Legendary

Merhaba hoşgeldiniz

Koç Burcu Pratik olmalısınız Hafta sonunda gerçekleşen dolunay sizi oldukça uğraştırabilir. Enerjinizi verimli ve yapıcı biçimde kullanmaya bakmalısınız. Esnek olmak, kimi zaman kabullenme göstermek çok şey değiştirecek. Bugünlerde tamamlanması gereken işler, uğraşlar ve belki de fedakarlıklar gündeme geliyor. Düşüncelerinizde bazı dağılabileceği için daha dikkatli olmaya bakın. Eskiyen koşullardan kurtulmaktasınız. Bugünlerde göstereceğiniz anlayış size ileride yenilikler yapma imkanı verecek.

Boğa Burcu Aşkınızı canlandırabilirsiniz Bugünlerde olumlu ve destekleyici gelişmeler hayatınıza daha iyimser bir hava getiriyor. Bugün bazı uğraşlar daha fazla zaman alabilir ve kararlılık göstermenizi gerekli kılabilir. Duygusal tepkilerinizde daha dengeli olmaya bakın. Neyse ki Pazar günü aradığınız olumlu koşullar getirmekte. Size keyif ve mutluluk getiren imkanları görmelisiniz. Hayata açık durmak, daha verimli ve ne iş yapıyorsanız onunla daha mutlu olabilmek söz konusu. Çocuklarla ilgili durumlar da olumlu sonuçlanabilir.

İkizler Burcu Çok hareketlisiniz Bugünlerde aynı anda birden fazla şeyle ilgilenmeniz gerekiyor. Daha düzenli ve hazırlıklı olmaya gayret etmelisiniz. Aksi halde kolayca dağılabilirsiniz. Bugün kısa ziyaretler, hareket ve zihinsel uğraşlar öne çıkıyor. Sözlerinizde daha temkinli, dengeli olmaya bakın. Pazar günü oldukça canlı ancak gergin de geçebilir. Birden fazla durum söz konusuyken, düşüncelerinizi, planlarınızı toparlamaya bakmalısınız. Acil işler ya da programınızı aniden değiştiren gelişmeler de mümkün.

Yengeç Burcu Geniş düşünmelisiniz Hayata daha geniş bir açıdan bakarak, kendinizi ne kadar geliştirebileceğinizi farkedebilirsiniz. Son zamanlardaki olumlu hava hafta sonuna da yayılmakta. Bugün elinizdeki kaynakları daha akılcı kullanmaya bakın. Bazı masraflar ya da plansız harcamalar gündeme gelebilir. Bu konuda duyarlısınız. Pazar günü gerçekleşen dolunay düşüncelerinizi geliştirecek ve yeni haberler getirecek. Eski kalıplardan ve aşırı duygusal bakış açısından sıyrılmaya bakın. Yolculuklar da güzel olabilir.

Aslan Burcu Para durumuna özen gösterin Bugün burcunuzdaki Ay sizi duygusal ya da ailevi açıdan etkileyebilecek konulara işaret etmekte. Hareket geçme ve kendinizi ortaya koyma eğilimindesiniz. Bu arada sağlığınızla daha yakından ilgilenebilirsiniz. Yarın Başak burcundaki dolunay özellikle elinizdeki birikimleri daha iyi değerlendirmeniz gerektiğini anlatmakta. Parasal konularda bazı kararsızlıklar ya da fedakarlıklar gündeme gelebilir. Elinizdeki kaynakları daha pratik ve verimli biçimde kullanmaya bakın.

Başak Burcu Herşey sizin elinizde Son zamanlarda başkalarından çok daha fazla şey öğreniyor ve farkındalığınızı arttırıyorsunuz. İlişkilerinizde göstereceğiniz esneklik ve sağduyu çok işinize yarayacak. Bugün belirli konularda akışta kalmak ve sabırlı davranmak gereği var. Elinizde olmayan durumlar, gururunuza ilişkin konular sizi hayli meşgul edebilir. Ancak boş durmayacak ve özellikle yarın harekete geçebileceksiniz. Burcunuzdaki dolunay ilişkilerden yana çok duyarlı olabileceğinizi göstermekte.

