Muş Camileri

[Φ _asi_]

Muş Camileri

 

Ulu Cami (Merkez)

 

 

Muş il merkezinde, Alâeddin Bey ve Hacı Şeref camilerinin batısında bulunan Ulu Cami’nin kitabesi günümüze gelemediğinden yapım tarihi ve banisi bilinmemektedir. Bununla beraber caminin avlusunda gömülü bulunan Şeyh Muhammed-i Mağribi tarafından h.979’da (1571) yaptırıldığı söylenmektedir. Ancak bu söylenti kesin bir belgeye dayanmamaktadır. Yapı üslubundan XIV.yüzyılın ikinci yarısında yapıldığı sanılmaktadır.

 

Cami kesme taştan dikdörtgen planlı olarak yapılmıştır. Caminin önünde üç kubbeli bir son cemaat yeri bulunmaktadır. Giriş kapısı sivri kemerli bir niş içerisinde olup, kesme taştandır. Caminin batı yönündeki ana mekâna iki kemerle açılan, üzeri çapraz tonozlu ek yapının sonradan buraya eklendiği sanılmaktadır. Bu mekâna da küçük bir mihrap yerleştirilmiştir.

 

İbadet mekânı orta bölümü pandantifli dıştan sekizgen kasnaklı ve basık bir kubbe ile örtülmüş, kubbe dışında kalan alanlar beşik tonozludur. Mihrap oldukça sade ve bezemesizdir. İç mekân batı duvarı dışındaki duvarlarda bulunan ikişer pencere ile aydınlatılmıştır.

 

Caminin orijinal minaresi günümüze gelememiş olup, bugünkü minare Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından 1968 yılında yaptırılmıştır. Depremden zarar gören minare 1972 yılında bir kez daha onarılmıştır. Son cemaat yerinin içerisindeki minare kaidesi kesme taştan, dikdörtgen planlı olup, tek şerefeli minarenin gövdesi yuvarlak, üzeri zikzak motifleri ile hareketlendirilmiştir.

 

 

Hacı Şeref Camisi (Merkez)

 

 

Muş il merkezinde, Selçuklu döneminde yapılmış olan ve günümüze yıkık durumda gelebilen Arslanlı Han’ın içerisinde bulunan bu caminin yapım tarihi ve banisi kitabesi günümüze ulaşamadığından kesinlik kazanamamıştır. Yapı üslubundan XVII.yüzyılda yapıldığı sanılmaktadır. Cami Sultan II.Abdülhamit tarafından h. 1318 (1900) tarihinde yeniden yapılırcasına onarılmıştır.

 

Cami kesme taştan, kare planlı olarak yapılmıştır. Ahlat taşından yapılmış olan son cemaat yeri daha geç dönemde eklenmiştir. Son cemaat yeri dışa kapalı olup, üzeri kubbeli, üç bölüm halindedir. Giriş kapısı kesme taştan, sivri kemerli bir niş içerisindedir. İbadet mekânını ortada büyük merkezi bir kubbe, yanlarda da daha küçük basık kubbeler örtmüştür. Mihrap yuvarlak kemerli bir niş şeklinde, oldukça sade ve bezemesizdir.

 

Caminin batısındaki minare kaidesinin üzerinde bulunan bir kitabeden 1902 yılında yapıldığı yazılıdır. Minare kaidesi kesme taştan olup, tek şerefeli, yuvarlak gövdeli minare, iki renkli taşlarla zikzak ve geometrik motiflerle bezelidir.

 

 

Alaaddin Bey Camisi (Merkez)

 

 

Muş il merkezinde bulunan bu camiyi XVIII.yüzyıl başlarında Vali Alaeddin Bey tarafından yaptırılmıştır. İlk yapımında medrese ve imareti de olan bu yapı topluluğundan günümüze yalnızca camisi gelebilmiştir.

 

Cami kesme taştan kare planlı olarak yapılmıştır. Önünde basık kubbeli, üç bölümlü son cemaat yeri bulunmaktadır. Camiye giriş kapısı kesme taş çerçeve içerisine alınmış bir niş şeklinde olup, iki yanına kabartma kandil motifleri yerleştirilmiştir.

 

İbadet mekânı ortada büyük, yanlarda da küçük kubbelerle örtülmüş dokuz neften meydana gelmiştir. Mihrap nişinin iki yanında sütunçeler bulunmakta olup, bitkisel motiflerle bezenmiştir. Bu bezemeler XIX.yüzyılın sonlarında yapılmış ve sanat tarihi yönünden bir özellik taşımamaktadır.

 

Caminin kuzeybatısındaki minare iki renkli taştan yapılmıştır. Kesme taştan kare kaide üzerine yuvarlak gövdeli, tek şerefelidir. Kaide ile yuvarlak gövde arasına sağır nişler yerleştirilmiştir. Gövdenin ortasına iç içe geçmiş bitkisel motiflerden oluşan bir kuşak yerleştirilmiştir.

 

 

Esenlik Camisi (Bulanık)

 

 

Muş Buanık ilçesi Esenlik Köyü’nde bulunan bu camiyi Selçuklu döneminde Şeyh Abdülmelik 1194 yılında yaptırmıştır.

 

Cami Ahlat taşından dikdörtgen planlı olarak yapılmıştır. Yapı üslubu Selçuklu Ulu Cami plan tipini andırmakta olup, iç mekân sahınlara ayrılmıştır. Orta sahın basık bir kubbe ile örtülmüştür. Caminin dış duvarları taş payandalarla desteklenmiş, içerisi dört pencere ile aydınlatılmıştır. Kubbe kasnağında da dört küçük penceresi bulunmaktadır. Mihrap yuvarlak niş şeklinde dışarıya çıkıntılıdır. Minaresi günümüze gelememiştir. Değişik dönemlerde yapılan onarımlar nedeniyle orijinalliğinden kısmen uzaklaşmıştır.

 

 

Mollakent Camisi (Bulanık)

 

Muş ili Bulanık ilçesi Mollakent Köyü’nde bulunan cami kitabesinden öğrenildiğine göre 1290 yılında Şeyh İbrahim tarafından yaptırılmıştır.

 

Cami Ahlat taşından, dikdörtgen planlı olarak yapılmıştır. İbadet mekânının üzeri dört küçük kubbe ile örtülmüştür. Değişik dönemlerde yapılan onarımlarla özelliğini kısmen yitirmiştir.