oluşan depremde 6 kişi öldü ve yüzlerce ev hasar gördü.

1978 - Yılmaz Yalçıner, Şura Dergisi'ni çıkardı.

1979 - DİSK'in çağrısıyla Türkiye çapında 5 dakika iş bırakma eylemi (Faşizmi Lanetleme Eylemi) yapıldı.

1980 - Adalet Bakanlığı, siyasal suçlara ilişkin ceza artırımını öngören Türk Ceza Kanunu (TCK) değişiklik tasarısını yılında bugün Başbakanlığa sundu.

1981 - Atatürk'ün doğumunun 100. yıldönümü kutlamaları, 1981 Atatürk Yılı adıyla başladı.

1983 - Türkiye Yazarlar Sendikası'nın 17 yöneticisi ve 1 üyesi hakkında açılan davaya, 1 Numaralı Ankara Sıkıyönetim Mahkemesi'nde başlandı.

1984 - Türkiye'de Kürtaj uygulaması İstanbul'da başladı.

1987 - 1986 Mayıs ve haziran çay sürgünlerinde radyasyon bulundu; 56 bin ton çay imha edildi.

1989 - ABD jetleri, Libya'ya ait iki MIG-23 uçağını düşürdü.

1993 - Avrupa Konseyince her yıl verilen "Yılın Müzesi" ödülünü İstanbul Arkeoloji Müzeleri aldı.

1993 - ABD'de 1965'ten sonra ilk kez asılarak idam gerçekleştirildi.Seri katil Westley Allan Dodd Washington'da asıldı.

1994 - Doç. Dr.Fikret Başkaya, Paradigmanın İflası adlı kitabından dolayı 20 ay hapis cezasına çarptırıldı.

1995 - 1 milyon liralık banknotlar tedavüle çıkarıldı.

1996 - Mardin'de vurularak ölen Albay Rıdvan Özden'in eşi Tomris Özden, eşinin ordudan firar eden komando üsteğmen Hurşit Can tarafından öldürüldüğünü ileri sürdü. Genelkurmay Başkanlığı iddiayı yalanladı.

1997 - Özdemir Sabancı suikastının faillerinden Mustafa Duyar'ın Şam'da teslim olduğu açıklandı.

1997 - Rus güçleri Çeçenistan'dan çekildi.

1999 - Adalet Bakanlığı, bir genelgeyle bekaret kontrolünü yasakladı.

2005 - Bilinen en büyük cüce gezegen Eris keşfedildi.

 

Doğumlar

 

1863 - Konstantin Sergeyeviç Stanislavskiy, Moskova Sanat Tiyatrosunun kurucusu.

1876 - Konrad Adenauer, Alman devlet adamı (ö. 1967)

1897 - Miki Kiyoşi, Japonya'da II. Dünya Savaşı sonrasında Komünist olmayan Demokrat bir Sosyalizm düşüncesinin yaygınlaşması için çaba harcayan Marksist düşünür.

1921 - Friedrich Dürrenmatt, İsviçreli yazar (ö. 1990)

1928 - Zülfikar Ali Butto, Pakistanlı devlet adamı (ö. 1979)

1931 - Robert Duvall, ABDli sinema oyuncusu ve yönetmeni

1931 - Juan Goytisolo, avangard romancılığa öncülük eden İspanyol romancı, kısa öykücü ve denemeci.

1932 - Umberto Eco, İtalyan dilbilimci ve yazar

1935 - Füruğ Ferruhzad, İranlı şair, yazar, yönetmen, ressam

1937 - Hélène Cixous, Fransız yazar

1938 - I. Juan Carlos, İspanya kralı

1946 - Diane Keaton, ABD'li oyuncu

1950 - Mehmet Mümtaz Tuzcu, Türk şair

1960 - Phil Thornalley, İngiliz müzisyen ve yapımcı

1968 - DJ Bobo, İsviçreli şarkıcı

1969 - Marilyn Manson, ABD'li müzisyen

1972 - Sakis Rouvas, Yunan şarkıcı.

1976 - Diego Tristán, İpanyol futbolcu.

1980 - Sebastian Deisler, Alman futbolcu

1982 - Janica Kostelić, Hırvat kayakçı

1986 - Kristin Cavallari, ABD'li oyuncu ve şarkıcı

1996 - Max Baldry İngiliz oyuncu

 

Ölümler

 

1818 - Marcello Bacciarelli İtalyan ressam (d. 16 Şubat 1731)

1933 - Amerika Birleşik Devletleri'nin 30. başkanı John Calvin Coolidge, Jr. (d. 1872)

1939 - Amelia Earhart, ABD'li havacı, 1937 yılında kaybolduktan sonra 1939'da ölümü resmen ilan edildi. (d. 1897)

1953 - Ramiz Gökçe, Türk karikatürist

1975 - Arif Nihat Asya, şair ve yazar.

1976 - Hamit Kaplan, Olimpiyat ve dünya şampiyonu güreşçi.

1981 - Harold Clayton Urey, A.B.D'li nobel ödüllü kimyacı (d. 1872)

1985 - Robert Surtees, ABD'li Oscar ödüllü görüntü yönetmeni (d. 1906)

1986 - Aynur Gürkan, Türk halk müziği sanatçısı

1990 - Arthur Kennedy, ABD'li aktör (d. 1914)

1998 - Sonny Bono, ABD'li şarkıcı, aktör ve politikacı (d. 1935)

2009 - Mustafa Ok, Türk asker ve siyasetçi (d. 1925)

6 Ocak Cuma

 

Olaylar

 

1838 - Samuel Morse telgrafı kamuya tanıttı.

1912 - New Mexico, 47. eyalet olarak Amerika Birleşik Devletleri'ne katıldı.

1921 - Yunan birliklerinin Eskişehir ve Afyon doğrultusundaki taarruzuyla I. İnönü Muharebesi başladı.

1924 - Yazar Hafız İbrahim Efendi İstiklal Mahkemesi tarafından bir sene hapse mahkûm edildi. Hafız İbrahim Efendi İslamiyette Ahlak ve Kadınlarda Tesettür adlı broşürde irtica propagandası yapmakla suçlanıyordu.

1926 - İstanbul’un nüfusunun 1.022.495 olduğu açıklandı.

1927 - İstanbul liman şirketi ile mavnacılar arasındaki anlaşmazlığa polis müdahale etti. Polislerden dördü yaralandı. Gözaltına alınan 300 mavnacıdan 34'ü tutuklandı.

1929 - Yugoslavya Kralı I. Aleksandar parlamentoyu feshetti ve ülkede askeri diktatörlük kurdu.

1930 - İlk dizel motorlu otomobil Indianapolis'den New York'a yaptığı seyahatini tamamladı.

1931 - Thomas Edison son patent başvurusunu yaptı.

1935 - Milliyet Gazetesi yayın hayatına başladı.

1938 - Nazi baskısından kaçan Sigmund Freud Londra'ya gitti.

1945 - Geleceğin Amerika Birleşik Devletleri başkanı George W. Bush, Barbara Pierce ile New York'ta evlendi.

1950 - Birleşik Krallık Çin Halk Cumhuriyeti'nin komünist hükümetini tanıdı.

1954 - İsmail Ezheri Sudan'ın ilk başbakanı oldu.

1955 - Oniki Ada karasuları sınırının saptanması için Yunanistan ile görüşmelere başlandı.

1956 - Kanada'da 14 ülkenin katıldığı hava gösterisi yarışmalarında Türkiye birinci oldu.

1960 - Mersin Rafinerisinin temeli atıldı.

1961 - Milli Birlik Komitesi,147 öğretim üyesinin üniversiteye dönmesi ile ilgili tasarıyı gündeminden çıkardı.

1961 - Kurucu Meclis ilk toplantısını yaptı.

1963 - Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) Siirt'te zengin bir petrol damarı buldu.

1967 - Vietnam savaşı başladı.

1968 - İmar ve İskân Bakanı Haldun Menteşeoğlu konut sorununu dile getirdi ve "İstanbul 8 milyona çıkarsa ne yaparız?" dedi.

1969 - Orta Doğu Teknik Üniversitesi'ni (ODTÜ) ziyaret eden Amerikan Büyükelçisi Robert Komer'in makam otomobili öğrenciler tarafından yakıldı.

1971 - İstanbul'da Devlet Güzel Sanatlar Akademisi'nde işten atılan 15 model çıplak olarak protesto gösterisi yaptı.

1977 - Metin Erksan'ın İntikam Meleği ( Kadın Hamlet ) filmi gösterime girdi.

1977 - Dev-Genç İstanbul Başkanı Paşa Güven yakalandı. İstanbul Yurtsever Devrimci Gençlik Derneği kapatıldı ve 39 kişi gözaltına alındı.

1980 - Türkiye Emekçi Partisi (TEP) Genel Başkanı Mihri Belli tutuklandı.

1981 - Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) davasında gözaltında tutulan 39 kişiden 15'i tutuklandı. Tutuklananlar arasında genel başkan Kemal Nebioğlu da var.

1983 - Yılmaz Güney ve Cem Karaca Bakanlar Kurulu kararıyla vatandaşlıktan çıkarıldı.

1983 - Yazar Osman Şahin'in "Bölücülük" iddiasıyla aldığı 1,5 yıllık hapis cezası Yargıtay tarafından onaylandı.

1984 - Döviz alım satımı serbest bırakıldı.

1984 - Adalet Bakanlığı'nın yaptığı açıklamaya göre cezaevlerinde 74.946 tutuklu ve hükümlü var.

1984 - Tunus'ta ekmek fiyatlarının %125 oranında artması üzerine ayaklanma başladı; 75 kişi öldü, sıkıyönetim ilan edildi.

1991 - Ekonomist Dergisi yayın hayatına başladı.

1994 - Er, erbaş ve yedek subayların terhisleri, Genelkurmay tarafından 3 ay ertelendi. Sürdürülen operasyonlarda yetişmiş askeri personele ihtiyaç duyulduğu belirtildi.

1994 - Yüksek Seçim Kurulu, İnterstar televizyonunun yayınını 5 gün süreyle durdurdu. İnterstar siyasi reklam yasağına uymayacağını açıklamıştı.

1997 - Tarikat kisvesi altında bazı kadınlarla evlilik dışı ilişki kurduğu iddia edilen Ali Kalkancı, Fadime Şahin adlı kadının ihbarı üzerine gözaltına alındı.

1998 - Anayasa Mahkemesi Başkanlığı'na Ahmet Necdet Sezer seçildi.

 

Doğumlar

 

 

1412 - Jan Dark Fransız kahraman (ö. 1431)

1655 - Jakob Bernoulli, İsviçreli matematikçi (ö. 1705)

1706 - Benjamin Franklin, ABD'li devlet adamı (ö. 1790)

1745 - Étienne Montgolfier, Fransız kaşif (ö. 1799)

1832 - (Paul-)Gustave Doré, 19. yüzyıl sonlarının en hünerli ve başarılı kitap illüstratörlerinden biri sayılan Fransız baskı ve gravür ustası.

1849 - Hristo Botev, Osmanlı egemenliğine karşı Bulgar ulsual ayaklanmasının kahramanlarından şair .

1850 - Eduard Bernstein, Karl Marx'ın kapitalist ekonominin tasfiyesi ve iktidarın proletarya tarafından fethi düşüncesini gözden geçirmeye girişen ilk revizyonistlerden Alman sosyalist.

1883 - Halil Cibran, Lübnan kökenli Amerikalı felsefi denemeci, şair ve ressam (ö.1931)

1913 - Edward Gierek, 1970-80 arasında Polonya Komünist partisi Genel Sekreteri.

1929 - Babrak Karmal, Afgan politikacı (ö. 1996)

1932 - Camilo Cienfuegos, Kübalı devrimci (ö 1959)

1946 - Syd Barrett, Pink Floyd'un kurucusu, gitarist (ö. 2006)

1955 - Rowan Atkinson, İngiliz komedi aktörü ve yazar

1967 - Delko Lesev, Bulgar sırıkçı

1972 - Pascal Nouma, Fransız futbolcu

 

Ölümler

 

1693 - IV. Mehmet, (Avcı Mehmet) 19. Osmanlı Sultanı (d. 1642)

1852 - Louis Braille, körler alfabesini icat eden Fransız mucit (d. 1809)

1884 - Gregor Mendel, Avusturya'lı genetik bilimci (d. 1822)

1919 - Theodore Roosevelt, Amerika Birleşik Devletleri'nin 26. başkanı (d. 1858

1918 - George Ferdinand Ludwig Philipp Cantor, Matematikçi

1949 - Victor Fleming, ABD'li sinema yönetmeni (d. 1883)

1959 - Baha Toven, Dilbilimci, 78 yaşında öldü.

1972 - Tevfik Rüştü Aras, Türk siyasetçi ve diplomat d. (1883)

1981 - A.J. Cronin, İskoç yazar (d. 1896)

1984 - Ernest Laszlo, Macar asıllı ABD'li görüntü yönetmeni (d. 1898)

1991 - Ahmet Adnan Saygun, Türk, besteci (d. 1907)

1993 - Dizzy Gillespie,(John Birks Gillespie), ABD'li cazcı (d. 1917)

1993 - Rudolf Nureyev, Rus balet (d. 1938)

1995 - Muharrem Ergin, Türk yazar ve türkolog d. (1925)

1997 - Ergün Arıkdal, metapsişik araştırmacı, yazar, Türkiye Metapsişik Tetkikler ve İlmi Araştırmalar Derneği eski başkanı (d. 1936)

2000 - Don Martin, ABD'li çizgi romancı (Mad Dergisi) (d. 1931)

7 Ocak Cumartesi

 

Olaylar

 

1558 - Fransa, İngiltere'nin Kıta Avrupası'ndaki son toprağı olan Calais'yi de ele geçirdi.

1598 - Boris Godunov, Rus Çarı oldu.

1610 - İtalyan astronom Galileo Galilei, Jüpiter'in dört uydusunu (İo, Europa, Ganymede, Callisto) tespit etti.

1714 - İngiliz mühendis Henry Mill daktilo makinesinin patentini aldı.

1785 - Fransız havacı Jean Pierre Blanchard ve ABD'li fizikçi John Jeffries, bir balonla Manş Denizi'ni geçtiler.

1789 - İlk Amerikan başkanlık seçimleri yapıldı. Seçmenler delegeleri, onlar da, bir ay sonra ülkenin ilk başkanını belirlediler: George Washington.

1904 - İlk uluslararası Mors Alfabesi acil durum sinyali "CQD" kadul edildi, ancak iki yıl sonra yerini SOS sinyaline bırakacaktır.

1913 - Ham petrolden benzin eldesi patentlendi.

1922 - Osmaniye'nin düşman işgalinden kurtuluşu

1924 - Türkiye Millî Eğitim Bakanlığı yabancı okulların binaları içinde bulunan dinî simge ve işaretlerin kaldırılması için bir genelge yayımladı.

1927 - Okyanus aşırı ilk telefon görüşmesi New York'tan Londra'ya yapıldı.

1935 - İtalya diktatörü Benito Mussolini ile Fransa dışişleri bakanı Roma'da görüştü. Resmi açıklamaya göre iki ülkenin Afrika'daki çıkarlarıyla ilgili anlaşmalar yapıldı.

1942 - Hamlet davası sonuçlandı. Muhsin Ertuğrul, Peyami Sefa ve Celaleddin Ezine'ye verilen cezalar ertelendi.

1944 - Çorap imalatı hakkı Sümerbank'a verildi.

1946 - CHP'den ayrılan Celâl Bayar ile Adnan Menderes, Fuad Köprülü ve Refik Koraltan, Demokrat Parti'nin kuruluş başvurusunu yaptılar.

1946 - İlk başarılı yüksek hızlı elektronik bilgisayar "Eniac", Amerika Birleşik Devletleri'nde kullanıma girdi. Eniac, elektronik-dijital bilgisayara giden yolda atılmış büyük adımlardan biri olarak 1955'e kadar kullanıldı.

1950 - Karabük Demir ve Çelik İşletmesi'nde "Zeynep" adı verilen yüksek fırın hizmete açıldı.

1950 - Demokrat Parti yeni Seçim Kanunu'yla ilgili bildiri yayınladı:"Önümüzdeki seçimler mutlaka dürüst olmalıdır."

1953 - Amerika Birleşik Devletleri başkanı Harry Truman, ülkesinin hidrojen bombası geliştirdiğini açıkladı.

1954 - Demokrat Parti Genç Demokratlar adında bir gençlik örgütü kurdu.

1957 - Milli Türk Talebe Birliği "rock and roll" ve "striptiz"in yasaklanmasını istedi.

1959 - Amerika Birleşik Devletleri, Fidel Castro'nun yeni Küba hükümetini tanıdı.

1960 - Su altından atılabilen nükleer Polaris füzesi'nin ilk denemesi yapıldı.

1963 - Cibali Tütün Fabrikası'nda 3500 işçi yemek boykotu yaptı.

1967 - Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı bir açıklama yaptı; Türkiye'de 25.000 frengili,10.000 cüzamlı, 750.000 veremli var.

1979 - Vietnam ordusu Kamboçya'nın başkenti Phnom Penh'i ele geçirdi ve Khmer Rouge rejimine son verdi.

1980 - Hindistan'da yapılan seçimleri, İndira Gandhi'nin Kongre Partisi kazandı.

1984 - Başbakan Turgut Özal ilk basın toplantısını düzenledi.

