CEM KARACA

[Φ Dogrucudavut]

CEM KARACA

 

Muhtar Cem Karaca (d. İstanbul, 5 Nisan 1945 - ö. İstanbul, 8 Şubat 2004) Türk müzisyen. Türk rock müziğindeki en önemli sanatçılardandır ve güçlü bir Anadolu rock kültü yaratmıştır.

 

Hayatı

 

Annesi Ermeni asıllı Toto Karaca ve babası Azeri asıllı tiyatrocu Mehmet Karaca olan Cem Karaca, sanatla iç içe büyüdü. Ortaöğrenimini Robert Kolej'de yapan Cem Karaca'nın müzikle tanışması oldukça ilginçtir. Ergenlik çağındayken hoşlandığı kızı etkilemek amacıyla şarkı söylemeye başlamış ve bu başlangıcın ardından devam eden olaylar sonucu kendisini müzik piyasasının içinde bulmuştur. Karaca'nın sesinin keşfedilmesi ise annesi Toto Karaca tarafından olmuştur. İlk dönemlerde Jaguarlar, Dinamitler gibi gruplarla amatörce çalışmalar yapan Cem Karaca popüler rock'n'roll parçalarını söylüyordu. O dönemlerde kendisinin en büyük destekçilerinden biri de İlham Gencer'di ve onun orkestrasında müzikal deneyimini oldukça ilerletmişti. Bu yıllarda aynı zamanda tiyatro ile de ilgilenen Cem Karaca çeşitli oyunlarda da görev aldı.

 

Askerliği sırasında Anadolu'nun ilkokul kitaplarında anlatıldığı gibi olmadığını fark etti. Asker arkadaşının çaldığı bağlama ise onu bambaşka diyarlara taşıdı. Bir zamanlar ilkel ve sıkıcı bulduğu müziğin kendi duygularını anlattığını keşfetti.

 

Müzikal geçmişi

 

1967'de askerlik dönüşü Apaşlar grubuna katıldı. Bu grupla Hürriyet'in düzenlediği Altın Mikrofon yarışmasında Emrah isimli parçalayla ikinci oldular ve doğu-batı müziği sentezinde şarkılar üretmeye çalıştılar. 'Resimdeki Gözyaşları' isimli parçayla büyük başarı elde eden Apaşlar'la Batı Almanya'ya gitti. Apaşlar'la olan beraberliği 1969'un sonlarına kadar sürdü. Grupta gitarist Mehmet Soyarslan ve Cem Karaca arasında doğan bazı politik anlaşmazlıklar sonucu Cem Karaca ve Apaşlar dağıldı.

 

Apaşlar'ın basçısı Seyhan Karabay ile birlikte Kardaşlar grubunu kurdu. Bu sırada Almanya'ya giderek Ferdy Klein Orkestrası'yla dört tane 45lik doldurdu. Amacı maddi sıkıntı yaşamadan çalışmalar yapmaktı. İlk 45'likleri 'Dadaloğlu' ile büyük bir başarı elde ettiler. Fakat 1972'de Seyhan Karabay arasındaki tartışmalar nedeniyle Kardaşlar'la yolları ayrıldı. Bu sırada eşi benzeri görülmemiş bir değiş-tokuş meydana geldi. Cem Karaca, Kardaşlar'dan ayrılıp Anadolu rockın güçlü sesi Moğollar'la birleşirken Kardaşlar da Moğollar'la anlaşamayan Ersen Dinleten'i gruplarına dahil etti.

