Bülent Tarcan (1914-1991)

[Φ Legendary]

 

Bülent Tarcan (1914-1991)

 

Türk Beşleri nden sonra, bestecilik alanında dalgalar halinde gelen yeni kuşakların sürdürdüğü gelişimde Bülent Tarcan ın önemli bir rolü vardır. O, Beşler ile sonraki kuşaklara uzanan bir köprü işlevini bilinçle yerine getiren gerçek bir Türk aydınıdır. Verimini bir beyin cerrahı olarak hem tıp alanında, hem bestecilikte gerçekleştirmiştir.

 

Askeri doktor olan babasının Anadolu da çeşitli kentlerde görev almasından dolayı, Tarcan ın çocukluğu yurt renkleriyle bezeli bir ortamda geçmiştir.

 

Müzik yeteneğini çocukluğunda belli eden Tarcan, 9 yaşında Karl Berger den dersler alarak keman çalmaya başlamıştır. Bu eğitimin getirdiği asıl önemli nokta, 1932 yılında, onun İstanbul Belediye Konservatuarı nın kompozisyon bölümüne girerek, Cemal Reşit Rey in öğrencisi olmasıdır. Birkaç yıl sonra Adnan Saygun la tanışan genç bestecimiz, onun müzikal kavrayışından da etkilenmiştir. 1939 yılında Tıp Fakültesini bitiren Tarcan, 1950 yılında Londra Hastanesi nde beyin cerrahisi alanında uzmanlık öğrenimini tamamlamış, 1960 yılında profesör olmuştur. Ancak tıp bilimindeki kariyerini, müzik çalışmalarıyla birlikte sürdürmüştür. Bu dönemde besteciliğin yanı sıra, 1939 dan 1953 yılına dek Kadıköy Halkevi nde orkestra şefliği yapmış, kemancı ve viyolacı olarak İstanbul da Konservatuar Orkestrası ile, Radyo Senfoni Orkestrası nda görev almıştır.1954 yılında Yapı Kredi Bankası nın açtığı kompozisyon yarışmasında Arthur Honegger in kararıyla birincilik ödülünü almış, yazdığı bu Bale Suiti nin ilk iki bölümü, 1956 yılında Francesco Mander yönetimindeki Plazzo Pitti Orkestrası tarafından yorumlanmış, yapıtın tamamını kapsayan Dünya Prömiyeri ise 1957 de Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası nca gerçekleştirilmiştir. 1960 yılında yazdığı Orkestra Suiti ise, önce İstanbul Konservatuarı Orkestrası, 1965 yılında Lessing yönetimindeki Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası tarafından seslendirilmiştir.

 

Bülent Tarcan ın 1935 te başlayan bestecilik serüveni, üç evreye ayrılabilir. İlk evre Arayış dönemi sayılabilir. 1942 de büyük orkestra için yazdığı Masallar başlıklı yapıtla, ikinci evrenin tırmanışı başlar. Tarcan, 1960 yılı dolaylarına değin yazdığı orkestra yapıtlarıyla bu ikinci dönemde yükselişini sürdürmüştür. 1967 de yazılan üçüncü suit ve onu izleyen yapıtlar, bestecinin Olgunluk Dönemi nin verimleri arasındadır. Stil açısından bakıldığında, 1970 ten sonra yeni klasikçi yaklaşımını aşan bir yaratıcılığa yöneldiği görülür.

 

1984 yılında tıp fakültesindeki profesörlük görevinden emekliye ayrılan Tarcan, İstanbul Mimar Sinan Üniversitesi Konservatuarı nda kompozisyon profesörlüğü yapmaya başlamıştır.

 

Bülent Tarcan ın yapıtlarının hakları ailesine aittir. Değerli bir piyanistimiz olan kızı Hülya Tarcan dan geniş bilgi edinilebilir.

 

Bülent Tarcan ın başlıca eserleri şunlardır:

 

BALE,ŞAN VE ORKESTRA ESERLERİ

 

 

1) Sakarya , soprano, koro ve orkestra için kantat, 1983.

 

2) Ölümsüz Mimar Sinan , bariton solo, anlatıcı ve orkestra, 1986

 

3) Hançerli Hanım , bale için, 1965.

 

4) Deli Dumrul , bale için, 1977.

 

ORKESTRA ESERLERİ

 

 

1) Bale Suiti , (1. suit), 1954.

 

2) 2. Suit , piyano suitinin orkestraya uyarlanmış biçimi, 1959.

 

3) 3. Suit , 1967.

 

4) Deli Dumrul , (aynı zamanda konser suitidir), 1977.

 

5) Orkestra Çeşitlemeleri , ikili orkestra için, 1972.

 

6) Birinci Suit , ( Rüya bölümünün eklenmesiyle), 1986.

 

KONÇERTO VE ODA MÜZİĞİ ESERLERİ

 

 

1) Keman Konçertosu , 1986.

 

2) Piyano Konçertosu , 1979 1980.

 

3) Sonat , keman ve piyano için, 1937.

 

4) Sonat , keman ve piyano için, 1944 1945.

 

5) Introduction, Passacaglia ve füg , keman ve viyolonsel için, 1961.

 

6) Obualı Dörtlü , obua, keman, viyola ve viyolonsel için, 1968.

 

7) Sirto , keman ve piyano için, 1980.

 

 

ŞAN VE PİYANO,KORO,PİYANO ESERLERİ

 

 

1) Üç Türk Parçası , bariton ve piyano için.

 

2) On Türkü , koro için, 1964.

 

3) Demirkapı Marşı , koro için, 1941.

 

4) Konser Marşı , koro için.

 

5) Suit , piyano için, 1956.

 

6) On Türk Parçası , piyano için, 1966.

 

7) Parafraz , piyano için, 1986.

 

Çağdaş Türk Bestecileri