1989 - Japon imparatoru Hirohito öldü.

1990 - Pisa Kulesi, 800 yıllık tarihi boyunca ilk kez güvenlik gerekçesiyle ziyaretlere kapatıldı.

1992 - Cemal Süreya Şiir Ödülü Adnan Özer ve Süreyya Berfe'ye verildi.

1997 - Demokrat Türkiye Partisi kuruldu, Hüsamettin Cindoruk partinin genel başkanlığına seçildi.

1999 - Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Bill Clinton'ın azli istemiyle açılan dava başladı.

 

Doğumlar

 

1502 – Pope Gregory XIII (d. 1585)

1800 - Millard Fillmore, ABD`nin 13. başkanı

1851 - Nikolay Vasilyeviç Çaykovsky, Rusya'da halkçı hareketin ilk liderlerinden

1898 - Al Bowlly, şarkıcı,Jaz gitaristi,kompozitör

1901 - Fikret Adil, Türk yazar

1906 - Aristotle Sokrates Onassis, Yunanlı armatör

1908 - Henry Allen, Afrika kökenli Amerikalı caz müzisyeni

1916 - Paul Keres, Estonyalı satranççı

1943 - Aşık Mahsuni, halk ozanı

1962 - Hallie Todd, ABD'li sinema ve TV oyuncusu

1964 - Nicolas Cage, ABD'li sinema oyuncusu

1985 - Lewis Hamilton, İngiliz Formula 1 pilotu

1985 - Gökhan Gönül, Türk Futbolcu

1990 - Liam Aiken, ABD'li sinema oyuncusu

 

Ölümler

 

1892 - Tevfik Paşa, Mısır hidivi (d. 1852)

1932 - André Maginot, Majino Hattı'na adını veren Fransız devlet adamı (d. 1877)

1943 - Nikola Tesla, Sırp asıllı fizikçi.

1944 - Muslihiddin Adil Taylan, İdare hukuku Profesörü.

1951 - René Guénon, Fransız metafizikçi yazar (d. 1886)

1968 - Fahri Kopuz, Türk besteci.

1984 - Baha Gelenbevi, Türk fotoğraf ve sinema sanatçısı

1988 - Trevor Howard, İngiliz aktör (d. 1913)

1989 - Hirohito, Japon İmparatoru (d. 1901)

2004 - Ingrid Thulin, İsveçli aktrist (d. 1926)

8 Ocak Pazar

 

Olaylar

 

1297 - Monako bağımsızlığını kazandı.

1499 - Fransa'da Louis XII, Brittany'ın annesiyle evlenir.

1784 - Osmanlı Devleti'nin Rusya'nın Kırım'ı ilhakını bir "sened" ile resmen tanıması.

1835 - ABD'nin ulusal borcu ilk ve son kez olarak 0 (sıfır) oldu.

1916 - Müttefik kuvvetleri Osmanlı ordusunun Çanakkale direnişini kıramadılar. Yenilgiye uğrayarak Gelibolu yarımadasından çekilmeye başladılar. Başarısızlığı nedeniyle İngiliz Deniz Kuvvetleri komutanı Amiral Winston Churchill görevinden istifa etti.

1918 - Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Woodrow Wilson, Temsilciler Meclisi ve Senato'nun ortak toplantısında Avrupa'da kalıcı barışın sağlanması için kendi adıyla anılacak olan 14 prensibi ortaya attı.

1933 - I. Beş Yıllık Kalkınma Planı kabul edildi.

1941 - İstanbul’da 401 ilkokulda 1846 öğretmen ve 74.488 öğrencinin öğrenim yaptığı açıklandı.

1943 - Yoksullara ucuz ekmek verilmesine ilişkin kararname yayımlandı.

1945 - İskenderun limanı hizmete açıldı.

1946 - Celâl Bayar Demokrat Parti (DP) genel başkanı oldu.

1958 - 14 yaşındaki Bobby Fischer Amerika Birleşik Devletleri satranç şampiyonu oldu.

1960 - Hirfanlı Barajı hizmete girdi.

1962 - Hollanda'da tren kazası: 93 kişi öldü.

1977 - Cumhuriyet Halk Partisi lideri Bülent Ecevit, milletvekillerine yapılan zamlara tepki gösterdi; maaş zammını kabul etmeyeceğini açıkladı.

1980 - Akaryakıt yokluğu nedeniyle fabrikaların %80'i üretimi durdurdu.

1982 - Yılmaz Güney "komünizm propagandası yapmaktan" gıyabında 7,5 yıla mahkûm edildi.

1986 - Henry Miller'in Oğlak Dönencesi adlı romanı, müstehcen olduğu gerekçesiyle toplatıldı.

1986 - Hacker manifestosu, ABD'de duyuruldu.

1986 - 8 sanatçıya Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) tarafından "profesörlük" unvanı verildi. Unvan verilen sanatçılar arasında Yıldız Kenter, Hikmet Şimşek ve Nevit Kodallı da vardı.

1988 - Bülent Ersoy'un sahneye çıkma yasağı kaldırıldı. Operasyonla cinsiyet değiştiren Bülent Ersoy'un sahneye çıkmasına Emniyet Genel Müdürlüğü 7 yıldır izin vermiyordu.

1988 - Türkiye Emlak Bankası kuruldu.

1989 - Birleşik Krallık'ta East Midlands havaalanı yakınlarında Boeing 737 tipi bir yolcu uçağı karayolu üzerine düştü: 46 kişi öldü, 80 kişi yaralı kurtuldu.

1991 - Hükümetle anlaşan maden işçileri eylemlerine son vererek Zonguldak'a döndüler.

1992 - Ankara'da bir depoda kilitli tutulan "yasak" kitaplar Kültür Bakanlığı'nda sergilenmeye başladı. Kitaplar ileride oluşturulacak Demokrasi ve İnsan Hakları Müzesi'ne konulacak.

1993 - Aziz Nesin, "12 Eylül'de 5 deli bir kuyuya taş attı, 60 milyon insan çıkaramıyor" dedi.

1996 - Evrensel Gazetesi muhabiri Metin Göktepe polis tarafından gözaltına alındıktan sonra Eyüp Spor Salonu yanındaki parkta ölü bulundu.

1996 - Antonov 32 tipi bir kargo uçağı, Kinşasa'da (Zaire) bir pazar yerine düştü: 350 kişi öldü.

1997 - Vehbi Koç'un çalınan naaşı, Zincirlikuyu Mezarlığında boş bir mezarda bulundu ve çalanlar yakalandı. Koç'un naaşı, 10 Ocak'ta ikinci kez toprağa verildi.

2003 - THY'nin İstanbul-Diyarbakır seferini yapan RC-100 tipi uçağı Diyarbakır'a inişi sırasında düştü: 74 kişi öldü, 3 kişi yaralanarak kurtuldu.

2003 - Amerika Birleşik Devletleri, Afganistan'da askeri üsler kurmaya başladı.

2008 - Orhan Alkaya, İstanbul Şehir Tiyatroları Genel Sanat Yönetmenliğine getirildi.

 

Doğumlar

 

1556 - Uesugi Kagekatsu, Japon samuray ve savaş lordu (ö. 1623)

1583 - Simon Episcopius, Hollanda'ya ait teolog (ö. 1643)

1823 - Alfred Russel Wallace, İngiliz toplum ve doğa bilimci, antropolog ve biyolog

1896 - Manuel (Sepúlveda) Rojas, Şilili romancı ve kısa öykücü

1887 - August Macke, Alman ressam (ö. 1914)

1889 - Erhard Raus, Nazi Almanyası'nda asker

1891 - Walther Bothe, Alman matematikçi, kimyacı ve fizikçi (ö. 1957)

1909 - José Ferrer, Porto Rikolu oyuncu ve yönetmen

1922 - Artemio Franchi, İtalyan futbol adamı (ö. 1983)

1928 - Erdoğan Aksel, (Doğan Aksel), sahne tasarımcısı, iç mimar.

1935 - Elvis Presley, şarkıcı

1937 - Shirley Bassey, şarkıcı

1940 - Sid Ganis, ABD'li film yapımcısı

1941 - Graham Chapman, İngiliz komedyen, aktör

1942 - Stephen Hawking , Patlayan kara delikler teorisiyle görelilik teorisi ve kuantum mekaniğinde çığır açan İngiliz teorik fizikçi

1942 - Junichirō Koizumi, Japonya başbakanı

1945 - Kadir Topbaş, Türk mimar, İstanbul Büyükşehir Belediye başkanı

1947 - David Bowie, İngiliz şarkıcı ve sinema oyuncusu

1947 - Şansal Büyüka, Türk gazeteci, spor yazarı

1948 - Arkadaş Zekai Özger, Türk şair

1949 - Nuri Kurtcebe, Türk çizgi-romancı, karikatürist

1958 - Rey Mysterio, Sr., ABD'li güreşçi, aktör

1966 - Gökhan Gedikali, Türk futbolcu

1969 - Jeremy Davies, ABD'li aktör

1972 - Burak Aydos, Türk şarkıcı

1972 - Giuseppe Favalli, İtalyan futbolcu

1975 - Elena Grushina, Ukraynalı buz patenci

1976 - Bora Sancar, Kepez Belediye takımında oyun kurucu pozisyonunda oynayan basketbolcu.

1977 - Amber Benson, ABD'li oyuncu

1977 - Erdal Bibo, Türk basketbolcu.

1978 - Marco Fu, Hong Konglu snooker oyuncusu

1983 - Felipe Colombo, Meksikalı dizi oyuncusu

1986 - David Silva, İspanyol futbolcu

1992 - Koke Resurrección, İspanyol futbolcu

 

Ölümler

 

1324 - Marco Polo, İtalyan seyyah

1337 - Giotto di Bondone, İtalyan ressam ve mimar

1642 - Galileo Galilei, Astronomi bilgini

1713 - Arcangelo Corelli, İtalyan besteci (d. 1653)

1825 - Elias (Eli) Whitney, ABD'li mucit ve sanayici

1949 - Yoshijirō Umezu, Japon asker

1948 - Kurt Schwitters, Alman resim ve heykel sanatçısı (d. 1887)

1950 - Joseph Alois Schumpeter, Avusturyalı iktisatçı ve siyaset bilimci

1961 - Yaşar Doğu, Dünya şampiyonu güreşçi

1964 - Julius Raab, Avusturyalı bir politikacı (d. 1891)

1976 - Çu En-Lay, Çin Halk Cumhuriyeti başkanı

1977 - Manuela Arcuri, İtalyan model ve aktris

1983 - Hüseyin Alp, Türk basketbolcu (d. 1935)

1983 - Gerhard Barkhorn, Alman pilot asker. (d. 1919)

1985 - Karina Ocasio, Porto Rikolu voleybolcu

1986 - Mehmet İzmen, Yütk siyasetçi, bürokrat.

1990 - Terry-Thomas, İngiliz aktör ve komedyen (d. 1911)

1996 - Metin Göktepe, Türk gazeteci

1996 - François Mitterrand, Fransa cumhurbaşkanı (d. 1916)

2000 - Sohban Koloğlu, Sinema dekoratörü, yönetmen, oyuncu (d. 1918)

1997 - Melvin Calvin, ABD'li biyokimyacı (d. 1911)

2006 - Özdemir Birsel, Türk film yönetmeni, senarist, yapımcı (d. 1929)

9 Ocak Pazartesi

 

Olaylar

 

475 - Bizans İmparatoru Zeno başkent Konstantinopolis'i terkederek Antioch'a (Antakya) kaçmaya zorlandı, böylelikle birinci saltanatı sona ermiş oldu.

1788 - Connecticut Amerika Birleşik Devletleri anayasasını onaylayan 5. eyalet oldu.

1792 - Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya arasında 5 yıllık savaşın ardından Yaş Antlaşması imzalandı.

1839 - Fransız Bilimler Akademisi Daguerreotype adı verilen bir fotoğrafçılık işlemini duyurdu.

1853 - Osmanlı İmparatorluğu için "hasta adam" tabiri ilk kez Rus Çarı I. Nikolay tarafından kullanıldı.

1861 - Mississippi Birleşik Devletlerden ayrıldı.

1900 - Mısır'da Kahire demiryolu tamamlandı ve ilk tren hizmete girdi.

1905 - Moskova'da Kışlık Saray'a yürüyen işçilerin üzerine ateş açıldı.

1910 - Tarihî Çırağan Sarayı yandı.1916 - Seddülbahir Muharebeleri bitti.

1916 - İngilizler'in Gelibolu Yarımadası'ndan çekilip gitmeleri üzerine sabah 08.45'te Alçıtepe'den Başkomutanlık Vekaleti'ne telgraf çeken 5. Ordu Komutanı Mareşal Otto Liman von Sanders, "Tanrı'ya şükür Gelibolu Yarımadası tamamen düşmandan temizlenmiştir. Diğer ayrıntılar ayrıca sunulacaktır" dedi.

1920 - Kuva-yi Milliye komutanlarından Yahya Kaptan, Gebze'de İstanbul Hükümeti'nin adamlarınca öldürüldü.

1921 - Birinci İnönü Muharebesi başladı.

1922 - Hatay ilinin Dörtyol İlçesi düşman işgalinden kurtuldu. İtilaf Devletleri güçlerine karşı İlk kurşun Dörtyol'un Karakese Beldesinde Ömer Hoca'nın Oğlu Mehmet (Kara Mehmet)'tarafından Hatay İlinin Dörtyol İlçesi Karakese Beldeside 19 Aralık 1918 tarihinde atılmıştır.

1926 - Piyango çekilişinin yalnızca Tayyare Cemiyeti'ne ait olduğuna ilişkin kanun kabul edildi.

1936 - Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Atatürk'ün de katıldığı bir törenle öğrenime başladı. Törende konuşan Milli Eğitim Bakanı Saffet Arıkan "Çürümüş görünen dünya kültürünü yeniden yaratacak olan Türk çocuklarıdır" dedi.

1937 - Josef Stalin'in sürgüne gönderdiği Lev Troçki, Meksika'ya gitti.

1937 - İstanbul Tramvay Şirketi, talebelerin ucuz seyahat etmeleri için paso verdi. Pasolar talebelerin ikamet mıntıkalarıyla, mekteplerinin bulunduğu bölge arasındaki seferlerde geçerli oldu.

1942 - Türk Tarih Kurumu Ziya Gökalp'in bütün eserlerinin yayımlanmasına, Türk Dil Kurumu da yeni bir Kur'an çevirisine karar verdi.

1951 - Birleşmiş Milletler genel merkezi açıldı.

1955 - Devlet Operası sopranosu Leyla Gencer, temsiller vermek üzere İtalya'ya gitti.

1957 - Birleşik Krallık başbakanı Anthony Eden sağlık nedenleriyle istifa etti.

1964 - Panama Kanalı bölgesinde çıkan Amerikan karşıtı gösterilerde 21 Panamalı ve 3 Amerikan askeri öldü.

1964 - ATAŞ grevi, "milli güvenliği bozucu" nitelikte olduğu gerekçesiyle Bakanlar Kurulu tarafından 1 ay süreyle ertelendi.

1966 - 800 kişilik ilk işçi kafilesi Almanya'ya hareket etti.

1968 - Surveyor 7 adlı uzay aracı ay yüzeyine yumuşak iniş yaptı. Bu yolculuk Amerikalıların insansız ay yüzeyi araştırmalarının sonuncusu oldu.

1968 - Ankara Yüksek İhtisas Hastanesi'nde bir köpeğin kalbi değiştirildi. Ameliyattan kırk dakika sonra bakım güçlüğü nedeniyle köpek "uyutuldu".

1968 - Mexico City tarihinde bilinen ilk ve son kez kar yağışı gözlendi, yağış 2 gün daha devam etti.

1969 - Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) bir ay süreyle tatil edildi. 6 Ocak günü üniversitede Amerikan Büyükelçisi Robert Komer'in makam otomobili öğrenciler tarafından yakılmıştı.

1969 - Ses hızını aşan ilk yolcu uçağı Concorde deneme uçuşunu başarıyla gerçekleştirdi.

1970 - Birleşik Krallık'da yapılan açıklamaya göre bir hafta içinde Hong Kong gribinden 2850 kişi öldü.

1972 - RMS Queen Elizabeth yolcu gemisi Hong Kong'un Victoria Limanı'nda çıkan bir yangın sonucu yarı batık halde kaldı. Bu enkaz 1974 yılında bir James Bond filmi olan Altın Tabancalı Adam'da dekor ve plato olarak kullanıldı.

1978 - Akaryakıt sıkıntısı had safhada; akaryakıtı biten hastaneler hasta kabul etmemeye ve yatan hastaları taburcu etmeye başladılar.

1978 - Bir günde 14 yer bombalandı. İstanbul'da 5, Ankara'da 7, Trabzon ve Afşin'de de birer yere atılan bombalar hasara yol açtı.

1978 - İstanbul'da Çapa Tıp Fakültesi şiddetli soğuk nedeniyle tatil edildi.

1978 - Tekel Genel Müdür Vekili Esat Gühan görevden alındı, yerine vekaleten Orhan Özet getirildi.

1979 - Ankara'da iki tren çarpıştı. Çoğu işçi ve öğrenci olan 32 kişi öldü.

1979 - Yeşilköy Havalimanı'nda kanlı baskını gerçekleştirdikten sonra müebbet hapse mahkûm olan Muhammed Reşit ve Mehdi Muhammed adlı iki Filistinli gerilla Sağmalcılar Cezaevi'nden kaçtı.