 

Üç 45'lik çıkaran Karaca, Moğollar'ın dağılmasıyla kariyerinin en önemli dönemini yaşayacağı Dervişan grubunu kurdu. Dervişan politik rock'ın yanısıra progressive rock'ın Türkiye ile tanışmasında önemli rol oynadı. Aynı zamanda tam anlamıyla ilk stüdyo albümünü bu grupla çıkardı: 'Yoksulluk Kader Olamaz'. Dervişan'ın dağılmasından sonra Edirdahan isimli grubu kurdu. Yeni albümü 'Safinaz'la eski başarısını elde edemedi. Bu albümden sonra Almanya'ya gitti ve 1987'ye kadar sürgün hayatı yaşamak zorunda kaldı. Bu dönemdeki çalışmalarında sık sık gurbet acısı gibi temaları işledi. Bu süre içindeki en iyi albümünü Almanca olarak çıkardı: 'Die Kanaken'. Bu albümde yabancı düşmanlığı, gurbetçilerin yaşamı gibi konuları işledi. Albümdeki bazı parçaların Türkçesini sonraki albümlerinde kaydetti. 'Die Kanaken' albümünün arka kapağında kendisiyle ilgili şunlar yazılıydı:

 

Cem Karaca ülkesi olan Türkiye'de bir rock yıldızı. Ülkesinde 50'ye yakın 45'lik ve LP yayınlayan Karaca'nın parçalarının çoğu sosyal içerikli sözlere sahip. 1981'in ocak ayında Almanya'dayken son albümü yüzünden ülkesinde aranmaya başladı. Bunun üzerine Karaca, ülkesine geri dönmedi. Mallarına el konan şarkıcı 200 yıl hapis cezasına çarptırıldı ve 1983'te de darbeci generaller onu Türk vatandaşlığından attılar. Almanya'da daha çok Nazım Hikmet'in şiirlerini seslendirmesiyle tanınan Karaca, ilk olarak 1983'ün başlarında Almanca sözlerle ve doğu-batı sentezinden oluşan bir müzikle seyirci önüne çıktı. Amacı Türkiye'de olan biteni anlatmak değil, burada olup bitenleri anlatmak ve Alman-Türk ilişkilerini düzeltmeye çalışmak.

 

Yurda döndüğü zaman Turgut Özal'ın elini öptüğü iddia edildi ve döneklikle suçlandı. Hem Cem Karaca hem de Özal ailesi bu iddianın gerçek olmadığını ısrarla belirttikleri halde, sanatçı yine de 12 Eylül bozgununa sorumlu arayan eski solcuların günah keçisi olmaktan ve dışlanmaktan kurtulamadı. Bu aydın sapmasını hicvettiği 'Yarım Porsiyon Aydınlık' adlı şarkısında 'hiç bir şey üretemeden sadece eleştirirsiniz' diyerek kırgınlığını dile getirdi. Seksen sonrası dönemde müzik yapımcılarının desteğini alamadan çıkardığı albümler o yıllar büyük ses getirmemesine karşın, yıllar içinde şarkılar değerini buldu. Oh Be, Kahya Yahya, Hep Kahır gibi hit şarkılar bu dönemde çıktı.

 

Ülkesine yeniden dönüşünden sonra ilk albümünü 1987'de eski arkadaşı Cahit Berkay'la birlikte yaparlar. 'Merhaba Gençler Ve Her Zaman Genç Kalanlar'. Bundan bir sene sonra 1988'de, aranjör Oğuz Abadan'la birlikte 60'lı yılların sonunda yaptığı çalışmalarda da olduğu gibi, orkestrasyona ağırlık vererek, yaylı varyasyonlarının hakim olduğu bir başka çalışmayı gerçekleştirirler: 'Töre'. 1990 ve 1992'de Uğur Dikmen ve Cahit Berkay'la 'Yiyin Efendiler' ve 'Nerde Kalmıştık' albümleriyle biraz da olsa eski günlerine döndü. 1997'de çekilen 'Ağır Roman' filminde seslendirdiği 'Resimdeki Gözyaşları' ile yeniden popüler oldu.

 

1999'da Cahit Berkay, Engin Yörükoğlu, Ahmet Güvenç ve Uğur Dikmen'in desteğiyle 'Bindik Bir Alamete...' isimli albümünü çıkardı. Son albümü de sayılabilecek olan bu albüm eski günlerin gürül gürül Cem Karaca'sının yeniden geri döndüğü başarılı bir çalışmadır. '***** Bizans' filmi için üç parça kaydedip, filmde küçük bir rol aldı. 2000'li yıllarda çeşitli şiir çalışmaları da yaptı. Barış Manço'nun efsanevi grubu Kurtalan Ekspres'le birleşerek konserler verdi. Son olarak Yol Arkadaşları isimli grubuyla sahneye çıkan ve bu grupla son albümü Hayvan Terli ve Murathan Mungan albümündeki Göç Yolları isimli şarkıyı kaydeden Cem Karaca, 8 Şubat 2004'de hayata gözlerini yumdu. Karacaahmet Mezarlığı'na defnedildi.