Terazi Burcu Kendinize özen gösterin Bugünlerde bazı yorucu uğraşlar, zaman alan işler yüzünden kendinizi kısıtlanmış hissedebiliyorsunuz. Ancak daha verimli olabilir ve başkalarına yardımda da bulunabilirsiniz. Size hizmet eden kişilere dikkat etmelisiniz. Bugün geleceğe yönelik düşünceleriniz dalgalanabilir, tam olarak emin olamayabilirsiniz. Yarın gerçekleşen dolunay altında bazı fedakarlıklar söz konusu olabilir ancak kendinizi yıpratmamalı ve ihmal etmemelisiniz. Sağlığa dikkat etmek iyi olacak.

Akrep Burcu Hedefleriniz yenileniyor Bu dönemde yaratıcı gücünüzü ortaya koyabileceğiniz fırsatlar var. Kendinize olan güveniniz geri gelmekte. Bugün biraz ılımlı davranmak ve abartılı davranışlardan uzak kalmak en iyisi. Çok işiniz olabilir ya da kendinize yeni uğraşlar edinebilirsiniz. Yarın gerçekleşen dolunay üzerinde durduğunuz konuda yenilikler yapabileceğinizi anlatmakta. Planlarınızı yeniden şekillendirecek, belki detaylara daha fazla önem vermeye başlayacaksınız. Grup çalışmaları da sizi fazlasıyla meşgul edebilir.

Yay Burcu Yeni istekleriniz olabilir Bugünlerde yakın çevreniz, ailevi koşullar sizi daha fazla meşgul ediyor. İlk etapta, elinizdeki imkanları değerlendirmeye bakmalısınız. Aceleci olmamak gerekiyor. Bugün kendinizi daha pozitif ve güvende hissedebilirsiniz. Elinizdeki işleri kararlılıkla sürdürebilirsiniz. Yabancılarla ilgili konular da söz konusu. Ancak yarın gerçekleşen dolunay hedeflerinizi, isteklerinizi yeniden gözden geçirmenizi zorunlu kılıyor. Belirli detaylar üzerinde durmak ve tembellik etmemek gerekecek.

Oğlak Burcu Yeniliklere açılıyorsunuz Bu dönemde düşüncelerinizi yenileyen, esnetip yumuşatan çok gelişme olabilir. Kendinizi daha iyi ifade edebilir, anlaşmalar yapabilirsiniz. Konuşmalar, yakın çevrenizle diyalog daha olumlu koşullar getirmekte. Bugün bazı ortaklaşa işler ve anlaşmalar da mümkün ancak parasal alanda bazı endişeler, krizler gündeme gelebilir. Yarın bakış açınızı değiştirecek ve daha esnek bakmaya başlayacaksınız. Bu arada ufkunuzu geliştirecek imkanlar içindesiniz. Eğitim keyifli olabilir.

Kova Burcu Değişikliğe evet demelisiniz Bugünlerde Balık burcundaki gezegenler yeteneklerinizi daha iyi değerlendirebileceğiniz fırsatlar olduğunu anlatmakta. Başkalarından aradığınız desteği bulmakta zorlanmayacaksınız. Yeteneklerinizi kazanca dönüştürmelisiniz. Bugün ilişkilerinizde daha az tepkisel ve yumuşak başlı olmaya gayret edin. Gururunuzu ilgilendiren koşullar olabilir. Pazar günü de yapmanız gereken değişiklikler karşısında direnmemeli ve ortaklaşa alanda daha iyimser kalmaya bakmalısınız.

Balık Burcu Planlarınızı gözden geçirin Burcunuzdaki gezegenler size yeni bir güven ve yeteneklerinizi kullanabileceğiniz, öne çıkabileceğiniz fırsatlar sunmakta. Tembellik etmemeli, ya da çekimser kalmamalısınız. Bugün duygusal alanda bazı huzursuzluklar ya da ortaklaşa alanda pürüzler olabilir. Her zamanki anlayışınızı koruyun. Özellikle yarın gerçekleşen dolunay sizi duygusal açıdan ya da ilişkiler, evlilik, ortaklıklar yönünde etkileyebilecek yeni durumlara işaret etmekte. Yeni bir tutum almanız gerekecek.