1979 - Ege Kıta Sahanlığı görüşmeleri Viyana'da büyük bir gizlilik içinde başladı.

1984 - Yargıtay bir karar verdi; emekli işçiye verilen altın madalyanın bedeli, kıdem tazminatından düşülecek.

1986 - Polaroid'in açtığı patent davalarını kaybeden Kodak firması anında fotoğraf veren kamera (instant camera)işine son vermek zorunda kaldı.

1987 - Yargıtay, Milliyetçi Hareket Partisi'nin Alparslan Türkeş'in üzerinde bulunan mal varlığının hazineye devrine karar verdi.

1991 - Toplu taşıma araçlarında sigara içilmesi ve tütün mamullerinin reklamının yapılması yasaklandı.

1995 - Güner Ümit'in, İnter Star'da yayınlanan "Süper Turnike" programında, Alevilerde "ensest" olduğunu ima eden sözleri üzerine, Aleviler iki gün boyunca televizyon önünde gösteri yaptı. İki günün sonunda programın yayından kaldırılacağı açıklandı.

1996 - Evrensel Gazetesi muhabiri Metin Göktepe'nin cesedi Eyüp Spor Salonu'nun yakınındaki arsada bulundu. Gazeteci Metin Göktepe bir gün önce görevini yaparken polisçe engellenmiş ve gözaltına alınmıştı.

1996 - Sabancı Holding Yönetim Kurulu Üyesi Özdemir Sabancı, Toyotasa Genel Müdürü Haluk Görgün ve sekreter Nilgün Hasefe, Sabancı Center'da vurularak öldürüldü. Olayı DHKP/C örgütü üstlendi.

1997 - Başbakanlık Kriz Yönetimi Merkezi yönetmeliği Resmi Gazete'de yayımlandı. Yönetmelik kriz hallerinde kimi yürütme yetkilerini Genelkurmay Genel Sekreterliği'ne veriyor.

2003 - İkinci Afrika Sosyal Forumu sona erdi.

2003 - Aile mahkemeleri kuruldu.

2005 - Mahmud Abbas Filistin devlet başkanlığına seçildi.

2007 - Merkez üssü Özbekistan'ın başkenti Taşkent'in 200 kilometre güneydoğusu olan 8 şiddetinde deprem meydana geldi.

2007 - Adana'dan Irak'a giden, içinde Türk işçilerinin bulunduğu, Moldova'lı bir şirkete ait Antonov tipi bir uçak Bağdat'ın Beled havaalanı pistine 200 metre kala düştü: 34 kişi öldü.

 

Doğumlar

 

1778 - Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi Türk müzikadamı

1839 - Paul Cézanne, Fransız ressam (ö. 1906)

1868 - Søren Sørensen, Danimarkalı biyokimyacı (ö. 1939)

1881 - Lascelles Abercrombie, İngiliz şair, edebiyat eleştirmeni (ö. 1938)

1890 - Karel Capek, Çek romancı, kısa öykü, oyun ve deneme yazarı (ö. 1938)

1890 - Kurt Tucholsky, Alman gazeteci ve yazar (ö. 1935)

1908 - Simone de Beauvoir, varoluşçuluk akımını edebiyatta sürdüren Fransız yazar ve feminist

1913 - Richard Milhous Nixon, Amerika Birleşik Devletleri'nin 37. başkanı

1917 - Cahit Külebi, Türk şair

1922 - Ahmed Sékou Touré, Gine Cumhuriyeti'nin ilk başkanı

1925 - Lee Van Cleef, ABD'li oyuncu (ö. 1989)

1933 - Wilbur Smith, Afrika'lı yazar

1941 - Joan Baez, 1960'larda gençliğin Amerikan halk müziğine ilgisini çeken şarkıcı ve siyasal eylemci

1944 - Jimmy Page, Led Zeppelin grubunun gitaristi

1956 - Imelda Staunton, İngiliz oyuncu

1959 - Mehmet Ali Ağca, Papa ve Abdi İpekçi suikastlerinin sanığı

1967 - Claudio Caniggia, Arjantinli futbolcu

1968 - Joey Lauren Adams, ABD'li oyuncu

1978 - Gennaro Gattuso, İtalyan futbolcu

1985 - Bobo, Brezilyalı futbolcu

1991 - Can Maxim Mutaf, Türk baskerbolcu

 

Ölümler

 

1873 - III. Napolyon Fransız imparator (d. 1849)

1936 - John Gilbert, ABD'li aktör (d. 1899)

1951 - Ahmet Hamdi Akseki, Diyanet İşleri başkanı (d. 1887)

1964 - Halide Edip Adıvar, Türk Yazar (d. 1884)

1975 - Pierre Fresnay, Fransız aktör (d. 1897)

1982 - Nurullah Berk, Türk ressam ve yazar (d. 1906)

1990 - Cemal Süreya, Türk şair (d. 1931)

1992 - Bill Naughton, İngiliz oyun yazarı (d. 1910)

1996 - Duygu Aykal, Türk balerin ve koreograf

2001 - Yusuf Bozkurt Özal, Türk siyasetçi

10 Ocak Salı

 

Olaylar

 

1595 - Padişah III. Murat, 49 yaşında öldü. III. Mehmet tahta çıktı.

1810 - Napolyon ile Josephine'in evililikleri sona erdi.

1861 - Amerikan İç Savaşı: Florida, Birleşik Devletler'den ayrıldı.

1863 - Dünyanın ilk metrosu olan Londra metrosunun Metropolitan adı verilen ilk hattı açıldı.

1900 - Dünya Şampiyonu, Pehlivan Kara Ahmet, Paris'te "Şampiyonlar Şampiyonu" ünvanını aldı.

1903 - Makedonya'daki Osmanlı yönetimine karşı gelişen şiddet olayları nedeniyle Sadrazam Sait Paşa azledildi, yerine Rumeli Islahat Komisyonu Başkanı Mehmet Ferit Paşa getirildi.

1919 - Medine müdafaası sona erdi. Medine'deki Osmanlı garnizonu silah bırakan son muharip kuvvet oldu. I. Dünya Savaşı fiilen sona erdi.

1919 - İngilizler, Bağdat'ı işgal etti.

1920 - Milletler Cemiyeti kuruldu. ABD, Cemiyete katılmadı.

1920 - Milletler Cemiyeti ilk toplantısını Paris'te yaptı.

1921 - I. İnönü Muharebesi; Albay İsmet Bey komutasındaki Türk ordusu, Yunan ordusu ile İnönü'de karşı karşıya geldi. Yunan ordusu yenildi. Zaferin ardından, Albay İsmet Bey, 1 Mart 1921 'de generalliğe terfi ettirildi; TBMM Hükümetinin uluslararası itibarı da hızla yükseldi.

1926 - Heyet-i Fesadiye davası sonuçlandı. Aslında üç ayrı dava söz konusuydu. Çerkes Ethem 'in Kuva-yı Seyyaresi 'nin Bolşevik Taburu Komutanı İsmail Hakkı Bey ; boşandığı eşini öldürten Miralay Osman ; Kürt isyanıyla birlikte Ankara muhitinde bir isyan hareketi giriştiği gerekçesiyle Kırşehir Milletvekili Rıza Bey idama mahkûm oldu.

1926 - Alman sinema yönetmeni Fritz Lang'ın Metropolis adlı filmi gösterime girdi.

1928 - Sovyetler Birliği , Troçki'nin sürgüne gönderilmesine karar verdi.

1928 - Sovyetler Birliği’nde, aralarında Troçki’nin de bulunduğu 30 muhalefet lideri Almatı’ya sürüldü.

1929 - Tenten'in maceraları adlı karikatür kitabı ilk kez yayımlandı. İleride 40 ayrı dilde yayımlanıyor olacak.

1933 - İspanya'da ayaklanmalar yaygınlaştı; sıkıyönetim ilan edildi.

1940 - Pierre Louys'in Afrodit adlı kitabıyla ilgili davaya başlandı. Kitap müstehcenlikle suçlanıyordu.

1944 - Nuri Demirağ'ın fabrikasında üretilen Türk yolcu uçağının ilk uçuş denemesi Yeşilköy'de yapıldı.

1945 - Anayasa dilinde yeni Türkçe kelimelerin kullanılması kabul edildi.

1945 - Teşrinevvel, Teşrinisani, Kânunuevvel ve Kânunusani aylarının adları, Ekim, Kasım, Aralık ve Ocak olarak değiştirildi.

1946 - Birleşmiş Milletler'in ilk genel kurulu Londra'da toplandı. Bu kurulda 51 ülke temsil edildi.

1947 - Demokrat Parti 1. Kongresi'nde "Hürriyet Misakı" kabul edildi. Raporda Anayasa'ya aykırı yasaların kaldırılması, Anayasa'nın tam olarak uygulanması, yeni seçim yasası hazırlanması ve cumhurbaşkanlığı ile parti genel başkanlığının birbirinden ayrılması isteniyordu.

1957 - Harold Macmillan, Anthony Eden'in istifasının ardından Birleşik Krallık başbakanı oldu.

1958 - Dokuz subayın, isyan muharrikliği yapmak ve fesat çıkarmak'tan tutuklandıkları açıklandı.

1961 - Basın çalışanlarıyla ilgili 212 sayılı kanun yürürlüğe girdi. Bu yasayı protesto eden gazete sahipleri 3 gün süreyle gazete çıkarmama kararı aldılar.

1963 - Türkiye Spor Yazarları ve Spor Kulübü Derneği kuruldu.

1964 - Beatles grubunun Amerika Birleşik Devletleri'ndeki ilk albümleri satışa sunuldu.

1965 - Manisa'nın Karakurt köyü'nde gericiler ayaklanarak okul öğretmenlerine saldırdı. 23 kişi tutuklandı.

1967 - Cumhuriyetçi Edward W. Brooke, Amerika Birleşik Devletleri senatosunun ilk siyahi üyesi olarak görevine başladı.

1968 - Ankara'da Dördüncü Sanayi Kongresi toplandı. Kongre'de "yabancı sermaye" konusu tartışıldı.

1971 - 500'ü aşkın mülki amir hükümeti protesto için eylem kararı aldı. Başbakan Süleyman Demirel bu nedenle bir genelge yayımladı. "Direnişe geçen memurlar suç işliyor" dedi.

1972 - 15 idam kararını bozan Askeri Yargıtay İkinci Dairesi, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan hakkındaki idam kararlarını onayladı.

1975 - Yeni İmar Kanunu yürürlüğe girdi.

1978 - Sovyetler, Soyuz kapsülü içinde iki kozmonotu, Salyut VI laboratuarıyla buluşmak üzere uzaya yolladı.

1979 - İran Şahı Rıza Pehlevi, ülkesini terk ederek, ailesiyle Mısır'ın Assuan kentine gitti.

1982 - Birleşik Krallık'de tarihin en düşük sıcaklığı: -27.2 °C. Bundan önce aynı sıcaklığa 11 Şubat 1895'te ulaşılmıştı.

1983 - Türk Hava Yolları'nın Afyon uçağı Ankara'da düştü: 47 yolcu öldü.

1984 - Alparslan Türkeş'in tahliye istemi 21. kez reddedildi.

1984 - Kürtaj yasal hale geldi.

1984 - Amerika Birleşik Devletleri ve Vatikan arasında 100 yılı aşkın bir aradan sonra diplomatik ilişkiler yeniden başladı.

1985 - TRT "anı, devrim, özgürlük" gibi bazı kelimelerin kullanımına yasak getirdi.

1988 - Yurtdışında basılan 440 yayının ülkeye girmesi yasaklandı.

1989 - Küba askerleri Angola'dan çekilmeye başladı.

1990 - Basın alanında faaliyet gösteren "Time" ve sinema alanında faaliyet gösteren "Warner" şirketleri birleşerek Time Warner adını aldı.

1991 - Amerika Birleşik Devletleri, Irak'a hava akınları ve füze saldırısı başlattı.

1992 - "32. Gün" programı, Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu Yönetim Kurulu tarafından yayından kaldırıldı. Yapımcı Mehmet Ali Birand'la anlaşma feshedildi.

1995 - TBMM televizyonu kuruldu ve oturumlar canlı olarak TRT-3'ten yayımlanmaya başladı.

1996 - Avrasya feribotu, 4 silahlı kişi tarafından Trabzon Limanı'nda kaçırıldı.

1998 - Anayasa Mahkemesi, Refah Partisi'nin kapatılmasına karar verdi.

1999 - Susurluk davası kapsamında da aranan Haluk Kırcı yakalandı. Haluk Kırcı Ankara Bahçelievler'de 7 Türkiye İşçi Partisi (TİP) üyesi gencin öldürülmesiyle ilgili davada 7 kez idam cezası almıştı.

2001 - Wikipedia, Nupedia'nın bir parçası olarak hayata atıldı. Beş gün sonra farklı bir site oldu.

2003 - Maxis tarafından SimCity'in 4. oyunu yapıldı.

2006 - Mehmet Ali Ağca, askerlik işlemlerini yaptırmak üzere avukatı Mustafa Demirbağ ile GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesine gitti. Demirbağ, muayene sonucu Ağca'ya askerliğe elverişsiz raporu verildiğini bildirdi.

2006 - İran'ın nükleer programı uluslararası krize yol açtı. Tahran atom bombası sahibi olmak istediği iddialarını reddederken, nükleer programının sivil olduğunu ve programını geliştirmeye devam edeceğini açıkladı. 25 Ocak'ta Fransa, Birleşik Krallık ve Almanya ile ABD, İran'a ekonomik ve ticari yaptırımları kabul ettirmeye çalıştı, ama tasarı başlangıç aşamasında Rusya tarafından reddedildi.

2008 - Çin'in merkezi kısımlarının büyük bölümünü ve güneyini etkileyen kar fırtınası başladı.

 

Doğumlar

 

1797 - Annette von Droste-Hülshoff, Alman yazar (ö. 1848)

1869 - Grigori Rasputin, Rus keşiş (ö. 1916)

1881 - Boris Konstantinovich Zaytsev, Rus yazar (ö. 1972)

1883 - Tolstoy, Rus yazar (ö. 1945)

1887 - José Américo de Almeida, Brezilyalı yazar (ö. 1980)

1902 - Bedia Muvahhit, Sahneye çıkan ilk Türk kadını (ö. 1994)

1910 - Galina Sergeyevna Ulanova, Rus balerin

1905 - Akil Öztuna, Türk oyuncu (ö. 1985)

1913 - Gustav Husak, 1969-89 arasında Çekoslovakya lideri olan Slovak komünist (ö. 1991)

1924 - Eduardo Chillida, İspanyol, Bask heykeltıraş ve ressam (ö. 2002)

1936 - Robert Wilson, ABD'li fizikçi, astronom, Nobel Fizik Ödülü sahibi

1938 - Donald Knuth, ABD'li yazar

1945 - Rod Stewart, 1960'lardan bu yana rock ve pop dünyasını sürükleyen eserleri seslendiren ve besteleyen İngiliz şarkıcı ve besteci.

1949 - Kemal Derviş, Türk iktisatçı ve siyaset adamı

1949 - George Foreman, ABD'li boksör

1953 - Pat Benatar, ABD'li şarkıcı

1976 - Remy Bonjasky, Surinam asıllı Hollandalı K-1 Dünya Grand Prix Kick boks şampiyonu

1979 - Francesca Piccinini, İtalyan voleybolcu

1984 - Marouane Chamakh, Faslı futbolcu

1992 - Logan Wade Lerman, ABD'li Aktör

 

Ölümler

 

1833 - Adrien-Marie Legendre, Fransız matematikçi (d. 1752)

1862 - Samuel Colt, ABD'li silah sanayicisi, mucit (d. 1814)

1904 - Jean-Léon Gérôme, Fransız ressam ve heykeltıraş (d. 1824)

1905 - Louise Michel, Paris Komünü'nün önde gelen kadın militanlarından anarşist.

1905 - Kārlis Baumanis, Letonyalı söz yazarı

1917 - William F. "Buffalo Bill" Cody, ABD'li asker, bizon avcısı, şovmen (d. 1846)

1945 - Osman Cemal Kargılı, Türk yazar

1951 - Sinclair Lewis, ABD'li yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1885)

1959 - Şükrü Kaya, Türkiye'nin eski İçişleri Bakanı

1961 - Dashiell Hammett, ABD'li dedektif romanları yazarı (d. 1894)

1968 - Ali Fuat Cebesoy, Atatürk'ün silah arkadaşı

1971 - Gabrielle "Coco" Chanel, Fransız moda tasarımcısı (d. 1883)

1981 - Richard Boone, ABD'li aktör (d. 1917)

1982 - Nurullah Berk, ressam.

1984 - Reşat Enis Aygen, yazar.

1985 - Anton Karas, Avusturya'lı zither virtiözü besteci (d. 1906)

1986 - Rikkat Kunt, Tezhip sanatçısı (d. 1903)

1995 - Onat Kutlar, The Marmara Oteli pastanesinin 30 Aralık 1994'te bombalanması sırasında ağır yaralanarak tedavi altına alınan Cumhuriyet gazetesi sinema eleştirmeni, yazar.

2000 - Semih Günver, emekli Büyükelçi 93 yaşında Ankara'da öldü.