 

 

Diskografi

 

45'likler

 

1967

 

* Emrah / Karacaoğlan (Hürriyet Gazetesi H-018) (Apaşlar)

* Hudey / Vahşet / Bang Bang / Shakin' All Over (Sayan EP Seri FS 127) (Apaşlar)

* Emrah / Hücum / Karacaoğlan / Ayşen (Sayan EP Seri FS 134) (Apaşlar)

* Ümit Tarlaları / Anadolu Oyun Havası / Suya Giden Allı Gelin / Nasılda Geçtin? (Sayan EP Seri FS 145) (Apaşlar)

 

1968

 

* İstanbul'u Dinliyorum / Oy Bana Bana (Türkofon TU-St 1505) (Türküola 1505) (Apaşlar - Ferdy Klein Orkestrası)

* Oy Babo / Hikaye (Türkofon TU-St 1506) (Türküola 1506)

* İstanbul / Why (Türkofon TU-St 2010) (Apaşlar - Ferdy Klein Orkestrası)

* Emrah 1970 / Karanlık Yollar (Türkofon TU-St 1507) (Apaşlar - Ferdy Klein Orkestrası)

* Resimdeki Gözyaşları / Emrah (Sayan FS 167) (Apaşlar - Ferdy Klein Orkestrası)

* Resimdeki Gözyaşları / Şans Çocuğu (Türkofon TU-St 1508) (Apaşlar - Ferdy Klein Orkestrası)

* Tears / No , No , No (Türkofon TU-St 2011) (Apaşlar - Ferdy Klein Orkestrası)

 

1969

 

* Ayrılık Günümüz / Gılgamış (Türkofon TU-St 1520) (Türküola 1520) (Apaşlar - Ferdy Klein Orkestrası)

* Zeyno / Niksar (Türkofon TU 1002) (Türküola 1521) (Apaşlar - Ferdy Klein Orkestrası)

* Bu Son Olsun / Felek Beni (Karacaoğlan III) (Türkofon TU 1003) (Türküola 1524) (Apaşlar - Ferdy Klein Orkestrası)

 

1970

 

* Emmioğlu / O Leyli (Türküola 1528) (Ferdy Klein Orkestrası)

* Kendim Ettim Kendim Buldum / Erenler (Türküola 1529) (Ferdy Klein Orkestrası)

* Adsız / Unut Beni (Türküola 1530) (Ferdy Klein Orkestrası)

* Muhtar / Baba (Türküola 1531) (Ferdy Klein Orkestrası)

* Dadaloğlu / Kalender (Türkofon M-1014) (Kardaşlar)

 

1971

 

* Oy Gülüm Oy / Kara Sevda (Türkofon M-1016) (Kardaşlar)

* Tatlı Dillim / Demedim mi? (Türkofon M-1017) (Kardaşlar)

* Kara Yılan / Lümüne (Türkofon M-1018) (Kardaşlar)

* Acı Doktor (Kısım 1) / Acı Doktor (Kısım 2) (Türkofon M-1019) (Kardaşlar)

* Kara Üzüm / Mehmet'e Ağıt (Türküola 1536) (Kardaşlar)

 

1972

 

* Askaros Deresi / Üryan Geldim (Yavuz 1545) (Kardaşlar)

 

1973

 

* Obur Dünya / El Çek Tabib (Yavuz 1547) (Moğollar)

* Gel Gel / Üzüm Kaldı (Yavuz 1553) (Moğollar)

 

1974

 

* Namus Belası / Gurbet (Yavuz 1560) (Moğollar)

* Beyaz Atlı / Yiğitler (Yavuz 1567) (Dervişan)

 

1975

 

