Evrensel- Insan Zihniyeti
Evrensel-insan zihniyeti, insanoglu turu birinin, numenal yetisinin insanlasmasina ve evrensellesmesine yonelik, bir metodolojidir.
Kisaca insanoglu turunun bolunmez butun parcasi olan birine kendi kendini her turlu numenal yetisini sorgulayarak insanlastirma ve evrensellestirmedeki gosterdigi yol, yon ve yontemdir.
Burada gosterilen yol ve yontem; evrensel-insan zihniyetini kaleme alan yazarin dile getirdiklerinin "harfiyen" uygulanmasi degil; sade
Sozluk anlami temelinde ayrim ve fark kavramlari ayni kefeye konmakta; boylece olasi bir uzlasinin onu kesilmeye calisilmaktadir.
Ayrim, iki seyi birbirinden koparmak, birbiri arasindaki iliskiyi kesmek, iki ayri yon yaratmak ve ayrilanlar arasi savas ilan etmektir. Burada ayiran ise farktir.
Fark ise, bir seyin diger seyden farkli olmasidir.
Burada isleyen duz mantik" madem farklilar, o zaman ayrilsinlar" mantigidir. Halbuki, evrensel temelde hersey icicedir ve hepsi bir ayninin uru
Aslinda buradaki sorunun ana temeli, AKLIN NAKLETTIGININ, NAKLEDEN AKIL SAHIBI ile, Bu NAKLEDILENI BASKA BIR AKLIN DILE GETIRMESI sorunudur.
Buradaki sorunun temeli, AKLINDAKINI NAKLEDENIN NAKLETTIGINDE KENDI BEYIN DUZEYININ ALGISI BILGISI BILINCI VE NAKLETTIGINI NEYE DAYANARAK, NE AMACLA NAKLETMESININ, kisaca neyi naklettiginde vermek istediginin SADECE AKLI NAKLEDENE AIT OLDUGU SORUNUDUR.
Yani, diyelim baska bir akil; bir aklin naklettigini, kendi dili ile dile getirirken; BU DILE GETI
Genelde bazi kavramlar anlam ve icerik olarak karistirilmaktadir.
Bu mesajda yukaridaki iki kavram arasindaki farki acikliyacagim.
Olay (actuality)- Belirli bir zaman, yer sar ve durumda meydana gelmis, olmus bitmis gozlemi olan bir harekettir.
Olgu(Fact)- Bilimsel olarak olmuslugu, teori ile ortaya konmus, teorisi test edilmis ve gozlem veren matematiksel/mantiksal Fiziksel ve de sosyal bir bilgidir.
Olayda, olmusluk sadece o an yer zaman durum ve sart icin gecerlidir. Baska bir
Bilissel bilim, zihnin ve islevinin icdisiplinini bilimsel calisir.
Bilisselligin ne oldugunu, ne yaptigini nasil calistigini, iceler/arastirir.
Bu arastirma/inceleme, zekayi ve davranisi da icerir. Ozellikle, enformasyonun, sinir sistemi (insanlar ve digger hayvanlar) ve makinelerde (ornek bilgisayar) nasil temsil edildigi, isleve kondugu, donustugunu (algi, konusulan dil, hafiza, sorgulama ve his alanlarinda) icerir.
Bilissel bilim, psikoloji, yapay zeka, felsefe, sinir sistemi bil
Insanoglunun kim olarak kendi dahil, YANSISINI, ALGILADIGI herseyi, kavram ile ozdeslestirerek, ortaya koymasi ve kendisinin alternatifsiz olarak bir ortaya koyulan, ortaya koyan olmasi ve ortaya koyumun yon ve yontemini, yapilanis ve isleyisini kendisinin duzenlemesi, EPISTEMOLOJIK OLARAK BILIMSELDIR.
Bunun anlami sudur. Insanoglu ortaya koyduklari uzerinde, kendi de buna dahil olmak uzere, bulus, deney, gozlem, arastirma, inceleme, sorgulama, nedenselleme v.s. yaparken ve bunu yapan altern
Bilindigi gibi dun mecliste bu paket ile ilgili tartismalarda fiziki saldirilar ve yaralanmalar olmustur.