2001 - Necati Cumalı, Türk edebiyatının usta kalemlerinden, ünlü şair ve yazar 80 yaşında vefat etti.

2007 - Carlo Ponti, İtalya'nın tanınmış film yapımcısı ve aktris Sophia Loren'in eşi, (d. 1912).

11 Ocak Çarşamba

 

Olaylar

 

630 - Müslümanların Mekke'yi fethi.

1055 - Theodora, Bizans İmparatorluğu tahtına oturdu. Makedonyalılar hanedanının son hükümdarı olacaktı.

1454 - Büyük İstanbul yangını

1569 - İlk piyango çekilişi Birleşik Krallık'ta yapıldı.

1693 - Etna yanardağı (Sicilya) faaliyete geçti.

1820 - Paslanmaz çelik ilk kez üretildi.

1861 - Alabama, Birleşik Devletlerden ayrıldı.

1878 - Süt ilk defa şişelenerek satıldı.

1905 - Mustafa Kemal Harp Akademisi'nden Kurmay Yüzbaşı olarak mezun oldu.

1921 - Birinci İnönü Muharebesi'nin sonu. Yunan kuvvetleri geri çekildi.

1922 - Kanada'nın Toronto şehrinde bir hastanede yatan 14 yaşındaki diyabet hastası Leonard Thompson, İnsülin zerkedilerek bu hastalığı tedavi edilen ilk hasta olma ünvanını kazandı. Zaten ertesi yıl insülinin eldesine yönelik kullanışlı bir yöntem buldukları için Toronto Üniversitesi'nden bir ekip Nobel ödülü aldı.

1927 - Türkiye Cumhuriyeti ile Almanya arasında Ticaret ve İkamet antlaşmaları imzalandı.

1929 - Türkiye'de eski yazılı kitapları yeni harflere çevirmek için Dil Encümeni bünyesinde bir komisyon kuruldu.

1929 - Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nde çalışma süresi 7 saate indirildi.

1935 - Amelia Earhart, ilk tek kişilik uçuşu Hawaii'den Kaliforniya'ya gerçekleştirdi.

1939 - Aydın'da köylüye toprak dağıtıldı.

1940 - Ankara Devlet Konservatuvarı Tatbikat Sahnesi oyuncuları ilk oyunlarını sergiledi.

1943 - Kızıl Ordu, Stalingrad kuşatmasını kırdı.

1944 - İtalya'da 5 kişi vatana ihanetten asıldı. Benito Mussolini'nin damadı Kont Ciano'da asılanlar arasındaydı.

1946 - Enver Hoca, Arnavutluk'ta Halk Cumhuriyeti ilan etti. Kral Zogo tahtan indirildi

1948 - Ankara Üniversitesi Senatosu bazı öğretim üyelerini sol eğilimli oldukları için, Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi'ndeki görevlerinden uzaklaştırdı. Görevden alınanlar arasında Pertev Naili Boratav, Niyazi Berkes ve Mediha Berkes, Behice Boran, Adnan Cemgil ve Azra Erhat vardı.

1954 - Türkiye Vakıflar Bankası kuruluş kanunu kabul edildi.

1962 - Peru'daki Nevado Huascaran volkanı faaliyete geçti: 4,000 kişi öldü.

1962 - Peru'da toprak kayması oldu; 3 bin insan öldü.

1963 - TBMM'de komünizmle mücadele amacıyla komisyon kuruldu.

1964 - Amerika Birleşik Devletleri sağlık bakanı Luther Terry, sigaranın sağlığa zararlı olabileceğine dair ilk raporu yayınladı.

1969 - Danıştay, Ortadoğu Teknik Üniversitesi'nin bir ay süreyle tatil edilmesi kararını durdurdu.

1969 - Cevizli'de (Kartal) Singer fabrikasında işçilere polis saldırdı.120 işçi gözaltına alındı,14 işçi ve 8 polis yaralandı. Fabrika bir gün önce (10 Ocak'ta) işçiler tarafından işgal edilmişti.

1969 - Türkiye'de ilk sinema grevi, İstanbul Şehzadebaşı'ndaki Yeni Sinema'da başladı.

1971 - İş Bankası Ankara Emek Şubesi silahlı 4 kişi tarafından soyuldu. Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı bankayı soyanların Deniz Gezmiş ile Yusuf Arslan olduğunu ileri sürdü.

1972 - Doğu Pakistan, Bangladeş oldu.

1973 - İstanbul Türk Demir Döküm fabrikalarında 99 gün süren grev sona erdi.

1974 - İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatroları genel sanat yönetmenliğine Muhsin Ertuğrul getirildi. Bir gün önce Vasfi Rıza Zobu bu görevden istifa etmişti.

1974 - Dünyanın ilk yaşayan altızları (anne; Susan Rosenkowitz) Cape Town-Güney Afrika'da doğdu.

1975 - Kıbrıs Harekâtı'nda 484 şehit verildiği açıklandı.

1977 - Lockheeed uçak şirketi'nin Türkiye temsilcisi Nezih Dural tutuklandı.

1980 - 14 yaşındaki Nigel Short, "Uluslararası usta" unvanını alan en genç satranç oyuncusu oldu.

1984 - Michael Jackson, Thriller adlı albümüyle 8 Grammy ödülü aldı.

1993 - Berlin, Ulumulhikme okulu'nun kuruluşu

1995 - Amerikalı matematikçiler "en büyük asal sayı"yı buldu. Kendisi ile 859 bin 433 kez çarpılan 2'den1 çıkarılmasıyla elde edilen bu sayı 258 bin 716 haneli.

1999 - Türkiye Cumhuriyeti'nin 56. Hükümeti kuruldu; Demokratik Sol Parti (DSP) azınlık hükümeti. Bülent Ecevit 4. kez başbakan oldu.

 

Doğumlar

 

624 - Hüseyin ibn Ali, (ö. 680)

1807 - Ezra Cornell, ABD'li işadamı ve üniversite kurucusu (ö. 1874)

1815 - John A. Macdonald, Kanada'nin ilk başbakanı (ö. 1891)

1842 - William James, Amerikalı yazar ve ruhbilimci.

1852 - Konstantin Fehrenbach, Alman devlet adamı (ö. 1926)

1859 - Lord Curzon, 1898-1905 arasında Hindistan Genel Valiliği ve 1919-1924 arasında Birleşik Krallık Dışişleri Bakanlığı yapan, görevde bulunduğu sürelerde Birleşik Krallık dış politikasında belirleyici bir rol oynayan politikacı.

1885 - Alice Paul, ABD'de yasaların kadınlara eşit hak tanıması talebiyle açılan ilk kampanyanın önderi.

1903 - Alan Stewart Paton, "Ağla Sevgili Memleketim" adlı romanıyla ünlenen, ırk ayrımcılığı karşıtı görüşleriyle tanınan Güney Afrika'nın önde gelen yazarlarından.

1907 - Pierre Mendès-France, Başbakanlığı sırasında Fransa'nın Çin Hindi'nden çekilmesini sağlayan sosyalist politikacı.

1970 - Mustafa Sandal, Türk şarkıcı

1972 - Marc Blucas, ABD'li aktör

1980 - Gökdeniz Karadeniz, Türk futbolcu

 

Ölümler

 

812 - Stavrakios, Bizans İmparatoru

844 - I. Mikhail Rangabe, Bizans İmparatoru

1055 - IX. Constantine, Bizans İmparatoru

1556 - Fuzûlî, Mutasavvıf, divan şairi (d. 1483)

1923 - I. Constantine, Yunanistan Kralı (d. 1868)

1928 - Thomas Hardy, İngiliz yazar (d. 1840)

1937 - Nuri Conker, Kurtuluş Savaşı kahramanlarından Gaziantep Milletvekili (d. 1882)

1943 - Agustín Pedro Justo, Arjantin devlet başkanı (d. 1876)

1945 - Velid Ebüzziya, Türk gazeteci ve yayımcı (d. 1884)

1966 - Lal Şastri, Hindistan Başbakanı (d. 1904)

1983 - Şadi Dinçağ, karikatürist (d. 1919)

1988 - Isidor Isaac Rabi, Avusturyalı fizikçi (d. 1898)

1991 - Carl David Anderson, ABD'li fizikçi, Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1905)

1994 - Erol Pekcan, caz sanatçısı 61 yaşında öldü.

1995 - Onat Kutlar, Türk şair, yazar, düşünce adamı (d. 1936)

1998 - Aydan Siyavuş, Türk basketbol antrenörü (d. 1947)

1999 - Öztürk Serengil, Türk aktör (d. 1930)

2002 - Henri Verneuil, Fransız sinema yönetmeni (d. 1920)

2008 - Sir Edmund Hillary, Yeni Zelandalı dağcı, Everest Dağı'nın zirvesine tırmanan ilk insan (d. 1919)

2009 - Necati Çelik, eski Türkiye Cumhuriyeti Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı (d. 1955)

2011 - Kıvırcık Ali, Türkücü.

12 Ocak Perşembe

 

Olaylar

 

1875 - Beyoğlu'nda Tünel işletmeye açıldı. Tünel, 1863'de Londra'da hizmete giren yeraltı toplu taşıma sistemlerinden sonra inşa edilen dünyanın en eski 2. yeraltı toplu taşıma sistemidir.

1915 - ABD Temsilciler Meclisi kadınların da oy kullanması yönündeki kanun teklifini reddetti.

1923 - Paris'teki Pasteur Enstitüsü'nde tetenoza karşı serum geliştirildi.

1920 - Son Osmanlı Mebusan Meclisi İstanbul'da görüşmelere başladı.

1930 - Anadolu halk oyunları ilk kez filme alındı.

1932 - Hattie W. Caraway, Amerika Birleşik Devletleri senatosuna seçilen ilk kadın politikacı oldu.

1933 - Dahili İstikraz (İç Borç) Kanunu Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi.

1934 - Yunanistan'ın eski başbakanı Elefterios Venizelos, Atatürk'ü Nobel Barış Ödülü'ne aday gösterdi.

1940 - II. Dünya Savaşı: Rusya, Finlandiya'yı bombalıyor.

1943 - İlk defa kurulan İstanbul Mıntıka Sanayi Birliği ilk toplantısını yaptı.

1944 - Genel Kurmay'da ilk devir teslim; Mareşal Fevzi Çakmak yaş haddinden emekliye ayrıldı, yerine Kazım Orbay atandı.

1945 - II. Dünya Savaşı: Sovyet birlikleri Doğu Avrupa'da Nazi güçlerine karşı atağa geçti.

1951 - Uluslararası Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi yürürlüğe girdi.

1952 - ABD yönetimi, Marshall Planı çerçevesinde Türkiye'ye 58 milyon dolarlık askeri yardım yapılmasına onay verdi.

1958 - İstanbullu kadınlar Türk Kadın Partisi'nin kurulmasına, "Onurumuz erkeklerinkinden çok yüksek olduğundan siyasette başarılı olamayız" diyerek karşı çıktılar.

1959 - Sovyet uzay aracı Luna yılında bugün güneş çevresindeki yörüngesine yerleşti. Luna yerçekiminden kurtulan ilk uzay aracı oldu.

1961 - Siyasi partilerin faaliyetine izin verildi.

1966 - Lyndon B. Johnson, Amerika Birleşik Devletleri'nin, komünist saldırganlık sona erene kadar Güney Vietnam'da kalacağını açıkladı.

1966 - Fikir suçlarının da af kapsamına alınması istendi. 19 Temmuz günü Meclis'ten çıkan Af Kanunu'nda 141. ve 142. madde "suçluları" af kapsamı dışında bırakıldı. Vergi ve döviz kaçakçılığı suçları da af kapsamına alınmıştı.

1967 - Dr. James Bedford, gelecekte tekrar canlandırılmak üzere, kriyojenik olarak dondurulan ilk insan oldu.

1969 - Led Zeppelin ilk albümlerini (Led Zeppelin) çıkardı.

1971 - Anayasa Mahkemesi, özel yüksek okulların anayasa'ya aykırı olduğuna karar verdi.

1972 - Mucibur Rahman Bangladeş'in başbakanı oldu.

1973 - Milli Gazete yayın hayatına başladı.

1976 - BM Güvenlik Konseyi, 11 e karşı 1 oyla, Filistin Kurtuluş Örgütü'nün, oy verme hakkı olmaksızın Güvenlik Konseyi tartışmalarına katılmasına karar verdi.

1976 - Akaryakıt bayileri direniş yaptılar, akaryakıt satmadılar. Bayiler kâr oranlarının arttırılmasını istiyor.

1983 - 261 sanık hakkında idam cezası istenen 759 sanıklı Fatsa Dev-Yol davası Amasya'da başladı. İdamı istenenler arasında eski belediye başkanı Fikri Sönmez' de bulunuyor.

1988 - Tek tip elbise giymeyen tutuklu ve hükümlülerin ziyaretçileriyle görüştürülmemesi cezaevlerinde sorun yarattı.

1990 - Sosyal Demokrat Halkçı Parti'nin (SHP) kurucu genel başkanı Aydın Güven Gürkan ile partiden ihraç edilen çoğunluğu Kürt kökenli 15 milletvekili bir deklarasyon yayınladılar ve parti kurma girişimlerine başladılar.

1991 - Amerika Birleşik Devletleri kongresi Irak birliklerinin Kuveyt'ten çıkarılması için hükümete güç kullanımı yetkisi verdi.

1998 - 19 Avrupa ülkesi, insan klonlanmasının yasaklanması konusunda anlaştılar.

2000 - Hükümeti oluşturan partilerin genel başkanları, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin, idama mahkûm edilen Abdullah Öcalan hakkında verdiği ihtiyati tedbir kararına uyulmasını kararlaştırdılar.

2006 - Mehmet Ali Ağca, yaklaşık 5.5 yıldır hükümlü bulunduğu Kartal H Tipi Cezaevinden tahliye edildi. Ağca, tahliye olmasının ardından askerlik sorunu nedeniyle Maltepe'deki Pendik Askerlik Şubesi'ne götürüldü. Askerlik şubesinden Tuzla Piyade Okulundaki revire, daha sonra da Gülhane Askeri Tıp Akademisi (GATA) Haydarpaşa Eğitim Hastanesi'ne giden Ağca, daha sonra serbest bırakıldı. Adalet Bakanı Cemil Çiçek, tahliyenin bütün yönleriyle değerlendirilmesi açısından Yargıtay incelemesine sunulması için yazılı emir yoluna başvuracağını bildirdi.

2006 - Mina, Suudi Arabistan'da şeytan taşlama sırasında çıkan kargaşada 362 hacı adayı öldü.

 

Doğumlar

 

1628 - Charles Perrault, Fransız yazar (ö. 1703)

1876 - Jack London, ABD'li yazar (ö. 1916)

1876 - Fevzi Çakmak, Türkiye Cumhuriyeti kurucularından ve aynı ülkenin iki mareşalinden biri. (ö. 1950)

1893 - Hermann Göring, Nazi subayı (ö. 1946)

1900 - Abdülbaki Gölpınarlı, edebiyat tarihçisi ve çevirmen (1982)

1903 - İgor Vasilyeviç Kurçatov, Sovyetler Birliğinin ilk atom bombası ve ilk nükleer elektrik santralini ve dünyanın ilk termonükleer bombasını yapan nükleer fizikçi

1905 - Hüseyin Nihal Atsız, Türkçü ve Turancı fikirleriyle tanınan yazar. (ö. 1975)

1916 - Pieter Willem Botha, Güney Afrika'nın ilk devlet başkanı.

1931 - Leyla Erbil, yazar

1931 - Özdemir Nutku, Tiyatrobilimci, oyuncu, yazar, eleştirmen ve yönetmen.

1934 - Metin Serezli, Türk aktör

1944 - Joe Frazier, Dünya ağır siklet profesyonel boks şampiyonlarından ABD'li boksör

1949 - Ottmar Hitzfeld, Alman futbolcu ve teknik direktör

1969 - Gökhan Semiz, Grup Vitamin'in solisti, söz yazarı, besteci. (ö. 1998)

1973 - Hande Yener, Türk pop şarkıcısı.

1973 - Ibrahim Ba, Senegal asıllı Fransız futbolcu.

1980 - Akiko Morigami , Japon tenis oyuncusu.

1980 - Amerie, R&B şarkıcısı, söz yazarı, dansçı, aktris ve model

 

Ölümler

 

1665 - Pierre de Fermat, Fransız matematikçi ve hukukçu (d. 1601)

1945 - Velid Ebüzziya, Tasvir-i Efkar gazetesi sahibi ve başyazarı

1976 - Agatha Christie, İngiliz yazar (d. 1890)

1977 - Henri-Georges Clouzot, Fransız film yönetmeni ve senarist (d. 1907)

1983 - Nikolay Podgorni, SSCB devlet başkanı (d. 1903)

1985 - Sabri Kiraz,Türk futbolcu ve teknik direktör (d. 1918)

1998 - Sadi Koçaş, eski başbakan yardımcısı Türk siyasetçi (d. 1919)

2001 - Luiz Bonfá, Brezilyalı besteci, gitarist (d. 1922)

2002 - Cyrus Vance, ABD'nin 57. dışişleri bakanı (d. 1917)

2003 - Maurice Gibb, İngiliz müzisyen, (Bee Gees grubu üyesi) (d. 1949)

2006 - Ömer Küyük, İstiklal Savaşı Gazisi. (d. 1900)

13 Ocak Cuma

 

Olaylar

 

1610 - Galileo Galilei, Jüpiter'in 4. uydusu Callisto'yu keşfetti.

