Dilek Yarımadası Milli Parkı

[Φ _asi_]

 

DİLEK YARIMADASI MİLLİ PARKI

 

Dilek Yarımadası ve Büyük Menderes Deltası Milli Parkı dünyada bir örneği daha

olmayan ve Akdeniz den Kafkasya ya kadar kıyılarda yayılım gösteren neredeyse tüm

bitkilerin doğal olarak bir arada görüldüğü bir botanik bahçesi halindedir. Milli

Park 27.675 hektarlık bir alana sahiptir. Bu alanın 10.985 hektarı 1966 yılında

Milli Park ilan edilen Dilek Yarımadası na 16.690 hektarı 1994 yılında Milli Park

ilan edilen Büyük Menderes Deltasına aittir.

 

Milli Parkın Dilek Yarımadası bölümü, Samsun Dağları nın Ege Denizi ne doğru uzanan

son noktasıdır. 20 km uzunluğunda ve ortalama 6 km genişliğindedir. Yarımadanın

morfolojik yapısı içinde bir çok tepe, vadi, kanyon ve koy bulunur. Ortalama 650 m

yüksekliğe sahip yarımadanın en yüksek yeri 1237 m yüksekliğindeki ve Milli Parkın

adını aldığı Mykale yani Dilek Tepesi dir. Ayrıca kumlu, killi, yatık ve yüksek kıyı

şekillerini içeren plajlarıyla ilgi çekici kıyı özelliklerine sahiptir.

 

 

 

 

Yarımadanın güneyine bitişik olan Büyük Menderes Deltası nın en önemli su kaynağı 584 km.

uzunluğundaki Büyük Menderes Nehridir. Dilek Yarımadası ve Büyük Menderes Deltası Milli

Parkı nda yaklaşık 250 adet kuş türü bulunur ve bunlardan 70 i burada ürer. Nesli dünya

ölçeğinde tehlike altında olan Küçük Karabatak, dünyada toplam sayıları 3000 çift olduğu

tahmin edilen Tepeli Pelikan, Küçük Akbalıkçıl, Küçük Kerkenez, Akça Cılıbıt ve Akkuyruklu

Kartal deltada üreyen önemli kuş türlerinden bazılarıdır.

 

 

 

 

Milli Park içerisinde 804 bitki türü belirlenmiştir. Bu bitkilerden 6 sı dünyada sadece

burada bulunur. Ayrıca dünyada sadece Türkiye de bulunan 18 bitki türünü de bünyesinde

barındırır. Akdeniz maki bitki örtüsünün hemen hemen bütün bitki türlerinin en canlı ve

sağlıklı örnekleri yarımadada yer alır. Dilek Yarımadası genelde yaygın olarak Kuzey ve

Batı Anadolu da yayılış gösteren Anadolu Kestanesi nin en güneye indiği ülkemizde birkaç

yerde bulunan Kartopu nun, Finike Ardıcının, Melez Pırnal Meşesinin ve Dallı Servinin küçük

orman toplulukları meydana getirerek yetiştiği tek yerdir. Başka bir ifade ile Milli Park

Akdeniz den Karadeniz e kadar tüm Anadolu da var olan bitki türlerinin doğal olarak bir arada

görüldüğü yegane doğa müzesi olma özelliğini taşımaktadır. Bu benzersiz biyolojik çeşitlilik

nedeniyle Dilek Yarımadası Avrupa Konseyi tarafından Flora Biyogenetik Rezerv Alanı yani, bitki

örtüsü açısından soyu tükenmekte veya genetik çeşitliliği çok azalmakta olan canlı türü ya da

topluluklarını korumaya yönelik uluslararası düzeyde koruma alanı olarak kabul edilmiştir.

 

 

 

 

Milli Park ayrıca 28 memeli, 42 sürüngen, 45 çeşit balık türüne ve çok sayıda deniz canlısına

ev sahipliği yapar. Yunusların ve Deniz Kaplumbağalarının özgürce dolaştığı bu ortam içinde,

türlü alglar, ahtapot ailesinden kafadan bacaklılar, deniz kestaneleri ve deniz yıldızları,

süngerler ve pek çok balık türü yaşar. Orfoz, Lağos, Sinarit, Mığrı, Müren, Levrek, Eşkina,

Akya, Sarpa, İskaroz, Papaz balığı, Karagöz, Melanur, Lapin, Mırmır, Sargoz, Hanoz, İskorpit,

Kefal, Çipura bu balıklardan bazılarıdır. 1998 yılında Kavaklıburun koyu sahilinde karaya vuran

Akdeniz de yaşayan bir tür olan Uzun Balina nın 14 metre boyundaki ölüsü Milli Park sahillerinin

ender de olsa balinalara ev sahipliği yaptığını ortaya çıkarmıştır.

 

 

 

 

Milli Park nesli tükenmiş ya da tükenmek üzere olan Anadolu Parsı nın batıda yaşadığı son noktadır.

Dünyanın en nadir 10 deniz memelisinden biri olan Akdeniz Foku da milli park kıyılarında yaşar.

Yaban domuzu, Karakulak, Vaşak, Çakal, Sırtlan, doğaya terkedilmiş ve yabanileşmiş sığırlar ve atlar

ile bir çok hayvan türü milli parkta bulunan hayvanlardan bazılarıdır.

 

 

 

 

M.Ö. 9. yüzyılda 12 ion kentinin kutsal toplanma merkezi Panionion, antik Thebai kenti, Ayayorgi

Manastırı, tarihi Doğanbey Köyü, Karina, Hagios Antonios Manastırı ve Zeus Mağarası da Milli Park

sınırları içerisindedir.

 

 

 

 

Yılda yaklaşık 600 000 yerli ve yabancı misafir Dilek Yarımadası ve Büyük Menderes Deltası Milli

Parkını ziyaret etmektedir.

 

 

 

 

Milli Park sahilleri yapılaşmanın olmadığı en temiz ve doğal kıyılardandır. Milli Park a gelen

yerli ve yabancı ziyaretçiler 2004 Yılı Uluslararası Mavi Bayrak ödüllü koylarda deniz sporları

yapabilecekleri gibi belirlenmiş rotalarda doğa yürüyüşü, dağ bisikleti, foto safari, manzara izleme,

olta balıkçılığı, kültürel yürüyüşler, kuş gözlemciliği, resim ve botanik turu etkinlikleri de yapabilirler.