Yani ic guvensizlik daha meclisten gecmeden fiziki saldirisi baskisi v.s. ile kendini gostermistir.
Bu paket ile AKP'nin neyi "guvenlik altina almak" istedigi ve buna mukabil bu guvenligi saglamak Adina nasil bir terore zora ve baskiya bas vurmasi gerektiginin onerisi olan bu paket kisaca "AKP'li isen guvendesin, eger degil isen gerisini sen dusun" seklinde bir paket olmasi vasfi ile
Insanoglunun soyut olarak yarattigi ve sonar bir yasamsal gercek haline getirdigi teorizmin de, fasizmin de bir ideolojik/inancsal/izmsel tabani/temeli vardir.
Once fasizm ile terorizmin farkini ortaya koyalim.
Fasizm genelde ulke ve toplumda iktidarda olanin kendi niteligini toplumuna zorla baski ile ve kendi niteliginde olmayanlari bertaraf ederek devleti hukumeti ve toplumun her turlu kurumunu ve de yargi yurutme ve yasamayi iktidar olarak ele gecirerek dayatmasidir. Butemelde getiril
Daha once bir cok konu ve kavram bazinda serbestlik ile ozgurluk kavramlari arasindaki algi ve anlam icerik farkini, dini uygulamalar, yonlendirimler ve yaptirimlar uzerinden aciklayacagim.
Ozgurluk kavrami genelde sosyo-politik bir kavram olup; getirilen her turlu yonlendirim ve yaptirimlara zorlama mudahele ve yasaklara karsi verilen bir mucadeledir.
Serbestlik kavrami ise, beyinde yer etmis her turlu ideolojik inancsal ve izm iceren etik ve metafizik her turlu dogmatik ve sabit, kisin
Zihin felsefesi, zihin, zihinsel olaylar, zihinsel işlevler, zihinsel özellikler, bilinç ve bunların fiziksel bedenle, özellikle beyinle ilişkilerini inceleyen felsefenin bir alt araştırma koludur.
Bedenin zihinle ilişkisi bakımından zihin-beden sorunu, zihnin doğası ve onun fiziksel bedenle ilişkili olup olmadığı gibi diğer sorunlara rağmen, zihin felsefesinin merkezinde yer alan bir sorun olarak görülmektedir.
Zihin felsefesinden önce, zihnin tanımlanması gerekir. Zihin, insan beyninin
Insanoglunun yeryuzune adim atisindan beri; onu dusunce ve davranista, insanlastiramayan ve ona arzuladigi insan yasam ve iliskisini yasatmayan, en buyuk rakibi;onun kendi zihniyetidir.
Bu zihniyetin, cesitli kereler degindigim; kokeni, temeli, icerigi, isleyisi, yansisi, algisi, kavramlamasi, insanogluna tek bir sey getirmistir. O da sorun.
Insanoglu, evrimsel ve dogal gelisen ve hicbir zaman; nedenlenip-sorgulanmayan bu dusunce-dusunme sekillenisi ve yapilanisi temelinde; sistemler kur
Bilindigi gibi insanoglu kendini bildi bileli felsefenin varlik ile ilgili dali olan metafizikte, ontolojik ve teolojik olarak varligin ne oldugunu tartismakta ve bu varlik tartismasinda akilci ve inancsal bir sonuca varamamaktadir.
Insanoglunun organi olan beyni ile bu organinin numenal yetisi olan dusunce; madde ve dusuncenin ilkligi, onceligi, tekligi, kesinligi, mutlakligi v.s. temelinde akilci ve inancsal ve ideolojik olarak, materyalizm ve nesnellik, idealizm ve oznellik ve daha sonrad
Hemen hemen her mesaj, konu kavram ve baslikta uzerinde buyuk bir titizlikle durulan zihin ve zihniyet kavram ve konu vurgusu, genelde bilinc ve farkindalik olarak algilanamamaktadir.