1785 - Dünyanın ilk gazetelerinden Daily Universal Register İngiltere'de yayımlanmaya başladı. Üç yıl sonra adı The Times olarak değiştirilecek olan gazete hala çıkmaktadır.

1830 - Büyük New Orleans (Louisiana) yangını başladı.

1840 - Lexington adlı buharlı gemi, Long Island (New York) açıklarında yandı ve battı: 139 kişi öldü.

1863 - Darülfünun, Kimyager Derviş Paşa'nın verdiği halka açık fizik dersi ile eğitim hayatına başladı.

1888 - National Geographic Society kuruldu.

1898 - Emile Zola'nın L'Aurore gazetesinde yayımladığı J'accuse (İtham ediyorum) başlıklı açık mektup Dreyfus davası'nı kamuoyunun dikkatine taşıdı.

1915 - Avezzano'da (İtalya) deprem: 29.800 kişi öldü.

1920 - Sultanahmet Meydanı'nda 150 bin kişinin katıldığı büyük bir miting yapıldı.

1923 - Bakanlar Kurulu Başkanı Rauf Bey (Orbay), TBMM’de Lozan Konferansı’yla ilgili olarak hükümet görüşünü açıkladı.

1923 - Futbol Federasyonu kuruldu.

1925 - Kurtuluş Savaşı komutanlarından Halit Paşa, Mecliste Ali Çetinkaya tarafından kaza kurşunuyla vuruldu.

1928 - Hukuk Fakültesi öğrenci derneğinin toplantısında "Türkiye'de Türkçeden başka lisan konuşulamaz" kararı alındı.

1930 - Miki Fare karikatürleri Amerikan gazetelerinde yayımlanmaya başladı.

1931 - Japon prensi Takamutsu Türkiye'ye geldi.

1942 - II. Dünya Savaşı: Ekmek Karnesi uygulamasına başlandı.

1944 - "Refah faciası" davası sona erdi. Amiral Mehmet Ali Ülgen ve bütün sanıklar beraat etti.

1947 - Pan-Am havayolu şirketi New York-Londra-Ankara uçak seferlerine başladı.

1951 - Demokrat Parti'nin komünistlere saldırısı ve TKP tevkifatı.

1952 - Hasankale'de 5,8 büyüklüğünde deprem: 133 kişi öldü.

1953 - Mareşal Josip Broz Tito, Yugoslavya devlet başkanı seçildi.

1956 - Adnan Menderes ve Namık Gedik hakkında 6-7 Eylül Olayları nedeniyle soruşturma açılmasını isteyen önerge reddedildi.

1957 - Wham-O şirketi ilk frizbi'yi üretti.

1958 - Amerika Birleşik Devletleri, uzay uydusu Explorer 1'i fırlattı.

1959 - Kadın avukatlar Refik Erduran aleyhine dava açtı. Refik Erduran'ın Bir Kilo Namus adlı yapıtında kadınların şeref ve haysiyetlerinin zedelendiğini ileri sürdüler.

1966 - Hürriyet gazetesi, Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Lyndon Johnson'un eski başbakan İsmet İnönü'ye yazdığı mektuba ilişkin, gazeteci Cüneyt Arcayürek'in haberini yayımladı. Mektup ve İnönü'nün cevabi mektubu, 14 Ocak'ta TBMM'de görüşüldükten sonra, 15 Ocak'ta kamuoyuna açıklandı. Bu mektup 1964'teki Kıbrıs bunalımı sırasında yazılmıştı ve Lyndon Johnson mektubunda, Türkiye'nin Kıbrıs'a müdahale etmemesini istemişti.

1968 - Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı İsmet İnönü Türkiye İşçi Partisi'ne (TİP) çattı; "Şimdi kalkmışlar kalkınma, plan, yabancı sermaye, petrol geleceği ve antiemperyalist mücadele hakkında bizimle doğru yön yarışması yapmak istiyorlar" dedi.

1969 - Devekuşu Kabare Tiyatrosu "Bir Şehr-i İstanbul ki" oyununu sahneye koydu.

1970 - Türkiye Öğretmenler Sendikası (TÖS) yöneticisi, Fakir Baykurt Milli Eğitim Bakanlığı tarafından açığa alındı.

1982 - Air Florida havayolu şirketine ait Boeing-737 tipi bir yolcu uçağı, kalkıştan hemen sonra, Amerika Birleşik Devletleri Vaşington D.C.'deki 14. cadde köprüsüne çarptı ve daha sonra Potomac nehrine düştü: 78 kişi öldü.

1986 - İşkence yapanlara verilen cezaların arttırılması ve sorgu sırasında sanık avukatlarının da hazır bulunmasını öngören yasa önerisi Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde reddedildi.

1986 - Savunma Sanayii Müsteşarlığı kuruldu.

1990 - Atatürk Barajı'nda su tutulmaya başlandı.

1990 - Amerika Birleşik Devletleri'nin ilk zenci valisi L. Douglas Wilder, Virjinya'da görevine başladı.

1992 - Japonya, II. Dünya Savaşı sırasında Japon askerlerinin, onbinlerce Koreli kadını seks kölesi olmaya zorlamalarından ötürü özür diledi.

1993 - Irak'a karşı başlatılan ikinci harekata, İncirlik Üssü'nden kalkan "Çekiç Güç" uçakları da katıldı.

1994 - Grevli, toplu sözleşmeli sendika hakkı istemek ve yüzde 15'lik memur zammını protesto etmek için memurlar Ankara'da eylem yaptı. Polis, memurlara müdahale etti. Ankara Emniyet Müdürü Orhan Taşanlar bazı memurları tokatladı.

1994 - İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan adayı Bedrettin Dalan "Dolmabahçe Sarayı sanat adına bir rezalettir ve mimarı Ermeni Balyan Usta'dır" dedi. Bedrettin Dalan'ın bu sözlerine Mimarlar Odası tepki gösterdi.

1997 - Susurluk soruşturması kapsamında özel tim görevlisi polisler Ayhan Çarkın, Oğuz Yorulmaz ve Ercan Ersoy, tutuklanarak cezaevine gönderildi. 14 Ocak'ta ise Sedat Bucak'ın 3 koruma polisi ile şoförü de DGM'ye sevk edildi. Koruma polisi Ömer Kaplan, savcılık tarafından serbest bırakıldı. 2 polis ile şoför tutuklandı.

2001 - El Salvador'da 7,6 büyüklüğünde deprem: 840 kişi öldü.

2005 - Diyarbakır Emniyet Müdürü Ali Gaffar Okkan ile 5 polis memuru dahil 13 kişinin öldürülmesi, çok sayıda kişinin yaralanması olaylarına katıldığı iddiasıyla yargılanan terör örgütü Hizbullah üyesi Mehmet Fidancı müebbet hapse mahkûm edildi.

2007 - Dünyanın ilk tüp bebeği olarak 1978'de sezaryenle dünyaya getirilen Louise Brown, doğal yoldan doğum yaptı.

2007 - Japonya'nın kuzeyinde, Büyük Okyanus'da 8,3 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi.

2010 - Haiti'de 7 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. 30000 ile 50000 arasında insan öldü.

2010 - Hulki Cevizoğlu, DSHP genel başkanlığından istifa etti.

 

Bilim ve Teknik

 

1854 - ABD'li Anthony Faas, akordeonun patentini aldı.

 

Doğumlar

 

1902 - Georgiy Maksimilyanoviç Malenkov, Jozef Stalin'in yakın mesai arkadaşı ve Stalin'in ölümünden sonra SSCB başbakanı, Sovyet devlet adamı.

1940 - Edmund White, ABD'deki eşcinsel topluluğun yaşamına yönelen eserleriyle çağdaş toplumbilim ve toplumsal tarihe yaptığı katkılarla tanınan Amerikalı yazar ve araştırmacı.

1941 - Pasqual Maragall i Mira, İspanyol (Katalan) politikacı.

1946 - Ordal Demokan Türk bilim adamı

1961 - Julia Louis-Dreyfus, ABD'li aktris ve komedyen

1966 - Mike Tyson, ABD'li boksör

1976 - Angelos Basinas, Yunan milli futbolcu.

1977 - Şeyla Halis, tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu.

1977 - Orlando Bloom, İngiliz sinema oyuncusu

1988 - Max Payne, Ünlü film dé noir artisti

1921 - Necati Cumalı, Türk yazar

 

Ölümler

 

1599 - Edmund Spenser, İngiliz şair (d. 1552)

1925 - Halit Karsıalan ("Deli" Halit Paşa), Kurtuluş Savaşı komutanlarından (TBMM'de hangi taraftan geldiği belli olmayan bir kurşunla vurularak öldü)(d. 1883)

1929 - Wyatt Earp, ABD'li kanun adamı. (d. 1848)

1941 - James Joyce, Ulysses adlı romanıyla ünlü İrlandalı yazar (d. 1882)

1961 - František Drtikol, Çek fotoğrafçı (d. 1883)

1973 - Sabahattin Eyüboğlu, Türk sanat tarihçisi, yazar, eleştirmen (d. 1908)

1982 - Marcel Camus, Fransız sinema yönetmeni (d. 1912)

1994 - Muammer Erken, eski sanayi bakanlarından.

2003 - Norman Panama, ABD'li sinema yönetmeni ve senaryo yazarı (d. 1914)

2009 - Mansour Rahbani, Lübnanlı besteci ve söz yazarı (d. 1925)

14 Ocak Cumartesi

 

Olaylar

 

1539 - Küba, İspanya'nın sömürgesi oldu.

1897 - İsviçreli Matthias Zurbriggen, Aconcagua zirvesine tırmanan ilk kişi oldu.

1900 - Giacomo Puccini'nin Tosca operası Roma'da ilk kez icra edildi.

1907 - Jamaika'da deprem: 1000'den fazla kiş öldü.

1914 - Altay Spor Kulübü kuruldu.

1920 - Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açılışını kutladı.

1923 - Mustafa Kemal, Batı Anadolu'da geziye çıktı.

1923 - Londra - New York arası ilk telefon görüşmesi yapıldı.

1923 - Atatürk'ün annesi Zübeyde Hanım, İzmir'de öldü.

1924 - Türkiye'de Askerlik süresi 18 aya indirildi.

1926 - Borçlanma Kanunu TBMM'de kabul edildi.

1932 - Amerika Birleşik Devletleri'nde işsizlerin sayısının 8,2 milyona ulaştığı açıklandı.

1938 - T.C. Dışişleri Bakanlığı kuruluş kanunu kabul edildi.

1938 - Türkiye-Irak-İran-Afganistan arasında aktedilen Sadabat Paktı, TBMM'de onaylandı.

1938 - Norveç, Antarktika'nın Kraliçe Maud Toprakları olarak anılan bölgesi üzerinde hak iddia etti.

1941 - İstanbul Valiliği, Üniversite Talebe Birliği tüzüğünü onayladı; Talebe Birliği faaliyete geçti.

1943 - Sir Winston Churchill, Franklin Roosevelt ve Charles De Gaulle Kazablanka Konferansı'nda bir araya geldiler.

1945 - Ekmek istihkakı kişi başına 450 grama çıkarıldı.

1950 - Sovyetler Birliği'nde MiG-17 jet uçağının ilk prototipi uçuş denemesini tamamladı.

1953 - Josip Broz Tito, Yugoslavya Devlet Başkanı oldu.

1954 - ABD'li sinema oyuncusu Marilyn Monroe, beyzbol oyuncusu Joe Dimaggio ile evlendi.

1962 - ABD uzay aracı Mariner II, Venüs'ün ilk yakın çekim fotoğraflarını dünyaya gönderdi.

1963 - Fransa Cumhurbaşkanı Charles De Gaulle, Birleşik Krallık'ın Avrupa Ekonomik Topluluğuna (AET) girmesine karşı çıktı.

1964 - Meclis, Ortak Pazar anlaşmasını onayladı.

1969 - Amerika Birleşik Devletleri uçak gemisi Enterprise'da, Hawaii açıklarında patlama meydana geldi: 25 ölü.

1970 - Türk Lirası 1211 sayılı kanuna göre çıkarıldı.

1970 - Mahkum aileleri "genel af" için yürüyüş yaptılar.

1975 - Tüm Üniversite, Akademi ve Yüksek Okullar Asistanları Birliği (TÜMAS) kuruldu.

1983 - Cumhurbaşkanı Kenan Evren'e fahri profesörlük ve İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nin fahri hukuk doktorluğu unvanları verildi.

1985 - Martina Navratilova, kendisinin 100. tenis turnuvasını kazandı.

1987 - Uluslararası Ticaret Odası Vehbi Koç'u "Dünyada Yılın İşadamı" seçti.

1993 - Nubar Terziyan, Ankara Uluslararası Film Festivali'nde "Emek Ödülü"ne değer bulundu.

1994 - Bill Clinton ile Boris Yeltsin, füzelerin herhangi bir ülkeye hedeflenmesine son verilmesi ve Ukrayna'nın nükleer silah stoğunun yok edilmesi üzerinde anlaştılar.

1994 - Dört şehirlerarası yolcu otobüsüne yerleştirilen bombaların patlaması sonucu 3 kişi öldü, 17 kişi yaralandı. Eylemleri PKK'nın (Kürdistan İşçi Partisi) askeri kanadı ARGK (Kürdistan Halk Kurtuluş Ordusu) üstlendi.

1995 - İlk kez verilen Uluslararası Nazım Hikmet Şiir Ödülü, İstanbul'da yapılan bir törenle Lübnan'lı şair Adonis'e verildi.

1998 - Bir Afganistan kargo uçağı güneybatı Pakistan'da bir dağa düştü: 50 kişi öldü.

2000 - Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi, beş Bosnalı Hırvat'ı, 1993 yılında Ahmiçi köyünde en az 103 Müslüman'ın katledilmesiyle ilgili olarak 25 yıl hapse mahkûm etti.

2005 - Avrupa Uzay Ajansına (ESA) ait Huygens adlı uzay sondası Satürn'ün uydusu Titan'ın yüzeyine indi.

2005 - Afganistan'daki Uluslararası Güvenlik Yardım Kuvveti harekatına katılarak, Kabil Çok Uluslu Tugay Komutanlığı görevini 27 Ocak'ta 6 ay süreyle üstelenecek 28'inci Mekanize Piyade Tugayı için uğurlama töreni düzenlendi.

2007 - Venezuela'ya ait, Panama-Karakas seferini yapan çift motorlu bir yolcu uçağı, Kolombiya'nın kuzey doğusunda düştü: 14 kişi öldü.

 

Doğumlar

 

1850 - Pierre Loti, Fransız romancı (ö. 1923)

1861 - Mehmet Vahideddin, Son Osmanlı padişahı (ö. 1926)

1875 - Albert Schweitzer, 1952 Nobel Barış Ödülü sahibi Alman din bilgini, filozof, misyoner doktor (ö. 1965)

1896 - John Rodrigo Dos Passos, ABD'li yazar

1919 - Giulio Andreotti, 1972-1992 arasında pek çok kez başbakanlık yapmış, önde gelen İtalyan hıristiyan demokrat siyasetçi

1925 - Yukio Mishima, Japon yazar

1932 - Carlos Borges, Uruguaylı futbolcu

1940 - John Castle, İngiliz oyuncu

1941 - Faye Dunaway, ABD'li sinema oyuncusu

1954 - İlyas Salman, Türk sinema, tiyatro, dizi oyuncusu, yönetmen ve köşe yazarı.

1965 - Şamil Basayev, Çeçen lider (ö. 2006)

1970 - Fazıl Say, Türk piyanist ve besteci

1973 - Giancarlo Fisichella, İtalyan Formula 1 pilotu

1988 - Nissrin Dinar, Faslı atlet

1966 - Marco Hietala, Finlandiyalı müzisyen.

1969 - David Eric Grohl, Foo Fighters grubunun kurucusu

1981 - Pitbull, ABD' li müzisyen

 

Ölümler

 

1742 - Edmond Halley, İngiliz bilimadamı (d. 1656)

1898 - Lewis Carroll, "Alis Harikalar Diyarında" adlı fantastik romanıyla ünlü İngiliz yazar, matematikçi, mantıkçı (d. 1832)

1905 - Ernst Abbe, Alman fizikçi ve sanayici (d. 1840)

1923 - Zübeyde Hanım, Atatürk’ün annesi (d. 1857)

1940 - Meissner, Hicaz Demiryolu'nun başmühendisi , İstanbul'da öldü.

1941 - Kemal Seden, Türkiye'de ilk sinemayı açan ve filmcilik konusunda ilk girişimde bulunan, Kemal Film'in sahibi

1944 - Mehmet Emin Yurdakul, "Milli Şair" (d. 1869)

1957 - Humphrey Bogart, ABD'li sinema oyuncusu (d. 1899)

1961 - Barry Fitzgerald, İrlandalı aktör (d. 1888)

1970 - Asım Gündüz, Milli Mücadele komutanlarından (d. 1880)

1974 - Seyfi Demirsoy, Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) Genel Başkanı.

