wherthus

EFES - SELÇUK Efesin Tarihçesi İzmir İli Selçuk İlçesi sınırları içindeki antik Efes kenti'nin ilk kuruluşu M.Ö. 6000 yıllarına, Neolitik Dönem olarak adlandırılan Cilalı Taş Devri'ne kadar inmektedir. Son yıllarda yapılan araştırmalar ve kazılarda Efes çevresindeki höyükler (tarih öncesi tepe yerleşimleri) ve kalenin bulunduğu Ayasuluk Tepesi'nde Tunç çağları ve Hittitler'e ait yerleşimler saptanmıştır. Hititler Dönemi'nde kentin adı Apasas'tır. M.Ö. 1050 yıllarında Yunanistan'dan gelen göçmenlerin de yaşamaya başladığı liman kenti Efes, M.Ö. 560 yılında Artemis Tapınağı çevresine taşınmıştır. Bugün gezilen Efes ise, Büyük İskender'in generallerinden Lysimakhos tarafından M.Ö. 300 yıllarında kurulmuştur. Hellenistik ve Roma çağlarında en görkemli dönemlerini yaşayan Efes, Asya eyaletinin başkenti ve en büyük liman kenti olarak 200.000 kişilik nüfusa sahipti. Efes, Bizans Çağında tekrar yer değiştirmiş ve ilk kez kurulduğu Selçuk'taki Ayasuluk Tepesi'ne gelmiştir. 1330 yılında Türkler tarafından alınan ve Aydınoğulları'nın merkezi olan Ayasuluk, 16.Yüzyıl'dan itibaren giderek küçülmeye başlamış, 1923 yılında Cumhuriyetimizin kuruluşundan sonra Selçuk adını almış ve bugün 30.000 kişilik nüfusa sahip turistik bir yerdir. Efes Antik dünyanın en önemli merkezlerinden biri olan Efes, İ.Ö. 4.bine dek giden tarihi boyunca uygarlık, bilim, kültür ve sanat alanlarında her zaman önemli rol oynamıştır. Doğu ile Batı (Asya ve Avrupa) arasında başlıca kapı durumunda olan Efes önemli bir liman kenti idi. Bu konumu Efes'in çağının en önemli politik ve ticaret merkezi olarak gelişmesini ve Roma Devrinde Asia eyaletinin başkenti olmasını sağlamıştır. Ancak, Efes antik çağdaki önemini yalnızca büyük bir ticaret merkezi olarak gelişmesini ve başkent oluşuna borçlu değildir. Anadolu'nun eski anatanrıça (Kybele) geleneğine dayalı Artemis kültünün en büyük tapınağı da Efes'de yer alır. Bu tapınak dünyanın yedi harikasından biri olarak kabul edilir. Efes tarihi boyunca birçok kez yer değiştirdiğinden kalıntıları geniş bir alana yayılır. Yaklaşık 8 km²lik bir alana yayılan bu kalıntılar içinde kazı-restorasyon ve düzenleme çalışmaları yapılmış, ziyarete açık olan bölümlerdir. 1- Ayasuluk Tepesi (İ.Ö. 3. bine tarihlenen en erken yerleşim ile Bizans Devrine ait, Hıristiyanlık dünyası için büyük önem taşıyan St. Jean Kilisesi), 2- Artemision (İ.Ö. 9-4. yüzyıllara ait önemli bir dini merkez; dünyanın yedi harikasından biri olan Artemis Tapınağı) 3- Efes (Arkaik-Klasik-Hellenistik-Roma ve Bizans Devri yerleşimi), 4- Selçuk (Selçuklu, Osmanlı Dönemi yerleşimi ve bu yerleşimi barındıran, bugün önemli bir turizm merkezi olan modern kent), Antik Çağda önemli bir uygarlık merkezi olan Efes bugün de yılda ortalama 1,5 milyon kişinin ziyaret ettiği önemli bir turizm merkezidir. Efes'teki ilk arkeolojik kazılar British Museum adına J.T. Wood tarafından 1869 yılında başlamıştır. Wood'un ünlü Artemis Tapınağını bulmaya yönelik bu çalışmalarına 1904 yılından sonra D.G. Hogarth devam etmiştir. Bugün de çalışmalarını sürdüren Avusturyalıların Efes'teki kazıları ilk olarak 1895 yılında Otto Benndorf tarafından başlatılmıştır. Avusturya Arkeoloji Enstitüsü'nün 1. ve 2. Dünya Savaşları sırasında kesintiye uğrayan çalışmaları 1954 yılından sonra aralıksız devam etmiştir. Efes'te Avusturya Arkeoloji Enstitüsü'nün çalışmalarının yanı sıra 1954 yılından itibaren Efes Müzesi de T.C. Kültür Bakanlığı adına kazı, restorasyon ve düzenleme çalışmalarını sürdürmektedir. 100 yıldan fazla bir süredir devam eden bu çalışmalar ile bir yandan Efes tarihine ve Anadolu arkeolojisine yeni boyutlar kazandıran bilimsel sonuçlar elde edilmekte, diğer yandan kazılar sonucu açığa çıkarılan önemli yapı ve anıtlar restore edilerek ayağa kaldırmakta ve çevreleri ile birlikte düzenlenmektedir. Efes Müzesi tarafından son yıllarda yapılan kazılar: 1- Çukuriçi Höyüğü: Magnesia kapısının güneybatısında bulunmaktadır. Elde edilen buluntulara göre İ.Ö. 4. bine dek giden prehistorik yerleşim ortaya çıkarılmıştır. 2- Ayasuluk Tepesi Kazıları: Kalenin güneydoğu yamaçlarında sürdürülmektedir. Elde edilen buluntular ışında İ.Ö. 3500 yıllarına inmektedir. Efes Müzesi T.C. Kültür Bakanlığı adına Efes'teki arkeolojik araştırmalardan, düzenleme, kontrol ve koruma çalışmalarından sorumlu olan Efes Müzesi, Efes ve yakın çevresinde bulunan Miken, Arkaik, Klasik, Hellenistik, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı devirlerine ait önemli eserlerin yanı sıra kültürel faaliyetleri ve ziyaretçi kapasitesi ile de Türkiye'nin en önemli müzelerinden biridir. Efes'teki ilk arkeolojik kazılardan sonra 1929 yılında depo işlevinde kurulmuş, 1964 yılında yeni bölümün inşası ile genişleyen Efes Müzesi sonraki yıllarda sergi değişiklikleri ve yeni ekler ile sürekli gelişmiştir. Efes Müzesi'nin ağırlıklı olarak bir antik kentin eserlerini sergileyen müze olması nedeniyle kronolojik ve tipolojik bir sergileme yerine eserlerin buluntu yerlerine göre sergilenmeleri tercih edilmiştir. Buna göre salonlar Yamaç Evler ve Ev Buluntuları Salonu, Sikke ve Hazine Bölümü, Mezar Buluntuları Salonu, Efes Artemisi Salonu, İmparator Kültleri Salonu olarak düzenlenmiştir. Bu salonların yanı sıra müze iç ve orta bahçelerinde çeşitli mimari ve heykeltraşlık eserleri bahçe dekoru içinde ve uyumlu olarak sergilenmektedir. İki büyük Artemis heykeli, Eros başı, Yunuslu Eros heykelciği, Sokrates başı, Efes Müzesi'nin dünyaca tanınmış ünlü eserlerinden bazılarıdır. Efes Müzesi koleksiyonlarında halen yaklaşık 50.000 eser bulunmaktadır. Bu sayı her yıl sürdürülen arkeolojik kazılar sonucu ortaya çıkarılan veya çevre halkının bağış yoluyla getirdiği eserler ile artmakta, müze koleksiyonları zenginleşmektedir. Bu eserlerin kısa süre içinde bilim dünyasının ve insanlığın hizmetine sunulması düşüncesiyle Efes Müzesi'nde "Yeni Buluntular Salonu" oluşturulmuştur. Ancak, bu salon her zaman yeterli gelmemekte, diğer salonlardaki sergilemelerin de yeni buluntular ışığında ve çağdaş müzecilik anlayışına uygun olarak yenilenmesi gerekmektedir. Bu anlayışa uygun olarak Yamaç Evler ve Ev Buluntuları Salonunda yapılan yeni düzenlemede buluntu gruplarını birarada sergileyerek konu bütünlüğü oluşturulması amaçlanmıştır. Salonda günlük yaşam konusu içinde her çağdaki insan için vazgeçilmez gereksinimler olan tıp ve kozmetik aletleri, takıları, ağırlıklar, aydınlanma araçları, müzik ve eğlence buluntuları ve dokuma araçlarından örnekler; ev kültü ve dekorasyonunda kullanılan heykelcikler, imparator ve tanrı heykelleri, büstleri ve mobilyalar sergilenmektedir. Salonun bir bölümünde Efes Yamaç Evler'den "Sokrates Odası" olarak bilinen bir oda fresk, mozaik ve çeşitli mobilyalardan oluşan dekoru içinde foto-mankenler ile düzenlenmiştir. Efes Müzesi'nin müze, Efes ve Selçuk içinde yeni düzenlemeler sonucu ziyarete açılan yeni bölümleri; 1- Arasta ve Hamam Bölümü: Müzenin orta bahçesine bitişik, müze ile bütünlük oluşturan bölümde eski Türk kasabalarında ticaret hayatı ve kaybolmaya yüz tutan çeşitli el sanatları canlı olarak sergilenmektedir. Tarıma bağlı yöresel yaşamda önemli yer tutan tahıl öğütme sistemi (değirmenler) gelişimi ve farklı tipleri ile; bakırcılık ve gözboncuğu yapımı; Türk çadırlarının sergilendiği bölüm içinde eski Türk yapısı ve 16. yüzyıla ait Osmanlı hamamı da restore edilerek sergi alanında değerlendirilmiştir. 2- Ayasuluk Kitaplığı: Efes Müzesi'nin arka sokağı içindeki eski bir Türk yapısı (14. yüzyıl) müze tarafından restore edilmiş ve semt halkının günlük gazete veya kitap okuyabileceği küçük bir kitaplık işlevi kazandırılmıştır. 3- Görme Engelliler Müzesi: Efes aşağı Agoradaki antik dükkânlardan biri restorasyonu yapılarak görme engelilerin gezebileceği bir müzeye dönüştürülmüştür. İki bölümden oluşan bu müzede kopya ve orijinal eserler sergilenmektedir. Kültür ve Eğitim Faaliyetleri Efes Müzesi olağan müzecilik faaliyetlerine paralel olarak ilçe halkına ve arkeoloji çevresine yönelik kültür ve eğitim faaliyetleri de düzenlenmektedir. Bu faaliyetler; Konferanslar: Ağırlıklı olarak Efes ve çevre arkeolojisi konularının tartışıldığı sürekli konferanslar düzenlenmektedir. Sergiler: Efes Müzesi içindeki sanat galerisinde resim heykel ve çeşitli el sanatlarından oluşan çağdaş sanat eserleri sürekli olarak sergilenmekte, bu şekilde antik ve çağdaş sanat eserleri arasında bağlantı sağlanmakta ve 21. yüzyıla aktarılabilecek bir çağdaş sanat eserleri koleksiyonu oluşturulmaktadır. Seminerler: Efes Müzesi tarafından her yıl eski eserlerin korunması, özellikle çocukların Efes ve eski uygarlıklar konularında eğitimine yönelik seminerler; zaman zaman Kültür Bakanlığı'nca düzenlenen Türkiye müzelerindeki tüm müze uzmanları için eğitim kursları ve kazı sonuçları toplantıları düzenlenmektedir. Ayrıca Efes örenyerinde sürekli sergiler bulunmaktadır. Kuretler Caddesi'nde "Baharatçı Dükkanı" sergisi Aşağı agorada "Antik Kentler Nasıl Kuruldu" sergisi bulunmaktadır. İsabey Camii 1375 yılında Aydınoğullarından İsa Bey tarafından Şamlı Mimar Ali'ye inşa ettirilmiş olan cami, Türk sanat tarihinde önemli bir yere sahiptir. St. Jean Kilisesi Bizans İmparatoru Büyük Iustinianus tarafından inşa ettirilmiştir. Dönemin en büyük yapılarından bir olan, altı kubbeli kilisenin merkezi kısmında, altta, Hz. İsa'nın en sevdiği havarisi St. Jean'ın mezarı bulunmuştur. Kuzeyinde hazine binası ve vaftizhane vardır. Kale Ziyarete kapalı olan kale içinde cam ve su sarnıçları vardır. Artemis Tapınağı Dünyanın yedi harikasından biridir. Antik dünyanın mermerden inşa edilmiş ilk tapınağıdır. Büyüklüğü, 105 x 50 m. ve ön cephesi diğer Artemis (Ana Tanrıça) tapınakları gibi batıya dönüktür. Yedi Uyuyanlar Bizans Döneminde mezar kilisesi haline getirilmiş olan bu yer, Geç Roma imparatorlarından Decius zamanında putperestlerin zulmünden kaçan yedi Hıristiyan gencin Panayır Dağı eteklerinde sığındıkları mağaradır. Meryemana İsa'nın annesi Meryemana, İsa öldükten sonra St. Jean ile birlikte Efes'e gelmiş ve hayatının son yıllarını burada yaşamıştır. Magnesia Kapısı ve Doğu Gymnasionu Efesin çevresindeki sur duvarlarının doğu kapısıdır. Yanında bulunan gymnasion, Roma Çağının okuludur. Yukarı Agora ve Bazilika İmparator Augustus tarafından inşa ettirilmiş, resmi toplantıların ve borsa işlemlerinin yapıldığı yerdir. Odeion Zamanında üzeri kapalı olan yapıda Kent Meclisi toplantıları yapılmış ve konserler verilmiştir. 1.400 kişilik kapasiteye sahiptir. Prytaneion Kentin ölümsüzlüğünü simgeleyen kent ateşinin hiç durmadan yandığı yerdir. Salonun çevresinde tanrı ve imparator heykelleri sıralanmıştı. Müzedeki Artemis heykelleri burada bulunmuş ve daha sonra müzeye getirilmiştir. Yanındaki yapılar kentin resmi misafirlerine ayrılmıştı. Domitianus Meydanı Meydanın güneyinde, teras üzerinde İmparator Domitianus adına Efesliler tarafından yaptırılmış büyük bir tapınak ve altında Efes yazıtlar galerisi vardır. Doğuda Pollio Çeşmesi ve olasılıkla hastane yapısı, kuzeyinde cadde üzerinde Memnius Anıtı yer alır. Herakles Kapısı Roma Çağı sonlarında yaptırılmış olan bu kapı Kuretler Caddesi'ni yaya yolu haline getirmiştir. Ön cephesinde Kuvvet Tanrısı Herakles kabartmaları dolayısıyla bu ismi almıştır. Traianus Çeşmesi Cadde üzerindeki iki katlı anıtlardan biridir. Ortada duran İmparator Trainus'un heykelinin ayağı altında görülen küre dünyayı simgeler. Yamaç Evler Teraslar üzerine inşa edilmiş olan çok katlı evlerde kentin zenginleri oturuyordu. Evlerin tabanlarında mozaikler, duvarlarında mermer kaplama ve freskler vardır. Hamam ve Umumi Tuvalet Romalıların en önemli sosyal yapılarındandır. Soğuk, ılık ve sıcak kısımlar vardır. Bizans Çağında tamir görmüştür. Ortasında havuz olan umumi tuvalet yapısı, aynı zamanda toplanma yeri olarak da kullanılmıştır. Hadrianus Tapınağı İmparator Hadrianus adına, anıt tapınak olarak inşa ettirilmiştir. Korinth düzenlidir ve frizlerinde Efes'in kuruluş efsanesi işlenmiştir. Oktogon Kleopatra'nın kız kardeşine ait anıtsal bir mezardır. Heroon Efes'in efsanevi kurucusu Androklos adına yaptırılmış bir çeşme yapısıdır. Ön kısmı Bizans Döneminde değiştirilmiştir. Celcus Kütüphanesi Hem kütüphane, hem de mezar anıtı görevini üstlenmiştir. Kitap ruloları, yapı içerisinde, duvarlardaki nişlerde saklanıyordu. Cephesi 1970-1980 yılları arasında restore edilmiştir. Agora Güney Kapısı Kütüphaneden önce, İmparator Augustus zamanında inşa edilmiştir. Mermer Cadde Kütüphane meydanından tiyatroya kadar uzanan caddedir. Agora 110 x 110 m. boyutlarında ortası açık, çevresi portikler ve dükkanlarla çevrilidir. Kentin ticari ve kültürel merkeziydi. Büyük Tiyatro 24.000 kişilik kapasiteyle antik dünyanın en büyük tiyatrosudur. Çok süslü ve üç katlı sahne binası tamamen yıkılmıştır. Oturma basamakları üç bölümlüdür. Liman Caddesi Efes kentinin limana bağlantısını sağlıyordu. 600 m. uzunluktaki cadde üzerine kentin Hıristiyanlık Döneminde anıtlar yapılmıştır. Tiyatro Gymnasionu Hem okul ve hem de hamam işlevine sahip büyük yapının avlu kısmı açıktadır. Burada tiyatroya ait mermer parçalar restorasyon amacıyla sıralanmıştır. Liman Hamamı Liman Caddesinin sonundaki büyük yapılar grubudur. Bir bölümü kazılmıştır. Meryem Kilisesi Hz. Meryem adına inşa edilmiş ilk kilisedir. Saray Yapısı, Stadyum Caddesi, Stadyum ve Gymnasion Otoparkın doğu kısmında yer alan Bizans sarayı ve caddenin bir bölümü restore edilmiştir. Stadyum, antik devirde sportif oyunların ve yarışmaların yapıldığı yerdir. Geç Roma Çağında gladyatör oyunları da yapılmıştır. Stadyumun yanındaki gymnasion ise hamam-okul kompleksidir.

Kolophon ve Notion (Değirmendere ve Ahmetbeyli) Kolophon 12 İyon şehrinden biridir. Güçlü bir donanmaya ve süvari birliğine sahip olmasına rağmen, bir çok savaştan zarar görmüş ve deniz korsanları zamanında bile Lidya, Pers ve Makedonya kuvvetleri tarafından yönetilmiştir. Kolophon MÖ 302'de Lysimakhos tarafından yıkılınca, onun komşu şehri olan Notion önem kazanmıştır. Homer vatandaşlığını talep eden şehir Klaros Tapınağı'yla ve nasihat merkezi olmasıyla da ünlüdür.

KLAZOMENAI Ünlü düşünür Anaksagoras'ın anavatanı olarak bilinen ve Fonia konfederasyonunun 12 şehrinden biri olan Klazomenai'nin tarihi saptanamaz. Her ne kadar şehrin Kolophons tarafından bugünkü İskele'nin yerinde kurulduğu doğruysa da İyon Ayaklanması sırasında Persler'den kaçmak için yakındaki adaya (Karantina Adası) taşınmıştır. Tarihçiler Plinius ve Pausanians'a göre daha sonra Büyük Alexander adayı karaya bağlayan bir yol inşa etmiştir. Roma döneminde bağımsız bir şehir olan Klazomenai önemli bir ticaret merkezi olarak bilinirdi.

PHOKAIA Bugünkü Eski Foça'nın yerinde olan Eski Phokaia yerleşiminin ilk yerlileri Yunanistan'daki Phokis çevresinden gelen göçmenler olarak bilinir. İki limanı olan Phokaia kısa zamanda büyümüş ve eski çağların önemli liman şehirlerinden biri olmuştur. Şehir, Batı Anadolu'daki Pers yönetimi sırasında gücünü kaybetmiş ve MÖ 500-494 ' deki İyon ayaklanmasına yalnızca üç gemiyle katılabilmiştir. Daha sonraları şehir bağımsızlığını kazandıysa da Persler'in yol açtığı hasar o kadar büyük olmuştur ki Phokaia hiçbir zaman eski gücünü yeniden kazanamamıştır.