* Tamirci Çırağı / Nerdesin? (Yavuz 1571) (Dervişan)

* Mutlaka Yavrum / Kavga (Yavuz 1574) (Dervişan)

* Beni Siz Delirttiniz / Niyazi (Yavuz 1578) (Dervişan)

 

1976

 

* Parka / İhtarname (Yavuz 1582) (Dervişan)

 

1977

 

* Mor Perşembe / Bir Öğretmene Ağıt (Yavuz 1585) (Dervişan)

* 1 Mayıs / Durduramıyacaklar Halkın Çoşkun Akan Selini (Gönül GP525) (Dervişan)

 

Almanya'da çıkan 45'likler [değiştir]

 

* İstanbul / Why (1968) (Türkofon 2010)

* Tears / No , No , No (1968) (Türkofon 2011)

* Üryan Geldim / Hasan Kalesi (1973) (Türkofon 1549)

* Askaros Deresi / Kazak Abdal (Türkofon 1572)

 

ALBÜMLER

 

1973

 

* Kardaşlar - Apaşlar (Türkofon VELP 6503)

 

1974

 

* Cem Karaca (Apaşlar , Kardaşlar , Moğollar ve Ferdy Klein Orkestrası) (Yavuz LP 1006)

 

1975

 

* Nem Kaldı (Yavuz LP 1012)

 

1977

 

* Parka (Yavuz LP 1019)

 

* Yoksulluk Kader Olamaz (Yavuz LP 1021) (Dervişan)

 

1978

 

* Safinaz Gönül GPLP10) CD & Kaset (1994) (Kalan 050) (Edirdahan)

 

1980

 

* Hasret Kaset (Türküola 1289) LP (Türküola)

 

1982

 

* Bekle Beni Kaset (Türküola)

 

1984

 

* Die Kanaken LP (Plane RC 0972-88375/76)

 

1987

 

* Merhaba Gençler Ve Her Zaman Genç Kalanlar Kaset (Emre 569)

 

1988

 

* Töre Kaset (Emre HE 579) (Oğuz Abadan Orkestrası)

 

1990

 

* Yiyin Efendiler (Özbir 032)

 

1992

 

* Nerde Kalmıştık ? (Marşandiz 083)

 

1997

 

* Ağır Roman (O.S.T)

 

1999

 

* Bindik Bir Alamete... (MajörMüzik 21550)

 

2000

 

* ***** Bizans (O.S.T)

 

(Cem Karaca bu albümde Dost Hakkı, Aşk-ı İlahi ve Meydan Bu Meydan şarkılarını seslendirdi. )

 

2003

 

* Düet (Cem Karaca-İbrahim Sadri / Attila İlhan'ın "Ben Sana Mecburum" adlı şiirinde.)

* Gurbet Şiirleri - "Hep Kahır" (şiir) .

 

2004

 

* Söz Vermiş Şarkılar- Murathan Mungan / "Göç Yolları" şarkısı.

 

Ölümünden Sonra Yayınlanan Albümler

 

2004 Hayvan Terli

2004 Hayat Ne Garip (Mahsun Kırmızıgül-Sarı Sarı/Başroldeyim) "Son Düet"

 

2006 Mutlaka Yavrum (Cem Karaca Şarkıları) (çeşitli sanatçılar)

 

Filmleri [değiştir]

 

* Avcı (2001) TV dizisi

* Yeni Hayat (2001) TV dizisi

[Φ dünyahepimizin]

Saygiyla aniyorum. Türkiye icin sanatini en iyi sekilde yapti.

[Misafir ahmed fakhri]

I was a friend of Cem Karaca. I met him in 1974 in Ankara around July or August. While staying in Stad hotel opposite Genshlik park. I heard him for the first time. I was having my summer holiday after the end of my studies in London/England. We met in the cafe and became friends. He introduced me to his band whose names I do not remember except a guy named Orhan. But they were quite pleasant courteous and kind. They invited me to their show in the park then we started to see each other every day. Finally when their show was over. They invited me to Istanbul with their own bus carrying their musical instruments. I stayed in their Istanbul home for 3 days then thanked them and returned to England: