Direk ve Direkt kelimelerinin kullanımı

[Φ gloria]

Direk ve Direkt Kelimelerinin Kullanımı

 

Direk ve direkt kelimeleri sesçe birbirine çok benzeyen iki kelimedir. Türkçede sıklıkla direkt kelimesi yerine de direk kelimesi kullanılır.  Oysa ki direk ve direkt kelimeleri anlam olarak birbirinden farklı iki kelimedir. Eş anlamlı değildir ve birbirinin yerine kullanılmamalıdır.

 

Direkt Fransızca kökenli bir kelimedir (direct)

1. zarf Doğrudan, doğrudan doğruya
"Sınıfını direkt geçen öğrenci."
 2. zarf Doğru olarak, hiçbir yerde durmadan, duraksız, doğruca
"Bu otobüs direkt İstanbul'a gider."
 3. sıfat Aracısız
"İki devlet arasında direkt ilişki yok."
 

 

direk -ği
isim  

1. isim Ağaçtan veya demirden yapılan uzun ve kalın destek
"Kayıkçı yelkeni açmak için ilkin direği yerine oturtmalıdır." - S. Birsel

2.  Sütun

3.  Değerli, saygın, önde gelen kimse
"Evin direği babamdır."

[∞ evrensel-insan]

Iste yine ayni sorun, kok uzerine kjurulu turkcemizin koku olmadiginda kelimeyi direk yabanci dilden almasi ve bunun asli turkce kokenli bir kelime ile celismesi ya da kargasasi.

 

Aslinda direktin daha iyi algilanmasi icin dilbilgisi olarak indirekti de aciklarsak,  daha bir yerinde olur.

Burada direkt ve indirektin turkce karsiliklari da vardir. Dilbilgisindeki bu kullasnim yapisina "etken ve edilgen catisi" denir.

 

Bu konuda kitlesel olarak en cok bilinen ve kullanilasn cumleyi ornek verecegim.

 

Direkt/etken kullanim. "Kedi eti yedi." burada kedi eti yiyen ozne olarak etken ve duz bir anlamdadir.

 

Indirekt/edilgen kullanim- "Et kedi tarafindan yendi." Burada ise ozne olan kedi eylemi uygulayan olarak indirekt ve dolayli yani etken olarak yer almaktadir. Sonucta "etin yenmesi ve yiyenin de kedi olmasi" her iki catida da anlam olarak aynidir. Sadece eylemi yapan (kedi) ve uzerine eylem yapilan (et) hem direkt/duz hem de indirekt/dolayli aciklanmistir. Ozne olan kedi de eylemde etkin iken edilgen olarak yer almistir. 

 

Bunu daha iyi anlamak ve algilamak adina isteyen baska bir cumle ozne ve eylem secebilir.

[Φ Canraşit]

Iste yine ayni sorun, kok uzerine kjurulu turkcemizin koku olmadiginda kelimeyi direk yabanci dilden almasi ve bunun asli turkce kokenli bir kelime ile celismesi ya da kargasasi.

Kelimenin Türkçesi kökü var ve kendisi " Doğrudan " kelimesi olduğu için kelimenin " DOĞRUDAN " yabancı dilden alınması gereksizmiş.

 

[∞ evrensel-insan]

Kelimenin Türkçesi kökü var ve kendisi " Doğrudan " kelimesi olduğu için kelimenin " DOĞRUDAN " yabancı dilden alınması gereksizmiş.

 

Evet indirekt te "dolayli" oluyor.

[Φ Canraşit]

Evet indirekt te "dolayli" oluyor.

 

[Misafir direkt]

Direkt