Bu konu ve kavramda evrensel-insan zihniyetinin taban ve temeli de zihniyete dayandigindan bu baslikta genel olarak hem "philosophy of mind, yani zihin felsefesi" hem de "menthal philosophy, yani zihni/zihinsel felsefe" ile ilgili genel kisa ve oz bir aciklama sunulacak.
Bilindigi gibi bu konu ilk defa nume
Epistemolojik olarak tanri bir kavramdir ve bu kavramin ne oldugunun olumlu ya da olumsuz ifadesi her turlu anlam ve icerigi bir yapilandirilmisliktir.
Burada ikinci nokta, buyapilandirilmisligin, yapilandirani ise insanogludur.
Bilindigi gibi tanri kavrami ve tanri ile ilgili her turlu sosyal bilgi, felsefenin metafizik dalinin; tanri ile ilgili olan teolojidir.
Theos yunanca tanri demektir, logy de bilim anlamindadir. Yani teoloji bir tanri bilimidir.
Buradaki logy yani bilim k
Bilindigi gibi, Osmali devrinde, Turkiye ve O.Dogu halklar olarak bolgesel birliktelikler yasiyordu. Bu birliktelikler etik temelde hem dini/mezhepsel hem de milli/etnik birlikteliklerdi.
Ornek olarak; turkler, kurdler, aleviler, sunniler, turkmenler.
Osmanli savasi kaybedince ve Turkiye ve O.Dogu sekillendirilirken cizilen sinirlar aslinda bunu hic dikkate almadilar. Bilhassa Turkiye, Iran, Irak ve Suriye sinirlari cizilirken, bu birliktelikler ayni "Berlin duvari" gibi bolundu.
Ayn
Aslinda herhangibir dine tanriya varliksal ya da inancsal olarak bagli oilmak, kendi icinde celiski tasir.
Birincisi, her teist, varliksal ve inancsal temelde kendi ozel inancinin celiskisini tasir.
Ikincisi, her teist ozel inancindan dolayi genel teizm celiskisi tasir.
Simdi bunlari soyle aciklayalim.
Mesela islam dini uygulayicisi ve onun Allah'ini varliyan ve inanan bir muslumanin; diger dinler ve tanrilar temelinde bir karsitligi olmasi nedeniyle, celiski tasir.
Orneklers
Herseyden once, daha once aciklandigi gibi; dusunce bir isim, dusunmek ise bir eylemdir.
Iste burada onemli olan DUSUNCE ISMINE VERILEN SIFATIN ILK EYLEM OLMASIDIR?
Konumuz o andaki bizde olan dusuncenin, SIFAT OLARAK; KOTUMSER/RAHATSIZ EDICI/NEGATIF v.s. olmasidir.
Yani "Su andaki dusuncemiz, nasildir?" dusunmek eyleminin sifat vermesi temelinde "Rahatsiz edici bir dusuncedir."
Simdi bu temelde bakalim.
Yalniz burada once dusuncenin de icerdigi, cemberimizin diger ogelerini
Cognition, cognitivity temelli farkindalik ve bilissellik temelli kavramlarin dusunce fiili "to comprehend" e dayanir. To comprehend mastar hali olarak; kavramak, anlamak, idrak etmek, algılamak, -i anlamak, bilincine varmak, -i kavramak, demektir. Bunun ismi de comprehensiondur.
Noncognitivizmin, bir acidan ifade olarak bilisselsizlik ve farkindasizlik temelli aciklamasi daha once yapilmisti. Burada noncognitivizmin, bilincli ve farkinda olarak idrak edilmemesi, kavranmamasi aciklanacak.
Genelde toplumumuzda bir fark algilanamamaktadir.
Eger bir kisi bir konu ya da bir kavram hakkinda birseyler dile getiriyorsa; bu otomatikman "onun kisisel fikri/tarafi" olarak algilanmaktadir.
Halbukmi bir bireyin iki farkli ikade cesidi vardir.
Birincisi kendine ait olan kendisi icin olan kendi ile ilgili olan fikrini ortaya koymak
Ikincisi ise, bir konu ve kavramda genel olarak ve kendi fikrini katmadan bilgi ve dusunce paylasmak.