Belkıs / Zeugma Antik Kenti Kurtarma Çalışmaları Zeugma'nın Yeri Gaziantep İli, Nizip İlçesi'nin 10 km. doğusundaki Belkıs Köyü'nde, Fırat Irmağı kıyısında, Zeugma Antik Kenti bulunmaktadır. Tarih öncesi çağlardan beri kesintisiz iskan gösteren bu yerleşimin önemi, Fırat Irmağı'nın en kolay geçit verdiği iki noktadan birisinde olmasıdır. Zaten "Zeugma" adı da "köprübaşı" veya "geçit yeri" gibi bir anlam taşımaktadır. Günümüzde, üzerinde fıstık ağaçlı yetişmiş bulunan, 3-4 metre kalınlığında toprak tabakasıyla örtülüdür. Yaklaşık 20 bin dönümlük bir arazi üzerine kurulmuş olan bu antik kentin 1/3'ü, su tutulması Ekim 2000'de tamamlanacak olan Birecik Barajı göl alanı altında kalacaktır. Tarihi Kent, Hellenistik Dönem'in önemli bir ticaret merkezidir. Bölgenin Roma İmparatorluğu egemenliğine girmesinden sonra, burada "IV. Lejyon" olarak adlandırılan askeri garnizonun yerleşmesi ile kentin önemi artmıştır. Zeugma'da ticaretin ilerlemesiyle sanatsal etkinlikler artmış ve kültürel bir gelişme sağlanmıştır. Antakya'dan Çin'e uzanan ipek yolunun Zeugma'dan geçmesi, Samsat'dan ırmak yoluyla ticaret yapılması, IV. Garnizon'nun burada konuşlandırılması sonucunda, tüccarların kente yerleştiği ve Fırat manzaralı teraslara villalarını yapmış oldukları anlaşılmaktadır. Kentte, gelişmiş bir sınır ticareti ve buna bağlı olarak büyük bir gümrük olmalıdır. İskeleüstü olarak adlandırılan tepede, bir arşiv odasında 65.000 adet mühür baskısının ele geçmiş olması, bu kanıyı güçlendirmektedir. Papirus, parşömen, para torbaları ve gümrük balyalarını mühürlemede kullanılan bu mühür baskıları, Zeugma'da, hem güçlü bir haberleşme ağının, hem de gelişmiş bir ticaretin varlığını göstermektedir. Büyük İskender'in generallerinden Seleukeia Nikator I İ.Ö. 300'de Belkıs/Zeugma'nın ilk yerleşimi olan "Seleukeia Euphrates" kentini kurar. Antik çağın önemli gezgin/tarihçilerinden biri olan Amasyalı Strabon, burasının Kommagene'nin dört önemli kentinden biri olduğunu ve burada ticaretin yapıldığını bildirmektedir. Kent, İ.Ö. 64'de Roma İmparatorluğu'nun topraklarına katılır ve adı "geçit", "köprü" anlamına gelen ZEUGMA biçiminde değiştirilir. İ.S. 256'da Sasani kralı Şapur, Belkıs/Zeugma'yı ele geçirir, kentte önemli tahribat olur. Bu tarihten itibaren Zeugma bir daha kendini toparlayamaz, Roma dönemindeki görkemine ulaşamaz. Bölge ile birlikte kentte, İ.S. 4. yüzyılda, Geç Roma, İ.S. 5-6 yüzyıllarda ise Erken Bizans egemenliği görülür. 7. yüzyıldaki Arap akınları sonucunda Belkıs/Zeugma terk edilir. 10-12. yüzyıllar arasında küçük bir Abbasi yerleşimi görülür. 17. yüzyılda Belkıs Köyü kurulur. Arkeolojik Kazılar Kazılara 1987 yılında Gaziantep Müze Müdürlüğü tarafından Belkıs Tepesi'nin güneyinde başlanmıştır. Ana kayaya oyulmuş oda mezar ve önünde yapılan bu kazıda, kaçakçılardan arta kalan çok sayıda heykel bulunarak Gaziantep Müzesi'ne taşınmıştır. Mezar sahiplerine ait kireç taşından yapılmış olan bu heykeller, şimdi Gaziantep Müzesi'nin Belkıs Salonu'nda sergilenmektedir. 1992-1997 yılları arasındaki kazılarda, Dionysos ve Ariadne'nin düğünü sahneli taban mozaiği ortaya çıkarılmıştır. Kazılarda bir villa tamamen, diğer bir villa ise kısmen açığa çıkarılmıştır. Villanın merkezinde, iç avlu içinde, tabanı geometrik desenli mozaik döşenmiş, sütunlu bir havuz vardır. Zemin kat odaları bu avluya açılmaktadır. Bu havuzun güneyindeki dikdörtgen planlı salonun tabanı Dionysos ve Ariadne'nin düğününün resmedildiği bir mozaik ile döşeliydi. Bu mozaiğin 2/3'lük parçası, 1998 yılında yerinden sökülerek çalınmıştır. 1993-1994 yıllarında Birecik Barajı'nın yapımı nedeniyle, yukarı terastaki Roma Villası'nı genişletme çalışmaları dışında, Şelte Deresi'nde, daha önceki yıllarda açılmış bir kaya mezarı önündeki terasta dizili olan kartal ve yün sepeti kabartmalı mezar stelleri, Çimlitepe Mevkii'nde, tonozlu bir mezarın önünde yer alan başı kesilmiş heykel ve Ayvaz Tepesi'nin kuzeybatısında, mevsim tanrıçalı resimli taban mozaiği, kaldırarak Gaziantep Müzesi'ne taşınmıştır. Gaziantep Müzesi'nin yaptığı kurtarma kazılarına 1993 yılında Batı Avustralya Üniversitesi'nden Prof. Dr. David Kennedy de katılmıştır. Bu kazıda Kelekağzı Mevkii'nin doğusundaki tepede, ulaşılan ilk Roma Villası'nın taban mozaik döşemesinin, kaçakçılar tarafından sökülmüş olduğu görülmüştür. Arta kalan harflerden, buradan sökülen resimlerin ölümsüz iki aşık Metiox ve Partenope'ye ait olduğu, yapılan araştırmada ise bunların ABD/Huston'daki özel Menil Koleksiyonu'nda bulunduğu saptanmıştır. Bu Metiox-Partenope mozaiği, Kültür Bakanlığı'nın girişimleri sonucunda Haziran-2000'de Gaziantep Müzesi'ne iade edilmiştir. 1996 yılında Birecik Barajı gövde duvarının temel kazısı sırasında bazı mozaik parçalarına rastlanması üzerine, çalışma durdurulmuş ve bu alanda arkeolojik kazı yapılmıştır. Bu kazıyla Belkıs kent sınırının doğuda Belkıs Köyü'yle sınırlı olmadığı, köyün yaklaşık 1 km. doğusuna doğru uzandığı saptanmıştır. Burada yapılan Roma Hamamı kazısında bir külhan, üç Calidarium, üç Tepidarium odası ile iki havuz, iki Frigidarium ve iki Apoditerium odası, bir soğuk su havuzu ile bir Latrina'dan oluşan hamam yapısının temelleri bulunmuştur. Hipokaust sistemi, taban mozaikleri, su künkleri, su dağıtım deposunun kaidesi ortaya çıkarılmış ve planı alınmıştır. Duvarların hemen tamamı yok olmuş, temel üstünde, ancak 30-40 cm'lik bir kısmı kalmıştır. Hamamdan elde edilen 36 parça geometrik mozaik kaldırılarak Gaziantep Müzesi'ne taşınmıştır. 1996-1998 yıllarında ise Fransa/Nantes Üniversitesi'nden Dr. Catherine Abadi Reynal sorumluluğundaki bir ekibin katılımıyla, Gaziantep Müzesi tarafından kurtarma kazıları yapılmıştır. Bu kazıyla birlikte Zeugma, bütünüyle ele alınmıştır. Kelekağzı Mevkii'nde yerleşim katları ve kanalizasyon sistemi ortaya çıkarılmıştır. Halme Deresi'nde Roma, Bizans evleri ve blok kesme taşlarla örülmüş kanalizasyon, Bahçedere Mevkii'nde zeytinyağı atölyesi açığa çıkarılmış olup, Belkıs kentini güneydoğu, güney, batı ve kuzeydoğudan yarım ay biçiminde saran nekropolisdeki mezarların tespiti yapılmıştır. 1998-1999 yıllarında Kelekağzı Mevkii'nde yapılan kurtarma kazısında anıtsal bir yapının, yaklaşık 20x15 m. boyutlarındaki bir salonunun resimli taban mozaik döşemesinin, önceki yıllarda parça parça sökülmüş olduğu saptanmıştır. Buradan Akratos, Mevsim tanrıçası, Satir ve çingene adı verilen bir kadın başı eski eser kaçakçılarından kurtarılmıştır. Kelekağzıüstü Mevkii'ndeki I. yerleşim terasında yapılan kurtarma kazısında, bir binanın üç odası ve iki havuzu açığa çıkarılmıştır. İç avlu merkezindeki sütunlu havuzun taban mozaiğinde, ortada Okeanos ve Thetis'in büstleri, aralarında ise ırmak canavarı yer almaktadır. Üç köşesinde yunus balığı üstüne binmiş, birbirine sırtı dönük yerleştirilen Eros betimleri vardır. Sol üst köşede ise Pan, balık tutmaktadır. Kalker ana kaya olması sebebiyle Fırat Irmağı, 1. terasın yaklaşık yarısını eritmiştir. Belkıs/Zeugma'nın ne kadar önemli ve hareketli bir şehir olduğunu ele geçen bu mozaiklerden başka, İskeleüstü Tepesi'nde bulunan Roma arşivi kanıtlamaktadır. Arşiv olduğu anlaşılan mekanda toplam 65.000 (altmışbeşbin) adet mühür baskısı ele geçmiştir. Bu sayı, diğer antik kentlerin tamamında bulunan mühür baskılarından (Bulla) daha çoktur. Üzerinde resimler olan mühür baskıları, papirüs, parşömen gibi dokümanların, değerli eşyaların konulduğu torbaların, yiyecek içecek kaplarının, gümrük balyalarının mühürlenmesinde kullanılmaktaydı. Bu mühürler posta gönderilerinin "alındı" veya malzemelerin "açıldı" kanıtı olarak arşiv odasında korunmaktaydı. Ekim 1999 - 20 Haziran 2000 tarihleri arasında gerçekleştirilen çalışmaların ilk bölümünde, Mezarlıküstü Mevkii'nde, iki Roma villası tümüyle gün ışığına çıkarılmıştır. İ.S. 256'daki Sasanu saldırısı nedeniyle yangın katının altında kalan bu villalar, önce birinci katın eriyen kerpiç duvarları, daha sonra da yukarı teraslardan akıp gelen 3 m. kalınlığındaki erozyon toprağı ile örtülerek günümüze kadar korunmuştur. Bu sebeple oda içlerinde çok sayıda sikke, bronz şamdan, bronz ve pişmiş topraktan yapılmış kandil ve çömlek bulunmuştur. Ayrıca mozaikler ve freskler sapasağlam ele geçmiştir. Tonozlu kilerin ön kısmındaki iri erzak küplerinin arasında, bronz Mars heykeli sırt üstü yatık biçimde bulunmuştur. Anılan villalarda yemek ve dinlenme odaları, sütunlu havuzlar, hazneli çeşmeler, kiler, mutfak ve ana kayaya oyulmuş sarnıçlar gün ışığına çıkarılmıştır. Villalarda dört adet sütunlu havuz ve hazneli çeşme ele geçmiştir. Çeşmelerin haznesinin biri mermerle kaplanmış, bir diğerine ise mermer görünümlü freskler yapılmıştır. Ayrıca çeşmelerin ikisinde, birbirinin benzeri, ağzında su akıtacağı boru tutan bronz aslan başı bulunmuştur. Çeşme haznesine dolan su, sığ havuza tahliye edilerek taban mozaiğine canlı bir görüntü vermiş olmalıdır. Korint mimarlık düzeni ağırlıklı sütun başlığına yumurta dizisi ve Ion kymationu yerleştirilmiş, Dor sütun başlıklarına ise kuşak ve yumurta dizisi yapılmıştır. Villaların temiz suyu, pişmiş topraktan yapılmış künklerle ve içi sıvalı, kapak taşlı kanallarla sağlanmıştır. Atık su ise kaba yontulu taşlarla örülmüş, 30x60 cm. boyutlarında kanallara tahliye edilmiştir. Villaların zemin kat duvarları kesme taş bloklarıyla, 1. kat duvarları ise kerpiç ile örülmüştür. Sadece kiler, mutfak, depo gibi yerlerde köşe ve duvar ortalarında kesme taş, aralarda ise kaba yontulu taş ve çamur kullanılmıştır. Bu villalarda altı sığ havuz, üç yemek odası, dört dinlenme odası, iki kiler ve üç soyunma odasında olmak üzere toplam on yedi taban mozaiği ele geçmiştir. Bunlardan dört adeti geometrik, diğerleri mitolojik konuludur. Sırasıyla Akhileus, Musalar, Eros, Priske, Fırat ırmak tanrıları, tanrıça Demeter, Dionysos-Telete-Skyrtos, Perseus-Andromeda, Satiros kılığındaki Zeus-Antiope, Galatia, Tanrı Poseidon-Okeanos-Tethis, Dionysos-Ariadne, Venüs'ün doğuşu ve Satiros-Anitope mozaiği, içinde bulundukları mekanın mimarisi, freskleri ve buluntularıyla birlikte kaydedilip, resimli çekilip, çizimi yapılarak belgelendikten sonra Gaziantep Müzesi'ne kaldırılmıştır.İyi durumdaki mozaiklerden birinde, Fırat Irmağı'nın tanrısı Euphrates, bir kline üzerine uzanmış, dirseğinin altındaki testiden Fırat akmakta ve sulanan topraktan yeşillikler fışkırmaktadır. Fırat'ın çevresine sunduğu bolluk ve bereket, diğer bir mozaiğe daha konu olmuş, üç bin ırmak tanrısının kralı Akheloos, yemişler ve meyveler saçan bereket boynuzuyla birlikte betimlenmiştir. Fırat çevresinde yetişen üzüm, armut, incir, nar, yenidünya, ayçiçeği vs. meyvelerin resimleri, bu bordürde bereket boynuzu ve dallarla çevrilerek resmedilmiştir. Villaların oda duvarları zengin motifli fresklerle süslenmiştir. Bu fresklerde tanrıça, tanrı, erkek, kadın, tavuskuşu, ördek, yılan ve kelaynak kuşları betimlerinin yanı sıra, bitkisel, üçgen, baklava dilimi vs. gibi geometrik desenli resimler de bulunmaktadır. İç avluya bakan duvarlarda ve çeşmelerde ise mermer görünümünde fresk yapılmıştır. 2000 Projesi Belkıs/Zeugma'da 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı'nın "A" bölümünü oluşturan iki yerleşim terası (340-372 kotları), 20 Haziran 2000 tarihi itibariyle Birecik Barajı gölü altında kalmıştır. 04 Ekim 2000 tarihinde su altında kalacak olan "B" bölümünde ise (372-385 kotları), 15 Haziran 2000 tarihinden itibaren Kültür Bakanlığı yönetiminde, Başbakanlık Güneydoğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi'nin (GAP-BKİ) koordinatörlüğünde, Packard Humanities Institute (PHI) ve Birecik Barajı ve Hidroelektrik Santralı Tesis ve İşletme A.Ş.'nin katılımıyla kurtarma çalışmaları yürütülmektedir. Zeugma Antik Kenti'nde ve GAP bölgesinde ivedi arkeolojik kurtarma çalışmalarını gerçekleştirmek üzere Gap İdaresi ile PHI arasında 07 Haziran 2000 tarihinde bir mutabakat zaptı imzalanmıştır. Bu mutabakata göre PHI çalışmaların finansmanı için 5 milyon dolara kadar yardımda bulunmayı taahhüt etmiştir. Zeugma Antik Kenti'nin su altın da kalacak ve 1/3'nden daha az bir bölümü olan A ve B alanlarındaki arkeolojik kurtarma ve belgeleme çalışmaları Kültür Bakanlığı, Anıtlar ve Müzeler genel Müdürlüğü'ne bağlı Gaziantep Müzesi Müdürlüğü başkanlığında Türk, Fransız, Amerikan, Avustralya, Avusturya, İngiliz (Oxford Arkeolojik Ünitesi ) arkeologlarının katılımıyla oluşan geniş bir ekip tarafından sürdürülmektedir. A ve B alanının toplamından daha büyük olan ve su altında kalmayacak olan "C" bölümünde yapılacak çalışmalarla ilgili olarak, Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü, GAP İdaresi ve PHI arasında ilke bazında anlaşmaya varılmış olup, ayrıntılı program üzerinde çalışılmaktadır. Bu alanda uzun vadede kazılar, taşınır ve taşınmaz eserlerin restorasyonu ve konservasyonu, açık bir arkeolojik park oluşturulması ile bir müze yapımı planlanmakta, ayrıca bunların gerçekleştirilebilmesi için kamulaştırma çalışmalarına da yer verilmesi öngörülmektedir. Görüleceği gibi Zeugma Antik Kenti'nde uzun zamandan beri değişik alanlarda, özveriyle çeşitli çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Buna rağmen kamuoyunda Zeugma'daki çalışmalara ilk kez 2000 yılında başlanılmış gibi yanlış bir izlenim oluşmuştur. Bakanlığımızca bu konuda kamuoyunun doğru bilgilendirilmesine çalışılmaktadır.

Sebinkarahisar'in Fethinde: Giresun'un birbirinden güzel dokuz ilçesi arasinda Sebinkarahisar, tarihî zenginlikleri yönünden seçkin bir yer alir. Hele bir kal'asi var ki, bir zamanlar Bizans tekfurlari: - Bu Kal'ayi fethedecek yigit, daha anasinin karnindan dogmadi, derlerdi. Bu sözü, Anadolu'nun fethi günlerinde, Selçuklu komutanlarindan Karaboga da duymus, seçme yigitleriyle, Sebinkarahisar Kal'asi önüne gelmis, duraklamisti. Kal'a yüksek bir tepenin üzerinde hasmetle duruyor, gelenlere meydan okuyordu. Eteklerine olsun yanasmak zordu. Karaboga korkmadi, kal'ayi dört yönünden kusatti. Günler aylar geçiyor, kal'a düsmüyordu. Oysa, bu kal'ayi fethetmek, ondan sonra Giresun'a varmak gerekiyordu. Zaman kaybetmenin, kuvvet harcamanin anlami yoktu. Düsündü, tasindi, sonunda kusatmadan vaz geçmeyi, en uygun çare olarak gördü. Adamlarina emir verdi, orduyu geri çekmelerini söyledi. Bir yönden de kal'a tekfuruna su haberi gönderdi: - Bunca kan dökülmesini istemedigim için kusatmadan vazgeçiyorum. Yalniz bir sartim var. Agizlari mühürlü kirk sandikta pek degerli yüküm var. Hastalik sonucu, hayvanlarimin çogu kirildigi için yanimda götüremiyorum. Bir anlasma yapalim. Tekfur, bu sandiklara ilismeyecegine, teslim alip koruyacagina, istedigimiz zaman da bize geri verecegine, Isa üzerine yemin etsin, biz de çekilip gidelim. Sonra biz, hayvan bulur, sandiklari aldirtiriz. Bizans Tekfurunun canina minnetti. Karaboga'nin teklifini memnunlukla kabul etti. Aslinda, kal'ada açlik ve susuzluk baslamisti. Bir an önce, kusatmadan kurtulmak istiyordu. Karaboga, emanetlerini ne zaman isterse aldirtabilirdi. Sandiklara el sürmeyecegine yemin etti. Karaboga hazirliklara basladi. Uzun uzun sandiklar yaptirarak, içlerine en korkusuz yigitlerden birer tane yerlestirdi. Bunlar içeriden kilitledi, anahtarlarini yanlarina vererek sandiklarin üzerini mühürledi, ikiser ikiser, develere yükleterek kal'aya gönderdi. Bu isleri yaparken de, kapilara karsi pususunu kurdu. Karaboga'nin talimati üzerine gece yarisi sandiklarini açan yigitler, kal'a kapilarina üsüstüler. Her seyden habersiz kapi bekçilerini bir anda baglayarak, kal'anin kapilarini ardina kadar açtilar. Bu sirada, pusuda bekleyen Karaboga, adamlariyla, kal'aya daldi, yarim saat sonra, kal'anin en yüksek burcunda Türk Bayragi dalgalaniyordu. Sebinkarahisar Kal'asi böyle fethedildi, bir savas hilesi, bir fetih destani olarak tarihe geçti, dokuz yüz yildir söylendi durdu. Giresun'un sahil boyu ilçelerindeki tarihî kal'alarin her birinde bir fetih destani yatar. Espiye'deki Andoz, Tirebolu, Eynesil Kal'alari bunlarin basinda gelir. Bu destanlarin tümünde, Karadeniz'in coskun ve hareketli dalgalari gibi, bir kükreme, bir yigitlik vardir. Giresun'un taninmis oyunu "Horon"a benzer. Horon, Giresun'un, yigit çocuklarinin, müzikle cosan, asîl kükreyisleridir. Bir yanda yesil bir koy Kalesi öte yanda... Giresun sesleniyor Destan destan horonda. Hamsi gözlerle bakar, Sahilden balikçilar... Sira sira horon'da Bir türkü tutturmus, yâr: "Bir fistigin içini" "Yâr senden ayri yemem" "Bugün gördüm yârimi" "Ölür isem gam yemem" Iste böyle... Giresun, gerçekten Karadeniz'de bitmez tükenmez bir öykü. Onun zengin folkloruna bir girdiniz mi çikamazsiniz. Biz

Bir Ask Efsanesi: Giresun'u kuranlarin, Orta Asya'dan göç eden Kalipler, Tibarenler gibi Türk oymaklari oldugu söylenir. Kalipler, Türklerin geleneksel meslegi olan demirciligi, burada da yürütmüsler, hatta demire su vererek çeligi ilk bulan ve dünyaya tanitanlar, bunlar olmuslardir. Ilk ve ortaçaglar, Anadolu tarih zincirinde, kesintisiz yerini alan Giresun, 1461 yilinda Fatih Sultan Mehmed'in eliyle, Pontuslardan alinarak, Osmanli devletine katilmistir. Bu devrin izlerini tasiyan bir kal'a ile bir saray kalintisi, bugün Giresun'un taninmis eserleri arasinda sayilir. Bir de adasi var Giresun'un. Dogu Karadeniz de tek adadir bu. Kalebayir'dan 4 kilometre kadar kuzey doguda bulunan, eskilerin Aretios dedikleri bu küçük ada, ask efsaneleriyle doludur. Dediklerine göre, binlerce yil önce, Giresun'da yasayan krallardan birinin, genç ve güzel bir kizi varmis. Kiz, gelinlik çagina basinca, komsu krallardan dünür üstüne dünür gelmeye baslamis. Kiz, kim olursa olsun, gelenlere "hayir" diyor, baska bir sey demiyormus. Onun yüregi, Giresun Kal'asinin eteginde, koyunlarini otlatan yagiz benizli bir çoban için çarpiyormus. Gönül bu ya, ferman dinlemez, çoban, yamaçtan kavalini üfledigi zaman, kizcagiz pencereye kosar, hem dinler, hem aglarmis, bu umutsuz aski için. Gel zaman, git zaman Çoban'in gönlü de kral kizina düsmüs. Bu yakici ask, aylarca sürmüs. Kizin, gelen dünürlere "Hayir" cevabi üzerine, kral, sormus, sorusturmus, sonunda meseleyi anlamis. Küplere binen kral, kizini, Giresun'un karsisindaki bu adaya sürmüs, buradaki manastira kapatmis. Çobani da yakalatarak, Manastirin karsisindaki yasli bir çinarin dallarina astirmis. Ertesi gün de, kizin cesedini, Manastirin kulesinde sallanir bulmuslar. Bu yürekler acisi ask öyküsü yillarca unutulmamis. Her yilin yirmi mayisinda, Giresun'da bir töre vardir. Genç kizlar, taze dullar, bu adinin kiyisinda yikanir, tas atar, böylece mutlu olacaklarina inanirlar. Giresun'un inanç ve efsanelerinde, binlerce yillik tarihin aci tatli olaylarina ait izler vardir. Giresun Kal'asindaki, bir zamanlarin sifali kuyusu Kufa Suyu, bugün de ziyaret edilir. Söylendigine göre, bu su testilerle krallara gönderilir, onlarin türlü sikintilarina çare olurmus. Kal'adaki Seyid Vakkas Türbesi ise, Giresun'un Fatih Sultan Mehmed eliyle fethi sirasinda yararliklar gösteren ve bu savaslarda sehit olan komutaninin anilarini tasir.

Kirazdan Findiga GIRESUN Karadeniz'in dogu kiyisinda, sahile bir sedef gibi yaslanan Giresun sehrinin eski adi, kitaplarda, kiraz anlamina gelen "Kerasus" yada Kiraz Sehri demek olan "Kerasion" olarak kayitli. Türkler "kiresin" demisler, sonra da "Giresun" a çevirmisler. Söylendigine göre, bir zamanlar Giresun sehrinin çevresinde, uçsuz- bucaksiz kiraz ormanlari varmis. Bu bölge, kiraz agacinin vatani sayiliyormus. Öyle ki, bu agaç, Romalilar devrinde ilk kez Italya'ya götürülmüs, orada üretilmis. Her yil, Giresun'da kiraz bayrami yapilir, kiraza kutsal meyva gözüyle bakilirmis. Bunun için Giresun' a "kiraz sehri" adi verilmis. Giresun yalniz kirazin degil, findigin da vatanidir. Ilk çaglarda "Karadeniz Cevizi" olarak bilinen findik, Giresun ve çevresinde yetistirilmis, kiraz gibi findik da, ilk önce Italya'ya götürülmüs, orada da yetistirilmis. Ortaçaglarda, Giresun'dan toplanan findiklar kervanlarla, Avrupa ve Asya'ya götürülür, saraylarin en degerli yemisleri arasinda yer alirmis. Tombul, palaz, kalinkara, incekara, sivri, kus findigi gibi türleri olan Giresun findigi, bugün yeryüzünde en çok aranan ve begenilen bir yemistir. Findik, Giresun'un sembolü, Giresun findigin anasi ve öz mayasidir.