SATÜRN Kimlik Bilgileri: Kütle.................................................................................... 5608,46×1024 kg Keppler sabiti(r^3/s^2)..................................................... 37,931×106 km³/s² Ekvatoral yarıçap................................................................ 60268 km Kutupsal yarıçap.................................................................. 54364 km Basıklık................................................................................. 97,962×10-3 Ortalama yoğunluk.............................................................. 687 kg/m³ Eylemsizlik momenti katsayısı............................................. 0,210 Yüzey çekim (ekvatorda)................................................... 8,6 m/s² Kaçma hızı........................................................................... 35,5 km/s Eksen eğikliği....................................................................... 26,7 derece Güneşe ort. uzaklık............................................................. 1427 milyon km Görünür parlaklık................................................................ -0,3 kadir Dönme periyodu................................................................. 10,67 saat Yüzey sıcaklığı.................................................................... -180 °C Uydu sayısı......................................................................... 18 Halka sayısı........................................................................ 7 Yörünge eğim açısı............................................................ 2,49 derece Ortalama yörünge hızı....................................................... 9,64 km/s Yörüngesel periyod........................................................... 29,46 yıl Genel Bilgiler 1. Boyutları bakımından Güneş sisteminde Jüpiterden sonra ikinci en büyük gezegendir. Güneşten uzaklığına göre altıncı sıradadır. Zuhal gezegeni olarak da adlandırılır. 2. Satürn'ü diğer gezegenlerden ayıran en önemli özelliği dev gezegeni çepeçevre saran halkalardır. Her ne kadar tek bir halka olarak görünse de aslında birbirinden ayrılmış ve iç içe geçmiş üç halkadan meydana gelmiştir. 3. Bu üç halkanın görünümü ve boyutları birbirinden farklıdır. Meselâ, yarı saydam ve en az aydınlık görünen iç halkanın dıştan çapı 180 bin km, yüzeye olan uzaklığı 10.000 km'dir. Ortada bulunan halka ise biraz daha aydınlık olup, iç halkadan 1000 km'lik bir saha ile ayrılmıştır. Genişliğiyse 20 bin km'dir. Halkaların en aydınlık olanı dış halkadır. Ortadaki halkadan 4000 km uzakta olan bu halka, yaklaşık 16 bin km genisliğindedir. Buna karşılık halkaların kalınlıkları çok azdır (ortalama 50-60 km). 4. Satürn halkalarını meydana getiren milyarlarca taneciğin boyutları en az birkaç milimetreyle en çok birkaç kilometre (astroid gibi) arasında değişmekte olup donmuş amonyaktan meydana geldikleri tahmin edilmektedir. Birbirine bağlı olmadan aynı gezegen çevresinde, belli bir yörüngede donen bu taneciklerin meydana gelişi hakkında değişik görüşler vardır. Bunlardan en çok kabul görenine göre söz konusu halkalar, Satürn çevresinde dolaşan katı cisimli büyük uyduların parçalanıp gezegen yörüngesine dağılmasıyla meydana gelmiştir. 