1977 - Peter Finch, İngiltere doğumlu Avustralyalı aktör (d. 1916)

1977 - Anthony Eden, Britanyalı siyasetçi (d. 1897)

1977 - Anais Nin, Fransız yazar (d. 1903)

1986 - Enver Naci Gökşen, Türk yazar

1986 - Daniel Balavoine, Fransız şarkıcı (d. 1952)

1986 - Donna Reed, ABD'li aktris (d. 1921)

1987 - Turgut Demirağ, Türk yapımcı ve film yönetmeni (d. 1920)

1987 - Douglas Sirk, Alman asıllı ABD'li sinema yönetmeni (d. 1900)

1990 - Sabri Dino, Eski milli kaleci, işadamı, Boğaziçi Köprüsü’nden atlayarak intihar etti (d. 1942)

1992 - Yadigar Ejder, Türk sinemasının figüran oyuncusu (d. 1947)Bugün bile zevkle filmlerini izlediğimiz oyuncu vefasızlık sonucu taksim parkında donarak hayata gözlerini yumdu.

1994 - Nubar Terziyan, Türk sinemasının karakter oyuncusu (d. 1909)

1996 - Onno Tunç, Ermeni asıllı Türk vatandaşı müzisyen, besteci, tek motorlu uçağının Armutlu'da düşmesi sonucu öldü.

1998 - Safiye Ayla, Türk sanat müziği sanatçısı (d. 1907)

2006 - Shelly Winters, ABD'li sinema oyuncusu (d. 1920)

2007 - Michael Brecker, Amerikalı ünlü caz müzisyeni tenor saksafoncu kan kanserinden öldü.

2007 - Darlene Conley, Amerikan aktris. (d. 1934)

2009 - Ricardo Montalbán, Meksika asıllı ABD'li aktör (d. 1920)

15 Ocak Pazar

 

Olaylar

 

M.Ö. 588 - Babil hükümdarı II. Nebukadnezar Kudüs'ü kuşattı. Kuşatma 18 Temmuz M.Ö. 586'ya dek sürdü.

1559 - İngiltere kraliçesi I. Elizabeth taç giydi.

1582 - Rusya, Estonya ve Livonya'yı Polonya'ya bıraktı.

1759 - British Museum açıldı.

1870 - Amerika Birleşik Devletleri'nin Demokrat Partisini eşek sembolü ile tanımlayan ilk politik karikatür yayımlandı.

1884 - İstanbul Erkek Lisesi açıldı. Okulun ilk adı "Şems-ül Maarif" idi. 1896 yılında resmi okullar arasına dahil edildi.

1889 - Daha önce adı Pemberton İlaç Şirketi olan Coca-Cola şirketi, Atlanta, Georgia'da resmen kuruldu.

1892 - Basketbolun kuralları ilk kez, oyunun doğum yeri sayılan Springfield, Massachusetts'de (Amerika Birleşik Devletleri) James Naismith tarafından yayımlandı.

1915 - Sarıkamış Harekâtı bitti.

1919 - Mustafa Kemal Paşa, Şişli'deki evinde, Albay İsmet (İnönü) Bey ile Anadolu'ya geçmek konularını görüştü.

1919 - Almanya'nın tanınmış sosyalistleri Rosa Luxemburg ve Karl Liebknecht öldürüldü.

1924 - İzmir'de harp oyunları yapıldı.

1932 - Samsun'da Mustafa Kemal Paşa'nın Anadolu'ya ayak bastığı yerde dikilen heykel açıldı.

1932 - Üsküdar ağaçlandırıldı, Harem-Salacak arasındaki sırta 1000 çam ağacı dikildi.

1935 - Kuğu Gölü Balesi'nin açılışı yapıldı.

1940 - Ankara radyosu Fransızca, Yunanca, Farsça ve Bulgarca haber yayınına İngilizce'yi de ekledi.

1943 - 2. Dünya Savaşı: Guadalcanal Japonlardan temizlendi.

1945 - Müttefik Kuvvetler gemilerinin Boğazlardan geçişine izin verildi.

1949 - İmam Hatip Liseleri açıldı.

1952 - Amerika Birleşik Devletleri, Türkiye'nin Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı'na (NATO) girişini onayladı.

1957 - Mısır hükümeti, ülkedeki bütün İngiliz ve Fransız bankalarının kamulaştırılacağını açıkladı.

1958 - İçişleri bakanlığının açıklamasına göre İstanbul'da 40.000, Ankara'da 45.000, İzmir'de 4500 gecekondu var.

1964 - III. Londra Konferansı toplandı.Birleşik Krallık, Türkiye, Yunanistan ve Kıbrıs hükümetleri ile Kıbrıs Türk ve Rum toplumu liderleri katıldı.

1966 - Amerika Birleşik Devletleri başkanı Lyndon Johnson'ın ve eski Başbakan İsmet İnönü'nün 1964 yılında yazdıkları mektuplar kamuoyuna açıklandı.

1969 - Sovyetler Birliği, Soyuz 5 uzay aracını fırlattı.

1970 - Muammer Kaddafi, kendini Libya devlet başkanı ilan etti.

1970 - Nijerya'dan bağımsızlığını kazanmak için 32 aydır sürdürdükleri çatışmalardan sonra Biafra teslim oldu.

1972 - Tarihi Yeniköy Adliyesi yandı.

1973 - Amerika Birleşik Devletleri başkanı Richard Nixon, Kuzey Vietnam'daki birliklerinin saldırılarını durdurduklarını ve barış görüşmelerinde ilerleme kaydettiklerini açıkladı.

1975 - Angola, Portekiz'den bağımsızlığını kazandı.

1976 - Türkiye nin Beyrut büyükelçiliği başkatibi Oktar Cirit ermeni teröristler tarafından öldürüldü.

1985 - Almedia Neves, Brezilya devlet başkanı seçildi. Neves 21 yıl sonra ilk sivil devlet başkanı oldu.

1986 - 12 Eylül askeri darbesinden sonra ilk öğrenci derneği kongresi İzmir'de toplandı.

1987 - Başörtüsü yasağı nedeniyle Erzurum İlahiyat Fakültesi öğrencileri, dekanlığı işgal etti; Konya'da 122 öğrenci sınavları boykot etti; Bursa'da öğrenciler protesto telgrafı çekti.

1988 - Yargıtay sanığın güvenlik görevlileri tarafından bir hafta iş ve gücüne engel olacak şekilde dövülmesi işkence kapsamına girmez yolunda bir karar verdi.

1989 - Demokratik Sol Parti (DSP) genel başkanlığına Bülent Ecevit seçildi.

1991 - Sosyalist Birlik Partisi (SBP) kuruldu; Sadun Aren genel başkanlığa getirildi.

1991 - Birleşmiş Milletler'in Irak'a Kuveyt'ten çekilmesi için tanıdığı süre doldu.

1992 - Avrupa'nın, Hırvatistan ve Slovenya'nın bağımsızlığını resmen tanıması üzerine Yugoslavya dağılmış oldu.

1993 - Serik Tepesi'nde bulunan PKK kamplarına operasyon düzenlendi, yaklaşık 150 PKK militanı öldürüldü.

1994 - Uyuşturucu ve silah kaçakçısı 44 yaşındaki Behçet Cantürk, Sapanca'da yol kenarında ölü bulundu.

1996 - Şırnak'ın Güçlükonak ilçesinde 11 köylü bir minibüs içerisinde kurşunlanıp, yakılarak katledildi. (bkz: Güçlükonak Katliamı)

1996 - "Kumkapı Davası" sanığı Zeynep Uludağ, 6 yıl 8 ay hapis cezası aldı.

1997 - Basında promosyonu yasaklayan yasa TBMM'de kabul edildi.

2001 - Vikipedi yayın hayatına başladı.

2005 - Filistin Lideri Yaser Arafat'ın 11 Kasım 2004'te ölmesinin ardından 9 Ocak'ta devlet başkanı seçilen Mahmud Abbas, yemin ederek göreve başladı. Başbakanlığa Ahmed Kurey'i getiren Abbas, İsrail'e karşılıklı ateşkes ve nihai barış anlaşması çağrısında bulundu.

2005 - Teksas'daki bir askeri mahkeme, ordu mensubu Charles Graner Jr.'ı, Iraklı mahkumları fiziksel ve cinsel tacizde bulunduğu gerekçesiyle 10 yıl hapse mahkûm etti.

2006 - Sosyalist Michelle Bachelet, Şili'nin ilk kadın devlet başkanı oldu. Bachelet, aynı zamanda Latin Amerika'da devlet başkanlığı görevine gelen altıncı kadın oldu.

2007- İdam edilen devrik Irak lideri Saddam Hüseyin'in üvey kardeşi Barzan İbrahim el Tikriti ile eski Irak devrim mahkemesi başkanı Avad Hamid el Bender, asılarak idam edildi ve Tikrit kentinin Avca köyünde Saddam Hüseyin'in yanına gömüldü.

2009 - New York'ta 146 yolcu ve 5 mürettebat taşıyan bir uçak Hudson Nehri'ne düştü, ölen yok.

2011 - Türk Telekom Arena Galatasaray ve AFC Ajax arasında oyanan dostluk maçıyla açıldı.

 

Doğumlar

 

1622 - Jean-Baptiste Poquelin (Moliere), Fransız komedi yazarı ve oyuncu (ö. 1673)

1809 - Pierre-Joseph Proudhon, Anarşizmin teorisyenlerinden Fransız sosyalist ve gazeteci

1891 - İlya Grigoryeviç Ehrenburg, Sovyet yazar, gazeteci ve romancı

1891 - Franz Babinger, Alman yazar (ö. 1967)

1902 - Nâzım Hikmet Ran, şair.

1906 - Aristotle Onassis, Yunan işadamı (ö. 1975)

1912 - Michel Debré Fransız devlet adamı

1918 - Cemal Abdül Nasır, Mısır devlet başkanı (ö. 1970)

1925 - Nermi Uygur, Türk felsefeci

1929 - Martin Luther King, Nobel Barış Ödülü sahibi ABD'li rahip

1958 - Boris Tadiç, Sırp siyasetçi

1969 - Meret Becker, Alman oyuncu ve şarkıcı

1975 - Mary Pierce, Fransız tenis oyuncusu.

1976 - Florentin Petre, Romanyalı futbolcu.

1978 - Eddie Cahill, ABD'li oyuncu

1981 - Pamela Tola, Finlandiyalı oyuncu

1983 - Luis Monti, Arjantinli futbolcu

1987 - Kelly Kelly, Amerikalı profesyonel güreşçi ve manken

 

Ölümler

 

1459 - Akşemsettin, Fatih Sultan Mehmet'in hocası

1595 - III. Murat, Osmanlı Padişahı (d. 1546)

1919 - Rosa Luxemburg, Alman sosyalist politikacı (d. 1870)

1919 - Karl Liebknecht, Alman sosyalist politikacı (d. 1871)

1945 - Sami Yetik, Türk ressam

1954 - Şükrü Kanatlı, Eski Kara Kuvvetleri Komutanı

1956 - Enis Akaygen, Türk siyasetçi ve diplomat

1971 - Etem Tem, Atatürk'ün fotoğrafçısı

1984 - Fazıl Küçük, Kıbrıslı siyasetçi

1995 - Onat Kutlar

2000 - Nezihe Becerikli, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu. (d. 1918)

2006 - Cabir El Ahmed El Sabah, Kuveyt emiri

2007 - Lale Oraloğlu, Türk tiyatro sanatçısı

23 Ocak Pazartesi

 

Olaylar

 

1556 - Tarihin en yüksek ölü sayısına sahip depremi, Çin'in Shaanxi eyaletinde meydana geldi: yaklaşık 830,000 kişi ölü.

1719 - Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu bünyesinde Lihtenştayn Prensliği oluşturuldu.

1793 - Rusya ve Prusya, Polonya'yı bölüştü.

1849 - Elizabeth Blackwell, tıp diploması alan ilk kadın oldu.

1870 - Montana'da Amerika Birleşik Devletleri ordusu, çoğunluğu kadın ve çocuk olmak üzere 173 kızılderiliyi öldürdü.

1896 - Fizikçi Wilhelm Conrad Röntgen, kendi adı verilen cihazı buldu.

1911 - Kamil Paşa hükümeti İttihat ve Terakki Cemiyeti mensuplarınca devrildi. Bab-ı Ali Baskını diye anılan darbeyle Sadrazam istifa ettirildi ve yerine Mahmut Şevket Paşa getirildi.

1913 - Kamil Paşa hükümeti, İttihat ve Terakki yanlılarınca devrildi, yerine Mahmut Şevket Paşa getirildi.

1922 - İstanbul'da iki sokağa Piyer Loti ve Klodfarer adları verildi.

1925 - Şili'de hükümet bir askeri darbeyle devrildi.

1941 - I. Türk Karikatür Sergisi, İstanbul'da açıldı.

1957 - TBMM, Ankara'da Ortadoğu Teknik Üniversitesi'nin kurulmasını kabul etti.

1959 - Vatan Partisi'nin kurucularına ilişkin dava başladı. Hikmet Kıvılcımlı ile 47 kişi, komünizm propagandası yapmakla suçlandı. Savcı sanıklar için 5 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası istedi.

 

 

1960 - İsviçreli mühendis Jacques Piccard ve ABDli denizci teğmen Don Walsh, Trieste batiskapı içinde Challenger çukuruna (derinlik: 10.915 m) inerek yeni bir deniz altı rekoru kırdılar.

1961 - Dolandırıcılık olaylarıyla ünlenen Sülün Osman, Zeytinburnu'nda kumar oynarken yakalandı.

1968 - Amerika Birleşik Devletleri Pueblo haber alma gemisi Kuzey Kore'de ele geçirildi. Mürettebat casuslukla suçlanarak tutuklandı.

1971 - Emekliler Ankara'da Emekli Sandığı binasını işgal etti.

1973 - Vietnam'da ateşkes ilan edildi.

1974 - İsrail askerleri Süveyş Kanalı'nın batısından çekilmeye başladı.

1975 - Vatan Mühendislik ve Mimarlık Yüksek Okulu faşistler tarafından basıldı. Kerim Yaman adlı öğrenci öldürüldü.

1977 - Alex Haley'nin romanından uyarlanan mini-TV dizisi "Kökler" Amerika Birleşik Devletleri'nde gösterime girdi.

1978 - Türkiye 1. Kömür Kongresi Zonguldak'ta yapıldı.

1986 - "Video ve Sinema Eserleri Yasası" Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi. Yasa; video, sinema, müzik eserlerini çoğaltma, dağıtma ve yayma haklarını yeniden düzenliyor.

1989 - Tacikistan'da deprem meydana geldi; 1000'in üstünde insan öldü.

1990 - Kızıl Ordu 41 yıl sonra Macaristan'dan ayrıldı.

1994 - Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel "Kürt Devleti olgusuna hazırlıklı olmalıyız" dedi.

1995 - Posta gazetesi ve Yeni Şafak gazetesi, yayın hayatına başladılar.

1997 - Madeleine Albright ilk kadın Amerika Birleşik Devletleri dışişleri bakanı oldu.

2005 - Viktor Yuşçenko Ukrayna devlet başkanlığı görevine başladı.

2006 - Kartal Cumhuriyet Başsavcılığı, Mehmet Ali Ağca hakkında yeni bir müddetname hazırlayarak, 18 Ocak 2010'da tahliye edilmesini kararlaştırdı.

2006 - Sırbistan-Karadağ'da başkent Podgoriça'nın 15 kilometre kuzeydoğusundaki Bioçe köyü yakınında yolcu treninin raydan çıkması sonucu en az 48 kişi öldü, 198 kişi yaralandı.

2006 - Ankara'da İstanbul Yolu üzerinde meydana gelen kaza sonucunda Dışişleri Bakanlığı personeli 8 kişi yaşamını yitirdi.

2007 - Hrant Dink'in cenazesi, İstanbul'da toprağa verildi. Cenaze töreninde açılan Hepimiz Hrant'ız ve Hepimiz Ermeniyiz yazılı pankartlar tartışmalara neden oldu.

2007 - Yapımına 16 yıl önce başlanan ve yaklaşık 1 milyar dolara mal olan Bolu Dağı Tüneli'nin İstanbul'a gidiş yönü, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve İtalya Başbakanı Romano Prodi tarafından açıldı.

2008 - Yunanistan Başbakanı Kostas Karamanlis, Türkiye'ye tarihi ziyarette bulundu. Türkiye'yi 49 yıl aradan sonra ziyaret eden ilk Yunanistan Başbakanı olan Karamanlis, Türk-Yunan ilişkilerinin tamamen uyumlaştırılmasının temel hedef olduğunu söyledi.

2008 - Prof. Dr. Ayşe Işıl Karakaş, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nde (AİHM) Türkiye'nin yeni yargıcı olarak seçildi.

 

Doğumlar

 

1783 - Stendhal (Marie-Henri Beyle), Fransız edebiyatçısı, Kırmızı ve Siyah ve Parma Manastırı adlı romanlarıyla ünlü.

1832 - Édouard Manet, gerçekçilikten izlenimciliğe geçişin öncülerinden Fransız ressam.

1840 - Ernst Abbe, Alman fizikçi ve sanayici (ö. 1905)

1891 - Antonio Gramsci, İtalyan Komünist Partisi'nin kurucusu, İtalya ve dünya komünizmini düşünceleriyle etkilemeyi sürdüren düşünür.

1897 - Subhas Chandra Bose, Hindistanlı siyasetçi.