Dünya Miras Listesinde Türkiye... Bütün insanlığın ortak mirası olarak kabul edilen evrensel değerlere sahip kültürel ve doğal sitleri dünyaya tanıtmak, toplumda sözkonusu evrensel mirasa sahip çıkacak bilinci oluşturmak ve çeşitli sebeplerle bozulan, yokolan kültürel ve doğal değerlerin yaşatılması için gerekli işbirliğini sağlamak amacıyla UNESCO’nun 17 Ekim – 21 Kasım 1972 tarihleri arasında Paris’te toplanan 16. Genel Konferansında sorunun uluslararası bir sözleşme konusu yapılmasına karar verilmiş ve 16 Kasım 1972’de “Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme” kabul edilmiştir. Türkiye, bu sözleşmeyi 23 Mayıs 1982 tarihinde onaylanmış ve 1983 yılında Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. 2000 yılı sonu itibariyle Dünya genelinde Dünya Miras Listesine kayıtlı 690 kültürel ya da doğal varlık bulunmaktadır. Bunların 530 tanesi kültürel/arkeolojik sit, 137 tanesi doğal sittir. 23 tanesi ise karma (kültürel/doğal) sittir. Her yıl gerçekleşen Dünya Miras Komitesi toplantıları ile bu sayı artmaktadır. Ülkemiz, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğünün sorumluluğu altında yürüttüğü çalışmalar neticesinde bugüne kadar Dünya Miras Listesine 9 adet varlığımızın alınmasını sağlamıştır. Bu varlıklardan; İstanbul, Safranbolu, Boğazköy, Nemrut Dağı, Xanthos-Letoon, Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası, Truva Arkeolojik Kenti kültürel, Pamukkale ve Göreme-Kapadokya hem kültürel, hem doğal miras olarak listeye alınmıştır. Dünya Miras Listesindeki Doğal ve Kültürel Varlıklarımız Sıra : 356 Niteliği : Kültürel Varlığın Adı : İstanbul’un Tarihi Alanları Dünya Miras Listesine Alınma Tarihi : 6.12.1985 Sıra : 357 Niteliği : Doğal / Kültürel Varlığın Adı : Göreme ve Kapadokya Milli Parkı Dünya Miras Listesine Alınma Tarihi : 6.12.1985 Sıra : 358 Niteliği : Kültürel Varlığın Adı : Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası Dünya Miras Listesine Alınma Tarihi : 6.12.1985 Sıra : 377 Niteliği : Kültürel Varlığın Adı : Hattuşaş (Boğazköy) Dünya Miras Listesine Alınma Tarihi : 28.11.1986 Sıra : 448 Niteliği : Kültürel Varlığın Adı : Nemrut Dağı Dünya Miras Listesine Alınma Tarihi : 11.12.1987 Sıra : 484 Niteliği : Kültürel Varlığın Adı : Xanthos-Letoon Dünya Miras Listesine Alınma Tarihi : 9.12.1988 Sıra : 485 Niteliği : Doğal / Kültürel Varlığın Adı : Pamukkale – Hierapolis Dünya Miras Listesine Alınma Tarihi : 9.12.1988 Sıra : 614 Niteliği : Kültürel Varlığın Adı : Safranbolu Şehri Dünya Miras Listesine Alınma Tarihi : 17.12.1998 Sıra : 849 Niteliği : Kültürel Varlığın Adı : Truva Arkeolojik Kenti Dünya Miras Listesine Alınma Tarihi : 2.12.1998 Uygarlıkların beşiği olarak çok zengin bir kültürel ve tarihi mirasa sahip olan Ülkemizin bu zenginlikleri eşsiz doğal güzelliklerle de desteklenmektedir. Bir çok dünya ülkesi için 9 adet varlığın Dünya Miras Listesinde yer alması ülke ve dünya ölçeğinde sayısal olarak yeterli görülebilecekken, Türkiye’nin sahip olduğu zenginlikler dikkate alındığında bu sayının olması gerekenin çok altında olduğu açıktır. Tarihin her döneminde farklı uygarlıklara ev sahipliği yapmış olan Anadolu’daki bu uygarlıklara ait mimari ve yöresel çeşitlilikleri, farklı bölgeleri ve farklı kültürlerin tanıtımı ve yansıtılması açısından bu sayı yetersiz kalmaktadır. Dünya Miras Listesinde yer alan 9 varlığın yanısıra UNESCO Dünya Miras Endikatif (Geçici) Listesinde yer alan Efes ve Karain örenyerlerine ait adaylık dosyaları UNESCO Dünya Miras Merkezine gönderilmiştir. Diğer yandan Dünya Miras Listesinde daha fazla kültürel ve doğal varlıkla temsil edilebilmemiz için gerekli olan geçici liste (endikatif liste) UNESCO Genel Müdürü Mr. Koichiro Matsuura’ya bizzat sunulmuştur. Bu listede 2 doğal külterel alan, 2 kültürel peyzaj alanı, 12 kültürel varlık olmak üzere toplam 16 adet varlık bulunmaktadır. UNESCO Dünya Miras Merkezi’nce onaylanan bu listede yer alan varlıklara ilişkin dosyalar kapsamlı olarak hazırlanacak ve Dünya Miras Komitesinin onayına sunulacaktır. Bu aşama oldukça uzun bir süreç olup, Dünya Miras Merkezinin uygun görüşü ve ICOMOS (Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi) ve/veya IUCN (Uluslararası Dünya Doğayı Koruma Birliği) uzmanların yerlerinde inceleme yapmalarını takiben büro ve komitenin onayı ile Dünya Miras Listesine alınmaları mümkün olabilecektir. Liste hazırlanırken önerilen varlıkların, mimari, tarihi, estetik ve kültürel değerlerinin yanısıra ekonomik, sosyal, sembolik ve felsefi özellikleri de dikkate alınmıştır. Ülkemizde Dünya Miras Listesinde olması gerektiğini düşündüğümüz onlarca varlık bulunmakla birlikte UNESCO’ya taraf ülkelerin Dünya Miras Listesinde dengeli olarak yer almalarına önem verildiğinden, arzu edilenden daha az sayıda varlık bu aşamada geçici listede yer almaktadır. Amacımız; bu evrensel kültür değerlerimizin özellik ve güzelliklerin Dünyaya tanıtılması ve uluslararası katkılarla korunarak gelecek kuşaklara en iyi ve korunmuş şekilde aktarılmasıdır. Dünya Miras Merkezince 2000 yılı içinde onaylanan Geçici (Endikatif) Listede aşağıdaki varlıklarımız yer almaktadır. 1) Selimiye Cami ve Külliyesi (16. yy) 2) Bursa ve Cumalıkız Osmanlı Kentsel ve Kırsal Yerleşimleri (13. yy. 15. yy) 3) Konya Selçuklu Başkenti 4) Alanya Kalesi ve Tersanesi 5) Selçuk Kervansarayları Denizli – Doğubeyazıt Güzergahı (13. yy) 6) Ishakpaşa Sarayı (17. yy) 7) Harran ve Şanlıurfa Yerleşimleri (17. yy – 19. yy) Diyarbakır Kalesi ve Surları (12. yy) 9) Mardin Kültürel Peyzaj Alanı (13. yy) 10) Ahlat Eski Yerleşimi ve Mezar Taşları (12. yy – 13. yy) 11) Sümela Manastırı (5. yy – 19. yy) 12) Alahan Manastırı (7. yy) 13) St. Nicholas Kilisesi (7. yy – 8. yy) 14) St. Paul Kilisesi, St. Paul’s Kuyusu ve Çevresi 15) Kekova 16) Güllük Dağı – Termessos Milli Parkı 1- Selimiye Camii ve Külliyesi Yeri : Marmara Bölgesi Boylam : 260 34’ Doğu Enlem : 410 41’ Kuzey Kriter : a) i, ii, iii, iv, Kültürel Mimar Sinan’ın Ustalık Dönemi eseri ve mimarlık sanatının en görkemli örneklerinden biri olan Selimiye Camii ve Külliyesi 16. yy.’da Sultan III. Selim adına yaptırılmıştır. Ustalık, işçilik ve malzemesi ile Türk mermer işlemeciliğinin seçkin bir örneği olarak adaylık için önerilmektedir. 2- Bursa ve Cumalıkız Osmanlı Kentsel ve Kırsal Yerleşimleri Yeri : Marmara Bölgesi Boylam : 290 04’ Doğu Enlem : 400 12’ Kuzey Kriter : a) i, iii, iv, Kültürel İlk kez M.Ö. 200 yılında yerleşim görmüş olan Bursa, Roma ve Bizans dönemlerinden sonra Osmanlıların ilk başkenti olarak en görkemli yıllarını yaşamıştır. Osmanlıların ilk altı padişahı döneminde yapılmış olan 127 cami, 45 türbe, 34 medrese, 25 han, 37 hamam ve 14 imarethane ile Bursa Merkezi ve Osmanlıların Bursa’yı fethi sırasında lojistik destek görevi gören gelenekleri, geleneksel mimarisi ve yaşam biçimi ile Osmanlı köyü olarak yaşayan Cumalıkız Köyü adaylık listesinde yer almaktadır. Özellikle Bursa İl merkezinin listede yer alması Türk-İslam mimarlığının dünyaya tanıtımı açısından da yararlı olacaktır. 3- Konya Selçuklu Başkenti Yeri : Orta Anadolu Bölgesi Boylam : 320 30’ Doğu Enlem : 370 52’ Kuzey Kriter : a) i, ii, iv, Kültürel 12. ve 13. yy’da Selçuklu Türklerinin başkenti olan Konya, Selçukluların Asya’dan getirdiği sanatsal öğelerin ve taş işçiliğinin en görkemli eserlerini barındırır. Konya Kalesi, Alaaddin Camii, Sırçalı Medrese ve birçok irili ufaklı camii ve mezar Konya’daki Selçuklu anıtlarının örnekleridir. Halen yaşayan bir kent olarak Selçuklu mimarisi, uygarlığı ve kültürel geleneklerinin tek örneğidir. 4- Alanya Kalesi ve Tersanesi Yeri : Akdeniz Bölgesi Boylam : 310 59’ Doğu Enlem : 360 32’ Kuzey Kriter : a) iii, iv, Kültürel Alanya’nın Helenistik dönemlere dek tarihlenen kalesi Roma, Bizans ve son olarak da Selçuklulara ev sahipliği yapmıştır. Kalede bulunan Selçuklu sarnıcı, Bizans Kilisesi, Sultan Sarayı ve Selçuklu hamamı kalıntıları geleneksel kent dokusuyla bütünleşmiştir. Tarihi Alanya Tersanesi ise Selçuklular tarafından yapılmış ve bugüne dek korunabilmiş tek tersane olma özelliğini taşımaktadır. 5- Selçuklu Kervansarayları (Denizli-Doğubeyazıt Güzergahı) Yeri : Güzergah Anadolu’da Batı-Doğu yönünde uzanmaktadır. Kriter : a) ii, iii, iv, Kültürel Orta Asya’daki göçebe Türk boylarının geleneksel yaşam biçiminden esinlenerek Selçuklu Dönemi kültür ve mimarisinde önemli bir yer tutmuş olan kervansaraylar ve hanlar en çok bu dönemde çeşitlenmiş ve Anadolu mimarisini de etkilemiştir. Ülkemizin sınırla dışında Asya’ya da uzanan bu güzergah üzerinde yer alan kervansaray ve hanlar Denizli-Doğubeyazıt kervan yolu örneklenerek Dünya Miras Listesine “Kültürel Peyzaj” olarak önerilmektedir. Öneri Güzergahta Yer Alan Önemli Han ve Kervansaraylar Akhan Pınarbaşı Han Eğridir Han Pınarpazarı Hanı Kantarcı Han Obruk Han Oklu Han Sultan Han (2) Akhan Ağzıkarahan Sünnetli Han Sikre Han Ertokuş Han Kireli Han Elikesik Han Kavak Han Kuruçeşme Han Altınapa Han Sadettin Han Zincirli Han Akbaş Han Öresin Han Han Camisi Sultan Han Şahruk Köprüsü Han Lala Kervansarayı Gedik Han Latif Han Mugar Han Cibci Han Pervane Han Kargı Han Köprüköyü Hanı Mamahatun Kervansarayı Hacı Bekir Han 6- İshak Paşa Sarayı Yeri : Doğu Anadolu Bölgesi Boylam : 440 08’ Doğu Enlem : 390 31’ Kuzey Kriter : a) i, iii, iv, Kültürel 18. yy’da inşa edilen ve Topkapı Sarayı’nın küçük bir örneği olan İshak Paşa Sarayı taş oymacılığı ve bezemelerinde hanlar ve kervansaraylar güzergahı üzerinde yer alması nedeniyle İran’dan Anadolu Selçuklu devletine, Gürcistan’dan Kafkasya’ya kadar çok değişik kültürlerin izlerini taşımaktadır ve özellikleri ile Dünya Miras Listesine önerilmektedir. 7- Harran ve Şanlıurfa Yerleşimleri Yeri : Güney Doğu Anadolu Bölgesi Kriter : a) i, ii, iii, iv, Kültürel Peygamberler Şehri olarak bilinen Şanlıurfa, Yukarı Mezopotamya’nın bereketli ovalarında kurulmuş tarihi bir yerleşimdir ve yöresel mimari ve geleneksel taş işçiliğinin en güzel örnekleri olan çok sayıda tarihi, dini, resmi ve sivil mimari örnekleriyle bezenmiştir. Kentin güneyinde yer alan Harran ise tarihi şehir surları, geleneksel konik çatılı kerpiç evleri ve birçok İslam alimini yetiştiren Harran İslam Üniversitesi ile benzersizdir. 8- Diyarbakır Kalesi ve Surları Yeri : Güney Doğu Anadolu Bölgesi Boylam : 400 14’ Doğu Enlem : 370 55’ Kuzey Kriter : a) i, iii, v, Kültürel Diyarbakır Kalesi 5.500 metre uzunluğundaki surları ile Dünyada Çin Seddi’nden sonraki en uzun ve en korunmuş şehir surları ve hala yaşattığı ortaçağ havası ile Dünya Miras Listesine önerilmektedir. 9- Mardin Yeri : Güney Doğu Anadolu Bölgesi Boylam : 400 44’ Doğu Enlem : 370 19’ Kuzey Kriter : a) ii, iii, iv, Kültürel (Kültürel Peyzaj Alanı) Doğal yapı ile insan etkileşimi sonucu ortaya çıkan taş mimarisinin benzersiz dini ve geleneksel yapılarını barındıran Mardin, bir ortaçağ kenti görünümüyle “kültürel peyzaj alanı” olarak Dünya Miras Listesine önerilmektedir. http://www.nuvis.com.tr/mardin 10- Ahlat Eski Yerleşimi ve Mezar Taşları Yeri : Doğu Anadolu Bölgesi Boylam : 420 30’ Doğu Enlem : 380 45’ Kuzey Kriter : a) i, iii, Kültürel Van gölü kıyısında yer alan ve tarihi Urartulara kadar inen Ahlat yerleşimi ve Selçuklu dönemi taş işçiliği, inanışları ve yaşam biçimini en güzel şekilde yansıtan mezar taşları ve anıt eserleri ile Dünya Miras Listesine önerilmektedir. 11- Sümela Manastırı Yeri : Karadeniz Bölgesi Boylam : 390 02’ Doğu Enlem : 400 48’ Kuzey Kriter : a) i, iii, iv, Kültürel Altındere vadisi’nin dik yamaçlarında doğal yapı ile bütünleşen manastır kompleksi tasarım, malzeme, mimarlık ve işçilik açısından eşsiz bir yapı olarak adaylar arasında yer almaktadır. 12- Alahan Manastırı Yeri : Akdeniz Bölgesi Boylam : 320 31’ Doğu Enlem : 370 52’ Kuzey Kriter : a) i, iii, iv, Kültürel M.Ö. 5. yy başlarında yapıldığı bilinen ve doğal yapı ile bütünleşmiş olan Alahan Manastırı, bir manastır ve ona bağlı kilise ile müştemilat yapılarından oluşmakta ve malzeme, tasarım ve yapıdaki süslemeleri ile Bizans Dönemi dini mimarisinin ender örneklerinden biri olarak Dünya Miras Listesine önerilecek adaylar arasındadır. 13- St. Nicholas Kilisesi Yeri : Akdeniz Bölgesi Boylam : 360 7.5’ Doğu Enlem : 290 58’ Kuzey Kriter : a) iii, iv, Kültürel Milattan önce 5. yy’a ait bir Likya yerleşimi olan Myra antik kenti ve kentte yer alan St. Nicholas Kilise kompleksi ve farklı dönemlere ait yapılar barındıran Bizans dini mimarisinin önemli bir örneğidir. 14- St. Paul Kilisesi, St. Paul Kuyusu ve Çevresi Yeri : Akdeniz Bölgesi Kriter : a) ii, iii, iv, Kültürel St. Paul’un doğum yeri olarak bilinen Tarsus St. Paul Kilisesi ve kuyusu ruhani bir merkez olarak mevcut geleneksel kent dokusu ile bütünleşmiş biçimiyle, Dünya Mirası endikatif listesindedir. 15- Kekova Yeri : Akdeniz Bölgesi Boylam : 290 53’ Doğu Enlem : 360 13’ Kuzey Kriter : a) i, iii, Doğal a) ii, iii, Kültürel Akdeniz Bölgesinde yer alan Kekova Adası, arkeolojik Üçağız ve Kaleköy yerleşmeleri ve adayı çevreleyen batık kentin yanısıra, gerek görsel, gerekse doğal özellikleriyle Dünya Miras Listesine aday olarak gösterilmektedir. 16- Güllük Dağı – Termessos Milli Parkı Yeri : Akdeniz Bölgesi Boylam : 300 30’ Doğu Enlem : 370 00’ Kuzey Kriter : a) ii, iii, v, Kültürel a) ii, iii, iv, Doğal Denizden yaklaşık 1050 m. yükseklikte Antalya’nın kuzeyinde dağlar arasında gizli Termessos (Güllük Dağı Milli Parkı) antik kenti, yerleşim biçimi, savunma sistemleri ile doğanın sunduğu olanakları en iyi şekilde kullanan kentlerden biridir. Güllük Dağı’nın dik yamaçları ise Güver Uçurumu ve tipik Akdeniz bitki örtüsünün yanısıra soyu tükenmekte olan hayvanları da barındıran özel bir bölgedir.

Zamanın telaşa kapılmadan, gelip geçen medeniyetleri izlediği, doğa, insan ve tarihin el ele vererek yarattığı bir kültür doğa ve tarih hazinesidir Kapadokya. Tarih öncesinden Hititler’e, Persler’den Romalılar’a, Bizanslılar’dan Selçuklular’a, Osmanlılar’dan bugüne uzanan zengin doğal ve kültürel mirası nedeniyle UNESCO tarafından 1985’te dünya doğal ve kültürel mirası listesine alındı. Yabancı gezginleri büyüleyen Kapadokya bölgesi, jeolojik devirlerde aktif birer volkan olan Erciyes Dağı, Hasandağı ve Güllüdağ’dan bölgeye yayılan lavlarla oluştu. Ortaya çıkan tüf tabakası, vadi yamaçlarından akan yağmur suları, soğuk ve sıcak hava ve rüzgarın işbirliği sonucunda aşınarak bugünkü şeklini aldı. Alt kısımda kolay aşınan kayaların ortaya çıkardığı konik biçimlerle, üst kısımda bulunan sert kayaların daha farklı aşınarak konilerin tepelerinde kalması sonucu ortaya çıkan doğal heykellere de “peri bacaları” adı verildi. Peri bacaları, yoğun olarak, Ürgüp-Üçhisar-Avanos üçgeni arasında kalan vadilerde, Ürgüp-Şahinefendi arasındaki bölgede, Nevşehir Çat kasabası civarında, Kayseri Soğanlı vadisinde ve Aksaray Selime köyü civarında bulunmaktadır. Kolayca işlenebilen bu kayalar, insan yaratıcılığı ile birleşince dinsel işlevi olan oyma yapılara dönüşüverdi. Tarih öncesi dönem kazı çalışmalarında yoğun bir nüfusun yaşadığı kerpiçten yapılmış mahalleler ortaya çıkarıldı. Bunlar kentleşmenin ilk basamaklarıydı. Gün ışığına çıkarılan bir iskelet, dünyada bilinen en eski beyin ameliyatının 20- 25 yaşlarındaki bir kadına uygulandığını ortaya koydu.Bu bölgede bulunan ve “Kapadokya Tabletleri” adı verilen Assurca çivi yazısı ile yazılmış belgeler Assurlu tacirlerin bu bölgedeki ticaretleri hakkında bilgi vermekle kalmadı dünya ticaret tarihine de ışık tuttu. Kapadokya maden bakımından da zengindi. Kırmızı aşı boyası, Karadeniz limanlarından dış ülkelere gönderilirdi. Orta Kızılırmak bölgesinde su mermeri ve çok sert saydam mermer çıkarılan ocaklar vardı. Pencere camı olarak kullanılan mika levhası, pudra yöre ürünleri arasındaydı. İÖ II. binin başlarında Kapadokya bölgesine yerleşen Hititler, bölge halkıyla kaynaşıp imparatorluk kurdular. Kapadokya bölgesindeki bütün höyükler Hattuşaş’ı başkent yapan Hitit’lerin izlerini taşır . Hititlerin Kızılırmak’ın kırmızı kilinden yaptıkları seramikleri, Avanoslu ustalar tarafından hala yaşatılmaktadır. Frig kültürünün izlerine de rastlanan bu bölge, İÖ 547’de tüm Anadolu ile birlikte Pers egemenliğine girdi. Persler bu bölgeyi “Katpatuka” olarak adlandırdı. İran’dan gelen Yabancı gezginleri büyüleyen Kapadokya bölgesi, jeolojik devirlerde aktif birer volkan olan Erciyes Dağı, Hasandağı ve Güllüdağ’dan bölgeye yayılan lavlarla oluştu. Ortaya çıkan tüf tabakası, vadi yamaçlarından akan yağmur suları, soğuk ve sıcak hava ve rüzgarın işbirliği sonucunda aşınarak bugünkü şeklini aldı. Alt kısımda kolay aşınan kayaların ortaya çıkardığı konik biçimlerle, üst kısımda bulunan sert kayaların daha farklı aşınarak konilerin tepelerinde kalması sonucu ortaya çıkan doğal heykellere de “peri bacaları” adı verildi. Peri bacaları, yoğun olarak, Ürgüp-Üçhisar-Avanos üçgeni arasında kalan vadilerde, Ürgüp-Şahinefendi arasındaki bölgede, Nevşehir Çat kasabası civarında, Kayseri Soğanlı vadisinde ve Aksaray Selime köyü civarında bulunmaktadır. Kolayca işlenebilen bu kayalar, insan yaratıcılığı ile birleşince dinsel işlevi olan oyma yapılara dönüşüverdi. Tarih öncesi dönem kazı çalışmalarında yoğun bir nüfusun yaşadığı kerpiçten yapılmış mahalleler ortaya çıkarıldı. Bunlardünyada bilinen en eski beyin ameliyatının 20- 25 yaşlarındaki bir kadına uygulandığını ortaya koydu.Bu bölgede bulunan ve “Kapadokya Tabletleri” adı verilen Assurca çivi yazısı ile yazılmış belgeler Assurlu tacirlerin bu bölgedeki ticaretleri hakkında bilgi vermekle kalmadı dünya ticaret tarihine de ışık tuttu. Kapadokya maden bakımından da zengindi. Kırmızı aşı boyası, Karadeniz limanlarından dış ülkelere gönderilirdi. Orta Kızılırmak bölgesinde su mermeri ve çok sert saydam mermer çıkarılan ocaklar vardı. Pencere camı olarak kullanılan mika levhası, pudra yöre ürünleri arasındaydı. İÖ II. binin başlarında Kapadokya bölgesine yerleşen Hititler, bölge halkıyla kaynaşıp imparatorluk kurdular. Kapadokya bölgesindeki bütün höyükler Hattuşaş’ı başkent yapan Hitit’lerin izlerini taşır . Hititlerin Kızılırmak’ın kırmızı kilinden yaptıkları seramikleri, Avanoslu ustalar tarafından hala yaşatılmaktadır. Frig kültürünün izlerine de rastlanan bu bölge, İÖ 547’de tüm Anadolu ile birlikte Pers egemenliğine girdi. Persler bu bölgeyi “Katpatuka” olarak adlandırdı. İran’dan gelen Persler doğa bakımından kendi ülkelerine benzediği için özellikle Kapadokya’ya yerleştiler. Ateşi kutsal saydıkları için Erciyes ve Hasandağını kutsal kabul ettiler. Roma İmparatorluğu’nun ikiye bölünmesiyle Kapadokya, Doğu Roma İmparatorluğu’nun etkisi altında kaldı. Roma’nın baskısından kaçan ilk Hıristiyanlar, savunmaya ve gizlenmeye elverişli Göreme, Ihlara, Soğanlı vadilerine sığındılar. Kolayca işlenebilen kayaları oyarak evler, kiliseler yaptılar. Hıristiyanlık serbest bırakıldıktan sonra bölgede, manastır yaşamı başladı. Keşişler manastırlarda, dünyadan uzak topluca yaşıyorlardı. Manastırlarda kilisecikler, keşiş odaları, yemek salonları vardı. VI. Yüzyıl sonlarında başlayan Arap-Emevi istilaları karşısında bölge halkı dinsel merkezler çevresinde yer altı kentleri oluşturdu. En iyi araştırılmış olan Derinkuyu ve Kaymaklı yerin altına yedi kat oyularak yapılmıştır. Dar bir koridorla girilen yeraltı kentleri, farklı işlevleri olan odalara sahipti. Dışarıyla bağlantısı, yuvarlak taşlardan oluşan ve dışarıdan açılması mümkün olmayan taşlarla kesiliyordu. Herhangi bir saldırı sırasında binlerce insanı ve hayvanı saklayacak büyüklükte ve düzende kurulmuş bu kentler, adeta yerin altına uzanmış apartmanları çağrıştırmaktadır. Kapadokya, Toroslar’daki stratejik geçitlere egemen konumda olduğundan Bizanslılar için gözde bir yerdi. Göreme yöresi piskoposluk bölgesi ilan edildi ve Hıristiyan papaz yetiştirme merkezi oldu. İmparator Leon’un Müslümanlıktan etkilenerek dinsel konulu resim ve ikonaları yasaklamasıyla yüz yıl süren ikonoklasm (tasvir kırıcı) dönem başladı. İkon yanlısı Hıristiyanlar baskı altına alınınca Kapadokya keşişlerin sığınağı oldu. İkonoklasm hareketinden etkilenen kiliseler de oldu. Bunlar yeni yaptıkları kiliselerde haça, geometrik bezemelere, hayvan betimlerine yer verdi. Arap saldırılarından sonra Bizans sanatı verimli bir döneme girdi. Kapadokya sanatı XI. Yüzyılın sonuna kadar Bizans sanatının etkisi altında kaldı. Kiliseleri İsa’nın yaşamından kesitler, kutsal portreler, dinsel öyküler renklendiriyordu. Bizans İmparatorluğu’nun Selçukluklara yenilmesiyle Anadolu ile birlikte Kapadokya da yeni bir döneme girdi. Hıristiyanlık Türk egemenliğinden sonra da Anadolu Selçuklu Devleti’nin tanıdığı özgürlük nedeniyle varlığını sürdürdü. Yörenin, Bizans kültür merkezleriyle ilişkisi kopması nedeniyle, Kapadokya resim sanatının geleneksel özellikleri unutuldu. Hıristiyanlar bir süre sonra Rumcayı unutarak Türkçe konuşmaya başladılar. Kapadokya bölgesinde doğan Damat İbrahim Paşa’nın Osmanlı Sadrazamı olmasıyla bölgenin çehresi değişti. Eski uygarlıkların Nyssa, Soandos, Türklerin XVIII. Yüzyıla kadar Muşkara olarak adlandırdıkları yere “Yenişehir” anlamına gelen Nevşehir adı verildi. “Lale Devri”nin mimarı Damat İbrahim Paşa Türkiye’ye matbaayı getirterek Batı kültürüyle tanıştırırken Nevşehir de en parlak dönemini yaşadı. Damat İbrahim Paşa medrese, kitaplık, han, hamam, yaptırarak, nüfusun artmasını sağladı. Buraya ilk kentsel kimliği kazandırdı. Osmanlı döneminde de hırıstiyanlara karşı hoşgörü sürdü. 18. ve 19. yüzyıla ait Kiliseler bu hoşgörünün göstergesidir. Bölgenin kolay işlenebilir taşları, XIX.yüzyılın izlerini de günümüze taşıdı. Kayalara oyulmuş ve kesme taştan inşa edilmiş geleneksel Kapadokya evleri geçmişten gelen birikimle yeni ve özgün bir dil oluşturdu. Avlu ve ev kapılarının malzemesi ahşaptı. Kemerli olarak yapılmış kapıların üst kısmı stilize sarmaşık benzeri motiflerle süslenmişti. Yöredeki yüksek kayalıklara XIX. yüzyılın sonlarında gübre elde etmek için güvercinlikler oyuldu. Çiftçiler bağlarında ve bahçelerinde verimi artırmak için güvercin gübresi kullanıyordu. Renkli boyalarla süslenen güvercinliklerin dış yüzeyleri, bu yörede yaşayan Anadolu insanının yaşamlarından izleri yansıtan motiflerle süslüydü. Barışın simgesi olduğunu bir kez daha kanıtlayan güvercin, Kapadokya’nın topraklarını bereketlendirdi. Bölge şarap üretiminde Türkiye'de önemli bir yere sahiptir. Bölgede, Tekel şarap Fabrikası dahil olmak üzere bir çok şarap fabrikası üretimini sürdürmektedir. Doğasıyla, tarihiyle dünyada eşsiz bir yeri olan Kapadokya, yerli yabancı turistleri olduğu kadar, arştırmacıları, sanatçıları, gezginleri gizemli çekim gücüyle çekmektedir. Çünkü buraya gelecek herkese söyleyecek birşeyleri var Kapadokya’nın.•

