Sivas Hanları

[Φ _asi_]

Sivas Hanları

 

 

BEHRAM PAŞA HANI (Merkez)

 

Sivas il merkezi, Atatürk Caddesi, Kurşunlu Sokak’ta bulunan bu hanı Behram Paşa 1573 yılında yaptırmıştır.

 

Kesme taştan yapılmış olan han, 49.00x49.00 m. ölçüsünde iki katlı bir yapıdır. Yuvarlak kemerli giriş kapısından avluya girilmektedir. Bu avlu çevresinde hanın odaları sıralanmıştır. Girişin yanındaki merdivenlerden ikinci kata çıkılmaktadır. Bu han bir süre hayvan hastanesi olarak kullanılmıştır.

 

 

 

TAŞHAN (Merkez)

 

Sivas il merkezinde, Atatürk Bulvarı ile Dörtyol mevkiinin kesiştiği noktada bulunan bu hanın yapım tarihi kesinlik kazanamamıştır. Kaynaklardan Sivas’ta yaşayan Gayri Müslim tüccarlar tarafından XIX.yüzyılda yapıldığı öğrenilmektedir.

 

Kesme taştan yapılan han avlu çevresinde sıralanmış iki katlı odalardan meydana gelmiştir. Hanın köşebaşından olmasından ötürü odalardan bazıları iki cepheye, bazıları da iç avluya bakmaktadır. Pencereler dikdörtgen sövelidir. Hanın üst örtüsü çatı olup, ortada üçgen şeklinde yedi adet küçük çatı halindedir. Üst örtünün kenarlarında da iki geniş kırma çatı bulunmaktadır.

 

Günümüzde ilin önemli bir ticaret merkezidir.

 

 

 

SUBAŞI HANI (Merkez)

 

Sivas il merkezinde, Mahkeme Caddesi üzerinde bulunan bu han Sivas Valisi Sinan Paşa tarafından yaptırılmıştır. Yapım tarihi kesinlik kazanamamakla beraber, Sinan Paşa’nın 1525 yılında öldüğü dikkate alınacak olursa, hanın XVI.yüzyılın ilk yarısında yapıldığı sanılmaktadır.

 

Yapımından sonra çeşitli onarımlarla orijinalliğinden kısmen uzaklaşan han kesme taştan iki katlı olarak yapılmıştır. Alt kat yuvarlak kemerler halinde dışa açılmış ve buraya dükkânlar yerleştirilmiştir. İkinci katın sonraki yıllarda yapıldığı yapı malzemesi ve her iki katın uyumsuzluğundan anlaşılmaktadır.

 

Günümüzde Şıracılar Çarşısı olarak tanınmaktadır. Buradaki dükkânların çoğu aktar dükkânıdır.

 

 

 

 

SELÇUK HANI (Merkez)

 

Sivas, Malatya-Sivas eski yolu üzerinde Akaya Köyü’nün 3 km. güneyinde tarlalar içerisinde bulunan bu hanın ne zaman ve kimin tarafından yaptırıldığı kesinlik kazanamamıştır.

 

Günümüze harap ve kalıntı halinde gelen hanın üç bölümlü olduğu, doğu-batı doğrultusunda, 18.00x23.00 m. ölçüsünde dikdörtgen planlı olduğu kalıntılarından anlaşılmaktadır. Hanın ortasında iki sıra halinde üçerden altı payenin izleri görülmektedir. Duvarlarının yaklaşık 1 m. yüksekliğindeki kalıntıları günümüze gelebilmiş, buna dayanılarak da kesme taştan yapıldığı anlaşılmaktadır.

 

 

 

LATİF HANI (Merkez)

 

Eski Sivas-Kayseri yolu üzerinde, Tatlıcak Höyüğü yakınında bulunan bu handan hiçbir iz günümüze gelememiştir.

 

 

 

ALACAHAN (Kangal)

 

Sivas ili Kangal ilçesi, Alacahan Beldesi’nde bulunan bu hanın kitabesi günümüze gelemediğinden yapım tarihi kesinlik kazanamamıştır. Yapımından sonra değişik dönemlerde birçok kez onarım görmüş bu nedenle de özelliğinden uzaklaşmıştır.

 

Siyah-beyaz taşların alternatifli olarak sıralanmasından ötürü değişik bir görünümü olup, bundan dolayı da Alacahan ismi ile anılmıştır. Yüksek duvarlı hanın dış cephe görünümü bir kaleyi andırmaktadır. Yapı üslubundan ve diğer Selçuklu hanları ile benzerliğinden ötürü ilk yapımının XIII.yüzyıla ait olduğu sanılmaktadır. Yuvarlak kemerli bezemesiz bir kapıdan hanın avlusuna geçilmektedir. Bu avlu çevresinde de odalar sıralanmıştır.

 

 

 

PAMUK HAN(Divriği)

 

Sivas ili Divriği ilçesi, Demirdağ istasyonu yakınında bulunan bu hanın kitabesi günümüze gelemediğinden yapım tarihi ve banisi bilinmemektedir.

 

Moloz taş ve kesme taştan yapılmış olan dikdörtgen planlı hanın üst örtüsü yıkılmış ve yalnızca duvarlarının büyük bir bölümü günümüze gelebilmiştir.

 

 

 

BURMA HAN (Divriği)

 

Sivas ili Divriği ilçesi, Divriği-Kemah-Erzincan yolu üzerindeki bu hanın kitabesi günümüze ulaşamadığından yapım tarihi hakkında kesin bilgi bulunmamaktadır. Ancak yapı üslubundan Mengücekoğulları dönemine ait olduğu anlaşılmaktadır. Bazı kaynaklarda Sultan IV.Murat’ın Revan seferine giderken bu handa konakladığı belirtilmiştir.

 

Moloz taştan dikdörtgen planlı olarak yapılan han harap bir durumda günümüze gelebilmiştir. Planını tespit etmek mümkün olamamıştır.

 

 

 

MİRÇİNGE HANI (Divriği)

 

Sivas Divriği ilçesinde, Handere Köyü’ndeki bu hanın da kitabesi günümüze gelememiş olup, yapım tarihi hakkında kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Yapı üslubundan Mengücekoğulları dönemine ait olduğu sanılmaktadır. Han kesme ve moloz taştan yapılmıştır. Günümüze harap bir durumda gelmiştir.

 

 

 

DİPLİ HAN (Divriği)

 

Sivas Divriği ilçesi Günbahçe köyü ile Dumluca Köyü arasında bulunan Dipli Hanın kitabesi günümüze gelememiştir. Bu nedenle yapım tarihi ve banisi hakkında yeterli bilgi bulunmamaktadır.

 

Han günümüze harap bir durumda gelmiş olup, sadece duvarlarının bir bölümü ile üst örtüsünün bir kısmı ayaktadır.

 

 

 

KARA MUSTAFA PAŞA HANI (Yıldızeli)

 

Sivas Yıldızeli ilçesinde, Kara Mustafa Paşa’nın 1640 yılında yaptırmış olduğu cami ve hamamın yanı sıra, iki handan yalnızca bir tanesinin duvar kalıntıları günümüze gelebilmiştir. Diğer han ise Hükümet Konağı yapılırken yıkılmıştır.