Reuters Analiz: Türkiye için Biden başkanlığı daha sert ABD duruşu, ancak bağları onarma şansı anlamına gelecek

[™ Admin]

Reuters Analiz: Türkiye için Biden başkanlığı daha sert ABD duruşu, ancak bağları onarma şansı anlamına gelecek

WASHINGTON (Reuters) - Türkiye'nin Temmuz 2019'da Rus füze savunma sistemlerini teslim almasından günler sonra, Trump yönetimindeki üst düzey güvenlik yetkilileri, Washington'un NATO müttefikine yaptırım uygulama tehdidini yerine getirmesi gerektiği konusunda tam bir fikir birliğine vardı.

ABD Dışişleri Bakanlığı tavsiyelerini Milli Güvenlik Konseyi'ne göndererek Türk şahıs ve kurumlarına acil yaptırımlar çağrısında bulundu ve Başkan Donald Trump'ın onaylamasıyla önlemler uygulamaya konulacaktı.

Trump'ın karar alma mekanizmasına aşina olan iki kaynak, en yakın danışmanlarıyla aynı fikirde olmadan asla yapmadığını söyledi. Bugüne kadar, Washington'un NATO savunmasını tehlikeye attığını söylediği Rus S-400 füzelerini satın aldığı için Ankara'ya yaptırım uygulamayı reddetti.

Trump'ın politika oyun kitabında danışmanları reddetmek yaygın olsa da, Türkiye'ye hafifçe yaklaşma içgüdüsü, Ankara ile Washington arasındaki ciddi şekilde kopmuş bağların tamamen çökmesini engelledi.

NATO müttefikleri arasındaki on yıllardır süren ortaklık, Suriye politikası, Ankara'nın Moskova ile yakın bağları, Doğu Akdeniz'deki deniz emelleri, ABD'nin devlete ait bir Türk bankasına yönelik suçlamaları ve erozyonla ilgili anlaşmazlıklar nedeniyle son beş yılda eşi benzeri görülmemiş bir kargaşa yaşadı. Türkiye'de hak ve özgürlükler.

Kamuoyu yoklamalarının önerdiği gibi, Cumhuriyetçi Trump'ın Demokrat rakibi Joe Biden Salı günkü seçimi kazanırsa, Türkiye Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Washington'daki en değerli müttefikini kaybedecek ve Ankara'yı son derece düşmanca bir ABD Kongresi'nin gazabına ve bazı ABD kurumlarının Türkiye'ye şüpheyle yaklaşmasına karşı savunmasız bırakacak.

Geçtiğimiz Aralık ayında Erdoğan'ı 'otokrat' olarak nitelendiren Biden'in, özellikle insan haklarını ve demokratik normları zayıflatması nedeniyle Türkiye'ye karşı daha sert olması bekleniyor ve geçtiğimiz hafta Erdoğan'ın testleri onaylaması sonrasında Ankara'nın Rus S-400'leri satın almasına yaptırım uygulayabilir. https://www.reuters.com/article/idUSKBN2781HC devam ediyordu.

Yine de, Biden'in Rusya ve İran'a karşı koyma ve çok taraflı ittifaklara yeniden yatırım yapma önceliğinin Ankara'nın işine yarayabileceğini söyledi.

Max Hoffman, "Biden, pek çoğunun varsaydığı gibi, refleks olarak cezalandırıcı bir yaklaşıma geçme olasılığı düşük, ancak ABD hükümet bürokrasisinin profesyonel safları ile Trump döneminde genişleyen Beyaz Saray arasındaki boşluğu muhtemelen kapatacaktır" dedi. Center for American Progress'de müdür yardımcısı.

"Bu, Erdoğan'ın Beyaz Saray'a tek bir çağrı ile ABD politikasını alt üst edemeyeceği anlamına geliyor" dedi.

Trump, Erdoğan'ı ve onun mücadeleci iktidar tarzını açıkça övdü ve onu "dost" ve "cehennem bir lider" olarak nitelendirdi. Washington, giderek otoriterleşen Erdoğan karşısında büyük ölçüde sessiz kaldı.

Harvard Kennedy School'un Belfer Center araştırma direktörü Torrey Taussig, Türkiye'nin demokratik olduğuna dikkat çekerken, "ABD'nin çıkarlarına ters düşen Türk hükümetine karşı (Biden yönetiminden) daha güçlü bir geri itme göreceğinizi söylemenin adil olduğunu düşünüyorum." Dedi. Geriye kayma muhtemelen daha öncelikli bir endişe olacaktır.

Biden kampanya yetkilileri bu hikaye için yorum yapmayı reddetti.

KONGRESİ 'SABIRSIZLIK'

Biden'in ilk dış politika hamlelerinden biri, Washington'un ittifaklara olan bağlılığını yeniden sağlamak olacaktı, her şeyden önce, 70 yaşındaki örgütün alaka düzeyini sorgularken Trump döneminde bütünlüğü bozulan NATO'ya.

Analistler, transatlantik ittifakını onarmak için Biden'ın Türkiye ile çalışması ya da en azından denemesi gerektiğini söylediler.

Washington Yakın Doğu Politika Enstitüsü'nde kıdemli araştırmacı Soner Çağaptay, "Biden'in Erdoğan'a ulaşmasını bekliyorum çünkü öncelik NATO'yu yeniden canlandırmak olacak ve bunu Türkiye olmadan yapamayacağınızı biliyorsunuz." Dedi.

Ancak bu çaba, ABD Kongresi'nin Amerika'nın Düşmanlarına Yaptırım Yoluyla Karşı Mücadele Yasası'nı (CAATSA) empoze etmesi yönündeki artan baskıyla çatışacak, ABD Senatosu'nda 98-2'yi geçen, Rusya, İran ve Kuzey Kore'nin saldırganlığını cezalandırmak ve diğerlerini onlarla işbirliği yapmak.

Demokrat Senatör Chris Van Hollen bir röportajda "Kongre şimdiden sabrı tükendi" dedi. "Kongrede, hangi idare olursa olsun, CAATSA yaptırımlarını uygulamaya koymak için iki partili bir destek bulacağınızı düşünüyorum."

Washington'un, Ankara'nın Rusya'nın füze satın almasına şimdiye kadar verdiği ceza, Türkiye'yi F-35 savaş uçağı programından kovuyor. Ancak Türk firmaları hala jetlerin parçalarını üretiyor.

Eurasia Group direktörü Emre Peker, yakın tarihli bir araştırma notunda, "kaza riskinin" yüksek kaldığını ve zamanla arttığını yazdı. Ankara ve Washington'un bağları yeniden kurmak ve iyi niyet inşa etmek için altı ila dokuz aylık bir penceresi var.

"Türkiye'yi cezalandırma seçenekleri göz önüne alındığında ve Ankara'nın S-400'lerinden vazgeçmesi dışında, Biden muhtemelen 2021 sonuna doğru CAATSA kapsamında daha az zahmetli tedbirler uygulamaya başlayacak ve Türkiye rotasını tersine çevirmedikçe daha şiddetli eylem tehdidinde bulunacaktır. CAATSA Türkiye için felaket olabilir, "Peker yazdı.

Türkiye'nin kuşatılmış lirası, özellikle ABD yaptırımlarına karşı savunmasız.

Şimdilik Ankara geri döneceğine dair bir işaret vermiyor.

Erdoğan Cuma günü yaptığı açıklamada, testler "yapıldı ve yapılıyor" diyerek Amerika'ya bir meydan okuma gibi görünen bir şeyi ekledi: "Yaptırımlarınız ne olursa olsun, geri çekilmeyin.

Kaynak: REUTERS