Doğu-Batı Medeniyetinin, 2206 m. Yükseklikte muhteşem bir piramitteki kesişme noktası, Dünyanın sekizinci harikası Nemrut. Yüksekliği on metreyi bulan büyüleyici heykelleriyle, metrelerce uzunluktaki kitabeleriyle, UNESCO Dünya Kültür Mirasında yer almaktadır. İki bin yıldır güneşin doğuşunu ve batışını 2150 m. Yükseklikte izleyen dev heykellerin sırrının çözülmesi için KOMMAGENE UYGARLIĞI’nın keşfine gitmek gerekir. Osmanlı İmparatorluğu’nda askeri danışman olarak görev yapan ve tarihi eserlere ilgi duyan Alman subay Helmut Von Moltke, 1838’de bölgedeki araştırmaları sırasında bölgedeki tarihi kalıntılar hakkında bilgi verdiği “Türkiye’deki Durum ve Olaylar Hakkında Mektuplar” adlı kitabında nedense Nemrut Dağı’ndaki heykellerden söz etmemiştir. Nemrut Dağı’nın zirvesindeki eserlerden ilk söz eden ve bunların Asurlular’dan kalma olduğunu tahmin eden, 1881’de Diyarbakır’da yol yapım işlerinde görevli Alman Mühendis Karl Sester’dir. Sester’in verdiği bilgiler doğrultusunda Kraliyet Akademisi tarafından araştırma yapmak üzere bölgeye gönderilen genç bilim adamı Otto Punchtein başkanlığındaki ekip, Nemrut Dağı’nın tepesindeki tümülüs ve tümülüsün doğu ve batı yanlarında oluşturulmuş teraslar üzerindeki devasa heykeller ve çeşitli kabartmalardan oluşan eserler üzerinde çalışır. Uzun çalışmalar sonunda Grekçe yazılı kitabeyi çözen Punchstein, bu eserlerin Kommagene Uygarlığı’na ait olduğunu ve Kommagene Kralı 1. Antiochos tarafından yaptırıldığını keşfeder. Antiochos’un ağzından yazılan kitabe, Nemrud Dağı’nın sırrını ve Antiochos’un yasalarını içermekt Daha sonra Alman Mühendis Karl Humann ve İstanbul Arkeoloji Müzesinin kurucusu Osman Hamdi Beyin de katıldığı Nemrut Dağı çalışmaları 1953’ten 80’li yıllara kadar Amerika’lı Arkeolog Theresa Goell ve Friedrich Karl Dörner ve 1986 yılından itibaren, Dörner’in öğrencisi Sencer Şahin tarafından sürdürülmüştür. Kommagene Uygarlığının ortaya çıkmasını sağlayan kazılar, Nemrut Dağı’ndan başka Arsameia, Samsat ve Fırat Havzasında gerçekleştirilmiştir. Bölgede yapılan kazılarda ortaya çıkartılan taşınabilir eserler müzelerde, geri kalanları da Milli Park Alanı içerisinde korumaya alınmıştır. KOMMAGENE KRALLIĞI Yunanca “Genler Topluluğu” anlamına gelen Kommagene, ismiyle bağdaşırcasına, Grek ve Pers Uygarlıklarının inanç, kültür ve geleneklerinin bütünleştiği güçlü bir krallıktır. Toros Dağlarındaki çeşitli yolların birleştiği noktada bulunan antik Kommagene Krallığı, Suriye’nin Kuzeyi, Hatay, Pınarbaşı, Kuzey Toroslar ve doğuda Fırat Nehri’nin çevrelediği verimli topraklarda yer almıştır. Tarıma ve hayvancılığa elverişli ve ekonomik önemi yüksek sedir ağacı ormanlarını barındıran Kommagene topraklarının, ilk çağlardan beri yerleşim alanı olarak kullanıldığı civardaki mağara ve arkeolojik buluntulardan anlaşılmaktadır. .Ö. 2000 yılının ortalarında Hitit İmparatorluğu’nun egemenliği altına girdiği tahmin edilen Kommagene yöresi’nde Kommagene Krallığı’nın öncesi kabul edilen Kummuh Krallığı’nın olduğu ve Kummuh’un İ.Ö. 711’lerde Asurlular, İ.Ö. 605’te de Babilliler tarafından fethedildiği anlaşılmaktadır. İ.Ö. 6. Yüzyılın sonlarına doğru Kommagene toprakları Pers İmparatorluğu’nun eline geçmiştir. İ.Ö. 323’te Kommagene Bölgesinin idaresi Grek-Makedon yöneticilerin eline geçmiştir. Antik dünyanın küçük ancak güçlü ülkesi Kommagene, baba tarafı Pers Krallarından “Krallar Kralı olarak anılan Darius’a ile, anne tarafı Makedonya Hükümdarı Büyük İskender ile akraba olan bir prensin oğlu Mithridates Kallinikos tarafından, İ.Ö. 109 yılında bağımsız bir krallık olarak kurulmuştur. Nemrut Dağı ve iki Arsameia şehrindeki kült yapılarıyla Kommagene Krallarının en ünlüsü olan 1. Antiochos devri (İ.Ö. 69-3, krallığın en müreffeh dönemdir. Kendi mezarını Nemrut Dağı’nın zirvesine, babası Mithridates 1. Kallinikos’un mezarını ise Arsameia’da Eski Kahta Çayının kenarına yaptıran 1. Antiochos, krallığını ekonomik ve kültürel yönden en üst seviyeye çıkartmıştır. 1. Antiochos’tan sonra Kommagene Krallığının parlak dönemleri, halefleri tarafından devam ettirilemez ve İ.S. 29 yılından itibaren Kommagene Kralları Roma tarafından atanır. İ.S. 72’de Romalılar’ın Kommagene’yi istila etmesiyle 200 yıllık krallığın bağımsızlığı tamamen sona erer ve bu tarihten sonra Kommagene toprakları Suriye’nin parçası olarak tarihteki yerini alır. NEMRUT DAĞI VE TÜMÜLÜS Nemrut Dağı, Adıyaman’ın 86 km. doğusunda Kahta ilçesinin Karadut köyünde, dünyanın sekizinci harikası olarak tanınan, tepesinde küçük kırma taşların yığılmasıyla oluşturulmuş konik bir tümülüsün bulunduğu, 2150 m. Yükseklikte, görkemli bir kültür ve turizm merkezidir. İ.Ö. 1. Yüzyıla tarihlenen ve orijinali 55 m. olan tümülüsün bugünkü yüksekliği 50 m., çapı 150 metredir. Gündoğumu ve günbatımının tüm ihtişamıyla izlenebildiği bu tepede, Kommagene Kralı 1. Antiochos kendisi için görkemli bir anıt mezar, mezar odasının üzerine kırma taşlardan oluşan bir tümülüs ve tümülüsün üç tarafını çevreleyen kutsal alanlar inşa ettirmiştir. Tümülüs, Kral 1. Antiochos’un şerefine tertiplenen törenlere mahsus 3 terasla çevrilidir. Doğu, batı ve kuzey terasları olarak adlandırılan bu alanlardan doğu ve batı teraslarda; sıra halinde dizilmiş blok halinde 8 yontma taşın üst üste oturtulmasıyla oluşturulan 8-10 metre yüksekliğinde muhteşem heykeller, kabartmalar ve yazıtlar bulunmaktadır. Heykeller, bir aslan ve bir kartal heykeliyle başlar ve aynı düzende son bulur. Hayvanların kralı olan aslan yeryüzündeki gücü, tanrıların habercisi olan kartal ise göksel gücü sembolize eder. Heykeller her iki tarafta da şu şekilde sıralanmıştır: Kral 1. Antiochos (Theos); Fortuna (Theichye-Kommagene-Tanrıça) Zeus (Oromasdes); Apollo (Mithras-Helios-Hermes), Herakles (Ares-Artagnes). Kült yazıtlarında anne tarafından Büyük İskender’den (Yunan-Makedonya) baba tarafından ise, Darieos’dan (Pers) geldiğini ifade eden Antiochos, atalarından gelen bu etnik farklılığı birleştirerek, kültür zenginliği haline dönüştürmenin göstergesi olarak tanrı heykellerinin yüzünü doğuya ve batıya çevirmiştir. Zaten tanrı heykellerinin isimleri de hem Grek, hem de Pers dili ile ifade edilmiştir DOĞU TERASI Kommagene ülkesinde güneşin doğuşunu ilk gören yer olan doğu terasına sert kayalardan oyulmuş merdivenli yollardan çıkılır. Doğu terası; tanrılar galerisi, atalar galerisi ve sunaktan oluşur. Tanrılar galerisindeki devasa tanrı heykelleri anıt mezara sırtını dönmüş biçimde sıralanmıştır. KUZEY TERASI Burası batı ve doğu teraslarını birbirine bağlayan 100 metre uzunluğunda bir tören yoludur. 80 metre uzunluğunda tamamlanmamış stel kaideleri bulunur. BATI TERASI Muhteşem bir gün batımının izlenebildiği , Doğu terasına benzer şekilde yapılmış batı terasında, tanrılar galerisindeki heykel sıralaması ve heykellerin arkasındaki kült yazısı bazı detaylar hariç aynıdır. Doğu terasından farklı olarak, tanrılar galerisinin kuzey ucunda, dördünde Kral Antiochos’un tanrılarla selamlaşması, diğerinde aslan figürü bulunan, kumtaşından yapılmış 5 kabartma (rölyef) bulunmaktadır. Aslan horoskop olarak bilinen kabartma, 25000 yılda bir meydana gelen astrolojik bir olayın sembolize edilmiş halidir.Doğu ve Batı terasın her ikisinde de tanrı heykellerinin tahtlarını oluşturan taş blokların arkasında Grek harfleriyle yazılmış 237 satırlık uzun bir kült yazıtı NOMOS bulunmaktadır. ANTİK KENTLER ARSAMEİA ÖREN YERİ (Nymphaios Arsameia’sı) Kral 1. Antiochos kitabelerinde söz edildiğine göre, Arsameia İ.Ö. 2. Yüzyılın başlarında Kommagene’lerin atası Arsemia tarafından Kahta çayının doğusunda Eski Kahta kalesinin karşısında kurulmuş Krallığın yazlık başkenti ve idare merkezidir. Güneydeki tören yolunda Mitras’ın kabartma steli, ayin platformu üzerinde Antiochos-Herakles tokalaşma steli ve bunun önünde Anadolu’nun bilinen en büyük Grekçe yazıtı bulunmaktadır. Yazıtın bulunduğu yerden başlayan 158 m. derine inen bir tünel ile yazıtın batısında benzer bir kaya dehlizi de dikkati çekmektedir. Tepe üzerindeki platformda Mithridathes Callinichos’un mezar tapınağı ve sarayı yer almaktadır. Yapılan saray kazılarında çok sayıda heykel parçası, bir kraliçe ve Antiochos başı bulunmuştur. Arsameia ören yeri, Adıyaman’a 60 km. uzaklıktadır. YENİ KALE Adıyaman’a 60 km. uzaklıkta Kocahisar köyü yakınındadır. Kommagene’ler tarafından inşa edilen Yeni Kale, karşıdaki Arsemeia ile birlikte kullanılmıştır. Romalılar ve ardından Memluklular tarafından restore edilen Kale en son 1970’lerde Dörner tarafından kısmen onarılmıştır. Kale içinde çarşı, cami, zindan, su yolları, güvercinlik kalıntıları ve kitabeler bulunmaktadır. Kale’den Nymphois’e inen su yolu bir tünelle Arsameia’ya başlanmıştır. 80 metreyi bulan bu yolla halen suya ulaşmak mümkündür. DERİK KALESİ Cendere Köprüsünden sonra Sincik yolu üzerindeki Datgeli köyünün yakınlarındaki 1400 m. rakımlı bir bulunan tepenin üzerine kurulmuştur. İ.S. 70’lerde Romalılar tarafından inşa edildiği ve 300’lere kullanıldığı tahmin edilen, içerisinde büyük bir tapınak bulunan bölgenin kutsal alanı kabul edilen kalenin hemen yakınında Kommagene döneminde inşa edilen Temenos kalıntıları bulunmaktadır. NEMRUT TURLARINemrut Dağına çıkış için en uygun mevsim 15 Mayıs - 15 Ekim tarihleri arasındadır. Gün doğumu, gün batımının izlenmesini ve tarihi yerlerin gezilmesini kapsar. Güneşin doğuşunu izlemek için Adıyaman'dan gece 02:00'de, Kahta'dan 02:30'da hareket edilir. Nemrut Dağından güneşin doğuşunu izledikten sonra Commagene uygarlığının diğer kalıntıları olan Arsameia (Nymphaios Arsameia'sı), Eski Kahta'da Yeni Kale, Cendere Köprüsü (Roma - Septimus Severus), Karakuş Tümülüsü (Nymphaios) gezilerek dönülür. Bu tur yaklaşık 3-4 saat sürer. Güneşin batışını izleyecekler, Nemrut Dağına hareket saati Adıyaman için 13:00, Kahta için 13:30'dur. Güneşin Doğuşu 02:00 Adıyaman Konaklama Merkezinden Hareket 05:00 Nemrut Dağı Doğu Terasında Güneşin Doğuşunun İzlenmesi (*) 06:00 Doğu ve Batı Terasta Taht Üzerinde Dev Tanrı Heykellerinin Görülmesi 07:00 Arsameia'da (Nymphaios Arsameia'sı) Gezi 08:00 Yeni Kale'de (Eski Kahta'da Yeni Kale) Gezi 09:00 Cendere Köprüsü'ne (Roma - Septimus Severus) Gezi 10:00 Karakuş Tümülüsü'ne (Nymphaios) Gezi 11:00 Adıyaman Örenli Mahallesinde Tarihi Perre Antik Kenti ve Kaya Mezarlarına Gezi 12:00 Konaklama Merkezine Dönüş ve Yemek 13:30 Atatürk Barajına Hareket (Arzu Edilmesi Halinde) 14:30 Yol Güzergahındaki Turuş Kaya Mezarlarına Gezi 15:00 Atatürk Barajında Gezi (Baraj Turu Güneşin Batışı 08:30 Adıyaman Konaklama Merkezinden Hareket 09:00 Adıyaman Örenli Mahallesinde Tarihi Perre Antik Kenti ve Kaya Mezarlarına Gezi 09:30 Palanlı Mağarasının Gezilmesi 10:00 Merkez İlçedeki Tarihi ve Turistik Yerlerin Gezilmesi (Hısn-ı Mansur Kalesi, Ulu Cami, Kap Cami, Çarşı Cami, Oturakçı Pazarı, St. Paul Kilisesi, Abuzer-i Gaffari Türbesi, Mahmut El Ensar-i Türbesi) 12:00 Konaklama Merkezine Dönüş ve Yemek 13:30 Karakuş Tümülüsü'ne (Nymphaios) Gezi 14:00 Cendere Köprüsü'ne (Roma - Septimus Severus) Gezi 14:30 Yeni Kale'de (Eski Kahta'da Yeni Kale) Gezi 15:00 Arsameia'da (Nymphaios Arsameia'sı) Gezi 16:30 Doğu ve Batı Terasta Taht Üzerinde Dev Tanrı Heykellerinin Görülmesi 17:00 Nemrut Dağı Batı Terasında Güneşin Batışının İzlenmesi (*) 18:00 Konaklama Merkezine Dönüş ÖRNEK PROGRAM-2 ( KÜÇÜK TUR ) Yalnızca Nemrut Dağında güneşin doğuşu ve batışını kapsayan turdur. Commagene Uygarlığı'nın diğer kalıntıları bu turda görülmediği için yaklaşık 4-4,5 saat sürmektedir. Güneşin Doğuşu 02:00 Adıyaman Konaklama Merkezinden Nemrut Dağına Hareket 05:00 Nemrut Dağı Doğu Terasında Güneşin Doğuşunun İzlenmesi (*) 06:00 Doğu ve Batı Terasta Taht Üzerinde Dev Tanrı Heykellerinin Görülmesi 08:00 Konaklama Merkezine Dönüş Güneşin Batışı 15:00 Adıyaman Konaklama Merkezinden Nemrut Dağına Hareket 16:30 Doğu ve Batı Terasta Taht Üzerinde Dev Tanrı Heykellerinin Görülmesi 17:00 Nemrut Dağı Batı Terasında Güneşin Batışının İzlenmesi (*) 18:00 Konaklama Merkezine Dönüş ÖRNEK PROGRAM – 3 ( NORMAL TUR ) Nemrut Dağında Güneşin Doğuşu ve Batışını içine almayan günün herhangi bir saatinde araçları tırmanışa uygun olanlar kendi özel araçlarıyla Commagene Uygarlığının diğer kalıntılarıyla birlikte isteğe göre gezebilirler.(*) (*) Güneşin Doğuşu ve Batışı Mevsim Koşullarına Göre Değiştiğinde Gezi Program Saatlerinin Mevsim Şartları Dikkate Alınarak Buna Göre Göz Önünde Bulundurulması Gerekmektedir.

YAYLA TURİZMİ Turizm sektörü, dünyada ve ülkemizde doğa, özgü kimlik ve aktif tatil arayışının giderek arttığı yeni bir süreç içine girmiştir. Ülkemiz sahip olduğu çok zengin doğal değerler ile doğa sporlarına yönelik büyük bir potansiyelide bünyesinde barındırmaktadır. Ülkemiz koşulları bakımından günümüzde en zengin olanakları sunan "Yayla Turizmi" öncelikle ele alınmış ve 1990 dan başlayarak, özel bir proje çerçevesinde bu türün geliştirilmesine yönelik araştırma planlama ve altyapı ihtiyaçlarının karşılanmasına hız verilmiştir. Amaç, yaylalarımızın koruma-kullanma dengesi içerisinde turizm amaçlı değerlendirilmesidir. Karadeniz Bölgesi, Akdeniz Bölgesi, Orta Anadolu bölgelerinde bulunan yaylalarda turizm potansiyeli araştırmaları yapılmış olup, çoğunluğu Karadeniz Bölgesinde bulunan 23 yayla turizm merkezi ilan edilmiştir. BOTANİK (BİTKİ İNCELEME) TURİZMİ Türkiye'de topoğrafya ve iklim çok değiştiğinden, bitkiler ve çiçeklerde öyle değişir. Karadeniz Bölgesi çay yaprağı ağaçları ve kozalak ormanları Türkiye'de bulunmuş olan elmalar, incirler,çilekler ile tanınmıştır. Değişik iklim kuşullarının yaşandığı Türkiye’de değişik bitki türleri bulunmaktadır. Bu açıdan botanikle ilgilenen turistler için oldukça cazip bir ülkedir. Turizm Amaçlı Sportif Faaliyetler SUALTI DALIŞ TURİZMİ Türkiye’de turizm amaçlı yapılan sualtı dalma sporu ancak yasaklı olmayan alanlarda ve uygun donanımla müsade edilmektedir. Yabancı dalıcılar ise özel koşulları hakkında resmi belgelere sahip olmaları halinde belgeli bir Türk rehber ile dalış yapmak zorundadırlar. Uygun donanımla dalma sınırı, 30 metredir. Eğitsel amaçla bu sınır 42 metreye çıkarılmıştır. 30 metreyi geçen dalışlar uygun dalış ve tıp donanımıyla yapılmalıdır. Türk arkeoloji ve kültür değerlerini korumak üzere, Türk eski eserleri ve doğal numuneleri sınır dışına taşımak kesin şekilde yasaktır. AV TURİZMİ Ülkemiz, çoğrafi yapısı, bitki örtüsü ve av kaynakları açısından bir potansiyele sahip olmasına karşın, tüm dünyada önemli gelişmeler kaydetmiş, nerdeyse bir sanayi haline gelmiş ve av turizminden yeterli pay alamamaktadır. Bunun en önemli nedeni olarak, av hayvanlarımızın bu gün için belirli türler dışında av turizmine sunulabilecek sayısal zenginliğe ulaşmamış olması gösterilmektedir. Golf Turizmi Uzun bir tarihi olan ve en çok çevreye yönelik spor olarak bilinen golf Türkiye’de son yıllarda büyük gelişme göstermiştir. Golf, doğa içinde saatler geçirerek günlük sorunlardan kopardığı için, oynayanlar için ideal bir dinlence ve kimileri için bir hayat tarzıdır ve yüksek geliri yabancı ziyaretçiler tarafından tercih olunan bir dinlence türüdür. Bu hususu göz önünde bulundurarak, Türkiye’de diğer spor tesislerini planlı golf sahaları içine katmayı öngörmüş ve uluslararası uyumlu standartlar hedeflemiştir. Gelecek yıllarda ülkemizde uluslararası golf turnuvalarının düzenlenmesi amaçlanmaktadır ve buna göre Türkiye’de 10 golf sahası belirlenmiştir. Turizm etkinliklerini çeşitlendirmeyi ve tüm yıla yayma yaklaşımını benimseyen Türkiye golf turizmine büyük önem vermektedir. Bu amaçla, sahillerimize ve yüksek kapasiteli konaklama tesislerine yakın alanlar, golf sahasına uygunluğu açısından incelenmiştir. Bu alanların planlanması tamamlanmış bulunmaktadır. Bu yaklaşımla bazı kamu arazilerinin, gerekli çevresel tesisleriyle birlikte golf sahasına dönüştürülmesi planlanmıştır.

ŞEHİR TURLARI İSTANBUL Topkapı Sarayı, Ayasofya Müzesi, Sultan Ahmet Cami, Yerebatan Sarayı, Kapalı Çarşı ve çok sayıda diğer saray, cami ve müzeler. Topkapı sarayı hazineleri ve Kapalı çarşı (yarım gün). Boğaz, Asya yakasındaki çam ormanları ve Çamlıca tepesini ve Beylerbeyi Sarayı Süleymaniye Cami, Sultanahmet Cami, Roma hipodromu, Topkapı Sarayı ve Kapalı Çarşı. ANKARA Kale, Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Etnoğrafya Müzesi, Resim ve Heykel Müzesi, Ogüst Tapınağı, Roma Hamamları, Atatürk'ün Mozalesi, Bakırcılar Çarşısı. Frigya Mezarı, Kral Midas'ın Tepesi, Müze Midas Şehri ve kaya oymaları, Hattuşaş'a tam gün gezi. Boğazkale, Hitit Şehri, Kral Kapısı, Fırtına Tanrısı Mabed, Yazılıkaya. ANTALYA Arkeoloji Müzesi, Hadrian Kapısı, eski liman, Düden Şelaleleri, Kesik Minare, Yiyli Minare, Aspendos, Perge, Side, Termesos ve Faselis. Aspendos, Perge, Düden ve Kurşunlu Şelaleleri, Antalya Arkeoloji Müzesi, Alarahan, Damlataş Mağarası, Alanya Kalesi, Kızılkule, Ulaş Park, Manavgat Şelaleleri, Köprülü Kanyon Ulusal Parkı, ve Selge, Manavgat Irmağında gemi gezileri. Eski Kentler: Perge, Aspendos ve Side. Alanya Müze, Selçuk Kalesi, Kızılkule ve kısa bir gemi turu. Termesos ve Düden Şelaleleri KEMER Faselis, Olimpos, Kale, Kekova, Kalkan, Termasos, Bey Dağları, Perge, Aspendos, Side, Alanya, Manavgat, ve Düden Şelaleleri. Olimpos ya da Faselis’e gemi turu. Kale(Noel Baba Müzesi ) Kekova, Perge, Aspendos, Side, Düden, ve Manavgat Şelaleleri. Termasos, Pamukkale, Kapadokya, Saferi Turu. BURSA Çekirge (Atatürk Köşkü, Termal Hamamlar, Karagöz Anıtı, Kültür Park, Arkeoloji Müzesi) Tophane (Osmangazi ve Orhangazi Türbeleri, eski Türk evleri ve kahvehaneleri) Muradiye (Osmanlı Evi Müzesi, Muradiye Külliyesi.);Koza Meydanı ve Çevresi ( Ulu Cami, Orhan Cami, Kapalı Çarşı, Eski Hanlar, Yeşil Türbe ve Cami, Türk ve İslam Sanatları Müzesi). ULUDAĞ Yazın piknik yeri, Kışın Kayak merkezi. Mudanya, Gemlik, Kumla. İZNİK İznik Gölü, Ayasofya Cami, Yeraltı Mezar Odaları, Şehir Surları, Eski Tiyatro, Arkooloji Müzesi ve Kervansaray. İZMİR Arkeoloji Müzesi, Etnoğrafya Müzesi, Atatürk Müzesi, Selçuk Yaşar Sanat Müzesi, Kadifekale, Agora, Şirinyer ve Yeşildere Kemerleri, Selçuk ve Osmanlı Devri Camileri. Eski ilk Hıristiyan Uygarlığı Efes ve Hz., Meryem'in Evi, Klasik Kentler (Tam gün) BERGAMA Eski uygarlık ve Doğal Harikalar , Pamukkale, Hierapolis ve Afrodisyas. Eski Osmanlı Mimarisi ve Klasik Arkeoloji, Manisa Cami Külliyeleri ve Arkeoloji Müzesi. ÇEŞME Hisar, Kervansaray, eski şehir ve evler, Ilıca, Boyalık Koyu, Dalyan, Şifne, Paşa Liman, Çiftlikköy; Pırlanta Plajı ve Altınkum Plajı, Ildırı, Alaçatı. KUŞADASI Efes, Meryem Ana Evi. Priene, Milet, Didim. Pamukkale, Hierapolis ve Afrodisyas. Bodrum, Çamiçi (Bafa) Gölü. Bodrum Gemi Turu Yarımada GÖREME Göreme Açık Hava Müzesi, ünlü kiliseler, (Elmalı Kilise, Yılanlı Kilise, St. Barbara Kilisesi, Çarıklı Kilise, Tokalı Kilise, Kavanlık Kilise), Kaymaklı, Mazı, Derinkuyu ve Özkonak yeraltı şehirleri. MARMARİS Kale, Kaunos, Datça, Knıdos, Prıene, Milet, Didim. Gökova Körfezine Gemi Gezisi.Datça, Knıdos.Köyceğiz, Dalyan, Kaunos."Mavi Gezi" (2-7 gün). BODRUM St. Peter Kalesi, Su Altı Arkeoloji Müzesi, Mozole, Anfi Tiyatro, civardaki plaj ve köyler. Mavi Yolculuk kruvazyeri, Kara Ada'ya gemi gezisi, yakındaki plaj ve balıkçı köylerine gezi. Kos Adası'na gemi turu. FETHİYE Arkeoloji Müzesi, Likya kaya mezarları, Kayakoy, Kadianda, Pınara, Tlos, Letoon, Xanthos, Patara, Kaunos, Didim, Ölüdeniz, Gemili Adası, Çalı Plajı, Oniki Ada, Günlük, Katrancı, Göcek, Saklıkent. Saklıkent Kanyonu. Ölüdeniz ve civarı, Gemili Adası. Tlos, Patara.Xanthos, Letoon, Kayaköy. MERSİN Yumuktepe, Adana, Tarsus (Kleopatra Kapısı), Viranşehir (Pompeipolis), Silifke, Kanlıdivane (Kanitelis), Kızkalesi (Korikos), Cennet, Cehhenem ve Narlıkuyu Mağaraları, Uzuncaburç (Diocaesarea). Arkeoloji Müzesi, Seyhan Baraj Gölü, Tarsus Tarihi Köprüsü. Kleopatra Kapısı, St Paul sarnıcı, eski evler, Tarsus Şelelesi. Pompeipolis, Kanyelis, Korikos, Narlıkuyu, Silifke, Uzuncaburç (Diocaesarea), Meryemlik, Taşucu, Antakya, Mozaik Müzesi, St Peter’in ini. ŞENLİKLER İSTANBUL Haziran - Temmuz: Uluslararası Sanat ve Kültür Festivali Nisan: Uluslararası Film Festivali ANKARA Nisan: Uluslararası Sanat ve Müzik Festivali. 23 Nisan: Uluslararası Çocuk Şenliği ANTALYA Ekim: Uluslararası Film Festivali KEMER Nisan: Kemer- Girne uluslararası Yat Rallisi. Ekim: Kemer Karnavalı İZMİR Nisan (28-30) Efes Tiyatro ve Folklor Festivali. Haziran -Temmuz: Çeşme Uluslararası Şarkı Festivali, Uluslararası Sanat Festivali. Temmuz - Ağustos: Foça Folklor ve Spor Festivali. Ağustos - Eylül: Uluslararası Ticaret Fuarı. ÇEŞME Temmuz: Yıllık Uluslararası Şarkı Yarışması, Çakabey Yat Yarışları. Eylül: Uluslararası Optımıst Yarışları. KUŞADASI Mehmet Paşa Kervansaray'ı, Güvercinada, Dilek Ulusal Parkı, Priene, Afrodisyas, Pamukkale, Çamiçi (Bafa) Gölü, Herakleya, Bodrum, Samos. MARMARİS Mayıs: Yat Acentaları Haftası Kasım: Uluslararası Yat Kupası Regettası BODRUM Eylül: Bodrum Sanat ve Kültür Haftası Ekim: Bodrum Kupası (Gulet Yat Yarısı) MERSİN Eylül / Ekim: Uluslararası Mersin Fewstival ve Fuarı. ÜRGÜP-GÖREME Ekim: Uluslararası Ürgüp Şarap Festivali. Termal Turizm Çağlardan beri bilinen doğal sağlık tedavisi, kaplıca tedavisi, Türkiye'deki termal merkezlerden sağlanabilir. Osmanlı Hamamları, Bursa'nın Çekirge semtindeki Hotel Kervansaray içinde faaliyetini sürdürmektedir. Bu termal kaynaklar romatizma hastalıklarına, hepatit ve kan hastalıklarına, metabolik bozukluklara, doğum hastalıklarına ve ameliyat sonrası sorunlara iyi gelmektedir. Yalova termal kaynakları Yalova şehrinin 11 km. güneybatısında yer almaktadır.Yalova termal kaynakları romatizma, sindirim hastalıkları, nörolojik ve ürolojik bozukluklar ve metabolizma bozukluklarında tedavi özellikleriyle ün yapmışlardır. Balçova termal kaynakları, Agamemnon Hamamları mevkiinde yer almaktadır. Balçova Ege'deki İzmir limanının batısında yer almaktadır. Bu termal kaynaklar, romatizma, sindirim hastalıkları, yaralanma, ameliyat sonrası sorunlara, kireçlenme ve metobolizma bozukluklarına tavsiye edilmektedir. Çeşme'de çok sayıda termal kaynak bulunmaktadır. İzmir'in 70 km. batısında Ege kıyısında yer alan tatil yöresinde, şifalı sular ısıtılarak, romatizma, deri ve doğum hastalıkları tedavisinde kullanılmaktadır. Pamukkale'de tabiat gözalan güzellikte bir manzara oluşturdu. Toprak altında çok derine yerleşik bir yeraltı kaynağı, binlerce yıldır termal mineral yoğunlukta su akıtmaktadır. Romatizma, deri ve doğum hastalıkları, sinirsel ve fiziksel yorgunluk, sindirim hastalıkları ve hazım bozukluklarında tavsiye edilmektedir. Köyceğiz Gölü doğal termal kaynakları ve çamur banyoları ile ünlüdür. Göl daralıp Akdeniz'de, Caretta Caretta deniz kaplumbağalarının üreme alanı olan plajlarından birine sularını boşaltan Dalyan Nehri'ne kanal oluşturur. Köyceğiz Gölü ile Rıza Çavuş termal banyoları, romatizma, deri ve doğum hastalıkları, asabi ve fiziksel yorgunluğun tedavisinde yararı olmaktadır.Tedavi, vücudu bir çamur tabakasıyla örtmek ve daha sonra termal mineral suyuna girmek şeklindedir. Ömerterler kaplıcası termal kaynakları romatizma, deri sorunları, mide ve bağırsak bozuklukları, doğum, üroloji ve metabolizma sorunlarına da yararlı olmaktadır. Sivas- Kangal (Balıklıçermik)Termal Kaynakları Sivas'a Kangal ilçesi yoluyla 85 km. ve kangalın merkezine 15 km. mesafededir. Karbondioksit gazının mevcudiyeti deri hastalıkları, romatizma ve sinirsel bozuklukların tedavisinde önem taşımaktadır. Suda mevcut balıklar, sadece temizleme işlevi mahiyetinde hastalıklı alanı emmektedirler. Türkiye'de birçok doktor ve klinik, hastalarına Kangal termal sularını tedavi amacıyla tavsiye etmektedir. Kış Turizmi İnsanların çevreyle ilgisi giderek artan bir duyarlılığa dönüşmektedir. Çevre insanlara, günlük yaşantılarını sürdürdükleri yerden farklı bir ortam ve olumlu bir çelişki sunabildiği ölçüde çekiciliğini koruyabilmektedir. Bu yüzden turistlerin tatil anlayışı ve beklentilerinde de değişmeler olmuş, ana unsurunu insanların oluşturduğu turizm, geçmişteki basit tanımının, yani seyahat ve konaklamanın çok dışına taşmış, uygarlık kavramı içinde akla gelebilecek pek çok çağdaşlık anlamının karşılıklı tamamlayıcı niteliklerini içeren yepyeni bir kimliğe bürünmüştür. Bireysellik, yani turistin özellikle kendisine hazırlanmış bir ürünün sunulduğunu görme arzusu, ön plana geçmeye başlamıştır. Bu bağlamda konulu seyahatler kişilere geniş seçim olanağı tanıyan çok alternatifli ürün tipleri ve çeşitlilik önem kazanmıştır. Bir milyon yatak kapasitesine sahip olma aşamasına gelen Türkiye’de, turizm hareketlerinin Ege ve Batı Akdeniz kıyısında yoğunlaştığı bilinmektedir. Turizm Bakanlığı değişen turizm tercihlerine cevap verebilmek ve turizmin dengeli dağılımını sağlamak, turizmin çeşitlendirilmesi ve kullanılmaya potansiyeli hizmete sunmak amacıyla çalışmalar yapmaktadır. Yeni turizm politikaları uyarınca, turizm yatırımlarının yoğunlaştığı kıyı yöreleri dışında özellikle İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Karadeniz Bölgelerinde varolan turizm olanaklarının değerlendirilmesi ve bu yörelerin ekonomisine turizm yoluyla katkıda bulunulması amaçlanmaktadır. Bakanlıkça bu amaçla bölgesel turizm alanlarının rehabilitasyonu üzerinde program çalışmaları yapılmaktadır. Bu çalışmada, rehabilitasyonu öncelikli olan kuşakların tespit edilerek oluşturulacak yeni turizm politikasının temel ilkelerinden hareket eden Pazar oryantasyonlu dinamik dönüşüm planları ile turizm alanlarının çeşitlendirilmesi ve yaygınlaştırılması amaçlanmaktadır. Bu çalışma içinde yer alan en önemli projelerden biri de Türkiye’deki dağ ve kış turizmi olanaklarının turizmde değerlendirilmesidir. Gerçekten de Türkiye’de, dağ ve kış turizmi bakımından zengin kaynaklara sahiptir. Bu kaynakların iç ve dış turizme yönelik olarak değerlendirilmesi amacıyla Bakanlar Kurulu Turizm Teşvik Kanunu’na dayanarak 12 adet kış sporları merkezini Turizm Merkezi olarak ilan etmiştir. Turizm Merkezi ilan edilen kış sporları merkezlerinin planlı gelişmesi hadeflenmekte ve planlarda koruma – kullanma dengesi gözetilmektedir. Yapılan genel uygulama merkezlerin öncelikli olarak çevre düzeni planlarının yapılması ve onaylanmasıdır. Turizm Bakanlığı kış sporları merkezlerinin her yönü ile uluslararası standarda kavuşmasının sağlanması, özellikle dış turizm içerisindeki payının artırılması ve kitle turizmi niteliğine yöneltilmesini hedeflemektedir. Yalnızca bugün Türkiye’de 100 bin dolayında insan kış sporları ve kış turizmiyle ilgilenmektedir. Gelecek 5 – 10 yıl içinde Türkiye’de İstanbul – Bursa – Uludağ, İstanbul – Erzurum – Palandöken – Sarıkamış, Antalya – Saklıkent, Alanya – Akdağ yörelerinde dış pazara yönelik bir kış turizmi hareketliliği beklenmektedir. Turizm Bakanlığı’nca bu amaçla ilan edilen 12 Turizm Merkezi’nde alt yapı uygulamaları ve çevre bağlantıları kapsamında çalışmalar sürdürülmektedir. Bakanlığın Turizm Merkezi ilan edilen kış turizmi merkezlerinde koruma dengesi gözetilerek planlı şekilde sürdürülen çalışmalar Türkiye’yi Avrupalı kayak severlerin ve yatırımcıların gözdesi haline getirmektedir. Bakanlıkça turizmi çeşitlendirme hedefi doğrultusunda gerçekleştirilen alt yapı, çevre, tanıtım ve yatırım faaliyetleri özellikle Orta ve Doğu Anadolu’da Palandöken, Erciyes, Sarıkamış gibi kış ve dağ turizmi merkezlerinde yoğunluk kazanmaktadır. Bu çalışmalar sonucunda Palandöken kış turizmi alanında geleneksel kayak merkezi Uludağ’ın en büyük rakibi durumuna gelmiştir. Erciyes’teki konaklama tesislerinin doluluk oranı da yüzde yüze yaklaşmıştır. Sekiz ay süren sezonu ve kayak için ideal doğal özellikleriyle Plandöken ve Erciyes’te yatırımlar artarken, Sarıkamış da geleceğin kayak merkezi olmaya aday olmuştur. Geçtiğimiz yıl içinde Türkiye’nin Uludağ’dan sonra ikinci eğlence ve kayak merkezi durumuna gelen Palandöken’e gelen turist sayısı giderek artarken, bölge yatırımcılarında büyük ilgi odağı haline gelmiştir. Kayak için en uygun olan kristal karın 6 ay süreyle yerde kaldığı Sarıkamış ise, çam ormanları içindeki kayak pistiyle kış turizminin vazgeçilmez bir merkezi olmaya hazırlanırken, yöreye gereken destek verilmektedir. Bakanlıkça geçtiğimiz yıl yörede tahsise çıkarılan araziler, yatırımcılara yerinde tanıtılmış ve imar planında öngörülen alt yapı işlemleri tamamlanan parsellere yatırımcılar büyük ilgi göstermiştir. Yine bakanlıkça Sarıkamış – Sarıçam kayak tesislerinin birinci etabı ve günübirlik tesisler hizmete sokulmuştur. Türkiye’nin en büyük kış turizmi merkezi olan Uludağ’da da mevcut kayak merkezine alternatif olarak Turizm merkezi ilan edilen ikinci gelişim bölgesinde bakanlığın tahsise çıkardığı araziler de yatırımcıların büyük ilgisiyle karşılaşmıştır. Bakanlıkça kış turizmine yönelik yürütülen çalışmalar kapsamında Bayburt Kop Dağı kayak merkezinin planlama çalışmaları da tamamlanmış altyapı çalışması aşamasına geçilmiştir. Buradaki merkez yayla turizmine de hizmet edecek şekilde düşünülmektedir. Bütün bu çalışmalarla, bugün Türkiye de bulunan 7.500 kış turizmi yatak kapasitesinin artırılarak 25 bin düzeyine çıkarılması ve turizmin bu yörelere kaydırılması planlanmaktadır. Turizmde aşama yapmış Fransa ve İtalya gibi Akdeniz ülkeleri ile Avusturya örnek alındığında dağ ve kış turizmine hizmet veren yatak sayısı toplamının genel yatak sayısı içinde 1/2 ile 1/4 oranında yer tuttuğu görülmektedir. Türkiye için ise bu oranın önümüzdeki 5 yıllık dönemde 1/10 düzeyinde olması planlanmaktadır. Eko Turizm