1898 - Sergei Eisenstein, Rus sinema yönetmeni

1899 - Humphrey Bogart, ABD'li oyuncu

1920 - Gottfried Böhm, Almanya kökenli bir mimar

1943 - Özhan Canaydın, Galatasaray Spor Kulübü eski başkanı, eski basketbolcu, iş adamı

1948 - Anita Pointer, ABD'li şarkıcı

1957 - Caroline, Monako prensesi

1967 - Naim Süleymanoğlu, Türk halterci

1984 - Arjen Robben, Hollandalı futbolcu

1985 - Doutzen Kroes, Hollandalı süper model

 

Ölümler

 

1875 - Charles Kingsley, İngiliz yazar (d. 1819)

1905 - Yedi Sekiz Hasan Paşa, Osmanlı paşası (d. 1831)

1931 - Anna Pavlovna Pavlova, Rus balerin (d. 1881)

1956 - Alexander Korda, Macar asıllı İngiliz yönetmen ve yapımcı

1976 - Paul Robeson, Amerikalı aktör, şarkıcı ve zenci hakları savunucusu

1986 - Nihat Akyunak, (d. Mayıs 1922, Tokat, Zile) ressam.

1989 - Salvador Dali, İspanyol sürrealist ressam

2002 - Peggy Lee, Amerikalı pop şarkıcısı

2005 - Johnny Carson, Amerikalı komedyen, yayıncı

2005 - Atilla Özkırımlı, Edebiyat tarihçisi, yazar

24 Ocak Salı

 

Olaylar

 

41 - Caligula lakabıyla tanınan, zalimliği, despotluğu ve deliliği ile ünlü Roma İmparatoru Gaius Julius Caesar Augustus Germanicus muhafızları tarafından öldürüldü.

1679 - İngiltere Kralı II. Charles parlamentoyu feshetti.

1848 - Kaliforniya'da altın bulundu.

1921 - Ankara-Sivas demiryolunun inşasına ilişkin yasa TBMM'de kabul edildi. Hattın inşası 1930 yılında tamamlandı.

1921 - Çerkez Ethem'in güçleri dağıtıldı.

1924 - Rusya'da St. Petersburg şehrinin adı, devrimci liderin (V.İ. Lenin) anısına Leningrad olarak değiştirildi.

1927 - Eczacılar ve eczaneler hakkında kanun Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi.

1927 - Alfred Hitchcock'un ilk filmi The Pleasure Garden Birleşik Krallık'ta gösterime girdi.

1935 - İlk kutu bira, Krueger Brewing Company tarafından Richmond, Virjinya'da (Amerika Birleşik Devletleri) satışa sunuldu.

1938 - İzmir Telefon Şirketi hükümetçe satın alındı.

1943 - II. Dünya Savaşı: Franklin D. Roosevelt ve Winston Churchill'in katıldığı Casablanca Konferansı sona erdi.

1946 - Birleşmiş Milletler, Uluslararası Atom Enerjisi Komisyonu'nu kurdu.

1946 - Cumhuriyet Halk Partisi Sanat Ödülü'nü 35 Yaş şiiriyle Cahit Sıtkı Tarancı kazandı.

1949 - Behçet Kemal Çağlar Cumhuriyet Halk Partisi'nden ve milletvekilliğinden istifa etti.

1955 - Zonguldak'ta, Ereğli Kömür İşletmelerine bağlı Gelik ocağındaki grizu patlamasında 52 madenci öldü, 19 madenci yaralandı.

1956 - Eskişehir Cezaevi'nde 388 mahkûm ayaklandı.

1959 - İstanbul Küçükyalı'da Neşe Sineması çöktü; 37 kişi öldü, çok sayıda kişi yaralandı.

1961 - Marilyn Monroe ile Arthur Miller boşandılar. Çift beş yıldır evliydi.

1961 - Yassıada duruşmalarında Başsavcı Altay Ömer Egesel, Adnan Menderes'in idamını istedi.

1963 - Çatalca'da kara saplanan trenle ilgili haber yapmak için 23 Ocak'ta gazetelerinden ayrılan Hürriyet gazetesi yazarı Yüksel Kasapbaşı ile foto muhabiri Abidin Behpur ve aracın sürücüsü Yüksel Öztürk'ün donmuş cesetleri, Çatalca yakınlarında bulundu.

1966 - Hindistan havayolları'na ait Boeing 707 tipi bir yolcu uçağı, Bombay-New York seferini yaparken İsviçre'nin Cenova kentine inmeye hazırlandığı sırada, Alp dağlarının Mont Blanc tepelerine çarparak düştü: 117 kişi öldü.

1967 - Üniversite öğrencileri, Türkiye Milli Talebe Federasyonu'na karşı tutumu protesto ettiler. Ankara'da bir miting düzenlediler. Türkiye Milli Talebe Federasyonu 19 Ocak günü polis tarafından mühürlenmiş, 21 Ocak günü de beş yöneticisi tutuklanmıştı.

1972 - Mahir Çayan'a dedesinden kalan mirasa sıkıyönetim mahkemesi tarafından el konuldu.

1972 - İsmet İnönü "Siyasi suçlar için idam olmamalı" dedi ve sıkıyönetimin kaldırılmasını istedi.

1972 - Guam ormanlarında 2. Dünya Savaşı'ndan beri teslim olmamak için saklanan bir Japon askeri bulundu.

1978 - Sovyetler Birliği'ne ait nükleer reaktör taşıyan Cosmos 954 adlı uydu Dünya atmosferine girerken yanarak parçalandı, radyoaktif serpintileri Kanada'nın kuzeybatısına yayıldı. Dağılan parçaların ancak %1'i toplanabildi.

1980 - Başbakan Süleyman Demirel başkanlığındaki hükümetçe alınan ve 24 Ocak Kararları olarak bilinen ekonomik istikrar programı kamuoyuna açıklandı.

1983 - 1. Ordu ve İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı Cumhuriyet gazetesinin basımı, yayımı ve dağıtımını yasakladı. Nadir Nadi ve yazı işleri müdürü Okay Gönensin hakkında dava açıldı.

1984 - Macintosh bilgisayarlar piyasaya sürüldü.

1986 - Voyager 2 uydusu, Uranüs'ün 81.500 km yakınından geçti.

1989 - Seri katil Ted Bundy, 1978'de 12 yaşındaki Kimberley Leach'i kaçırıp öldürmek suçundan, Florida'da elektrikli sandalye ile idam edildi.

1993 - Milliyetçi Çalışma Partisi, adını Milliyetçi Hareket Partisi olarak değiştirdi.

1993 - Gazeteci ve yazar Uğur Mumcu, otomobiline yerleştirilen bombanın patlaması sonucu öldürüldü.

1994 - Türkiye'nin ilk haberleşme uydusu TÜRKSAT-1, fırlatıldıktan 12 dakika 12 saniye sonra okyanusa düştü.

2001 - Diyarbakır Emniyet Müdürü Gaffar Okkan, 4 koruması ve şoförü, uğradıkları silahlı saldırıda öldürüldü.

2006 - Kuveyt Parlamentosu, dokuz gün önce ölen Şeyh Cabir el Ahmed el Sabah'ın yerine geçen Emir Şeyh Saad el Abdullah'ı azletti. Parlamento, oybirliğiyle aldığı karara gerekçe olarak 75 yaşındaki Emir'in sağlık durumunun kötü olmasını gösterdi.

2004 - NASA'nın Opportunity adlı aracı, ikizi Spirit'ten iki hafta sonra Mars yüzeyine indi.

2006 - İran'ın güneybatısındaki Ahvaz kentinde meydana gelen iki patlamada 8 kişi öldü, 40'tan fazla kişi de yaralandı.

2008 - Gaziantep'te, terör örgütü El-Kaide'ye yönelik eş zamanlı on sekiz ayrı operasyonda bir polis şehit oldu, yedi polis ile bir vatandaş yaralandı. Operasyonda, dört kişi ölü ele geçirildi, on dokuz kişi gözaltına alındı.

 

Doğumlar

 

76 - Hadrian, Roma İmparatoru; "Beş İyi İmparator"un üçüncüsü.

1679 - Christian Wolff, Alman filozof (ö. 1754)

1705 - Farinelli, İtalyan kontralto, soprano ve kastrato sanatçısı.(ö. 1782)

1712 - II. Friedrich, Prusya kralı. (ölümü 1786)

1836 - Nikolay Aleksandroviç Dobrolyubov, Radikal Rus eleştirmen.

1862 - Edith Wharton, ABD'li yazar ve moda tasarımcısı.

1886 - Henry King Amerikalı film yönetmeni. (ö. 29 Haziran 1982)

1893 - Viktor Borisoviç Şklovskiy, 1920'lerde Sovyet edebiyatını etkileyen "Biçimcilik" akımının öncülerinden eleştirmen ve yazar

1917 - Ali Yaramancı, Türk asker, mühendis ve bilim adamı; Türkiye'nin ilk jeofizik mühendisi ve ilk jeofizik profesörü

1925 - Maria Tallchief, ABD'li bale sanatçısı

1940 - Fatoş Balkır, ses sanatçısı

1941 - Neil Diamond, ABD'li şarkıcı

1943 - Sharon Tate, ABD'li oyuncu

1946 - Şahin Yenişehirlioğlu, Filozof

1949 - John Belushi, ABD'li oyuncu

1960 - Nastassia Kinski, Alman sinema oyuncusu

1966 - Roman Abramoviç, Yahudi kökenli, Rus işadamı

1983 - Scott Speed, ABD'li yarış pilotu.

1986 - Mischa Barton, ABD'li oyuncu

 

Ölümler

 

41 - Caligula (Gaius Julius Caesar Augustus Germanicus), Roma İmparatoru (d. 12)

661 - Ali bin Ebu Talib, İslam Devleti'nin 656-661 yılları arasındaki dördüncü İslam halifesi. (d.599)

1851 - Gaspare Spontini, İtalyan besteci (d. 1774)

1920 - Amedeo Modigliani, İtalyan ressam ve heykeltraş (d. 1884)

1954 - Ferenc Herczeg, Macar oyun yazarı (d. 1863)

1958 - Cemil Topuzlu, Türkiye'de modern cerrahinin kurucusu İstanbul'un eski belediye başkanı ve tıp fakültesi dekanı, Ord.Prof.Dr.

1962 - Ahmet Hamdi Tanpınar, Yazar ve şair

1965 - Winston Churchill, Eski İngiltere başbakanlarından

1973 - Ali Haydar Yıldız, TKP/ML kurucularından,devrimci

1983 - George Cukor, ABD'li sinema yönetmeni (d. 1899)

1986 - Mehmet Kaplan, Edebiyat tarihçisi, Prof.Dr.

1986 - L. Ron Hubbard, ABD'li yazar (d. 1911)

1986 - Gordon MacRae, ABD'li aktör ve şarkıcı (d. 1921)

1989 - Ted Bundy, ABD'li seri katil (d. 1946)

1993 - Uğur Mumcu, Gazeteci ve yazar (suikast)

2001 - Ali Gaffar Okkan, Diyarbakır emniyet müdürü (suikast)

2002 - Ege Ernart, Türk şair, tiyatro ve sinema oyuncusu, reklamcı (d. 1937)

2003 - Umberto Agnelli, Fiat'ın başkanı

2004 - Leônidas da Silva, Brezilyalı futbolcu (d. 1913)

2006 - Mümtaz Sevinç, Tiyatro ve seslendirme sanatçısı (cinayet)

2006 - Chris Penn, ABD'li aktör (d. 1965)

2007 - İsmail Cem, Eski dışişleri bakanı, politikacı

2010 - Şakir Eczacıbaşı, İşadamı, fotoğraf sanatçısı (d. 1929)

2010 - Erdinç Dinçer, Türk sinema, tiyatro ve dizi oyuncusu

11 Şubat Cumartesi

 

Olaylar

 

1752 - ABD'nin ilk hastanesi Pensilvanya'da açıldı.

1808 - Antrasit ilk defa bir yakıt olarak kullanıldı.

1809 - Robert Fulton, buharlı geminin patentini aldı.

1843 - Giuseppe Verdi'nin I Lombardi adlı operasının ilk gösterimi Milano'da yapıldı.

1867 - Sadrazam Mehmed Emin Âli Paşa beşinci ve son kez sadrazam oldu.

1888 - Sirkeci Garı'nın temeli atıldı.

1895 - Büyük Britanya ve İrlanda Birleşik Krallığı'nda Büyük Britanya adası tarihinin en soğuk gününü yaşadı: –27.2 °C. Bu rekor daha sonra 10 Ocak 1982'de tekrarlandı.

1926 - Siirt milletvekili Mahmut Bey'in (Soydan) kurduğu Milliyet gazetesi yayımlanmaya başladı.

1928 - Kış Olimpiyatları, St. Moritz'de (İsviçre) başladı.

1936 - İstanbul'da kar fırtınası: binalar yıkıldı, 120 kadar tekne battı ve Unkapanı Köprüsü parçalandı.

1939 - Lockheed şirketine ait P-38 tipi bir uçak Kaliforniya'dan New York'a 7 saat 2 dakikada uçtu.

1941 - Ecnebi Musevilerin Türkiye'den transit geçmeleri hakkında kararname yayımlandı; tabiyetlerinde bulundukları devletler tarafından kısıtlama getirilmiş ecnebi Museviler, ancak konsolosluklardan transit vizesi alarak Türkiye topraklarından geçebilecekler.

1945 - İngiltere Başbakanı Sir Winston Churchill, ABD Cumhurbaşkanı Franklin Roosevelt ve Sovyetler Birliği Devlet Başkanı Josef Stalin'in bir araya geldiği, 4 Şubatta başlayan Yalta Konferansı sona erdi. İkinci Dünya Savaşı sonrasında dünya düzeninin esasları belirlendi.

1953 - SSCB, İsrail ile diplomatik ilişkilerini kesti.

1953 - İstanbul Gazeteciler Cemiyeti Gericilikle Savaşım için Ulusal Dayanışma Cephesi kurmayı kararlaştırdı.

1957 - Muhalefet milletvekilleri Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu'nda değişiklik istedi.

1957 - Gazeteci Metin Toker tutuklanarak cezaevine girdi. Metin Toker, Demokrat Parti (DP) İstanbul Milletvekili ve eski Devlet Bakanı Mükerrem Sarol ile Akis dergisi arasındaki davadan hapis cezasına çarptırılmıştı. Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı İsmet İnönü, "Damadımın tutuklanması haberine üzülmedim, bu şerefli bir mahkümiyettir "dedi.

1959 - Kıbrıs Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla ilgili Zürih Antlaşması, Türkiye ile Yunanistan arasında imzalandı.

1961 - 5 parti kuruldu. Adalet Partisi, Memleketçi Serbest Parti, Çalışma Partisi, Türkiye İşçi ve Çiftçi Partisi ve Cumhuriyetçi Mesleki Islahat Partisi.

1961 - Adalet Partisi, Ragıp Gümüşpala'nın başkanlığında kuruldu.

1964 - Tayvan, Fransa ile diplomatik ilişkilerini kesti.

1964 - Limasol'da (Kıbrıs) Rumlarla Türkler arasında çarpışmalar başladı.

1965 - ABD Başkanı Lyndon B. Johnson, hava ve deniz kuvvetlerine, Kuzey Vietnam Halk Cumhuriyeti'ndeki askeri hedeflerin bombalanması emrini verdi.

1965 - Yeni Adana gazetesi Dünya Basın Barış Ödülü'nü kazandı.

1969 - Amerikan 6. Filosu'nu protesto gösterileri sürüyor; 1969'da üniversite öğrencileri Beyazıt Kulesi'ne üzerinde Vedat Demircioğlu'nun resmi bulunan bir bayrak çekti. Vedat Demircioğlu, 6. Filo'nun 1968'deki gelişinde öldürülmüştü.

1971 - ABD, Birleşik Krallık, SSCB, ve diğer ülkeler arasında uluslararası sularda nükleer silahların kullanılmaması konusunda antlaşma imzalandı.

1973 - Vietnam Savaşı: ilk Amerikan esirleri serbest bırakıldı.

1978 - Çin Halk Cumhuriyeti, Aristoteles, Shakespeare ve Charles Dickens'in eserlerine uyguladığı sansürü kaldırdı.

1979 - 15 yıllık sürgün hayatından sonra ülkesine 9 gün önce dönen Ayetullah Humeyni yanlıları İran'da yönetimi ele geçirdi. Şah'ın Başbakanı Bahtiyar istifa etti.

1979 - Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Alparslan Türkeş "Türkiye'de sol terörün karşısında sağ terör bulunduğu iddiası asılsızdır. Tüm anarşi komünist silahlı gerilla teşkilatlarından gelmektedir. Bunun dışında sağcı denilen grupların yaptığı bazı kanunsuz hareketler vardır ki, bunlar yalnızca bir takım baskılar neticesinde karşılaşılan durumlardan olmaktadır. Bu olayları hiçbir sağ teşkilat veya parti metod olarak benimsememektedir. Sağda bir kadro yoktur. Sadece münferit olaylar vardır." dedi.

1981 - İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Mahkemesi, şarkıcı Cem Karaca, Melike Demirağ, Şanar Yurdatapan, Sema Poyraz ve Selda Bağcan hakkında gıyabi tutuklama kararı verdi. Sanatçılar yabancı ülkelerde Türkiye aleyhine propaganda yapmakla suçlanıyorlardı. Selda Bağcan teslim oldu ve serbest bırakıldı.

