Çocuklarda şaşılık problemi

[Φ wherthus]

Çocuklarda şaşılık problemi

 

Estetik bir kusur olarak algılanan şaşılığın yarattığı en büyük sorun zamanla göz tembelliğine yol açması. Acıbadem Göz Sağlığı Merkezi Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Esra Üçbaşaran “Erken tanı konulmadığında kalıcı olabilen göz tembelliğinden şüphelenildiği anda çocuğun belirli bir yaşa gelmesi beklenmeden bir göz doktoruna götürülmesi gerekiyor!” diyor.

 

Normal şartlarda her iki göz daima aynı anda aynı objeyi görüyor. Göz kaymasında ise bir göz düz bakarken diğeri içe, dışa, yukarı ya da aşağı doğru kayıyor. Genellikle tek gözde oluşan bu sorun, bazen her iki gözü de etkileyebiliyor. Bunun sonucunda çocukta; göz yorgunluğu, baş ağrısı, çift görme, görme bulanıklığı ve okuma zorluğu gibi yakınmalar görülüyor. Göz kaymasının en büyük özelliği tedavi dilmezse göz tembelliğine yol açması. Acıbadem Göz Sağlığı Merkezi’nden Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Esra Üçbaşaran, erken tanı konulmadığı takdirde göz tembelliğinin kalıcı hale dönüştüğüne dikkat çekerek, “Bu sorun da görme yeteneğini yitirmeye başlayan çocuğun okul performansının düşmesine yol açtığı gibi ileride bazı meslekleri seçmesine engel teşkil edebiliyor” uyarısında bulunuyor.

 

Yalancı şaşılık sizi korkutmasın

 

Kimi bebeklerin gözleri genellikle sanki paralel bakmıyormuş gibi durabiliyor. Bunun nedeni, bebeklerin burun kökünün geniş olması. Bir başka sebebi ise gözlerde epikantus denilen burun kısmında bir cilt katmanının bulunması. İşte bu nedenlerden dolayı bebeğin gözlerinde şaşılık varmış gibi bir görünüm oluşabiliyor. Çocuk büyümeye başladığında ise paralelinde burun büyüyor, deri kıvrımları geriliyor ve yüz normal bir görünüm kazanıyor. Bunun sonucunda yalancı şaşılık durumu da kendiliğinden kayboluyor. Ancak bazı çocuklarda göz kayması gelişme çağında da devam ediyor. Dolayısıyla göz kaymasının gerçek olup olmadığını ancak bir göz doktoru ayırt edebileceği için bebeğin mutlaka bir göz muayenesinden geçmesi gerekiyor.

 

Genellikle 3 – 4 yaşında ortaya çıkıyor

 

Göz kayması genellikle doğuştan oluyor. Ancak büyüme çağında da ortaya çıkıyor. Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Esra Üçbaşaran, doğuştan gelişen göz kaymasının altında çok çeşitli faktörlerin yattığına dikkat çekiyor. Bakın neler diyor: “Her gözün hareketini kontrol eden 6 kas mevcut. Bu kaslar gözü sağa, sola, yukarı ve aşağı doğru hareket ettiriyor. Gözlerin paralel kalıp belli bir noktaya odaklanabilmeleri için de kasların koordinasyon içinde çalışmaları gerekiyor. Kasların birinin ya da birkaçının işlevini yerine getirememesi durumunda ise bu denge bozuluyor ve göz kayması oluşuyor. Ayrıca doğuştan katarakt vakalarında göz gitgide görme fonksiyonunu yitiriyor. Bunun sonucunda da görmeyen göz arayış içine girerek içe ya da dışa doğru kaymaya başlıyor.” Göz kayması aslında genellikle büyüme çağında, yani 3-4 yaşlarında ortaya çıkıyor. Gelişme çağındaki çocuklarda görülen göz kaymalarının altında ise genellikle miyop ve hipermetrop sorunu yatıyor. Yüksek hipermetropide içe, yüksek miyopide ise dışa doğru kayma gelişiyor. Aileden kalıtsal geçiş, kafa travması ve ateşli hastalıklar da göz kaymasına yol açan diğer faktörleri oluşturuyor.

 

Göz tembelliğine çözümler

 

Peki göz tembelliği sorununda nasıl bir yöntem izleniyor? Op. Dr. Esra Üçbaşaran soruyu şöyle yanıtlıyor: “Sağlıklı gören göz bir bandajla kapatılarak tembel gözdeki görmenin güçlenmesi sağlanıyor. Göz tembelliğinde aynı zamanda gözlük ve egzersizlerden de yararlanılıyor.”Göz tembelliği ile ve çocuk tarafından fark edilmeyebilir. Çünkü tek göz görüyordur. Ancak gözleri tek tek kapatarak muayenede ortaya çıkar. Tedaviye erken başlanması göz tembelliğinin önlenmesi ve üç boyutlu görmenin sağlanması açısından büyük önem taşıyor. Bu nedenle şaşılık şüphesi olan her çocuğun belirli bir yaşa gelmesi beklenmeden göz hekimine götürülmesi gerekiyor. Op. Dr. Esra Üçbaşaran, hiçbir sorun olmasa bile her çocuğun gözlerinin doğar doğmaz ve 3 yaşındayken mutlaka bir göz doktoru tarafından muayene edilmesi gerektiğine dikkat çekiyor. Soruna erken tanı konulduğunda görme kaybına yönelik tedavi uygulanıyor ve bu sayede gözde kayma oluşmuyor. Okul çağından itibaren de bu muayenelerin 18 yaşına kadar belli periyotlarda devam etmesi öneriliyor. Özellikle ailede göz tembelliği sorunu yaşayanlar ya da gözlük kullananlar varsa, bu rutin muayeneler çocuğun göz sağlığı açısından çok daha önem kazanıyor. Günümüzde göz kaymasına yönelik tedavi yöntemi altta yatan nedene göre değişiyor. Örneğin miyopi sorunlarında gözlük tedavisi uygulandığında göz paralel duruma geliyor. Peki ya çocuk gözlüğünü çıkardıktan sonra kayma devam ediyorsa? Op. Dr. Esra Üçbaşaran sorumuzu yanıtlanıyor: “Gözlük taktığında çocuğun gözü tekrar paralel duruma geliyorsa, cerrahi yönteme başvurmak gerekmiyor. Çocuğa gözlük takma alışkanlığının kazandırılması gerekiyor. Gözlüğe rağmen göz içe ya da dışarı doğru kayma devam ediyorsa çocuk bir süre takibe alınıyor. Bu süreçte sorun devam ederse, gözlük tedavisinin yanı sıra cerrahi yöntemden de yararlanmak gerekiyor