Türkiye’de Turizm Deniz Turizmi : KIYI TURİZMİ Turizm sektörü, dünyada ve ülkemizde doğa, özgü kimlik ve aktif tatil arayışının giderek arttığı yeni bir süreç içine girmiştir. Ülkemiz sahip olduğu çok zengin doğal değerler ile doğa sporlarına yönelik büyük bir potansiyelide bünyesinde barındırmaktadır. Türkiye üç tarafı denizlerle çevrili bir yarımada şeklindedir ve kıyı turizmi açısından oldukça önemlidir. Güney Ege İzmir, Çeşme, Ayvalık, Kuşadası, Bodrum, Datça, Bozburun, Marmaris, Göcek, Fethiye, özellikle Akdeniz sahillerimiz Kalkan, Kaş, Finike, Kemer ve Antalya, Mersin doğa harikası kıyılarımızdır. YAT TURİZMİ Akdeniz, Ege Denizi, Karadeniz ve Marmara Denizi yatçıların her gece değişik, özel demir atacakları koy, körfez ve plajların hazinesidir. Yatçılık Türkiye'de oturanlar ve ziyaretçiler için popüler bir etkinliktir. Geçen kırk yılda sanayi gelişme göstermiş, İstanbul ile Antalya arasında kıyı çizgisi bugün çok sayıda Marino ile doludur. Bunlar muhimmat, önemli tatil merkezi ve güvenli limanlarda kıyıya çıkma imkanı sağlamakta ve eğlence mahalleri oluşturmaktadırlar. Türkiye'nin en donanımlı marinaları güney Ege ve Akdeniz kıyılarında İzmir, Kuşadası, Bodrum, Datça, Bozburun, Marmaris, Göcek, Fethiye, Kalkan, Kaş, Finike, Kemer ve Antalya'da yer almaktadır. Bu limanlarda, yatçılar gereksinim duydukları hizmet ve mühimmatı bulabilmektedirler. Antalya, Dalaman, İzmir ve İstanbul havaalanları tüm Türk marinalarına süratli bağlantı kurabilmektedir. Bodrum, Bozburun, Marmaris, İstanbul, ve Karadeniz kıyılarındaki tersaneler'de inşa olunan bu gemiler, motorlarıyla birlikte tam deniz aracı teçhizatıyla donatılmaktadırlar. Guletlerdeki yolcu sayısı geminin boyuna bağlı olmakla birlikte, çoğu sekiz ile oniki kişi barındırabilmektedir. Bu gemiler yolculara müstakil konaklama sağlayabilmekte, kiralandıklarında hizmet ve eğlence satın alabilmektedir. Modern Guletler evin tüm konforuyla donatılmış olup kendinize tümüyle hoş vakit sağlayacağınız bir çevreye özendirmektedir. Mürettebatsız kiralama, Türkiye'de yeni bir yat kiralama yöntemi olarak başlanmıştır. Yelken açmadan önce, mürettebatsız kiralama şirketleri müşterilerine çevrenin özellikleri, hava koşulları, mühimmatın nereden temin olunacağı, tehlike anında ne yapılacağı ve benzeri konularda bilgi verirler. İzmir şehri, gemi ve yatların devamlı dolaştığı dar ve uzun bir körfezin başında yer alır. İklimi ılımlıdır ve yazın sürekli serinletici deniz meltemi güneşin ısısını yumuşatır. Palmiye ağaçlı yollar ve rıhtıma paralel caddeler arkasında yatay balkonlarıyla şehir civardaki dağ yamaçlarını zarif şekilde devam ettirir. Kozmopolit ve canlı şehir, galeriler, tiyatrolar ve kültür olayları İzmir'e özel bir hareketlilik kazandırır. Levent Marina bir yatçılık macerası başlatmak için uygundur. Urla iskelesinde kıyıyı dolduran küçük adalarda güzel plajlar ve demir atıldığında aletli ve aletsiz dalınacak, yüzülecek şahaser köşeler mevcut bulunmaktadır. Karaburun'da güzel oteller, çay bahçeleri ve balık lokantaları güzel dağ dekoru ve berrak temiz su arasında yer almaktadır. Çeşme Yarımadası adını bu bölgedeki çok sayıda su kaynağından almıştır. 16. yüzyılda Osmanlılar tarafından restore edilip genişletilen 14. yüzyıl Cenova Kalesi, küçük Çeşme limanına hakim konumdadır. Çeşme civarında Büyük Altın Yunus Setur Marina kompleksi ve Ilıca Dalyan'daki Çekek mahalleri güvenlik açısından kayda değerdir. İlçede, kalenin yanında, Kanuni Sultan Süleyman tarafından inşa olunan 16. yüzyıl kervansarayı otele dönüştürülmüştür. Mükemmel alış veriş imkanıyla, en iyi kalite halılar, deri eşyalar ve hatıra eşyaları satınalınabilir. Gece, özellikle ana cadde üzerindeki lokanta, kafe, bar, diskoları bir eğlence atmosferi kaplar. Temmuz ayında Çeşme'nin uluslararası şarkı yarışması, ilçeye heyecan ve şenlik katan dünyaca ünlü icracıları cezbeder. Bu bölgedeki termal hamamlar, Ilıca Körfezi'nde deniz suyuna karışan kıyıdaki doğal kaynakları, Çeşme'nin güneydoğusunda güzel koylar muhteşem bir manzara, rüzgar ve dalgalarla güvenlikte sakin gece demir atma imkanı sağlar. Kuşadası Körfezi, Ege sahilinin plaj, körfez ve koylarıyla güney ve güneydoğuya açılmaktadır. Kuşadası Turban marinası, gemilere kışlama sağlayan Türkiye'nin en iyi donatılmış marinalarından biridir. Tüple dalmak çok popüler hale gelmiştir.Bar, caz klubü, disko ve kabareleri ile sahil boyunca ünlü bir gece hayatı vardır. Kuşadası'nın güney kıyıları ile pamukkale arasında Priene, Milet, Didim, Afrodisias ve Pamukkale dahil çeşitli eski uygarlıkların önemli yerleşimler kurdukları Menderes Irmağı vadisi yer alır. Didim'deki Apollo Tapınağı antik çağların en kutsal yerlerinden biriydi. Arkeolojik mekandan uzak olmayan Altınkum Plajı tüm ziyaretçilerin yelken açma, yüzme ve rahatlama imkanı sunmaktadır. Gökova Körfezi'ni kuzey sahilindeki Bodrum ilk "Mavi Seyahatçi" Cevat Şakir Kabaağaç yada "Halikarnas Balıkçısı'nın" memleketi idi. Tartışmasız Ege sahillerinin "en can alıcı noktasıdır." Bohem atmosferi ile çalkalanan şarkı söyleyen, dans eden ilçe Türkiye'nin artislerini, aydınlarını ve güzel hayat meraklılarını toplamaktadır. Bodrum'da alış verişi zevk haline gelmiştir. Hatıra eşyaları her yeri doldurmuş, bazı sokaklarda yerel artistler, her şekle giren eserlerini satmak üzere bir araya gelmişlerdir. Bodrum Turban Marinası sevimli ve iyi donatılmış marinalarından biridir. Demir atılacak yerlerden biri, güzel manzaralı Akbük'tür. Sedir Adası böcek kabuklarından kaynaşan kum ile plajın ve körfezin karşı yakasındaki Kıran Dağı'nın manzarasını ön plana çıkarmaktadır. Marmaris Koyu sakin bir gölü andırmakta ve yatlara Çekek mekanı oluşturmaktadır. Eski Marmaris, Fizikos, Anadolu - Rodos - Mısır - ticaret yolu üzerinde önemli bir merhale idi. Çam ormanları Marmaris'i çevreleyen ormanları kaplamıştır; sahilde beyaz bir kum ve kaya çizgisi yeşili maviden ayırmaktadır. Sörf ve su kayağı yapanlar Marmaris’in koşullarında kaynaşmaktadırlar. Deri ve süet eşyalar, bakır ve pirinç ürünleri mücevherat ve oniksten oyma eşyalar bulabilirsiniz. Türk halıları, tekstil ve iğne oyaları gayet iyi el sanatı ürünleri oluşturur ve mahalli ürün olarak çam kokulu bal şahanedir. Türkiye’nin en büyük ve iyi donanımlı marinalarından biri olan Marmaris Netsel Marina ile kışlama ve yat bakımı konusunda en iyilerinden Marmaris Albatros Marina, Marmaris’i Ege kıyısında mavi seyahat başlangıç noktası haline getirmiştir. Delikli Ada Ekincik’in güneydoğu kıyısı dışında yer almaktadır. Yatçılar adaya demir atıp Dalyan Deltası’nı daha küçük bir gemi ile gezerek, tarz değiştirmekten hoşlanmaktadırlar. Ağzındaki uzun, altın rengi, kumlu plajda delta, bir doğa koruma alanı ve deniz kaplumbağları (caretta caretta) ile mavi yengeçlerin sığınağıdır. Irmağın kavis yaptığı yerde, eski liman şehri Kaunos’un üzerindeki yamaç yüzünde, kayaya mezarlar oyulmuştur. Delikli Ada’nın güneydoğusunda Sarı Germe bulunur. Göcek Körfezi, Akdeniz’in en iyi yatçılık merkezlerinden biridir. Adalarla çevrilmiş ve deniz manzarası Körfezin en güney ucundaki eski Arimeksa şehrinin kalıntıları, mavi suların uzantısında yer alır. Tersane Adası’nın karşısında, eski tersanelerinde bulunduğu Bizans harabeleri yer alır. Tatil ilçesi Fethiye’nin önemli bir marinası bulunmaktadır ve Adalarla kaynaşan güzel bir körfeze bakmaktadır. Eski binaların ön cephelerini örnek alan çok sayıda Likya kaya mezarı tepenin yüzüne oyulmuştur. Belceğiz Körfezi ile, sakin, kristal duruluğunda suyun yüzme ve diğer su sporları için ideal olduğu yer Ölü Deniz'dir. Gemiler Adası’nda Bizans harabeleri çamlar arasına sıkışmıştır Türk ve yabancı yatların uyması gerekenler; Türk ve yabancı yatlar, Türk limanları arasında seyredeken “Yat kayıt belgesinde” liman başkanının onayını almak zorundadırlar. Yabancı limanlara hareket ederken veya dönerken, Türk ve yabancı yatların, gümrük, sağlık ve pasaport polisi yetkilileri nezdinde tüm işlemlerini tamamlamış olmaları gerekir. Seyahat tamamlandığında yat sahibi veya kaptanların yat kayıt belgesinin yatta kalan suretini liman başkanına teslim etmeleri zorunludur. Türkiye’ye yatları ile birlikte giriş yapan yabancılar, yatlarını belgeli bir yat limanına veya yat çekek yerlerine iki yıla kadar bir süre için kışlama, bakım ve onarım amacı ile bırakarak başka bir vasıta ile Türkiye’den ayrılabilirler. Bu halde yat limanı veya yat çekek müdüründen alacakları bir belge ile mahalli gümrük idaresine başvurdukları takdirde, gerekli işlem yapılır. Bu suretle yat limanında veya yat çekek yerlerinde kışlayan en az iki yılda bir sahipleri tarafından kullanılan yatlar ayrıca bir izne gerek kalmaksızın beş yıla kadar Türkiye’de kalabilirler. Beş yılın bitiminde bu süreyi uzatmaya Turizm Bakanlığı yetkilidir. İnanç Turizmi 2000 yılında tüm dünyada kutlanacak olan ısa'nın doğumunun 2000. yılı etkinlikleri çerçevesinde, Türkiye'de "İnanç Turizmi" adı altında bazı faaliyetlerin gerçekleştirilmesi yönündeki çalışmalara, 1995 yılından itibaren başlanılmıştır. İnsanlık tarihinin üç büyük dini olan Müslümanlık, Hristiyanlık ve Musevilik, dünyanın en büyük uygarlıklarını barındıran Anadolu topraklarında olgunlaşmış ve etkileri tüm dünyaya yayılmıştır. İç büyük dinin günümüze kadar ulaşan eşsiz eserleriyle büyük bir potansiyel oluşturan ınanç Turizmi, ülkenin diğer tarihi kültürel zenginlikleri, doğal güzellikleriyle birleştirilerek Türkiye'nin tanıtımı amaçlanmaktadır. 2000 yılına kadar sürdürülecek etkinliklerin etapları olan ınanç Turizmi Tur 95, 96 ve 97 projeleri çok sayıda yabancı tur operatörleri, konu ile ilgili uzman kişiler ve basın mensuplarının katılımı ile başarılı bir şekilde gerçekleştirilmiştir. Bunların yanısıra 2000 yılının, dini turizm de dahil olmak üzere Anadolu'nun eşsiz kültür zenginliğini dünyaya tanıtmak için önemli bir fırsat olduğunu düşünen Turizm Bakanlığı'nın girişimi sonucu, Başbakanlığın koordinasyonu ve ilgili kuruluşların katılımı ile "Anadolu 2000" adı altında devlet projesi niteliğinde bir proje gerçekleştirilmesi çalışmalarına başlanılmıştır. 2000 yılında Kudüs'e akın etmesi beklenen tahminen 50 milyon kadar Hristiyan'ın, Anadolu'daki Hristiyanlık dönemi eserlerine de büyük ilgi göstereceği tahmin edilmektedir. Nitekim ısa Peygamber'in Kudüs'te çarmıha gerilmesi ile havarilerin isa'nın yaşam biçimi ve öğretilerini yaymak için Anadolu'yu seçmeleri, Anadolu'da ilk Hristiyanlık merkezleri ve kiliselerinin oluşmasına neden olmuştur. Mevcut sayısız kilisenin yanında Anadolu'da Hristiyanlar tarafından kutsal kabul edilen bazı merkezler şunlardır: Antakya Hristiyanlığın en önemli merkezlerindendir. Hristiyanlık, bu ismi ilk defa burada almıştır. Havarilerin tüm tanıtım seyahatlerinin rotaları burada hazırlanmıştır. St. Pierre'nin Antakya'ya geldiğinde ilk konuşmasını yaptığı St. Pierre Kilisesi ve Manastırı kentten 2 km. uzaklıkta Reyhanlı yolu üzerindedir. Reyhanlı ilçesinde bulunan "Kızlar Sarayı"nın 5.yüzyılda yapıldığı sanılır. ılk Hristiyanlık döneminde Kuzey Suriye'nin en önemli dinsel merkezi olup kilise, manastır ve bunlarla ilgili yapılardan oluşmaktadır. Yöreye "Rahibeler Manastırı" da denilmektedir. St. Barlohom Manastır Kilisesi ise antik Cossios (Keldağ) Dağı'nda, Yeditepe köyünün 3 km. güneybatısındadır. St. Barlohom adına yapılmış kilise iki nefli ve haç biçimi planlıdır. Tarsus St. Paulus'un doğum yeri olması nedeniyle Tarsus, Hristiyanlık'ın önemli kentlerinden biridir. St. Paulus'un öğrencilerinden olan Aya Thekla'nın ıkenion (Konya) ve Pisidya Antiokheiası'nda (Yalvaç) sürdürdüğü Hristiyanlığı yayma çabaları, yörenin diğer önemli dinsel merkezi olan Silifke'de sona ermiştir. Aya Thekla 5. yüzyıl Hristiyanlık dünyasının saygın kişilerindendir. Bu azize, Silifke'nin eski kent tanrıçası Athena'nın yerini almıştır. 1. yüzyılda azizenin sığındığı yeraltı mağarasının üzerine yapılan Thekla Bazilikası plan bakımından Suriye kiliseleriyle benzeşmektedir. Bazilikanın yaklaşık 150 m. kuzeyindeki kubbeli kilise, orta sofanın doğu bölümü üstündeki kubbesiyle dikkat çekmekte ve aynı zamanda bazilikanın kubbe ile birleştiğini göstermektedir. Kilise ayrıca, sonraki yıllarda İstanbul'daki Ayasofya'da doruk noktasına ulaşan; kubbenin orta sofanın tam merkezine konularak diğer bölümlerin bu merkeze göre düzenlenmesi tekniğinin ilk aşamasını göstermesi bakımından büyük bir öneme sahip bulunmaktadır. Yöredeki diğer Hristiyanlık merkezlerinden biri de Alahan Manastırı yapılar topluluğudur. Kayalara oyulmuş keşiş manastırları buranın başlangıçta bir inziva merkezi olduğunu göstermektedir. Mağaraların yakınında ise ilginç süslemeleri ile dikkat çeken büyük bir bazilika bulunmaktadır. Bazilikanın kapı süslemelerindeki kabartmalarda Cebrail ve Mikail oldukları kabul edilen iki meleğin bir takım simgesel yaratıkları ezdikleri görülür. Bunların Anadolu'nun çok tanrılı inançlarındaki kutsal varlıkların simgeleri olabileceği ileri sürülmektedir. Efes Dünyanın ilk yedi kilisesinin ilki olan ve Hristiyanlığın yayılışının odak noktası olarak görülen Efes, Meryem Ana'nın son günlerini geçirdiği ve öldüğü yer olarak kabul edilmektedir. Nitekim ısa'nın 12 havarisinden biri olan St. Jean, İsa'nın ölümünden sonra Meryem'i de yanına alarak Batı Anadolu'ya gelmiş (M.S. 42-4 ve dönemin en büyük kentlerinden olan Efes'e yerleşmiştir. Meryem'in Efes'te yaşadığı sanılan ev, Hristiyanlığın kutsal merkezlerinden biri olup, ziyaret yeri olarak önemini günümüzde de sürdürmektedir. M.S. 53-56 tarihlerinde St. Paul de kente gelmiş ve kaldığı süre içerisinde yörede Hristiyanlığın yayılması için çalışmalar yapmıştır. Bu çalışmalar sonucu ise Efesos (Selçuk), Symrna (ızmir), Pergamon (Bergama), Sardes (Sart), Philedephia (Alaşehir), Laodikeio (Denizli) ve Tyateiro'da (Akhisar) Hristiyanlığın ilk yedi kilisesi oluşmuştur. Ayrıca M.S. 435'te Hristiyanlığın III. Konsülü Efes Meryem Ana Bazilikası'nda toplanmış ve ısa ile Meryem'in tanrısal nitelikleri tartışılmıştır. İznik Hristiyanlık tarihine yön veren iki önemli konsül M.S. 325 ve 381 tarihlerinde İznik'te toplanmıştır. M.S. 325 tarihinde Roma ımparatoru Konstantinus tarafından Hristiyanlar arasındaki ayrılıkları gidermek için toplanan İznik Konsülü Roma İmparatorluğu'nun resmen Hristiyanlaşması açısından ilk önemli adım olmuştur. M.S. 381 yılında ikinci kez toplanan İznik Konsülü ile de Ortodoksluk Doğu Roma'nın resmi dini olarak kabul edilmiştir. İstanbul Dünyanın dört büyük Ortodoks merkezlerinden biri olan ıstanbul'da V. Konsül toplantısı yapılmıştır. Ayrıca tüm devirlerin en görkemli yapıtı olan Ayasofya da bu kentte bulunmaktadır. Kapadokya Erken Hristiyanların kayaları oyarak yaşadıkları yeraltı kentlerinin, kilise ve manastırlarının bulunduğu Kapadokya bölgesi, bugün aynı zamanda ilginç yeryüzü şekilleri ve peribacaları ile de tanınmaktadır. Demre M.S. 4. yüzyılda yaşayan ve hümanist fikirleriyle tanınan ünlü Noel Baba'nın (St. Nicholas) yaşadığı ve piskopos olduğu yerdir. Her yıl Aralık ayında düzenlenen Noel Baba Törenleri; noel tatillerini bu antik Likya şehrinin sıcak kumsallarında geçiren çok sayıda turisti biraraya getirmektedir. Antalya İncil'de adı geçen ve Aziz Paul'ün ziyaret ettiği yerler arasındadır. Ayrıca eşsiz güzellikteki doğası, modern otelleri, spor etkinlikleri, yat limanları ve çok sayıda kamping alanları ile ülkenin en önemli turizm merkezidir. Yalvaç Hristiyanlığın yayılmasında önemli bir rol oynamıştır. Aziz Paul'ün ziyaret ettiği yerler arasındadır. Şanlıurfa Tarihi 9000 yıl öncesine dayanan Şanlıurfa; Müslümanlığın, Museviliğin ve Hristiyanlığın genetik olarak büyükbabası olan Hz. İbrahim'in doğduğu, Hz. Eyyüb'ün yaşadığı ve Hz. İsa'nın kutsadığı ülkenin önemli bir inanç merkezidir. Harran Kutsal kitaplarda adı geçen Harran, İnanç Turizmi'nin Türkiye'deki odak noktalarından biridir. Kutsal kitaplarda yazılanlara göre ıbrahim Peygamber, Şanlıurfa'dan güneye doğru göç ederken Harran'da konaklamıştır. İbrahim peygamberin babası Terah burada ölmüştür. Ayrıca Hz. Musa, Hz. İsa ve Hz. Muhammed'i oluşturacak olan genetik ürünlerin temelleri de Harran'da atılmıştır. Ağrı Dağı Tufandan sonra Nuh'un gemisinin Ağrı Dağı eteklerinde karaya oturduğuna dair kutsal kitaplarda bilgiler bulunmaktadır. Trabzon Ortodoks dünyasının kutsal dağ manastırları Trabzon çevresinde bulunmaktadır. Sumela (Meryem Ana) Manastırı, Konagio Thaoskepostas (Kızlar Manastırı), Kaymaklı Manastırı, Vazelen Manastırı ve Gregorius Peristere (Kustul) Manastırı bunlardan bazılarıdır. Konya İncil'de ismi geçen önemli bir dinsel merkezdir. St. Paulin'in MS 47-50 ve 53 yıllarında ziyaret ettiği ileri sürülen şehir 2. yüzyıldan itibaren önemli bir din merkezi olarak ilan edilmiştir. Kent Roma ımparatorluğu'nun kuruluşundan sonra da önemini korumuştur. Sanat Turizmi

sen aktif üye olki milleti teşvik et burassı böyle niyesini bende bilmiyorum!!!!!!

selam zilan hoşgeldin aramıza bu forumda ses seda çıkmaz genelde buna baştan alışman lazım

Befaster > hızlandırcı program ayrıca parazitenmelerden oluşan hat kesilmelerinide önlüyor ADSL Hız Testi 1.0 > bağlantınızın hızını ölçmek için TRKY-Netmetre 2.0 > limitli adsl kullanıcıları için. DuMeter 3.7 Netometre 1.0 > bilgisayarınızın internet veya ağ üzerinde yapmakta olduğu veri alış-verişini anlık olarak grafikler yardımı ile izleyebilmenizi sağlar. kotalı adsl için sayaç işlevi de var. Winfm 1.1 > internet üzerinde yayın yapan radyoları bulmak için. aaö speed adsl > adsl hızlandırıcı dsl speed > adsl hızlandırıcı

You might have seen Trillian.Pro.v3.1.0.121.WinAll.Cracked-ARN. ARN forced the proxy to on, thus making it impossible to auto-update. Yesterday Cerulean released a patch to fix an issue with connecting to ICQ (http://www.ceruleanstudios.com/support/?s=ICQ28), which could not be downloaded with the ARN release. This proper fixes the proxy so you will be able to auto-update. Install Notes: 1. Run trillian-v3.exe to install the application 2. unrar "Patcher.rar" 3. Copy the patcher.exe to patch your trillian.exe 4. Enjoy If you installed the ARN version already, run patcher-arn.exe. You will need to fix your "users/global/proxy.ini" file. Change "Use Proxy=1" to "Use Proxy=0". If you only change proxy.ini with the ARN installed, Trillian will revert back to Basic.