1988 - Avusturya halkının yüzde 70'i Cumhurbaşkanı Kurt Waldheim'ın istifa etmesini istemedi. Kurt Waldheim Nazi geçmişine ilişkin sorgulanmıştı.

1990 - Mike Tyson ağır sıklet boks şampiyonu unvanını Buster Douglas'a nakavt olarak kaybetti.

1990 - Güney Afrika'da ırkçı rejime karşı savaşan Afrika Ulusal Kongresi'nin lideri Nelson Mandela 27 yıllık hapis hayatının ardından bugün özgürlüğüne kavuştu.

1994 - HBB'de yayımlanan Yüksek Tansiyon adlı programın yapımcısı Erhan Akyıldız ve Ali Tevfik Berber, 2'şer ay hapis cezasına çarptırıldı.Televizyoncular programda halkı askerlikten soğuttukları iddiasıyla yargılanmışlardı.

1998 - Türkiye'de 12 kentte bulunan 78 kumarhane kapatıldı. Kapatma kararı "Turizm Teşvik Yasası'nda Değişiklik Yapılması Hakkındaki Yasa" uyarınca alındı.

2000 - Romanya'da bir altın madeninden sızan siyanür, Macaristan sınırından geçen Tisa nehrinde binlerce canlının ölmesine neden oldu.

2006 - Alman arkeologlar, Şanlıurfa'daki Göbekli Tepe Mabedi'nde, insanlığın en eski haber sistemi olarak tanımladıkları ve günümüzde kullanılan yazının ilkel biçimi olan işaretler buldular.

2007 - ÖDP'nin 5. olağan kongresinde genel başkanlığa Ufuk Uras seçildi.

2008 - Almanya'nın Ludwigshafen kentindeki bir apartmanda çıkan yangında ölen dokuz Türk'ün cenazesi Gaziantep'te toprağa verildi.

2011 - Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek, uzun bir direnmenin ardından istifa ettiğini açıkladı.

 

Doğumlar

 

1839 - J. Willard Gibbs, Amerikalı bilimadamı (ö. 1903)

1847 - Thomas Alva Edison, bilimadamı, mucit, 1093 patent sahibi (ö. 1931)

1881 - Anna Pavlovna Pavlova, Rus balerin (ö. 1931)

1909 - Joseph L. Mankiewicz, Amerikalı yapımcı ve yönetmen (ö. 1993)

1915 - Richard Hamming, Amerikalı matematikçi (ö. 1998)

1920 - I. Faruk, Mısır kralı (ö. 1965)

1936 - Burt Reynolds, Amerikalı sinema oyuncusu

1962 - Sheryl Crow, Amerikalı müzisyen

1964 - Sarah Palin, Amerikalı siyasetçi

1969 - Jennifer Aniston, Amerikalı sinema ve dizi oyuncusu

1977 - Mike Kenji Shinoda, Amerikalı-Japon Linkin Park grubunda back-vocal, gitarist ve pianist, Fort Minor grubunda solist ayrıca yapımcı ve grafik tasarımcısı.

1979 - Mabrouk Zaid, Suudi Arabistanlı futbolcu.

1980 - Mark Bresciano, Avustralyalı futbolcu.

1981 - Kelly Rowland, Amerikalı Destiny's Child grubunun üyesi şarkıcı

1992 - Taylor Lautner, Amerikalı aktör, oyuncu

 

Ölümler

 

641 - Herakleios, Bizans İmparatoru (d. 575)

1650 - René Descartes, Fransız matematikçi, bilimadamı ve filozof (d. 1596)

1948 - Sergei Eisenstein, Sovyet sinema yönetmeni (d. 1898)

1963 - Sylvia Plath, ABD' li şair ve yazar (d. 1932)

1976 - Lee J. Cobb, ABD'li aktör (d. 1911)

1982 - Eleanor Powell, ABD'li aktrist ve dansçı (d. 1912)

1982 - Takashi Shimura, Japon aktör(Yedi Samuray) (d. 1905)

1985 - Henry Hathaway, ABD'li sinema yönetmeni ve aktör (d. 1898)

1986 - Frank Herbert, ABD'li yazar (d. 1920)

2000 - Roger Vadim, Fransız film yönetmeni (d. 1928)

2001 - Nezih Demirkent, eski Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Başkanı.

2002 - Barry Foster, İngiliz aktör (d. 1931)

2006 - Peter Benchley, ABD'li yazar (d. 1940)

12 Şubat Pazar

 

Olaylar

 

1502 - Vasco da Gama, Lizbon'dan Hindistan'a doğru ikinci yolculuğuna çıktı.

1541 - Santiago'nun (Şili) Pedro de Valdivia tarafından kuruluşu.

1870 - Utah bölgesinde kadınlar oy kullanma haklarını elde ettiler.

1879 - New York'un Madison Square Garden kapalı spor salonunda, Kuzey Amerika kıtasındaki ilk yapay buz pateni pisti açıldı.

1912 - 6 yaşındaki Çin imparatoru [[Aisin-Gioro tahttan indirildi.Böylelikle 2bin senelik Çin İmparatorluğu ve 267 yıllık Mançu Hanedanı son bulmuş oldu.

1912 - Çin'de Gregoryen Takvimi kullanımı başladı.

1920 - Kahramanmaraş'ın düşman işgalinden kurtuluşu.

1929 - Stalin tarafından sürgün edilen eski savaş komiseri Troçki, "İlyiç" adlı bir şileple İstanbul'a geldi.

1934 - Avusturya'da iç savaş başladı.

1937 - Atatürk'ün Selanik'te doğduğu ev, Selanik belediyesince sahibinden satın alınarak Atatürk'ün emrine tahsis edildi.

1951 - 17 yaşındaki Süreyya İsfendiyari Bahtiyari, İran şahı Muhammed Rıza Pehlevi ile Tahran'daki Gülistan Sarayı'nda evlendi.

1956 - Karikatürist Turhan Selçuk, Uluslararası "Bordighera Mizah Şenliği"'nde Platin Palmiye Ödülü'nü aldı.

1959 - Kıbrıs konusunda II. Londra Konferansı başladı.

1961 - Yeni Türkiye Partisi, Türkiye İşçi Partisi ve Türkiye Emekçi Partisi kuruldu.

1961 - SSCB, Venüs gezegenine Venera 1 uzay aracını gönderdi.

1971 - Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.'nin (TOFAŞ) Bursa'daki otomobil fabrikası, Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay ve Başbakan Süleyman Demirel'in de katıldığı törenle açıldı. Fabrika, Fiat lisansıyla "Murat 124" tipi otomobillerin üretimine başladı.

1988 - Dr. Ziya Özel'in "zakkumla" kanser tedavisi iddiasının TRT tarafından "haber" olarak verilmesi yankı uyandırdı.

1990 - Super Mario Bros. 3 adlı video oyunu ABD'de piyasaya sürüldü.

1993 - İngiltere'de 10 yaşındaki iki çocuk 2 yaşındaki James Bulger'i kaçırarak öldürdü.

1994 - Kış Olimpiyatları Lillehammer'da (Norveç) başladı.

1994 - Tuzla tren istasyonunda çöp kutusuna teröristlerce yerleştirilen saatli bomba patladı: 5'i yedek subay, biri sivil 6 kişi öldü; aralarında sivillerin de bulunduğu 29 kişi yaralandı.

2001 - NEAR Shoemaker adlı uzay aracı, 433 Eros adı verilen asteroidin yüzeyine indi.

2002 - İran havayollarına ait Tupolev Tu-154 tipi bir yolcu uçağı inişe geçtiği sırada Hürremabad'da (İran) düştü: 119 kişi öldü.

2002 - Yugoslavya'nın eski devlet başkanı Slobodan Milošević'in yargılanmasına, BM savaş suçları mahkemesinde başlandı. Milošević bu süreç sona ermeden öldü.

2010 - Vancouver'da Kış Olimpiyatları 2010 başladı.

 

Doğumlar

 

1809 - Abraham Lincoln, ABD'li siyasetçi, devlet başkanı, hukukçu. (ö. 15 Nisan 1865)

1809 - Charles Robert Darwin, İngiliz doğabilimci (ö. 1882)

1881 - Anna Pavlovna Pavlova, Rus balerin (ö. 1931)

1915 - Lorne Greene, ABD'li sinema oyuncusu (ö. 1987)

1933 - Constantin Costa-Gavras, Yunan sinema yönetmeni

1942 - Ehud Barak, İsrail başbakanı

1946 - Ajda Pekkan, Türk şarkıcı, sinema oyuncusu

1950 - Nabil Shaban, İngiliz oyuncu

1955 - Arsenio Hall, ABD'li tv program yapımcısı

1968 - Josh Brolin, ABD'li film ve televizyon oyuncusu

1969 - Darren Aronofsky, ABD'li film yönetmeni ve senarist.

1975 - Regla Torres, Kübalı voleybolcu

1976 - Silvia Saint, Çek kadın pornografi oyuncusu

1980 - Christina Ricci, ABD'li oyuncu

 

Ölümler

 

 

1554 - Jane Grey, İngiltere Kraliçesi (d. 1536)

1804 - Emmanuel Kant, Alman düşünür (d. 1724)

1856 - Giuseppe Donizetti, ilk Türk bandosunu kuran İtalyan müzisyen (d. 1788)

1894 - Hans von Bülow, Alman piyanist ve besteci (d. 1830)

1934 - Cenap Şahabettin, Türk şair (d. 1870)

1939 - Søren Sørensen, Danimarkalı biyokimyacı (d. 1868)

1942 - Grant Wood, ABD'li ressam (d.1891)

1949 - Hasan el-Benna, Müslüman Kardeşler hareketinin kurucusu (d. 1906)

1954 - Dziga Vertov, Rus film yönetmeni, sinema kuramcısı (d. 1896)

1969 - Vahi Öz, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı, Türk sinemasının "Horoz Nuri"si (d. 1911)

1976 - Sal Mineo, ABD'li aktör (d. 1939)

1979 - Jean Renoir, Fransız sinema yönetmeni (d. 1894)

1984 - Julio Cortázar, Arjantinli yazar (d. 1914)

1989 - Thomas Bernhard, Avusturyalı yazar (d. 1931)

1997 - Rakım Çalapala, Türk gazeteci, yazar (d. 1909)

2000 - Charles Schulz, ABD'li karikatürist, çizgi roman çizeri (Snoopy) (d. 1922)

2005 - Teoman Alpay, Türk bestekâr (d. 1932)

13 Şubat Pazartesi

 

Olaylar

 

1763 - İngiltere, Fransa, ve İspanya arasında Paris antlaşması imzalandı: Yedi Yıl Savaşları sona erdi.

1840 - I. Victoria ile Prens Albert St. James Sarayı şapelinde evlendiler.

1863 - Alanson Crane yangın söndürücüsünün patentini aldı.

1909 - II. Abdülhamid tahttan indirildi.

1931 - Yeni Delhi, Hindistan'ın başkenti oldu.

1933 - Madison Square Garden'daki (New York City) boks maçında Primo Carnera, Ernie Schaaf'ı 13. roundda nakavt etti, Schaaf öldü.

1947 - İtalya, Macaristan, Bulgaristan, Romanya ve Finlandiya Paris Barış Antlaşması'nı imzaladılar.

1947 - Amerika Birleşik Devletleri özel bankaları Türkiye'ye kredi vermeyi reddetti.

1950 - Komünistlik suçlamasıyla yargılanan üniversite öğretim üyelerinin dâvâsı sona erdi: Behice Boran ve Niyâzi Berkes, 3'er ay hapis cezası aldı. Pertev Naili Boratav beraat etti.

1953 - Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesind], Adnan Çoker ve Lütfü Günay'ın Sevgi Öncesi adını taşıyan ilk soyut resim sergisi açıldı.

1954 - Kapatılan Millet Partisi'nin yöneticileri Cumhuriyetçi Millet Partisi'ni kurdu, genel başkanlığına Ahmet Tahtakılıç seçildi.

1956 - Ceyhan Nehri taştı. Çukurova'da 50 bin hektar arazi sular altında kaldı.

1958 - İstanbul Valisi Mümtaz Tarhan gece kulüplerinde striptiz yapılmasını yasakladı.

1962 - Doğu - Batı arasında casus değiş tokuşu yapıldı; Sovyetler Birliği'nde hapis cezası alan Amerikalı pilot Gary Powers ülkesine verildi.

1962 - SSCB semalarında düşürülen ABD casus uçağı U-2'nin pilotu Francis Gary Powers, Rus casus Rudolf Abel ile takas edildi.

1969 - ABD 6. Filosuna bağlı gemiler İstanbul'a geldi. Üniversite öğrencileri protesto düzenledi.

1971 - Mehmet Ali Aybar ihraç talebiyle Türkiye İşçi Partisi (TİP) Haysiyet Divanı'na sevk edildi.

1979 - Hacettepe Tıp Fakültesi Hastahanesi'nde Türkiye'de ilk kez bir buçuk aylık bir bebeğe açık kalp ameliyatı yapıldı.

1980 - 8 Şubat günü Çiğli İplik Fabrikası'nda 1500 işçi kapıları kapatarak barikat kurmuştu. 10 Şubat'ta polis işçilere müdahale etti; 15 kişi yaralandı, 500 kişi gözaltına alındı.

1981 - Genelkurmay Sıkıyönetim Askeri Hizmetler Koordinasyon Başkanlığı 5 sanatçıya "teslim ol" çağrısı yaptı. "Teslim ol" çağrısı yapılan sanatçılar Cem Karaca, Melike Demirağ, Şanar Yurdatapan, Sema Poyraz ve Selda Bağcan’dı.

1981 - Kapatılan Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Alparslan Türkeş, savcılıkta ifade verdi. Adam öldürmeyi azmettirdiği iddia edilen Alparslan Türkeş, kapatılan Milliyetçi Hareket Partisi teşkilatının her türlü şiddet hareketine ve adam öldürmeye karşı olduğunu söyledi.

1987 - Yazar Aziz Nesin, Cumhurbaşkanı Kenan Evren aleyhine açtığı tazminat davası mahkemece reddedildi. Red gerekçesi olarak, cumhurbaşkanlarının "vatan hainliği" dışındaki suçlardan yargılanamayacağı gösterildi.

1992 - Boksör Mike Tyson, Amerika zenci güzeli Desiree Washington'a tecavüz suçundan mahkûm oldu.

1993 - "Yorgun Savaşçı" filmi Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu'nda (TRT) yayına girdi. Film devlet televizyonu tarafından çekilmiş, ancak siyasi ve askeri otorite tarafından imhasına karar verilmiş ve 1983 yılında yakılmıştı. Kültür Bakanı Fikri Sağlar filmin yakılmaktan kurtulan tek nüshasını buldurttu ve yayına soktu.

1995 - Et ve Balık Kurumu’nun 2 Şubat 1995'te, gerçek değerinin onda birine, Hak-İş Sendikası'na satılması ortalığı karıştırdı. Hak-İş Sendikası Refah Partisi'ne yakınlığıyla biliniyordu. Bunun üzerine satış incelemeye alındı. Başbakanlık, satış kararını 10 Şubat 1995'de iptal etti.

1996 - IBM'in süper bilgisayarı Deep Blue, Garry Kasparov'u yenmeyi başardı.

1998 - Fransa'da sinema dalında düzenlenen Sadoul Ödülü'nü, yönetmenliğini Zeki Demirkubuz'un yaptığı "Masumiyet" adlı film kazandı.

2006 - Kış Olimpiyatları, Turin'de (İtalya) başladı.

2006 - Milliyet gazetesi yazarı Abdi İpekçi'yi öldürmek ve iki ayrı gasp olayı nedeniyle daha önce 36 yıl hapis cezasına çarptırılan Mehmet Ali Ağca, aynı davada yeni Türk Ceza Kanunu'ndan yeniden yargılandı. Kadıköy 1. Ağır Ceza Mahkemesi, lehte hükümleri gözönüne alarak, Ağca'yı 21 yıl 8 ay hapse mahkûm etti.

 

Doğumlar

 

1898 - Bertolt Brecht, Alman oyun yazarı.

1944 - Refik Durbaş, şair

1963 - Candan Erçetin, Türk Pop Sanatçısı, Yorumcu, Söz ve Beste Yazarı,müzik öğretmeni

1962 - Clifford Lee Burton, ABD'li Metallica'nın eski bass gitaristi

1991 - Emma Roberts, ABD'li sinema ve dizi oyuncusu

 

Ölümler

 

1755 - Montesquieu, Fransız yazar (d. 1689)

1837 - Aleksandr Puşkin, Rus şairi ve yazar (d. 1799)

1923 - Wilhelm Conrad Röntgen, Nobel Fizik Ödülü sahibi Alman fizikçi

1918 - II. Abdülhamid, Osmanlı padişahı (d. 1842)

1932 - Edgar Wallace, İngiliz romancı ve senarist (d. 1875)

1947 - Muhsin Sabahattin Ezgi, besteci ve gazeteci.

1948 - Sergei Eisenstein, Rus sinema yönetmeni

1973 - Nevzat Pesen, Türk sinema yönetmeni (d. 1924)

1998 - Halldor Laxness, İzlanda'lı Nobel ödüllü yazar.

2005 - Fahrettin Kırzıoğlu, Türkolog Prof. Dr.

2005 - Arthur Miller, ABD'li oyun yazarı (d. 1915)

2008 - Roy Scheider, ABD'li oyuncu (d. 1932)