5. Günümüzde dev gezegen Satürnün iç yapısı ve bileşiminin nasıl olduğu hakkında kesin bir bilgi yoktur. Çünkü hiçbir uzay aracı bu gezegene iyice yaklaşıp yakından bir inceleme yapamamıştır. Buna rağmen modern astronomi oldukça kabul gören tasanlar (varsayımlar) ortaya atmıştır. Bunlardan biri olan Wild Teorisine göre Satürnün merkezinde demir ve nikel gibi ağır elementlerden meydana gelmiş bir çekirdek vardır. Bu çekirdek buzul bir tabaka tarafından çevrelenmekte ve en üstte de gaz hâlinde bulunan bir tabaka yer almaktadır. Başka bir teoriye göre de en üst tabaka ağır atmosferin sebep olduğu basınç sonucu sıvı hidrojenden teşekkül etmiştir. Başka bir deyişle Satürnün bütün yüzeyi dev hidrojen okyanuslarından meydana gelmiştir. 6. Satürn'ün tam 18 uydusu vardır. Bunların en ünlüleri Titan (çapı 5150 km), Rea (1530 km), Japet (1460 km), Dione (1120 km), Tethys (1060 km) ve Mimas (390 km)tır. Titan aynı zamanda Jüpiter'in uydusu Ganymede (5276 km)den sonra Güneş sisteminin en büyük uydusudur. 7. Satürn yüzeyinin son derece soğuk olması, ayrıca gaz veya sıvı maddelerden teşekkül etmesi sebebiyle, üzerine araç veya astronot indirip araştırma yapılması bugün için imkânsızdır. SATÜRN Satürn Güneş sisteminin güneşten uzaklık sırasına göre 6. gezegenidir. Büyüklük açısından Jüpiter'den sonra ikinci sırada gelir. Adını Roma tarım tanrısı Saturnus'tan alır. Arapça kökenli Zühal adı Türkçe'de giderek daha az kullanılmaktadır. Sekendiz olarak da bilinir. Çıplak gözle izlenebilen 5 gezegenden biri (diğerleri, Merkür, Venüs, Mars, ve Jüpiter) olarak eski çağlardan beri insanoğlunun dikkatini çekmiştir. Büyük ölçüde hidrojen ve helyumdan oluşmakta ve gaz devleri sınıfına girmektedir. Satürn, tüm gezegenler arasında yoğunluğu en düşük olanıdır. Su yoğunluğu ile karşılaştırıldığında 0.69 olan bu değer, Yerküre'nin yoğunluğunun % 12'si kadardır. Düşük yoğunluk, gezegenin akışkan yapısı ve kendi çevresindeki dönüş hızının yüksekliği ile birleşerek, Satürn'e ekvatorda geniş, kutuplarda basık elipsoid görüntüsünü vermektedir. Beyazlık derecesi (albedo) 0.47 olan gezegen, böylece yüzeyine düşen güneş ışığının yarıya yakınını görünür tayfta yansıtmaktadır. Ancak kızılötesi alandaki ışınım ölçüldüğünde, Satürn'ün Güneş'ten aldığı enerjinin 3 kat fazlasını dışarı yaydığı görülür. Bu nedenle gezegen, Güneş'e olan uzaklığına göre hesaplanan 71K' den (-202°C) çok daha yüksek bir etkin sıcaklığa sahiptir ve 95K (-178°C) sıcaklığında bir kara cisim gibi ışır. Satürn'ün kendi içinde yarattığı bu enerji fazlası, gezegenin yerçekiminin etkisi ile yavaşça kendisi üzerine çökerek küçülmesi sırasında dönüştürülen potansiyel enerji ile açıklanmaktadır. Kelvin-Helmholtz mekanizması olarak adlandırılan ve daha sınırlı ölçüde Jüpiter'de de gözlenen bu olgu Satürn'ün yarattığı ısıl enerji fazlasını tek başına açıklamaya yeterli değildir. Ek bir mekanizma olarak, gezegenin yüzeye yakın katmanlarında hidrojen ile karışım halinde bulunan helyumun ağırlığı nedeniyle merkeze doğru süzülerek göç etmesi sırasında potansiyel enerjisinin bir kısmını açığa çıkarması önerilmektedir. İç yapı Gaz devleri, içerdikleri elementlerin oranlarına göre iki alt gruba ayrılırlar. Uranüs ve Neptün 'buz' ve 'kaya' oranı daha yüksek Uranian gezegenler grubundadır. Satürn ise Jüpiter ile birlikte, adını yine Jüpiter'den alan Jovian gezegenler grubu içindedir. Jovian gezegenlerin kabaca Güneş'i ve benzer yıldızları oluşturan maddeleri bu yıldızlardakine yakın oranlarda içerdiği düşünülür. 