BIOS NEDİR? BIOS güncellemesi riskli bir istir. Adimlari dogru bir sekilde takip etmeniz gerekmektedir. BIOS update islemi Asus anakartlarla birlikte gelmekte olan CD'nin içinde bulabileceginiz aflash.exe <ftp://ftp.cizgi.com.tr/Asus/bios/aflash13.zip> programi ile gerçeklesebilmektedir. Programi ve anakartinizin modeline göre download etmis oldugunuz BIOS dosyasini (*.awd) hard diskinize veya bir diskete kopyalayiniz.Anakartiniz Asus ise yeni BIOS sürümünü http://www.cizgi.com.tr <../download.htm> adresinden bulabilirsiniz. Daha sonra sisteminizi DOS modunda (açilista F8 ile) ya da sistem disketiyle açip aflash.exe <ftp://ftp.cizgi.com.tr/Asus/bios/aflash.exe> yazarak enter'a basiniz. AFLASH Programini çalistirdiginizda yanda görüldügü gibi anakartinizla ilgili BIOS bilgileri ekrana gelir. Opsiyonel olan birinci seçenek, anakartinizin o an kullandigi BIOS versiyonunu herhangi bir probleme karsi yedeklemenizi saglar. "Please Enter File Name To Save:" komutuna herhangi bir isim vererek BIOS'unuzu yedekleyin. "BIOS Saved Successfuly" mesaji ile islem gerçeklesmis olur. ESC ile ana menüye dönebilirsiniz İkinci seçenek seçildiginde program sizden yeni BIOS update dosyasinin ismini soracaktir. Bunu buraya girin (örnegin bx2b1009.awd) ve Return'e basin Bundan sonra anakarta ait BIOS'u ve üzerine yazacaginiz yeni BIOS versiyonlarini gösteren asagidaki mesajlar çikacaktir. Ve Mesaji çiktiginda 'Y' tusuna bastiginizda, eger epromunuzda herhangi bir ariza yoksa BIOS'unuzun update islemi baslar. 5-10 snlik bir programlama süreci ardindan BIOS'unuz update edilmis olacaktir Islem bittikten sonra BIOS'unuzu yeniden programlamak isteyip istemediginiz sorulacaktir. Hayir ile devam edebilirsiniz. Son olarak ekranınıza islemin bitmis ve bilgisayari restart etmenizin gerekli olduguna dair bir yazi gelecektir. ESC ile programdan çikip, bilgisayarinizi restart ediniz. işlem tamam! BİOS HATA MESAJLARI 1) Bir uzun iki kısa beep: Ekran kartınızda bir sorun var. Ekran kartı kablosu yerinden çıkmış olabilir yada ekran kartınız bozuk. 2) Tek kısa beep: Anakartın bellek tazeleme devresi sorunlu 3) CMOS Battery has failed: CMOS pili zayıflamış. Değişmesi gerekir. 4) CMOS checksum error CMOS'un bozulduğunu gösterir. (CMOS pili bozuk veya zayıf olabilir) 5) Disk boot failure, insert system disk and press enter Sistem boot edemiyor. HDD bağlantısında sorun olabilir, HDD aktif partition tanımlanmamış olabilir, biostan HDD tanımlanmamış olabilir, HDD bozuk olabilir, HDD nizin system dosyaları silinmiş olabilir. 6) Keyboard error: Sisteme bağlı bir klavye yok. Klavyenin kablosu hatalı takılmış olabilir, klavye bozuk olabilir, klavye girişinde sorun olabilir. 7) Primary Slave Failed: Hatalı HDD tanıtımı. Yada daha önceden bilgisayara takılı olup daha sonra çıkarılan ve biostan kaldırılmayan hddler söz konusu olunca böyle yapar. Floppy Disk Failed: Disket sürücünüze erişelimiyor. Kablolarının düzgün takılıp takılmadığından emin olun. Eğer değiştrincede hata devam ediyorsa sürücünüzde sorun vardır. 9) Cache memmory bad, or not enabled cache !: Cache bellek bozulmuş olabilir. Yada cache bellek anakart ile uyumsuz. 10) DMA Error: Doğrudan Erişimli Bellek devrelerinde sorun var. Anakartı değiştirin.

1. İŞLETİM SİSTEMLERİNİN TARİHÇESİ İlk gerçek “Sayısal Bilgisayar” İngiliz matematikçilerinden Charles Babbage (1792-1871) tarafından tasarlanmıştır. Ancak onun yaşadığı yıllarda teknoloji yetersizliklerinden, tasarladığı makinelerde işletim sistemleri mevcut değildi. a) Birinci Nesil İşletim Sistemleri (1945-1955) Babbage’ ın başarısızlıkla sonuçlanan çalışmalarından sonra, II. Dünya savaşına kadar olan dönemde yok denecek kadar az bir gelişme olmuştur. 1940’ lı yıllarda ise, Harvard Üniversitesinde Howard Aiken; Princeton Üniversitesinde, John Von Neumann ve Amerika ile Almanya’ daki bazı diğer araştırmacıların çalışmaları sonucunda vakum tüpleri kullanılarak sayısal bazı makinelerin geliştirilmesi mümkün olabilmiştir. Ancak bu geliştirilen makineler son derece büyük ve odalar dolusu on binlerce vakum tüplerinden yapılmış ve bugün evlerde kullanılan bilgisayarlardan yüzlerce kez daha yavaş çalışmaktaydılar. Bu dönemde makinenin hem tasarımını yapan, hem imalatını yapan, hem programlayan, hem işleten ve hem de bakımını yapan hep aynı küçük bir gruptu. Bütün programlama, kontrol panelindeki ilgili yerlere, ilgili kabloları takarak makine dili ile yapılırdı. İşletim sisteminin ise adı bile anılmamaktaydı. Sonraları 1950’ li yılların başında kartlı makinelerin gelişmesi ile programların kartlara yazılıp buradan okutulması sağlanmakla beraber, diğer olaylar tümüyle aynıydı. İkinci Nesil İşletim Sistemleri (1955-1965) 1950’ li yıların ortasında transistörlerin geliştirilmesi ile büyük bir devrim oldu. Bu dönemde bilgisayarlar müşterilerin işlerini yapabilecekleri düzeye geldiği için üretici firmalar tarafından satılmaya başladılar. Bu yıllarda, bilgisayar tasarımcıları, üreticileri, operatörler, programcılar ve bakım personeli kesin olarak birbirinden ayrıldılar. Bu makineler yine de çok büyük ve çok pahalı olduklarından, çok büyük kapasiteli klima cihazları ile soğutma gerektirdiğinden ve çok büyük devlet daireleri ya da çok büyük özel sektör kuruluşları tarafından satın alınabildiler. Bu nesil bilgisayarlarda, kullanıcı her bir satırını bir karta yazdığı programını getirip eliyle sistem operatörüne verirdi. Operatör kartları kart okuyucu cihazında okutur ve okunmuş seklini teyp bantına aktarırdı. Sonra sisteme derleyici bantını yükler ve arkasından da kullanıcının programının bulunduğu bantı yükleyerek derleme işlemini yapardı. Bu derleme işlemi tamamlandıktan sonra programın çalıştırılabilir halini 3. banta çıkar ve bunu tekrar sisteme götürüp çalıştırarak programın sonucunu yazıcıdan yazdırırdı. Bu dönemde bundan sonra sağlanan en büyük aşama, derleyicinin bir defa yüklenmesinden sonra, çok sayıda farklı programcının programlarının 1 bant üzerine arka arkaya yüklenip çalıştırılması olanağı ile Yığın İşlem (Batch Processing) kavramının getirilmesi ve uygulamaya koyulmasıdır. Bundan önce bilindiği gibi her programcının programı için derleyici bantınıda bir defa yükleme zorunluluğu vardı. Bu nesil bilgisayarlar bilimsel ve mühendislik işleri için ve Fortran dili ile kullanılırdı. İşletim sistemi ise IBM’ in geliştirdiği ve 7094 makinelerin de kullanılan IBSYS’ di. c) Üçüncü Nesil İşletim Sistemleri (1965-1980) 1960’ lı yılların başına kadar üretici firmalar iki farklı üretim çizgisinde gittiler. Bir taraftan mühendislik ve bilimsel işlerde kullanılan bilgisayarlar, diğer taraftan da bankacılık ve sigortacılık şirketleri gibi ticari kuruluşlar tarafından kullanılan bilgisayarlar üretildi. Ancak bu durum çeşitli sorunlar yarattığından IBM firması bu iki farklı yaklaşımı tek bir yapı üzerinde birleştirmek ve sorunları gidermek amacı ile 360 mimarisini duyurdu. Bu nesil bilgisayarların mimari yapısındaki en önemli yenilik transistörlerin yerine entegre devlerin kullanılmış olması idi. Böylece makinelerin boyutları küçülürken, çıkardıkları sıcaklıkta binlerce kat azalmıştı. Bununla beraber kullanım açısından bu mimari yapının getirdiği en önemli yenilik ise “mutiprogramming” tekniği idi. Eski nesil bilgisayarlarda, kart ya da bant okuma süresi boyunca CPU tamamen boş olarak beklemekte iken, bu nesilde belleğin parçalara ayrılıp, her parçada başka bir programın çalıştırılması sayesinde, örneğin bir program teypten okuma yaparken CPU atıl (boş) olarak durmamakta ve diğer programın gereksindiği hesaplama işini yapmakta idi. Üçüncü nesil bilgisayarların getirdiği bir diğer önemli özellikle, aynı anda gelen çok sayıda program destelerinin, kendinden önce gelenin çalışıp bitmesini beklemeden arka arkaya okutulup disk üzerinden sıra ile çalışmayı beklemelerinin sağlanması idi. Bu olanağa “SPOOLİNG” (Simultaneous Peripheral Operation On Line) adı verilmiştir. Spooling tekniği, yazıcı gibi paylaşımlı kullanıma uygun olmayan ünitelerin kullanıcılar tarafından hiç beklemeksizin kullanabilmelerine olanak sağlamıştır. Örneğin var sayalım ki, aynı bir yazıcıda yazılmak üzere aynı anda 3 farklı kullanıcı programı tarafından 3 tane çıktı gönderilse ne olur? Eğer işletim sistemi ve onun kaynakları yöneten fonksiyonları olmasaydı, kağıt üzerinde ilk 5 satır mesela 1. kullanıcının, sonraki bazı satırlar 2. kullanıcının ve diğer bazı satırlar da 3. kullanıcının olurdu ki bu tam bir kaos yaratırdı. İşte işletim sistemi örneğin sahip olduğu Spooling mekanizması sayesinde bu kullanıcılar tarafından gönderilen işleri disk üzerinde sıra ile biriktirir ve yazıcı ünitesinden de sıra ile birbirine karışmadan yazdırır. Özet olarak Spooling; Paylaşımlı kullanıma uygun olmayan çevre ünitelerinin, kullanıcılar arasında birbirlerini beklemelerine gerek olmaksızın paylaşıyorlarmış gibi kullanmalarını sağlar. Hız bakımından birbirinden çok farklı üniteleri arasındaki bilgi transferinin etkin bir şekilde yapılabilmelerini sağlar. Yine üçüncü nesil bilgisayarlarla gelen diğer bir özellik zaman paylaşımıdır (Time-Sharing). Bu yazılım teknolojisi ile de, aynı anda çok sayıda kullanıcının terminalleri başındayken çalıştırdıkları işlere yada terminal vasıtası ile olmasa da sistem üzerinde yığın işlem “Batch Processing” olarak çalıştırılan işlere CPU’ nun sıra ile ve kısa sürelerle tahsis edilmesi sağlanabilmiştir. Bu sayede hem sistemde çalıştırılan işlerin hepsi CPU’ yu kısa aralıklarla kullanabilmiş olmakta, hem de sistemde çalışan örneğin ekran başında oturan kullanıcılar CPU’ nun yalnızca kendilerine servis verdikleri hisisne sahip olurlar. d) Dördüncü Nesil İşletim Sistemleri (1980-....) LSI (Large Scale Integration circuits) entegre devrelerinin gelişmesi ile ve binlerce transistörü ihtiva eden chiplerin 1 cm2 üzerine yerleştirilmesi ile kişisel bilgisayar (PC – Personal Computer) devri doğmuş oldu. O dönemdeki kişisel bilgisayarlar mimari bakımından mini bilgisayarlardan farklı olmamakla beraber, fiyatı bakımından çok daha ucuzdular. PC’ lerin gelişmesi ve bunlar üzerinde çalışabilecek yazılımların, hiç bilgisayar bilgisi olmayan kişiler tarafından da kullanılabilir olması bu nesil bakımından evrim olmuştur. Bu nesilde iki tane işletim sistemi sektöre hakim olmuştur. Bunlardan bir tanesi Ms-Dos, diğeri de Unix’ dir. 1980’ li yılların ortalarında ilginç bir teknolojik yapılanmada başlamıştır. PC’ lerin Ağ İşletim Sistemleri (Network Operating System) ve Dağıtık İşletim Sistemleri (Distributed Operating System) ile kullanılmaya başlamasıdır. Bir ağ işletim sisteminde, kullanıcılar ortamda çok sayıda bilgisayarın mevcut bulunduğunun farkında olurlar ve aynı zamanda uzaktaki başka bilgisayarlara Uzaktan Bağlanma (Remote Login) olabildikleri gibi dosyalarını bir bilgisayardan diğerine kopya edebilirler. Ağ işletim sistemindeki, en önemli özelliklerinde biri de, her makinanın kendi yerel işletim sistemi tarafından işletilmesi ve her makinenin kendi kullanıcılarına sahip olmasıdır. Dağıtık işletim sistemlerin de, bunun tersine, gerçekte ortamda çok sayıda CPU, olduğu halde, ortamın kullanıcıya sadece geleneksel tek işlemcili gibi görünmesidir. Bir gerçek dağıtık sistemde, kullanıcılar programlarının nerede çalıştırıldığının ve dosyalarının nerede yerleşmiş olduğunun farkında olmazlar. Bu işlemlerin hepsi otomatik olarak ve etkin olarak işletim sistemi tarafından gerçekleştirilir.

Windows XP Teknik Genel Bakış Windows XP içindeki yeni özelliklere teknik açıdan genel olarak göz atın. Yeni teknolojiler ve özellikler sayesinde nasıl kolay iş yapıldığını, bilgi paylaşıldığını, masaüstü yönetildiğini, yolculuk sırasında mobil bilgisayarla nasıl verimli çalışıldığını, nasıl destek ve yardım alındığını ve diğer bilgiişlem işlerinin nasıl yapıldığını öğrenin. Giriş Windows XP, Microsoft Windows’un Windows 2000 ve Windows Millennium’un ötesindeki sürümüdür. Bir yandan Windows 2000’in standartlara uygun güvenlik, yönetilebilirlik ve güvenilirlik gibi güçlü özelliklerini, diğer yandan Windows 98’in ve Windows Me’nin Tak ve Kullan, basitleştirilmiş kullanıcı arayüzü ve yeni destek hizmetleri gibi benzersiz iş olanaklarını temel alan Windows XP Professional şimdiye dek pazara sunulan en iyi Windows sürümüdür. Bu iş raporu Windows XP içindeki yeniliklere kapsamlı bir genel bakış sunmaktadır. Yeni teknolojiler ve özellikler sayesinde nasıl kolay iş yapıldığı, bilgi paylaşıldığı, masaüstü yönetildiği, yolculuk sırasında mobil bilgisayarla nasıl verimli çalışıldığı, nasıl destek ve yardım alındığı ve diğer bilgiişlem işlerinin nasıl yapıldığı anlatılmaktadır. Gelişmiş Windows 2000 kod tabanını temel alan Windows XP ev kullanıcıları ve iş kullanıcıları için iki farklı sürümde sunulmaktadır: Windows XP Home Edition ve Windows XP Professional. Aksi belirtilmediği sürece, bu iş raporu işletim sisteminin her iki sürümünde de bulunan teknolojileri ve özellikleri ele almaktadır. Bu iş raporu aşağıdaki konular hakkında genel bakış sağlamaktadır: • Akıllı Kullanıcı Arayüzü • Kapsamlı Dijital Ortam Desteği • Kapsamlı Uygulama ve Aygıt Uyumu • Gelişmiş Dosya ve Yazdırma Hizmetleri • Gelişmiş Ağ ve Haberleşme • Entegre Yardım ve Destek Hizmetleri • Gelişmiş Mobil Bilgisayar Kullanımı • Gelişmiş Güvenilirlik Özellikleri • Üstün Güvenlik Koruması • Yönetim Kolaylığı, 64-Bit Desteği ve .NET • İleri: Akıllı Kullanıcı Arayüzü Windows XP 64-Bit Edition ve Intel Itanium İşlemci: Teknik İş İstasyonu Kullanıcıları Platformu Windows XP 64-Bit Edition yüksek belleğe ve kayan nokta performansına gerek duyan uzman, teknik iş istasyonu kullanıcılarının gereksinimlerini karşılamaktadır. Bu sistemin teknik profesyonellerin ihtiyaç duyduğu hızı nasıl sunduğunu inceleyin. Windows XP Sürümleri Windows Versiyonu Maksimum Bellek Max CPU Desteği Şimdiki karşılığı XP Home 4 (GB) 1 Windows 9x/Me XP Professional 4 (GB) 2 Windows 2000 Pro XP 64 Bit Edition 16 (GB) 16 - Windows XP Proffesional Seçmek İçin En İyi 10 Neden Windows Messenger Windows Messenger, bilgisayarınızla gerçek zamanlı iletişim ve işbirliğinin kolay yoludur. Kişilerin çevrimiçi durumlarını görebilir ve onlarla yazı, ses veya görüntü yoluyla, daha iyi performans ve daha yüksek kalitede iletişim kurmayı seçebilirsiniz. Uzak Masaüstü Uzak Masaüstü, işyerinizde değilken bile tüm veri ve uygulamalarınıza erişim imkanı vererek, sanal bir oturum oluşturmanıza ve masaüstü bilgisayarınızı Windows 95 veya daha sonraki bir sürüm kullanan bir bilgisayardan kullanmanıza olanak verir. Kablosuz Ağ Desteği Kablosuz Ağ Desteği, kablosuz ağlar için performansta iyileşme sağladığı gibi güvenli erişim için destek de sağlar. Uzaktan Yardım Uzaktan Yardım, kendisi de Windows XP kullanan bir arkadaşınızın veya Bilgi Teknolojisi uzmanının, bir işlemi size göstermek veya bir sorunu gidermenize yardımcı olmak için bilgisayarınızı uzaktan denetlemesine olanak verir. İlke Tabanlı Masaüstü Yönetimi İlke tabanlı Masaüstü Yönetimi (Intellimirror® teknolojileri), Bilgi Teknolojisi yöneticileri için masaüstü ve kullanıcı yönetimini basitleştirerek, grup ilkelerine ve gezici kullanıcı profillerine olanak verir. Birden Çok Dil Desteği Birçok farklı dilde kolayca belge oluşturun, okuyun ve düzenleyin. İkili Görünüm Tek bir bilgisayarın masaüstü, tek bir ekran bağdaştırıcı tarafından çalıştırılan iki monitörde görüntülenebilir (özellikle dizüstü bilgisayar kullanıcıları için yararlı bir özellik). Şifreleme Dosya Sistemi Şifreleme Dosya Sistemi, dosyaları rasgele üretilen bir anahtarla saydam olarak şifreleyerek bilgisayar korsanları ve veri hırsızlığına karşı üst düzeyde koruma sağlar. Kullanıcı Durumu Geçiş Aracı Kullanıcı Durumu Geçiş Aracı, veri ve ayarlarınızı eski bir bilgisayardan yeni bir bilgisayara geçirebilir. Yeni Görev Tabanlı Görsel Tasarım En sık kullandığınız görevlere, daha kolay anlaşılır bir tasarım ve yeni görsel ipuçları sayesinde hızlı bir şekilde ulaşın. Windows XP Sürümünüzü Seçin Sizin için doğru seçim Windows XP'nin hangi sürümüdür? Ev için Windows XP Home Edition İş için Windows XP Professional İş için Windows XP 64-Bit Edition • Yeni görsel tasarım, genel görevleri etkin bir şekilde yerine getirmeyi kolaylaştırır • Dijital fotoğraf özellikleri, resimleri edinmenize, düzenlemenize ve paylaşmanıza olanak verir • En yüksek kalitede dijital müziği bulmak, yüklemek, saklamak ve kayıttan çalmak için tümü bir arada müzik aracı • PC'nizde video oluşturmak, paylaşmak ve kullanmak için gereksinim duyduğunuz her şey • Kolay bilgisayar paylaşımı ve ev ağı • Hızlı ileti, ses veya video sohbetleri ve işbirliği için en son iletişim aracı • Sorunları giderme veya bir uzmandan yardım almaya yönelik araçlar • Sisteminizi iyi ve çalışır durumda tutmak için en güvenilir ve güvenli işletim sistemi Windows XP Home Edition'ın tüm bu faydalarının yanı sıra: • İşle ilgili verilerinizi korumak için dosya ve klasörlerinizi şifreleyebilme yeteneğini içeren daha sıkı güvenlik • Çevrimdışı çalışabilme veya bilgisayarınıza uzaktan erişim için birinci sınıf mobil destek • Yüksek performanslı çok işlemcili sistemler için yerleşik destek • Microsoft Windows Servers ve yönetim çözümleri ile birlikte çalışabilen tasarım • Dünya üzerinde başka kişilerle, verilen herhangi bir dilde çalışarak verimli bir şekilde iletişim kurma Windows XP Professional'ın temel öğelerinin yanı sıra: • En karmaşık teknik hesaplama görevlerinde en yüksek düzeyde performans ve ölçeklenebilirlik • Intel Itanium işlemci ailesine dayanarak ek bellek, artırılmış bellek g/ç hızları ve üstün kayan nokta yetenekleri • Gelişmiş dijital içerik oluşturma için en iyi platform • Bilgisayar destekli mekanik tasarım ve çözümlemede en iyi platform • Mali çözümleme ve veri çözümlemede en iyi platform

