Akıllı İnsanlar Neden Aptalca Şeyler Yaparlar?

[™ Admin]

Akıllı İnsanlar Neden Aptalca Şeyler Yaparlar?

Zeka, eleştirel düşünme ile aynı şey değildir ve fark önemlidir.

Muhtemelen zeki ama şaşırtıcı derecede aptalca şeyler yapan birini tanıyoruz. Ailem, ben (profesör) gerçekten aptalca hatalar yaptığım zamanları göstermekten hoşlanıyor. Akıllı ya da akıllı olmak ne anlama geliyor? Terimin günlük kullanımımız, bilgili ve akıllıca kararlar veren birini tanımlamak içindir, ancak bu tanım, zekanın geleneksel olarak nasıl ölçüldüğü ile çelişmektedir. En yaygın olarak bilinen zeka ölçüsü, daha yaygın olarak IQ testi olarak bilinen, görsel-uzamsal bulmacalar, matematik problemleri, örüntü tanıma, kelime soruları ve görsel aramaları içeren zeka bölümüdür.

Akıllı olmanın avantajları yadsınamaz. Akıllı insanların daha iyi notlar alma ve okulda daha ileri gitme olasılığı daha yüksektir. İş yerinde başarılı olmaları daha olasıdır. Ve ergen olarak sorun yaşamaları (örneğin suç işlemek) daha az olasıdır. Zekanın tüm avantajları göz önüne alındığında, bunun refah gibi diğer yaşam sonuçlarını tahmin etmediğini öğrenmek sizi şaşırtabilir. Okulda ya da işte iyi bir şekilde çalışmanın daha fazla yaşam doyumuna yol açabileceğini hayal edebilirsiniz, ancak birkaç büyük ölçekli çalışma IQ'nun yaşam doyumunu ya da uzun ömürlülüğü etkilediğine dair kanıt bulamadı. Waterloo Üniversitesi psikoloğu Igor Grossmann ve meslektaşları, çoğu istihbarat testinin gerçek dünyadaki karar verme sürecini ve başkalarıyla iyi etkileşim kurma yeteneğimizi yakalayamadığını savunuyorlar. Başka bir deyişle, belki de “akıllı” insanlar neden “aptal” şeyler yaparlar.

Eleştirel düşünme yeteneği ise sağlıklı yaşam ve uzun ömürlülük ile ilişkilendirilmiştir. Genellikle zeka ile karıştırılsa da eleştirel düşünme zeka değildir. Eleştirel düşünme, hedefe yönelik bir şekilde rasyonel bir şekilde düşünmemize olanak tanıyan bilişsel becerilerin bir koleksiyonudur ve bu becerileri uygun olduğunda kullanma eğilimindedir. Eleştirel düşünürler sevimli şüphecilerdir. İnançlarını desteklemek için kanıt gerektiren ve onları ikna etmek için yanlış girişimleri tanıyan esnek düşünürlerdir. Eleştirel düşünme, her türlü bilişsel önyargıların üstesinden gelmek anlamına gelir (örneğin, önyargı yanlılığı veya onay yanlılığı).

Eleştirel düşünme çok çeşitli yaşam olaylarını öngörür. ABD'de ve yurtdışında yürütülen bir dizi çalışmada meslektaşlarım ve ben eleştirel düşünürlerin hayatta daha az kötü şeyler yaşadıklarını bulduk. İnsanlardan yaşam olaylarının bir envanterini doldurmalarını ve eleştirel bir düşünme değerlendirmesi yapmasını istedik (Halpern Eleştirel Düşünme Değerlendirmesi). Eleştirel düşünme değerlendirmesi sözel akıl yürütme, argüman analizi, hipotez testi, olasılık ve belirsizlik, karar verme ve problem çözme gibi eleştirel düşünme becerilerinin beş bileşenini ölçer.

Olumsuz yaşam olaylarının envanteri, akademik (örneğin, “Bir sınavı unuttum”), sağlık (“Prezervatif kullanmadığım için cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyona yakalandım”), yasal (“Ben etkisi altında sürdüğü için tutuklandı ”), kişilerarası (“ bir yıldan uzun süredir birlikte olduğum romantik eşimi aldattım ”), finansal (“ 5.000 doların üzerinde kredi kartı borcum var ”) vb. . Tekrar tekrar, eleştirel düşünürlerin daha az olumsuz yaşam olayı yaşadıklarını tespit ettik. Bu önemli bir bulgu çünkü eleştirel düşünmenin öğretilebileceği ve geliştirilebileceğine dair çok sayıda kanıt var.

Eleştirel düşünür olmak ya da zeki olmak daha mı iyi? Son araştırmam, daha az olumsuz yaşam olayıyla ilişkili olduğunu görmek için eleştirel düşünme ve zekayı birbirine karşı çekti. İstihbarat veya eleştirel düşünme konusunda güçlü olan insanlar daha az olumsuz olay yaşadı, ancak eleştirel düşünürler daha iyisini yaptı.

Zeka ve zekayı geliştirme, çok dikkat çeken önemli konulardır. Eleştirel düşünmenin bu ilgiden biraz daha fazlasını alma zamanı. Keith E. Stanovich, 2009 yılında Zeka Testlerinin Neyi Kaçırdığı ile ilgili bir kitap yazdı Akıl yürütme ve rasyonellik, bir kişinin uzamsal beceri ve matematik becerisinden ziyade akıllı olduğunu söylediğimizde kastettiğimiz şeye daha çok benziyor. Ayrıca, zekayı geliştirmek zordur. Zeka, büyük ölçüde genetik tarafından belirlenir. Eleştirel düşünme, eğitim ile gelişebilir ve faydaların zamanla devam ettiği gösterilmiştir. Herkes eleştirel düşünme becerilerini geliştirebilir. Bunu yapmak, kesin olarak söyleyebiliriz, akıllıca bir şeydir

Kaynak: H.A.Butler