20. yüzyıl başlarından itibaren, gezegenlerin çap, kütle, yoğunluk, kendi etrafında dönme hızları, uydularının davranışları gibi verilerden yola çıkılarak iç yapıları hakkında ortaya atılan görüşler, daha sonra tayf ölçümsel çalışmalarla ve son otuz yıl içinde gerçekleştirilen birçok uzay aracı araştırması ile zenginleştirilmiş ve günümüzde oldukça tatminkar modeller geliştirilmiştir. Bu bilgiler çerçevesinde, Güneş sisteminin ilksel bileşenlerine paralel biçimde Satürn'ün kütlesinin büyük kısmını hidrojen ve helyumun oluşturduğu varsayılır. Hidrojen/Helyum kütle oranı 75/25 civarındadır. Daha ağır elementlerin Güneş Bulutsusu içindeki toplam payı %1 iken, hafif bir zenginleşme ile Satürn'de %3-5 arasında olabileceği hesaplanmaktadır. Bu yapı taşları özgül ağırlıklarına göre tabakalanmış durumdadır. Satürn'ün merkezinde demir ve ağır metallerle birlikte bunları çevreleyen daha hafif elementlerin oluşturduğu bir 'buz' ve 'kaya' tabakasından oluşan bir çekirdek bulunur. Gezegenin ileri derecedeki basıklığının nedeni olarak büyük ve yoğun bir çekirdek varlığı gösterilmektedir. Bazı hesaplamalar, gözlenen basıklık oranını sağlayabilmek için çekirdeğin gezegen kütlesinin dörtte biri kadar büyük bir kısmını oluşturması gerektiği sonucuna ulaşmaktadır. Bu, 25 Yer kütlesine sahip ve yarıçapı 10.000 kilometreyi aşan bir kaya, buz ve metal kütlesi anlamına gelir ve Satürn'ün ağır elementler açısından tahmin edilenden daha da zengin olabileceğini gösterir. Satürn‘ün merkezinde sıcaklığın 12.000K, basıncın 10 megabar (10 milyon atmosfer) üzerinde olduğu tahmin edilir. Çekirdeği çevreleyen alanda metalik hidrojenden oluşmuş manto tabakası yer alır. Hidrojen 3 ila 4 Mbar'dan daha yüksek basınçlarda devreye giren van der Waals kuvvetlerinin etkisi ile moleküler yapısını kaybederek metalik özellikler kazanır, ısıl ve elektriksel iletkenliği çok artar. Jüpiter'de olduğu kadar büyük olmayan bu katmanın, yaklaşık 20.000 km.lik bir kalınlıkla çekirdekten gezegen yarıçapının yarısı kadar bir uzaklığa yayıldığı sanılır. En dışta, gezegenin hacminin %90'ını oluşturan en az 30.000 km. kalınlığında moleküler hidrojen(H2) tabakası bulunur. Gezegenin yüzeyine yaklaşıldıkça basınç, ısı ve yoğunluk düşer, hidrojen sıvıdan gaza dönüşür ve giderek atmosfer olarak adlandırılabilecek ortama geçilir. Bu şemada helyumun konumu çok iyi aydınlatılabilmiş değildir. Satürn atmosfer ve dış tabakalarında helyum oranının beklenenden çok daha az olduğu gözlenmiştir. Buna, Jüpiter'e oranla daha soğuk olan gezegende, helyumun en dıştan başlayarak yoğunlaşıp bir süper akışkan şeklinde gezegenin içine doğru yağdığı ve gezegen yüzeyindeki oranının gittikçe düştüğü şeklinde bir açıklama getirilmiştir. Bu olasılığın geçerli olması durumunda helyumun sıvı hidrojen tabakaları içinden geçerek manto ve çekirdek arasında ayrı bir katman oluşturması beklenir. Bugün, metalik hidrojen katmanının da sıvı nitelikte olduğu görüşü yaygın olarak kabul edilmektedir. Katı fazdaki bir manto tabakasının Satürn'ün ürettiği büyük ısıyı dışarı iletemeyeceği ve bu aktarım için madde akımına (konveksiyon) olanak sağlayan sıvı bir ortamın gerekli olduğu düşünülmektedir. Konveksiyon akımlarının katmanlar arasında ne ölçüde madde alışverişine izin verdiği bilinmemektedir. Güçlü yerçekiminin ve akışkan yapının sonuçta ağır elementleri sürekli olarak merkeze doğru çökmeye zorlayacağı tahmin edilmekle birlikte, buz ve kaya oluşturan bileşiklerin tümünün çekirdeğe hapsolmuş durumda olmayabileceği, bir kısmının metalik ve moleküler hidrojen katmanlarında eriyik halinde ya da askıda bulunabileceği varsayılabilir Zaman Yolculuğunu Araştırma Merkezi © 2005 Cetin BAL