Gelişmiş Dizüstü Desteği Çevrimdışı Dosyalar ve Klasörler Çevrimdışı durumdayken de aynen çevrimiçi durumdaki gibi belgelerinizde çalışabilirsiniz. Ağ bağlantısını keserken gerekli ağ dosyalarını ve klasörlerini belirleyebilirsiniz. Windows XP Professional sayesinde çevrimdışı klasörler şifreli hale getirilmekte ve yüksek güvenlik düzeyi sağlanmaktadır. Çevrimdışı Görüntüleme Internet’e bağlı değilken kullanmak istediğiniz önemli Web sayfalarını belirleyebilirsiniz. Zaman Uyumu Yöneticisi Çevrimdışı dosyalarınızı ve klasörlerinizi ağdaki dosyalarla ve klasörlerle karşılaştırabilir ve güncelleştirebilirsiniz. Çevrimdışı çalışmayı tamamlayıp, yeniden bağlandığınızda, değişiklikleriniz ağdaki dosyalara da yansıtılmakta, böylece en güncel kopyanın her zaman kullanılabilir olması sağlanmaktadır. Gelişmiş Güç Yönetimi Windows XP Professional işlemcinin durumunu izlediği için kullanılan güç miktarını azaltarak pil ömrünü uzatmaktadır. Bunun yanı sıra, kalan güç miktarı konusunda daha kesin veri sağlamakta ve sistemin aniden kapanmasını önlemektedir. Windows XP Professional, pil bitmeye yaklaşınca sistemin uyanmasını sağlamakta ve güç kesilmeden önce devam eden işlerinizi kaydetmenizi olanaklı hale getirmektedir. Uyku Uyku modu pil gücünden tasarruf sağlamakta ve sistemin hizmet dışı kaldığı süreyi kısaltmaktadır. Belirli bir süre sonra veya istendiğinde, Windows XP Professional belleği diske kaydedecek ve gücü kesecektir. Güç geri geldiğinde, tüm uygulamalarınız aynen bıraktığınız şekilde yeniden açılmaktadır. Çalışır Durumda Takabilme Olanağı Windows XP Professional donanım yapılandırmanızı değiştirmeden veya sisteminizi yeniden başlatmadan taşınabilir bilgisayarınızı takabilmenizi ve sökebilmenizi sağlamaktadır. Gelişmiş Yapılandırma ve Güç Arayüzü (ACPI) ACPI en son güç yönetimi ve tak ve kullan desteğini sunmaktadır. Yeni Gerçek Zamanlı Haberleşme Olanakları Gelişmiş Çevrimiçi Konferans Olanağı NetMeeting 3.1 konferans yazılımı gibi uygulamalar Windows XP Professional içindeki gelişmiş ses ve video akışından yararlanabilecektir; bu özellikler çevrimiçi eğitim, konferans görüşmeleri ve video konferans olanaklarını artırmaktadır. Sağlam Temel Gerek duyduğunuz güvenilirliğe, uyuma, güvenliğe ve gelişmiş Yardım ve Destek seçeneklerine sahip olun. Windows 2000’nin gücü kanıtlanmış kod tabanını temel alan Windows XP Professional verilerinizin güvenliğini ve bilgilerinizin gizliliğini korumak için yeni özellikler sunmaktadır. Günümüzün pek çok donanımıyla ve yazılımıyla uyumlu olan bu işletim sistemi en son yeniliklerden yararlanmaya hazır durumdadır. Windows XP Professional sağlam altyapısı ve çığır açan yeni özellikleriyle iş gününüz sona erdiğinde bile çalışmayı bırakmayacak. Üstün Güvenilirlik Windows XP Professional 32-bit bilgiişlem mimarisine ve tamamen korumalı bellek modeline sahip Windows 2000’in gücü kanıtlanmış kod yapısını temel almaktadır. Bu nedenle, Windows XP Professional tüm iş kullanıcıları için şu anda piyasada bulunan en güvenilir sürümdür. Sistemi Geri Yükle Sistemi Geri Yükle özelliği sayesinde kullanıcılar ve yöneticiler sistem hatasıyla veya başka bir önemli sorunla karşılaştıklarında, veri kaybetmeden bilgisayarı eski durumuna geri getirebilmektedir. Sistemi Geri Yükle özelliği kolayca tanımlanabilen geri yükleme noktalarını otomatik olarak oluşturmakta ve böylece sistemi önceki durumuna geri getirebilmenizi sağlamaktadır. Sistemi Geri Yükle özelliği kullanıcı verilerini veya belge dosyalarını eski durumuna getirmemektedir, dolayısıyla geri yükleme işlemi kullanıcıların çalışmalarını, postalarını veya geçmiş ve sık kullanılanlar klasörlerinin içeriğini değiştirmemektedir Aygıt Sürücüsü Geri Yükleme Belirli türlerdeki yeni aygıt sürücüleri yüklendiğinde, Windows XP Professional önceden yüklenen sürücünün bir kopyasını saklamakta ve sorun oluştuğunda bu kopyayı geri yükleyebilmektedir. Gelişmiş Aygıt Sürücüsü Onaylayıcısı Windows 2000’de ilk kez kullanılan aygıt sürücüsü tanıyıcısını temel alan Windows XP Professional sürümü aygıt sürücüleri için çok daha zorlu sınama işlemleri gerçekleştirmektedir. Windows XP Professional sınamalarını geçen aygıt sürücüleri pazarda bulunan en güçlü sürücüler olacak ve üstün sistem dengesi sağlayacaktır Yüksek Güvenlik ve Gizlilik Internet Bağlantısı Güvenlik Duvarı Windows XP Professional bilgisayarınızı sık rastlanan Internet saldırılarına karşı koruyan bir güvenlik duvarı istemcisi sunmaktadır. Çok Kullanıcı Desteğine Sahip Dosya Sistemi Şifreleme (EFS) Özelliği EFS her dosyayı rasgele oluşturulan bir anahtarla şifreli hale getirerek kötü niyetli kullanıcılara ve veri hırsızlığına karşı yüksek koruma sağlamaktadır. Üstün Uyumluluk Olanağı Yüksek Uygulama Uyumluluğu Windows 2000 Professional’da çalışmayan yüzlerce uygulama Windows XP Professional’da çalışabilmektedir. Bir uygulama Windows XP Professional tarafından yerel düzeyde desteklenmiyorsa, siz veya sistem yöneticinizi bu uygulamanın Windows NT 4.0 veya Windows 95/98/Me uyumluluk modunda çalışmasını sağlayabilir ve programın herhangi bir performans kaybı olmadan doğru çalışabilmesini olanaklı hale getirebilirsiniz. Yeni işletim sistemi için güncelleştirilen programlara ait güncelleştirme dosyaları Windows Güncelleştirme Web sitesinde bulunacaktır. En Son Donanım Standartları için Destek Windows XP Professional en yeni donanım standartlarını desteklemektedir. DVD disklerini okumayı sağlayan en son UDF 2.01 standardını desteklemektedir. Bunun yanı sıra DVD-RAM sürücülerinin FAT32 dosya sistemiyle biçimlendirilmesini de desteklemektedir. DirectX 8 API desteği dahil edilecektir; Windows XP Professional, Kızılötesi Bağlantı (IrDA), Evrensel Seri Veriyolu (USB), IEEE 1394 olarak bilinen yüksek hızlı veriyolu standartlarını desteklemektedir. Kolay Yardım ve Destek Alabilme Olanağı Gelişmiş Yardım ve Destek Hizmetleri Windows sürümlerinden tanıdığı (Ara, Dizin ve Sık Kullanılanlar gibi) özellikleri World Wide Web içeriğiyle birleştirerek kullanıcıların gerek duydukları yardıma gerek duydukları anda ulaşabilmesini sağlamaktadır. Yardım ve Destek Merkezindeki içerik sorunuzu yanıtlamıyorsa, yine bu merkezi kullanarak bir arkadaşınıza, destek topluluğuna veya profesyonele ulaşarak yardım alabilirsiniz. Ayrıca, Bilgisayar Bilgilerim ve Sistemi Geri Yükle gibi araçları kullanarak sık rastlanan sorunları teşhis edebilir ve düzeltebilirsiniz. Uzaktan Yardım Uzaktan Yardım’ı kullanarak bilgisayarınızın kontrolünü uzman bir meslektaşınıza veya bir sistem yöneticisine devredebilirsiniz; bu kişi masanıza gelmeden teknik sorunlarınızı çözebilir. Siz izin verdikten sonra ilgili kişi bilgisayarınızı ağ üzerinden kontrol edebilmektedir. Yardım istiyorsanız, elektronik davetiye göndermeniz yeterlidir. Uzaktan Yardım kullanımı ile ilgili talimatlar davetiyeyle birlikte otomatik olarak gönderilmektedir; alıcının yanıtlaması gereken süreyi sınırlayabilirsiniz. Güvenliği artırmak için alıcının bilgisayarınıza bağlanırken parola kullanmasını isteyebilirsiniz. Otomatik Güncelleştirmeler Windows XP Professional kullanıcı Internet’e bağlıyken kullanıcının onayını alarak art alanda önemli sistem ve güvenlik dosyalarının güncelleştirilmiş sürümlerini yüklemektedir. Bu karşıdan yükleme işlemleri Internet üzerindeki gezintinizi aksatmayacak şekilde tasarlanmıştır; karşıdan yükleme işlemi tamamlanmadan bağlantı kesilirse, bağlantı yeniden sağlandığında güncelleştirme işlemi otomatik olarak devam etmektedir. Güncelleştirme dosyası yüklendikten sonra izniniz olmadan yüklenmemektedir. Gelişmiş Windows Güncelleştirmesi Windows XP Professional için pazara sürülen uygulama uyumu güncelleştirmeleri, yeni aygıt sürücüleri ve diğer güncelleştirmeler Windows Güncelleştirmesi Web sitesinden elde edilecektir. (Kullanıcılar otomatik güncelleştirme yapmamayı seçtikleri takdirde, bu sitede önemli sistem ve güvenlik dosyalarının güncelleştirilmiş sürümlerine ulaşabilecektir.) Dinamik Güncelleştirme Ayarı Windows XP Professional, en iyi yükleme deneyimini elde edebilmeniz amacıyla Kur işlemi sırasında işletim sistemine en son güncelleştirmeleri yüklemenizi sağlayacaktır. Dosya yükleme işleminden önce, Windows XP Professional önemli sistem güncelleştirmeleri için Web’de arama yapmakta ve güncelleştirme dosyalarını yüklemektedir. Windows XP Professional Özellikleri Windows XP Professional’daki özellikler tek bir masaüstünde veya tüm ağ boyunca iş için en iyi masaüstü işletim sistemini sunmaktadır. Microsoft Windows XP Professional işletim sistemine, terfi etmenin neden en doğru seçenek olduğunu göstermektedir. Bir yandan Windows 2000 Professional’ ın standartlara uygun güvenlik, yönetilebilirlik ve güvenilirlik gibi güçlü özelliklerini, diğer yandan Windows 98’in ve Windows Me’ nin Tak ve Kullan, basitleştirilmiş kullanıcı arayüzü ve yeni destek hizmetleri gibi benzersiz iş olanaklarını temel alan Windows XP Professional en iyi iş masaüstü işletim sistemidir. İşletmenizde Windows XP Professional’ ı tek bir bilgisayarda kullansanız da, dünya çapında bir ağ üzerinde kullansanız da bu yeni işletim sistemi bilgiişlem gücünü artırmakta ve masaüstü bilgisayarların toplam elde etme maliyetini düşürmektedir. Windows XP Professional Karşılaştırma Kılavuzu Windows XP Professional size her iki dünyada da en iyisini sunmaktadır: Windows 2000 kod tabanının kanıtlanmış güvenilirliği artmış bir işletim sistemidir. Microsoft Windows XP Professional işletim sistemine terfi etmenin neden en doğru seçenek olduğunu göstermektedir. Windows 2000 Professional’ ın güçlü özelliklerini ve Windows 98’in benzersiz iş kapasitesini temel alan Windows XP Professional en iyi iş masaüstü işletim sistemidir. Windows XP Professional Sistem Gereksinimleri Microsoft Windows XP Professional’ ı kullanabilmeniz için aşağıdakiler gereklidir: • 300 MHz veya üstü işlemciye sahip PC önerilmektedir; minimum 233 MHz gereklidir (tek veya çift işlemcili sistem);* Intel Pentium/Celeron ailesi veya AMD K6/Athlon/Duron ailesi veya uyumlu işlemci önerilmektedir • 128 MB veya üstü RAM önerilmektedir (minimum 64MB desteklenmektedir; performans düşebilir ve bazı özellikler kullanılmayabilir) • 1.5 GB kullanılabilir sabit disk alanı* • Super VGA (800 × 600) veya daha yüksek çözünürlüğe sahip video bağdaştırıcısı ve monitör • CD-ROM veya DVD sürücüsü • Klavye ve Microsoft Mouse veya uyumlu işaretçi aygıtı Belirli Windows XP özelliklerini kullanabilmek için ek öğeler veya hizmetler gereklidir . Internet erişimi için: Bazı Internet işlevleri için Internet erişimi, bir Microsoft. NET Passport hesabı ve servis sağlayıcıya ek ücret ödenmesi gerekebilir; şehir içi ve/veya şehirlerarası telefon tarifesi geçerli olabilir 14.4 Kbps veya daha hızlı modem Ağ için: Bağlanmak istediğiniz yerel alan, geniş alan, kablosuz ve ev ağ sistemi türü için uygun ağ bağdaştırıcısı ve uygun ağ altyapısına erişim; üçüncü şahıs ağlarına erişim için ek ücret ödenmesi gerekebilir Anında mesajlaşma, ses ve video konferansı ve uygulama paylaşma için her iki tarafta da aşağıdakilerin bulunması gereklidir: Microsoft .NET Passport hesabı ve Internet erişimi veya Exchange 2000 Server anında mesajlaşma hesabı ve ağ erişimi (bazı yapılandırmalar için ek bileşenlerin yüklenmesi gerekebilir) Ses ve video konferansı için her iki tarafta da aşağıdakiler bulunmalıdır: • 33.6 Kbps veya daha hızlı modem veya ağı bağlantısı • Mikrofon ve ses kartı, hoparlörler veya kulaklık Video konferansı için her iki tarafta da aşağıdakiler bulunmalıdır: • Video konferansı kamerası • Windows XP Uygulama paylaşabilmeleri için her iki tarafta da aşağıdakiler bulunmalıdır: • 33.6 Kbps veya daha hızlı modem veya ağ bağlantısı • Windows XP Uzaktan yardım için: Her iki taraf da Windows XP çalıştırmalı ve ağa bağlı olmalıdır Uzak masaüstü için: Windows 95 veya üstü işletim sistemini çalıştıran bir bilgisayar ve iki bilgisayar arasında ağ bağlantısı Ses için: Ses kartı, hoparlörler ve kulaklık DVD video oynatmak için: • DVD sürücüsü ve DVD kod çözücü kartı veya DVD kod çözücü yazılım • 8 MB video RAM Windows Movie Maker için: • Video yakalama özelliği uygun dijital veya analog video yakalama aygıtı gerektirmektedir • Video kamera görüntü yakalama işlemi için 400 MHz veya üstü işlemci • Sistem yapılandırmanıza ve yüklemeyi seçtiğiniz uygulamalara ve özelliklere bağlı olarak gerçek gereksinimler değişebilir. Ağ üzerinden yükleme işlemlerinde ek kullanılabilir sabit disk alanı gerekebilir.

BAĞLANTI KURUN VE BİLGİSAYARINIZIN KEYFİNİ SÜRÜN Özellik Özelliğin Tanımı Windows 9x Windows ME Windows XP Home Edition Ağ Kurma Sihirbazı Kendi ev ağ sisteminizi kurmanızı şimdiye dek olmadığı ölçüde kolaylaştıran bu özellik sayesinde evinizdeki tüm bilgisayarlar yazıcıları, aygıtları, dosyaları ve Internet bağlantılarını paylaşabilecek. Internet Bağlantısı Paylaşma Evinizdeki birden çok bilgisayarın aynı geniş bant bağlantıyı veya çevirmeli bağlantıyı kullanarak aynı anda Internet’e erişebilmesini sağlar. YENİ – Windows XP Home Edition çevirmeli bağlantınızı uzaktan kesme seçeneği sunmaktadır; böylece telefon hattınızı kullanabilir ve sonra yeniden bağlantı kurabilirsiniz. Web Yayıncılığı Sihirbazı Web Yayıncılığı Sihirbazı sizi Web üzerinde resim yayınlama süreci boyunca yönlendirir ve resimlerinizi başkalarıyla paylaşabilmenizi sağlar. Tarayıcı ve Kamera Sihirbazı Tarayıcı ve Kamera Sihirbazı Size aşağıdaki konularda yardımcı olur: Düz ekran tarayıcıdan gelen tek bir resmi tarayabilirsiniz. Tarayıcıdan gelen resimleri tarayıcı aktivitesine göre tarayabilirsiniz. Birden çok resmi tarayabilirsiniz. Tarayıcıdan gelen birden çok sayfa içeren belgeleri veya resimleri tek bir resim dosyası halinde tarayabilirsiniz. Tarayıcıdan gelen birden çok sayfa içeren belgeleri veya resimleri farklı resim dosyaları halinde tarayabilirsiniz. Internet üzerinden Fotoğraf Baskısı Siparişi Dijital resimlerinizi Resimlerim klasörü aracılığıyla Internet üzerinden sipariş edebilmenizi ve resimlerinizin kapınıza teslim edilmesini sağlamaktadır. Internet Explorer Internet Explorer 6 ödüllü Internet Explorer teknolojilerinin gelecekteki ana güncelleştirmesidir. Bu teknoloji en özel, güvenilir ve esnek Internet tarama deneyimini sunmaktadır. Internet Explorer 6 içerdiği yeni ve gelişmiş özelliklerle bir yandan günlük işlerinizi basitleştirirken diğer yandan Web üzerinde kişisel bilgilerinizin gizliliğinin korunmasını sağlamaktadır. Internet Explorer’ın en yeni sürümü üstün Web tarama güvenilirliği ve hata derleme hizmetleri seçeneği sunmaktadır. Internet Explorer 6, ortam çalma ve otomatik resim boyutlandırma gibi yeni tarayıcı özellikleri sayesinde Web’i istediğiniz gibi inceleme olanağı sunmaktadır. GÜVENİLİR WINDOWS ALTYAPISI Özellik Özelliğin Tanımı Windows 9x Windows ME Windows XP Home Edition Yeni Windows Altyapısı Yerleşik Yeni Windows Altyapısı Tanıdık ve daha güvenilir bir işletim sistemi sunmaktadır. Microsoft, Windows XP Home Edition’da müşterilerine sunduğu işletim sistemlerinin en iyi özellikleri Windows 2000 altyapısının gücüyle, güvenliğiyle ve güvenilirliğiyle birleştirmektedir. Yardım ve Destek Merkezi Windows deneyiminizde her türlü yardımı “tek bir noktadan” alabilmenizi sağlamaktadır. YENİ – Yardım ve Destek Merkezi önceki Windows sürümlerinden tanıdığınız (Ara, Dizin ve Sık Kullanılanlar gibi) özellikleri World Wide Web içeriğiyle birleştirerek gerek duyduğunuz yardımı gerek duyduğunuz anda alabilmenizi kolaylaştırmaktadır. Yardım ve destek Merkezi’ndeki içerik sorunuzu yanıtlamıyorsa, merkezi kullanarak bir arkadaşınıza, destek topluluğuna veya profesyonel bir yardım merkezine bağlanabilirsiniz. Bunun yanı sıra Bilgisayar Bilgilerim ve Sistem Geri Yükleme gibi araçları kullanarak sık rastlanan sorunları tanımlayabilir ve giderebilirsiniz. Uzaktan Yardım Herhangi bir arkadaşınızdan, ailenizin üyelerinden veya destek profesyonelinden güvenli bir şekilde masaüstü yardımı isteyebilmenizi ve karşılaştığınız sorunları kolayca çözebilmenizi sağlamaktadır. Windows Güncelleştirmesi Yeni aygıt sürücüleri ve uyumluluk güncelleştirmeleri sağlar, böylece hem aygıtlarınız hem de uygulamalarınız için daha fazla desteğe sahip olabilirsiniz. YENİ – Windows Güncelleştirmesi’nden yüklenen güncelleştirmeler bilgisayardaki tüm kullanıcılara bir kerede uygulanabilir. Windows Güncelleştirmesi artık Windows XP Home Edition içindeki Yardım ve Destek Merkezi’yle entegre durumdadır. Bunun yanı sıra, Aygıt Yöneticisi yeni bir aygıt taktığınızda yeni sürücüler için Windows Güncelleştirmesi arar. Internet Bağlantısı Güvenlik Duvarı üzerinden Fotoğraf Baskısı Siparişi Internet’e bağlı olduğunuz sırada bilgisayarınızı yetkisiz erişime karşı korur. Artık Windows XP Home Edition’ın sizi Internet üzerindeki istenmeyen saldırılara karşı koruyacağından emin olabilirsiniz. Sistemi Geri Yükleme Bir sorun oluştuğunda, kişisel veri dosyalarınızda herhangi bir kayba neden olmadan bilgisayarı bir önceki duruma geri getirir. Sistemi Geri Yükleme sistem dosyasındaki değişiklikleri etkin olarak izler ve bu değişiklikler yapılmadan önceki sürümleri geri yükleyebilmenizi sağlar. Windows XP Home Edition Sistem Gereksinimleri Windows XP Home Edition çalıştırmak için neler gerektiğini öğrenin. Microsoft Windows XP Home Edition kullanabilmeniz için aşağıdakiler gereklidir: 300 MHz veya üstü işlemci hızına sahip PC; minimum 233 MHz gereklidir;* Intel Pentium/Celeron ürün ailesi, AMD K6/Athlon/Duron ürün ailesi veya bunlarla uyumlu bir işlemci önerilmektedir 128 MB veya üstü RAM (minimum 64MB desteklenmektedir; performans düşebilir ve bazı özellikler çalışmayabilir) 1.5 GB kullanılabilir sabit disk alanı* Super VGA (800 x 600) veya üstü çözünürlükte video bağdaştırıcısı ve monitör CD-ROM veya DVD sürücüsü Klavye ve DVD kod çözücü kartı veya DVD kod çözücü yazılımı ve özel kullanım için uygun aygıtlar. Belirli Windows XP özelliklerinin kullanılabilmesi için aşağıdaki öğeler veya hizmetler gereklidir Internet erişimi için: • Bazı Internet işlevleri için Internet erişimi, Microsoft. NET Passport hesabı ve servis sağlayıcıya ayrıca ücret ödenmesi gereklidir; şehir içi ve/veya şehirlerarası telefon görüşmesi ücreti ödenebilir - 14.4 Kbps veya daha yüksek hızda modem Ağ Bağlantısı İçin • Bağlanmak istediğiniz yerel alan, geniş alan, kablosuz veya ev ağı türü için uygun ağ bağdaştırıcısı, uygun ağ altyapısına erişim; üçüncü şahıslara ait ağ sistemlerine erişim için ek ücret gerekebilir Her iki tarafın anında mesajlaşabilmesi, ses ve video konferansı yapabilmesi ve uygulama paylaşabilmesi için aşağıdakiler gereklidir: • Microsoft .NET Passport hesabı ve Internet erişimi Her iki tarafın ses ve video konferansı yapabilmesi için aşağıdakiler gereklidir: • 33.6 Kbps veya daha yüksek hızda modem veya ağ bağlantısı • Mikrofon ve ses kartı, hoparlör veya kulaklık Her iki tarafın video konferansı yapabilmesi için aşağıdakiler gereklidir: • Video konferansı kamerası • Windows XP Her iki tarafın uygulama paylaşabilmeleri için aşağıdakiler gereklidir: • 33.6 Kbps veya daha yüksek hızda veya bir Ağ bağlantısı • Windows XP Uzaktan yardım için: • Her iki tarafın da Windows XP çalıştırması ve ağ bağlantısına sahip olması gereklidir Ses için: • Ses kartı ve hoparlör ya da kulaklık DVD video oynatmak için: • DVD sürücüsü ve DVD kod çözücü kartı veya DVD kod çözücü yazılımı • 8 MB video RAM Windows Film Yapımı için: • Video görüntüsü yakalama özelliği için uygun dijital veya analog video yakalama aygıtı gereklidir • 400 MHz veya üstü işlemciye sahip dijital video kamera görüntü yakalama aygıtı • Sisteminizin yapılandırma ayarlarına ve kurmayı tercih ettiğiniz uygulamalara ve özelliklere bağlı olarak gerçek gereksinimler farklılık gösterebilmektedir. Ağ üzerinden kurma işlemi için ek kullanılabilir sabit disk alanı gereklidir. Windows XP Home Edition' ı kullanmak için 10 sebep. Windows XP’ yi kullanmak için çok sebep var, ilk onunu incelersek; Hızlı Kullanıcı Geçişi Tek bir bilgisayarı ailenizdeki herkesle paylaşmak ister misiniz? Artık, diğerlerinin uygulamalarını kapatmak veya bilgisayarı yeniden başlatmak gerekmeden her biriniz kendi hesaplarınıza erişebilirsiniz. Basitleştirilmiş Yeni Görsel Tasarım Windows XP' nin temiz ve sade tasarımı, sık kullandığınız özellikleri öne ve ortaya taşıyarak bunlara hızla ulaşabilmenizi sağlamaktadır. Windows Media Player for Windows XP Windows Media Player for Windows XP, DVD' izlemek, müzik düzenlemek, CD' ye yazmak ve daha fazlası için basit ve kolay kullanılabilir bir ortam sağlar. Windows Messenger Windows Messenger arkadaşlarınızla ve ailenizle gerçek zamanlı olarak iletişim kurmanın kolay bir yoludur. Kimin çevrimiçi olduğunu görebilir ve mükemmel performans ve her zamankinden daha üstün kaliteyle yazılı ileti, ses veya video ile iletişim kurmayı seçebilirsiniz. Windows Movie Maker Windows Movie Maker, dijital video kamera veya analog kamerayla çekilen ev filmlerini kaydetmenizi, düzenlemenizi ve paylaşmanızı sağlar. Resimlerim Resimlerim, dijital fotoğraflarınız üzerinde çalışacağınız yerdir. Burada, resimlerinizi düzenleyebilir, ön izleme yapabilir, hatta baskı için bir Web hizmeti üzerinden sipariş verebilirsiniz. Internet Explorer 6 Internet Explorer 6, Web tarama görevlerini basitleştirmek, güvenilirliği arttırmak ve kişisel bilgilerinizi gizli tutmada yardımcı olmak için yeni ve daha iyi özellikler içerir. Uzaktan Yardım Uzaktan Yardım, bir işlemi göstermesi veya bir sorunu çözmede yardımcı olması için, kendisi de Windows XP çalıştıran bir arkadaşınıza veya destek uzmanına bilgisayarınızı uzaktan denetleme izni vermenizi sağlar. Sistem Geri Yükleme Sistem Geri Yükleme, bilgisayarınızda bir sorun olması durumunda veri kaybetmeden sisteminizi önceki durumuna geri yükleyebilmeniz için, sistem dosyası değişikliklerini etkin olarak izler. Ağ Kurulum Sihirbazı Ağ Kurulum Sihirbazı, kendi ev ağınızı kurmayı, her zamankinden daha kolay hale getirir; böylece evinizdeki tüm bilgisayarlar, yazıcıları, aygıtları, dosyaları ve Internet bağlantısını paylaşabilirler. Windows XP Professional Windows XP Professional işinizde daha verimli çalışabilmek için gerek duyduğunuz esnekliği sunmaktadır. İşinizde Verimi Artırın Gerekli öğeleri daha hızlı bir şekilde bulun ve kurun; daha akıllı çalışın ve daha fazla iş yapın. Yeni Görsel Tasarım Windows XP Professional bir yandan Windows 2000’in temel tasarımını korurken diğer yandan yeni kullanıcı arayüzüyle sık yapılan işleri birleştirerek basitleştirmekte ve bilgisayarınızda gezinebilmeniz için yeni görsel ipuçları sunmaktadır. Bir düğmeyi tıklayarak, güncelleştirilmiş arayüz veya klasik Windows 2000 arayüzü arasında seçim yapabilirsiniz. Başlat Menüsü Yeniden tasarlanan Başlat menüsü sık kullandığınız uygulamaları gruplara ayırarak erişim kolaylığı sağlamaktadır. Önce sık kullandığınız beş program görüntülenmekte, varsayılan elektronik postanız ve Web tarayıcınız her zaman elinizin altında bulunmaktadır. Tek bir tıklamayla belgelerinize, yazıcılara ve ağ bağlantılarına erişebilirsiniz. Yine tek bir tıklamayla Yardım ve Destek alabilir, sisteminizi yapılandırmak için gerekli araçlara ulaşabilirsiniz. Başlat menüsünü kendi gereksinimlerinize uyacak şekilde kişiselleştirebilirsiniz. Görev Çubuğunu Gruplara Ayırma Görev çubuğunu gruplara ayırarak temiz ve düzenli tutabilir, böylece zaman kazanabilir ve istediğiniz öğelere hemen ulaşabilirsiniz. Açık dosyalar uygulama türüne göre gruplara ayrılmaktadır. Örneğin, birden çok Word belgesi açıksa, bu belgeler tek bir görev çubuğu düğmesi altında görüntülenecektir; belgeleri bu görev çubuğu düğmesi ile aynı anda döşeyebilir, basamaklandırabilir veya simge durumuna küçültebilirsiniz. Belgelerim Yaptığınız işle ilgili Windows seçeneklerini görebilirsiniz. Örneğin, bir Powerpoint sunusuna eriştiğinizde, dinamik bir menüde kes, yapıştır, kopyala, yazdır, elektronik postayla gönder veya bu dosyayı Web’de yayınla gibi ilgili işler liste halinde gösterilmektedir. Dosyalarınızı küçük resimler veya (dosya adı, boyutu, türü veya değişiklik tarihi gibi) gruplar halinde görüntüleyebilirsiniz. Birden çok görev yapma Windows XP Professional kapsamlı 32-bit mimari kullanmaktadır; bu mimari Windows’un önceki sürümlerine göre, aynı anda, daha çok sayıda program çalıştırabilmenizi ve çok iş gerçekleştirebilmenizi sağlamaktadır. Web üzerinde Kolayca Bilgi Yayınlayabilme Olanağı Bir sihirbaz şirketinizin intranet'inde hızlı bir şekilde dosya ve klasör yayınlayabilmenizi sağlamaktadır. Gelişmiş Dosya İlişkileri Özelliği Dosya ilişkisi başka bir uygulama tarafından dağıtılan bilinmeyen bir belgeyi açmak kafa karıştırıcı olabilmektedir. Dosya ilişkisi yeni yüklenen bir uygulama tarafından alınırsa, Windows XP Professional sizi uyararak bu karışıklığı ortadan kaldırmaktadır. Bir dosya ilişkisi bozulduğunda, sihirbazı çalıştırarak dosya ilişkisini onarabilirsiniz. Entegre CD Kaydetme Özelliği Windows XP Professional Kaydedilebilir (CD-R) veya Yeniden Yazılabilir (CD-RW) CD sürücülerinde CD kaydetmek için entegre destek sunmaktadır. Verilerinizi CD’de saklamak artık diskette saklamak kadar kolay hale gelmektedir; hiçbir üçüncü şahıs çözümüne gerek kalmamaktadır. DualView Birden çok ekranla çalışarak verimini artırabilirsiniz. DualView ile tek ekran bağdaştırıcısına bağlı iki monitörde tek bir bilgisayar masaüstü görüntülenebilmektedir; bir başka deyişle, bilgisayarınıza iki monitör bağlayabilirisiniz. Kullanıcı dizüstü bilgisayarında hem dahili LCD ekranı hem de harici monitörü kullanabilmektedir. Masaüstü ortamları için bu işlevi destekleyen çok farklı yüksek kapasiteli ekran bağdaştırıcısı bulunmaktadır. Sorun Gidericiler Windows XP Professional işlevlerini kendi başınıza yapılandırarak, geliştirerek ve bu işlevlerle ilgili sorunları çözerek zaman kazanabilir ve daha verimli çalışabilirsiniz. Her Zaman, Her Yerden Bağlantı Kurun Nerede olursanız olun, meslektaşlarınızla bağlantı kurun, dosyalarınıza ve uygulamalarınıza ulaşın ve Internet’e bağlanın. Sizi Internet’e, meslektaşlarınıza, müşterilerinize, dosyalarınıza ve uygulamalarınıza bağlayan Windows XP Professional ulaşmak istediğiniz her şeye işyerinizin uzağındayken bile ulaşabilmenizi sağlamaktadır. Windows XP Professional dizüstü bilgisayarlar için oluşturulan en gelişmiş işletim sistemi olduğu için yolculuk sırasında da işyerinizin rahatlığında çalışabilirsiniz. Windows XP Professional içindeki yeni, gerçek zamanlı haberleşme özellikleri sizi elektronik postanın ötesine taşımakta ve size uzaktan çalışma konusunda daha fazla seçenek sunmaktadır. Tüm Verilerinize ve Uygulamalarınıza Uzaktan Erişim Olanağı Ağ Bağlantıları Ağ Bağlantıları klasörü bilgisayarınızla Internet, bir ağ sistemi veya başka bir bilgisayar arasındaki bağlantılara kolay bir şekilde ulaşabilmenizi sağlamaktadır. Ağ Bağlantıları sayesinde işyerinizdeyken veya uzak bir konumdayken ağ kaynaklarına ve işlevlerine erişim sağlayabilirsiniz. Bağlantılarınızı Ağ Bağlantıları klasörünün içinden oluşturabilir, yapılandırabilir, saklayabilir ve izleyebilirsiniz. Uzak Masaüstü Uzak Masaüstü özelliği Microsoft’un Remote Desktop Protocole’ünü (RDP) kullanarak masaüstü bilgisayarınızda sanal bir oturum oluşturmanızı sağlamaktadır. Uzak Masaüstü sayesinde çevirmeli bağlantı veya Sanal Özel Ağ (VPN) bağlantısı dahil olmak üzere her türlü ağ bağlantısından kendi masaüstü bilgisayarınızda saklanan verilere ve uygulamalara ulaşabilirsiniz.