Iste bir konu ve kavram ile ilgili yazilmi
Insanoglu yasam ve iliski tarihi boyunca cesitli toplumlar olusturmustur.
Bunlar kisaca;
Dogal zihniyetin olusturdugu;
Avcilik toplumu
Tarim toplumu
ve, Fenomenal zihniyetin olusturdugu;
Sanayi toplumudur.
20. yuzyildan baslayarak insanoglu tarihinde yeni bir doneme adim atmistir. Bu donemin ozellikleri;
Numenal Zihniyet
Bilgi Cagi ve
Bilgi toplumudur.
20. Yuzyilin baslarindan ortalarinas kadar, insanoglu; fenomenal zihniyetin, mal/meta/mulk/maddesinin
Tarihe baktigimizda, insanoglu Sokrates oncesi; sadece bilimsel temelde bes duyusu ile algiladigini ortaya koyuyor, sorguluyor, irdeliyor ve buluyordu.
Bulgu olgu kurgu islemi; sadece bulgu ve olgu uzerinden bilimsel ortaya koyumdu.
Sokrates ile ilk defa, insanoglu; akilciliga yoneliyor, metafizik temelinde "gercegin ne oldugu" tartismasina giriyor ve bunu sadece akilciligin ideolojileri inanclari ve teorileri ile tartisiyordu.
Aristo ile hiz kazanan bu akilsal algi ve akilcilik maal
Evrensel-insan Zihniyeti
Genelde ve bu bolumde cesitli baslik, kavram ve konular da adi gecen evrensel-insan zihniyetinin ne oldugundan ziyade zihniyet olarak geri planda neyin ne oldugunun nasil olusturdugunu ortaya koymasi asil olandir.
Bu temelde evrensel-insan zihniyeti ile her turlu degere, konuya, kavrama bakis acisinin belirli temellerui vardir.
Bu temellerin basinda yapilandirmaci bilgi gelir. Yani epistemolojik olarak gercekligin yapilandirilmislik oldugu ve yapilandiraninin
Insanoglu tarihine baktigimizda TUM NAKLI, YANI ORTAYA KOYDUGU KAVRAM VE ONUN KAVRAMSAL BILGISI; iki farkli alanda ve her iki alanin da iki farkli temelinde gelismistir.
Iste ana olarak insanoglunu zihinsel insallastirmayan bu dogal/fenomenal zihniyetin; temeli HEM AKILDAN ZIYADE NAKLEDENI MUTLAKLASSTIRMASI HEM DE GOZLEM YERINE AKIL NAKLINE YONELMESI sorunudur.
Simdi bunlari acalim;
Akil ile nakil iki turludur;
Birincisi, AKLI ILE NAKLEDENIN, AKLI ILE NAKLETTIGINI BELIRLI IDEOLOJ
Tanri algisini, insanoglu 4 farkli nitelikte degerlendirir.
Varliksal, Inancsal, Kavramsal ve bilgisel
Tanrinin varligini, varliksal olarak degerlendirmek, ve ifade etmek; metafizigin, teolojik degerlendirmesidir.
Burada varliksal nitelikteki ifade sekli ucludur. Genelde temeli de ontolojik tabanlardan birine dayanir (madde/nesnel,dusunce/oznel ve yok, isimsel)
Vardir, yoktur ve varligi/yoklugu bilinemez,
Tanriya inancsal algi ise, genelde metafizik (fizik otesi, akilci, duyu
Evrensel-insan zihniyeti, asagidaki belirtilenleri ortaya koyar
Birincisi, insanogluna yansiyan ve insanoglunca kavramlastirilarak yansitilan her turlu, alginin ifadesi ve yansitilmasinin mimari epistemolojik olarak insanogludur ve henuz baska bir insanoglu disi tur ve guc alternatif olarak yoktur
Ikincisi, butun bu kavramla ozdeslesen, yansitilan; degerler, veriler, tabular, ideolojiler, inanclar, dil, felsefe ve bilim insanoglu yaptirilmisligidir.
Ucuncusu, bu yaptirilmisligin yapi