JÜPİTER Kimlik Bilgileri: Kütle.................................................................................... 1,8986×1027 kg Keppler sabiti(r^3/s^2)..................................................... 126,686×106 km³/s² Ekvatoral yarıçap................................................................ 71492 km Kutupsal yarıçap................................................................. 66854 km Basıklık................................................................................. 64,874×10-3 Ortalama yoğunluk.............................................................. 1326 kg/m³ Eylemsizlik momenti katsayısı.............................................. 0,254 Yüzey çekim (ekvatorda).................................................... 23,12 m/s² Kaçma hızı............................................................................ 59,5 km/s Eksen eğikliği........................................................................ 3,1 derece Güneşe ort. uzaklık............................................................... 778,3 milyon km Görünür parlaklık.................................................................. -2,8 kadir Dönme periyodu................................................................... 9,92 saat Yüzey sıcaklığı...................................................................... -120 °C Uydu sayısı........................................................................... 16 Halka sayısı.......................................................................... 1 Yörünge eğim açısı.............................................................. 1,3 derece Ortalama yörünge hızı......................................................... 13,06 km/s Yörüngesel periyod............................................................. 11,86 yıl Genel Bilgiler 1. Güneş sisteminin en büyük gezegeni Jüpiter'dir. Ekvatoral dünyanın çapından 11 kat büyüktür ve hacim olarak bu büyüklük dünyanın 1300 katına ulaşmaktadır. 2. Jüpiterin kendi etrafındaki dönüşü açısından çok ilgi çekici bir yönü de katı bir cisim gibi dönmemesidir. Yüzeyin farklı kısımları farklı hızlarda döner. Ekvator bölgesinin dönüş hızı kutup bölgelerine nazaran daha fazladır. 3. Jüpiteri karakterize eden en önemli özelliklerden biri de uydularıdır. Bunlardan üçü Aydan büyük olup, en büyüklerinin ebatları merkür geze-geninin ebatlarıyla aynıdır. Gaynmede adlı bu gezegen uydunun çapı 5600 kilometredir. Bundan sonra sırasıyla 5200 kilometre ile Callisto, 3800 kilometre çaplı lo, 3100 kilometre çaplı Europa'dır. Diğer uydular daha küçük olup fazla bir özellikleri yoktur. 4. Güneşten aldığı ışığın büyük bir kısmım yansıtan Jüpiter, teleskopla bakıldığında son derece parlaktır. Şekli düz bir diski andırır. 5. Jüpiteri karakterize eden önemli bir başka özelliği de yüzeyinde görülen ekvatora paralel çizgilerdir. Karanlık kuşaklarla birbirinden ayrılanbu şeritler genellikle kırmızı veya menekşe rengindedir. Söz konusu şeritler birbirine fazla benzemezler. Hatta birçok defa son derece karışık bir biçime girerler. 