Windows, 3.1 sürümünden 95’ e geçişte olduğu gibi köklü bir değişim geçirdi. Windows artık daha stabil, daha eğlenceli ve daha güvenli. Microsoft’ un yeni işletim sistemi Windows XP kullanıcılara yeni bir dünyanın kapısını aralayacak. İsimdeki XP kısaltması Türkçe karşılığı “Deneyim” olan Experience sözcüğünü temsil ediyor. XP’ nin ilk olarak sadece 32 Bit’ lik Home Edition ve 32 ile 64 Bit seçenekleri olan Professional versiyonları bulunmaktadır. Henüz piyasaya çıkış ismi kesin olmayan 32 ve 64 Bit’ lik sunucu versiyonları ise halen Whistler kod ismi altında çalışıyorlar. Kullanıcılara yepyeni bir dünyanın kapılarını aralayan Windows XP Webbağlantıları ile Microsoft’ un NET’ e giden yolunda en önemli adımı oluşturuyor. Zaten kullanıcı tabanlı bir işletim sistemi olan Windows XP sunduğu bir çok yeni fonksiyon ve entegre araçlar ile, çoğu zaman her hangi bir ticari programa gerek kalmadan kullanıcıların hemen hemen tüm isteklerini karşılıyor. Windows XP ile beraber Windows 2000’ den bilinen versiyonlara (Professional Server, Advanced Server) yeni bir tane daha ekleniyor, Home Edition. Bu, şu ana kadar ki Windows 9x/Me kullanıcılarına NT çekirdeğinin güvenliğini sunacak. Böylece, güvenli NT çekirdeğinde oyunlar, çoklu ortam ve geniş bir donanım desteği yelpazesi ile, ev kullanıcılarının tüm ihtiyaçları stabil bir ortamda karşılanacak. Microsoft, Windows XP ile aynı temel platform üzerinde farklı kullanıcı gruplarının isteklerini en iyi şekilde karşılamayı hedefliyor. Aslında Windows XP’ nin Home ve Professional Edition sürümleri arasında oldukça büyük farklarda mevcuttur. Home Edition’ ın 64 Bit’ lik versiyonu bulunmayacak ve SMP (Symetric Multi Processing) gibi özelliklere de sahip değil. Ayrıca bu versiyonun bir Domain’ e bağlanamayacak olması da firmaların masa üstlerinde Professional sürümünü kullanmalarını gerektirecek. 1. Windows XP Home Edition Ev bilgisayarınızın olanaklarını keşfetme özgürlüğü sunmaktadır. Hem Akıllı, Hem Basit Windows XP Home Edition’ın akıllı tasarımı sayesinde bilgisayarınızdaki öğeleri kolayca bulabilir ve kullanabilirsiniz. Kişiselleştirilmiş Hoş Geldiniz Ekranı ve Hızlı Kullanıcı Değiştirme Windows XP Home Edition sayesinde aile bilgisayarınızı sorunsuz bir şekilde paylaşabilirsiniz. Kurma işlemi sırasında veya bu işlemden sonra Denetim Masası’nda her kullanıcı için hesap oluşturabilirsiniz. Hoş geldiniz ekranı ve sistem ayarları her kullanıcı için özelleştirilmiştir. Kullanıcılar parola belirleyerek kendi hesaplarını koruyabilmektedir; ayrıca, Hızlı Kullanıcı Değiştirme özelliği sayesinde kullanıcılar kendi hesaplarını açıp kapatırken diğer kullanıcıların uygulamalarını açık bırakabilmektedir. Başlat Menüsü Yeniden tasarlanan Başlat menüsü sık kullandığınız uygulamaları grup halinde toplamakta ve kolay erişim olanağı sunmaktadır. En sık kullandığınız beş program önce görüntülenmekte ve varsayılan elektronik postanız ve Web tarayıcınız her zaman kullanılabilir durumda tutulmaktadır. Tek bir tıklamayla belgelerinize, yazıcılarınıza ve ağ bağlantılarına erişebilirsiniz. Yine tek bir tıklamayla, sistem yapılandırma araçlarının bulunduğu Yardım ve Destek Merkezi’ne ulaşabilirsiniz. Bunun yanı sıra, Başlat menüsünü kendi gereksinimlerinize uyacak şekilde kişiselleştirebilirsiniz. Dosya ve Klasör Yönetimi Dosyaları ve klasörleri size anlamlı gelen şekilde düzenleyebilirsiniz. Pek çok belgenizin küçük resim görüntülerini kullanarak klasörler arasında hızlı bir şekilde tarama yapabilirsiniz. Daha Fazlasını Yaşayın Bilgisayarınızın sonsuz olanaklarını kullanın ve olmazsa olmazlarınızla bağlantı kurun: aileniz ve dostlarınızı, işiniz, Internet ve sık kullandığınız aygıtlarınız. Resimlerim Dijital resimlerinizi daha önce olmadığı kadar kolay bir şekilde görüntüleyebilir ve yönetebilirsiniz. Resimlerim klasörü resminizi birkaç şekilde görüntüleyebilmenizi sağlamakta, resimlerinizi elektronik posta yoluyla arkadaşlarınızla paylaşmanızı olanaklı hale getirmekte ve sevdiğiniz resimleri Web üzerinde yayınlamanızı kolaylaştırmaktadır. Internet üzerinden baskı siparişi bile verebilirsiniz. Yeni Fotoğraf Baskısı Sihirbazı Windows XP içindeki Yeni Fotoğraf Baskısı Sihirbazı dijital bir kameradan veya tarayıcıdan aldığınız fotoğrafları biçimlendirebilmenizi ve basabilmenizi kolaylaştırmaktadır. Fotoğraflarınız için yazıcıyı, kağıt türünü ve en iyi düzeni seçebilir, baskı kalitesini artırabilir ve kağıt israfını önleyebilirsiniz. Windows XP aynı zamanda bir Web hizmetinde baskı işi siparişi vermeyi hızlı ve kolay hale getirmektedir; filminizi ilgili siteye bırakmanız ve bu kişilerin filmi sizin yerinize basması yeterlidir. Tüm işlem sırasında masanızın başında olmanız gereklidir! Web Yayıncılığı Sihirbazı Web Yayıncılığı Sihirbazı sayesinde fotoğrafları, videoları ve ses kliplerini kendi kişisel Web sayfanıza kolayca yayınlayabilir, arkadaşlarınızın, ailenizin veya meslektaşlarınızın bunları görebilmesini ve dinleyebilmesini sağlayabilirsiniz. Windows XP için Windows Media Player Windows XP’ nin içindeki Windows Media™ Player for Windows XP sık kullanılan tüm dijital ortam etkinliklerinizi tek ve kolay kullanılabilen bir uygulamayla bir araya getiren ilk yürütücüdür. Artık videolarınızı ve DVD’ lerinizi izleyebilir, (CD, Windows Media ve MP3 dosyaları dahil olmak üzere) müzik dinleyebilir, ortamınızı kişiselleştirilmiş çalma listeleri halinde düzenleyebilir, yaklaşık 3,000 Internet radyo istasyonunu dinleyebilir, taşınabilir cihazınıza müzik aktarabilir veya diğer çözümlerden 700 kat daha hızlı şekilde özel CD’ler oluşturabilirsiniz; üstelik bu işlerin hepsini PC’ nizde tek bir yerden yapabilirsiniz. Kendi dokunuzu, renklerinizi, tasarımlarınızı ve özelliklerinizi seçerek yürütücünüzün görünümünü kişiselleştirebilirsiniz. Entegre DVD Video Oynatma özelliği ve Zengin Ortam Bilgisi Windows Media™ Player for Windows XP otomatik parça tanıma, gelişmiş ortam bilgileri ve sansür denetimi özellikleri dahil olmak üzere tam kapsamlı DVD desteği sunan ilk ortam yürütücüsüdür. Sadece Windows Media™ Player for Windows XP binlerce öğe içeren bir veritabanından kapak resmi, bölüm listesi ve diğer öğeleri sunabilir. Tam Ekran Video Oynatma Denetimleri Windows Media™ Player for Windows XP, Windows Ortam Videosu ve DVD-tabanlı video içeriği de dahil olmak üzere desteklenen tüm video türleri için entegre, tam ekran video denetimleri sunan ilk ortam yürütücüsüdür. Ekranın pürüzsüz görünmesini sağlayacak şekilde tasarlanan bu denetim düğmeleri sayesinde bir tıklamayla görüntüyü karartabilir ve açabilirsiniz. CD Kaydetme Windows Media™ Player for Windows XP Windows XP’ nin yerleşik CD kaydetme olanaklarını kullanarak Kaydedilebilir (CD-R) veya Yeniden Yazılabilir (CD-RW) CD sürücünüzden en üst düzeyde yararlanabilmenizi sağlamaktadır. CD’leri diğer paket çözümlere göre 700 kat daha hızlı kaydedebilir ve tüm taşınabilir aygıtlarınıza tek pencereden ulaşabilirsiniz. Gelişmiş kullanım düzeyi ve aygıt desteği sayesinde müziği ve video görüntülerini geniş bir yelpazedeki taşınabilir aygıtlara daha önce hiç olmadığı kadar kolay bir şekilde alabilir, yönetebilir ve aktarabilirsiniz. Müzik Dosyalarım Windows XP dijital müzik dosyalarınızı bilgisayarınızda kolayca bulabilmenizi, düzenleyebilmenizi ve çalabilmenizi sağlamaktadır. Tüm dosyalarınızı ‘Müzik Dosyalarım’ klasöründe saklayabilir, her öğeyi sanatçı, albüm, yayınlandığı yıl, şarkı numarası, şarkı uzunluğu ölçütlerine göre düzenleyebilir ve görüntüleyebilirsiniz. Sanatçı klasörleri ilgili sanatçının kaç CD’sine sahip olduğunuz göstermektedir; ayrıca, CD’lerinizin çoğunun kapak resmini de görüntüleyebilirsiniz. Bunun yanı sıra, Windows Media™ Player for Windows XP’ nin artık işletim sisteminin ayrılmaz parçası olması nedeniyle, klasördeki tüm şarkıları çalma, çevrimiçi olarak müzik alışverişi yapma veya ses CD’sine müzik kopyalama gibi müzikle ilgili işleri Müzik Dosyalarım klasöründen yapabilirsiniz. Windows Film Yapımı Kendi filminizi çekebilirsiniz. Her zaman düşlediğiniz müzik videosunu oluşturabilirsiniz. Bebeğinizin ilk adımlarını filme alabilir ve filminizi başka bir şehirde oturan büyük anneyle ve büyük babayla birkaç dakika içinde paylaşabilirsiniz. Windows Film Yapımı ile çok daha fazlasını gerçekleştirebilirsiniz. Video filminizi hemen çekebilir, en sevdiğiniz klipleri seçebilir, bunları düzenleyebilir, sesli anlatım veya müzik bile ekleyebilirsiniz. Şaheserinizi tamamladıktan sonra elektronik posta veya Web yoluyla arkadaşlarınızla ve ailenizle paylaşabilirsiniz. Ağ Kurma Sihirbazı Artık daha önceden olmadığı kadar kolay bir şekilde kendi ev ağınızı kurabilir, yazıcıları, dosyaları ve Internet bağlantılarını paylaşabilirsiniz. Internet Bağlantısı Paylaşma Evinizdeki birden çok bilgisayarın aynı geniş bant bağlantıyı veya çevirmeli bağlantıyı kullanarak aynı anda Internet’e erişebilmesini sağlamaktadır. Windows XP Home Edition çevirmeli bağlantınızı uzaktan kesme seçeneği sunmaktadır; böylece telefon hattınızı kullanabilir ve sonra yeniden bağlantı kurabilirsiniz. Internet Explorer Internet Explorer Internet Explorer 6 ödüllü Internet Explorer teknolojilerinin gelecekteki ana güncelleştirmesidir. Bu teknoloji en özel, güvenilir ve esnek Internet tarama deneyimini sunmaktadır. Internet Explorer 6 içerdiği yeni ve gelişmiş özelliklerle bir yandan günlük işlerinizi basitleştirirken diğer yandan Web üzerinde kişisel bilgilerinizin gizliliğinin korunmasını sağlamaktadır. Internet Explorer’ın en yeni sürümü üstün Web tarama güvenilirliği ve hata derleme hizmetleri seçeneği sunmaktadır. Internet Explorer 6, medya dosyalarını çalma ve otomatik resim boyutlandırma gibi yeni tarayıcı özellikleri sayesinde Web’i istediğiniz gibi inceleme olanağı sunmaktadır. Daha Önce Olmadığı Kadar Güvenilir Güvenilirlik, güvenlik ve gizlilik özelliklerine sahip olan Windows XP Home Edition ev kullanıcıları için şimdiye dek tasarlanmış en sağlam işletim sistemidir. Uzaktan Yardım Uzaktan Yardım’ı kullanarak bilgisayarınızın denetimini teknik sorunlarınızı çözebilecek bir arkadaşınıza veya teknik görevliye devredebilirsiniz; bu kişinin evinize gelmesi gerekmez. Siz izin verdikten sonra, diğer kişi bilgisayarınızı ağ üzerinden, uzaktan denetleyebilir. Yardıma ihtiyaç duyarsanız, elektronik postayla veya anında mesaj yoluyla bir arkadaşınızdan veya bir uzmandan yardım isteyebilirsiniz. Uzaktan Yardım kullanımı ile ilgili talimatlar davetle birlikte gönderilmektedir; ayrıca alıcının bu daveti yanıtlaması gereken süreyi sınırlayabilirsiniz. Ek güvenlik sağlamak için alıcının bilgisayarınıza bağlanmadan önce bir parola girmesini sağlayabilirsiniz. Internet Bağlantısı Güvenlik Duvarı Internet’e bağlı olduğunuz sırada bilgisayarınızı erişim ihlallerine karşı korur. Windows XP Home Edition sizi Internet üzerindeki saldırılara karşı her zaman korur. Sistemi Geri Yükleme Sistem hatası veya başka bir önemli sorun oluşursa, Sistemi Geri Yükleme özelliğini kullanarak bilgisayarınızı normal olarak çalıştığı önceki durumuna geri getirebilirsiniz. Sistemi Geri Yükleme özelliği kolay tanımlanabilen geri yükleme noktalarını otomatik olarak oluşturur ve sistemin belirli bir saatteki veya tarihteki haline geri yükleyebilmenizi sağlar. Sistemi Geri Yükleme özelliği verileri veya belge dosyalarını eski haline getirmez, dolayısıyla geri yükleme işlemi sırasında çalışmalarınız, göz atma tarihçeniz ve sık kullanılan dosyalarınız bile kaybolmaz. Sürücü İmzalama Sürücüler dijital kamera ve yazıcı gibi aygıtların Windows XP Home Edition’la veri alışverişi yapabilmesini sağlamaktadır. Bazı yazıcılar bilgisayarın dengesiz hale gelmesine neden olabilir. Microsoft bu durumu önlemek için sürücülerin kendi yüksek kalite standartlarına uygunluğunu sağlamakta ve sürücülerin Microsoft tarafından “imzalanmasını” veya onaylanmasını olanaklı hale getirmektedir. Windows XP’ nin Üstünlükleri Windows XP Home Edition ev kullanıcıları için şimdiye dek üretilmiş en iyi Windows sürümüdür. Windows XP’ yi Windows 95’ le, Windows 98’ le ve Windows Me’ yle karşılaştırın. Windows XP Home Edition Karşılaştırması Hem akıllı hem de basit bir işletim sistemi olan Windows® XP Home Edition dostlarınızdan Internet’e kadar sizin için önemli herkesle ve her şeyle her zaman bağlantı kurabilmenizi sağlamaktadır. Windows XP Home Edition sahip olduğu yeni Windows altyapısıyla ev işletim sistemi alanında şimdiye kadar görülmemiş bir güvenilirlik ve sağlamlık düzeyi sunmaktadır. Windows XP Home Edition’ ın özelliklerini Windows 95, Windows 98 Second Edition ve Windows Millennium Edition’ ın özellikleriyle karşılaştırırsanız, Windows XP Home Edition’ ın bilgisayarınıza sunduğu üstün özellikleri göreceksiniz. X : Dahil edilen özellik, O : Kısmen desteklenen özellik, - : Yok olan özellik HEM DAHA AKILLI, HEM DAHA BASİT Özellik Özelliğin Tanımı Windows 9x Windows ME Windows XP Home Edition Kişiselleştirilmiş Hoş Geldiniz Ekranı Aile üyeleri ve arkadaşlar aynı bilgisayarı daha kolay bir şekilde paylaşabilir. Aile üyeleri Kurma işlemi sırasında veya bu işlemden sonra Denetim Masası’nı kullanarak kendi hesaplarını özelleştirebilir ve kendi parolalarıyla her hesabı güvenli hale getirebilir. Hızlı Kullanıcı Değiştirme Özelliği Bir bilgisayarı paylaşan aile üyelerinin veya arkadaşların birbirlerinin uygulamalarını kapatmadan kendi hesaplarına ulaşabilmelerini sağlar. Başlat Menüsü Programlarınızı düzenler. Bilgisayarınızdaki dosyalara, klasörlere ve programlara ulaşmanın birincil yöntemidir. YENİ - Windows XP Home Edition gelişmiş bir Başlat Menüsü sunmaktadır. Başlat menüsü artık sık kullandığınız dosyalarınızı ve uygulamalarınızı bir arada gruplaştırabilir; böylece bu uygulamalara ve dosyalara daha hızlı ve kolay şekilde ulaşabilirsiniz. İşe Duyarlı Tasarım Yaptığınız işle ilgili Windows seçeneklerini görüntüleyebilmenizi sağlar. Örneğin, bir Word belgesi oluşturuyorsanız, dinamik bir menü kes, yapıştır ve kopyala gibi ilgili işleri görüntüler. Arama Kılavuzu İstediğiniz yardım türünü tanımları ve yaptığınız işle ilgili arama bilgilerini getirir. Dosya Yönetimi Dosyalari size anlamli gelecek sekilde düzenleyebilirsiniz. Önemli dosyalarinizin küçük resimleri sayesinde klasörlerinizi kolayca tarayabilirsiniz. Müzik Dosyalarım Müzik dosyalarını bir klasörde liste halinde görüntüler ve dosyaları çağırma, ekleme, sıralama ve silme gibi temel yönetim işlemlerini gerçekleştirir. YENİ – Gelişmiş özelliklere sahip olan Müzik Dosyalarım işlevi küçük resimlerin albüm şeklinde görüntülenebilmesini sağlayarak klasör düzenleme işlemini geliştirmektedir. Yaptığınız işe duyarlı olan bu araç sayesinde artık çok daha verimli bir şekilde çalışacaksınız. Resimlerim Fotoğrafların listesini bir klasörde görüntüler ve resim dosyalarını ekleme, sıralama ve silme gibi temel yönetim işlemlerini gerçekleştirir. YENİ– Artık aşağıdakileri yapabilirsiniz: • Doğrudan Internet üzerinden baskı işi siparişi verebilirsiniz. • Doğrudan Kamera ve Tarayıcı Sihirbazına bağlanabilirsiniz. • Resimleri slayt gösterisi halinde görüntüleyebilirsiniz. • Internet üzerinde resim yayınlayabilirsiniz. • Elektronik postayla kolayca dağıtabilmek için resimleri sıkıştırabilirsiniz. • Basılan resimleri en iyi duruma getirerek yüksek kaliteli fotoğraf kağıdından en iyi şekilde faydalanabilirsiniz.

Geçen Ekim ayında İngilizcesi çıkan Windows Media Center Türkçe’ye çevriliyor. İşletim sisteminin Türkçeleştirilmesi Ekim’de bitecek ve ilk PC’ler de yıl sonunda piyasada olacak. NTVMSNBC Teknoloji Servisi’ne konuşan Microsoft Windows Ürün Müdürü Mustafa İçil, Windows Media Center işletim sisteminin yerelleştirme çalışmalarının sonbahar aylarında tamamlanacağını ve tam Türkçe versiyonunun yıl sonunda piyasaya sürüleceğini belirtti. İçil, yerelleştirme çalışmalarının Redmond’daki merkezde dilbilimciler tarafından yürütüldüğünü belirtti. ’1 YILLIK GECİKME NORMAL’ Windows Media Center’ın orijinali geçen yıl Ekim ayında çıkmıştı. Türkiye’de Beko 9327 MCE modelinde sistemin İngilizce orijinalini kullanıyor. Türkçe versiyonun neden orijinalinden bir yıl geç çıktığı sorusunu ise İçil, “İşletim sisteminin ilk çıkışında bir yıllık gecikme normal karşılanmalı, bu birçok ülkede böyle gerçekleşiyor. Ancak işletim sisteminin gelecek sürümlerinde veya Service Pack’lerinde yerelleştirme 1 aydan fazla sürmeyecek” şeklinde yanıtladı. İşletim sisteminin bir kez Türkçeleştirildikten sonra müteakip sürümlerinin daha hızlı yerelleştirileceğini belirten İçil, buna örnek olarak da XP Service Pack 2’nin orijinalinden 1 ay sonra yayınlanmasını gösterdi. BEKO İNGİLİZCE SÜRÜMÜ DESTEKLİYOR Yerelleştirilmiş Windows Media Center’ın 2005 sonuna doğru piyasada olacağını vurgulayan İçil, “Tam bir tarih veremiyoruz, ancak yerelleştirme Ekim-Kasım gibi biter, daha sonra donanım firmalarının işletim sistemini uygulamaları da bir ay kadar alır” diye konuştu. Windows Media Center’ın yerel dile çevrilmesini, yerel pazardaki bilgisayar üreticilerinin işletim sistemini ürünlerine entegre etmesi izleyecek. Halen Beko’nun bir modeli bu işletim sisteminin İngilizce orijinal versiyonunu kullanıyor. 19 AYRI ÜLKEDE AYNI ANDA Windows Media Center’ın Türkçeleştirilmesi, Microsoft’un tüm dünyada 19 dili kapsayan küresel planın bir parçası. Microsoft, işletim sistemini yıl sonuna dek Belçika, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Finlandiya, Güney Afrika, Hindistan, Hong Kong, İrlanda, İspanya, İsveç, Meksika Norveç, Polonya, Portekiz, Rusya, Singapur, Slovakya, Norveç, Polonya, Portekiz, Rusya, Singapur, Tayvan, Türkiye ve Yeni Zelanda pazarlarında yerelleştirecek. YIL SONUNA HAZIR NTVMSNBC Teknoloji Servisi’ne bilgi veren Microsoft Windows Ürün Müdürü Mustafa İçil, Windows Media Center’ın multimedya uygulamaları için gerekli sunucuların Avrupa’da kurulacağını, Türkçe içerikli servislerin ise Türkiye’den sağlanacağını dile getirdi. İçil, Windows Media Center için yerel yazılım ve uygulama içeriklerinin temini için gelecek haftalarda Türk firmaları ile iletişime geçileceğini ifade etti. (NTVMSNBC)