6. Bugüne kadar teleskoplar yardımıyla çekilen Jüpiter fotoğraflarında bilim adamlarım en çok şaşırtan bir özelliği de üzerindeki kırmızı lekedir. Genişliği 50 bin, boyu 15 bin kilometre olan bu lekenin ne olduğu bu güne kadar anlaşılamamıştır. Dünyanın ekvator uzunluğunun 40 bin kilometre olduğu düşünülürse oldukça büyük olan bu lekenin katı bir cismi, atmosfer veya atmosferde dolaşan katı bir cisim olup olmadığı hâlâ esrarını koruyan bir sırdır. Zamanla şeklinde ve özellikle renginde bazı değişiklikler meydana gelen kırmızı leke teleskopla gözlenmeye başlandığı 130 yıldan beri hiç kaybolmamıştır. Son yıllarda ortaya atılan bir faraziyeye göre kırmızı lekenin meydana gelmesinde gezegenin o bölgesinde havanın hareketini engelleyen çok yüksek bir dağ zinciri rol oynamakta ve farklı bulut kümeleri meydana gelmektedir. 7. Jüpiterin atmosferinin kalınlığı tam olarak bilinmemekle beraber yaklaşık olarak 10 bin kilometre kadar olduğu sanılmaktadır. Atmosferdeki ısı da çok düşüktür. Sıfırın altında 120 dereceden daha aşağı olduğu tahmin edilmektedir. 8. Tamamen bulutlarla kaplı olan gezegendeki bu bulutlarda amonyak kristalleri bulunup bunların zaman zaman damlalar halinde yağdığı zannedilmektedir. Gayet tabi olarak bu kalınlıktaki atmosfer tabakasının gezegen yüzeyine yaptığı basınç da çok yüksek olmaktadır. Astronomlar bu basıncın dünyamız üzerindeki basınçtan bir milyon defa güçlü olduğunu ifade etmektedirler. 9. Jüpiterin Dünya, Venüs veya Mars gibi gazdan meydana gelmiş bir atmosferle sarılmış katı yüzeyli bir gezegen olduğu söylenemez. Jüpiter büyük bir ihtimalle erimiş bir hidrojen okyanusundan meydana gelmiş dev bir küredir. JÜPİTER Jüpiter gerek çap, gerekse kütle açısından güneş sistemindeki en büyük gezegendir. Nispeten düşük olan yoğunluğu (suyun yoğunluğunun 1,33 katı), gezegenin akışkan yapısı ve kendi çevresindeki dönüş hızının yüksekliği nedeniyle, Satürn kadar olmasa da ekvatorda geniş, kutuplarda basık elipsoid görünüme sahiptir. Beyazlık derecesi (albedo) 0.52 olan gezegen, böylece yüzeyine düşen güneş ışığının yarıdan fazlasını görünür tayfta yansıtmaktadır. Ancak kızılötesi alandaki ışınım ölçüldüğünde, Jüpiter'in Güneş'ten aldığı enerjinin 2,3 katı kadarını dışarı yaydığı görülür. Bu nedenle gezegen, Güneş'e olan uzaklığına göre hesaplanan 106 K' den (-167°C) çok daha yüksek bir etkin sıcaklığa sahiptir ve 126 K (-147°C) sıcaklığında bir kara cisim gibi ışır. Jüpiter'in kendi içinde yarattığı bu enerji fazlası, gezegenin yerçekiminin etkisi ile yavaşça kendisi üzerine çökerek küçülmesi sırasında dönüştürülen potansiyel enerji ile açıklanmaktadır. Bu olgu Kelvin-Helmholtz mekanizması olarak adlandırılır. İç yapı Gaz devleri, içerdikleri elementlerin oranlarına göre iki alt gruba ayrılırlar. Uranüs ve Neptün 'buz' ve 'kaya' oranı daha yüksek Uranian gezegenler grubundadır. Jüpiter ve Satürn ise, adını yine Jüpiter'den alan Jovian gezegenler grubu içindedir. Jovian gezegenlerin kabaca Güneş'i ve benzer yıldızları oluşturan maddeleri bu yıldızlardakine yakın oranlarda içerdiği düşünülür. 20. yüzyıl başlarından itibaren, gezegenlerin çap, kütle, yoğunluk, kendi etrafında dönme hızları, uydularının davranışları gibi verilerden yola çıkılarak iç yapıları hakkında ortaya atılan görüşler, daha sonra tayf ölçümsel çalışmalarla ve son otuz yıl içinde gerçekleştirilen birçok uzay aracı araştırması ile zenginleştirilmiş ve günümüzde oldukça tatminkar modeller geliştirilmiştir. Bu bilgiler çerçevesinde, Güneş sisteminin ilksel bileşimine paralel biçimde Jüpiter'in kütlesinin büyük kısmını hidrojen ve helyumun oluşturduğu varsayılır. Hidrojen/Helyum kütle oranı 75/25 civarındadır. Daha ağır elementlerin Güneş Bulutsusu içindeki toplam payı % 1 iken, hafif bir zenginleşme ile Jüpiter'de %3-4,5 arasında olabileceği hesaplanmaktadır. Bu sonuca, gezegenin gözlenen basıklığının 10-15 Yer kütlesinde yoğun bir çekirdeğin varlığı ile açıklanabilmesi üzerine varılmıştır. Jüpiter'i oluşturan yapı taşları özgül ağırlıklarına göre tabakalanmış durumdadır: Gezegenin merkezinde demir ve ağır metallerle birlikte bunların çevresinde daha hafif elementleri içeren bir 'buz' ve 'kaya' tabakasının oluşturduğu çekirdek bulunur. Bu noktada ısı 20.000K, basınç 100 megabara (100 milyon atmosfer) yakındır. Yüksek basınçlar nedeniyle yoğunluğu 20g./cm3 olan bu katmanın yarıçapı 10.000 km. den küçük, ancak kütlesi Yer'in 10 katını aşkındır. Çekirdeği çevreleyen alanda metalik hidrojenden oluşmuş 40.000 km. kalınlığında manto tabakası yer alır. Hidrojen 3 ila 4 Mbar'dan daha yüksek basınçlarda devreye giren van der Waals kuvvetlerinin etkisi ile moleküler yapısını kaybederek metalik özellikler kazanır, ısıl ve elektriksel iletkenliği çok artar. Manto tabakası merkezden itibaren gezegen yarıçapının 3/4'üne dek uzanır, Jüpiter'in hacminin yarıya yakınını, kütlesinin ise çok büyük bir çoğunluğunu oluşturur. Bu alandaki metalik hidrojenin sıvı nitelikte olduğu, yoğunluğunun dıştan içe doğru 1'den 5'e kadar (su=1) yükseldiği sanılmaktadır. En dışta 20.000 km. kalınlığında moleküler hidrojen(H2) tabakası bulunur. Gezegenin yüzeyine yaklaşıldıkça basınç, ısı ve yoğunluk düşer, hidrojen sıvıdan gaza dönüşür ve giderek atmosfer tabakasına geçilir. Katmanlar arasında keskin sınırlar olmadığı, bir fazdan diğerine kademeli geçişler olduğu, aynı zamanda konveksiyon akımlarının katmanlar arası madde alışverişine kısmen de olsa izin verdiği tahmin edilir. Gezegenin iç kesimlerinde üretilen dev boyutlardaki ısının bu tür akımlar yardımıyla yüzeye dek aktarılabilmesi tümüyle akışkan nitelikte bir iç yapı varlığını gerektirmektedir. Jüpiter'in bir gaz devinin ulaşabileceği en büyük çapa yakın boyutlarda olduğu hesaplanmıştır. Kütlesi daha büyük olan bir gezegen, artan kütle çekim gücünün etkisi ile kendi üzerine çökerek, Jüpiter'e oranla daha büyük yoğunluğa, daha küçük bir hacme sahip olacaktı. Daha yüksek çekirdek sıcaklığı anlamına gelen bu durum, kütlesi Güneş'in kütlesinin % 8'i kadar olan bir gezegenin nükleer füzyon için gerekli iç sıcaklığa ulaşarak bir yıldız haline gelmesi ile sonuçlanır. Bu nedenle, 0,001 Güneş kütlesindeki Jüpiter, 'yıldız olmayı başaramamış' bir gökcismi olarak da tanımlanabilir. Çetin BAL Kaynak Zamanda Yolculuk