4 Eylül

 

1919 Sivas Kongresi toplandı. Kongre başkanlığına Mustafa Kemal seçildi.

 

1922 Yunanlılar Akşehir'i yaktı; Söğüt ve Kula kurtarıldı.

 

1929 İcra ve İflas Kanunu yürürlüğe girdi.

 

1936 Atatürk, çiftliklerini devlete, bir kısım gayri menkullerini de Ankara Belediyesi'ne bağışladı.

 

1936 İngiltere Kralı VIII. Edward İstanbul'da Atatürk'ü ziyaret etti.

 

1942 Eczacıbaşı Holding'in çekirdeğini oluşturan Eczacıbaşı firması, İzmirli eczacı Ferit Bey tarafından kuruldu.

 

1956 Atom Enerjisi Komisyonu kuruldu.

 

1972 Yüzücü Mark Spitz, Münih Olimpiyatları'nda 7 ayrı rekor kırdı.

 

1972 Cumhuriyetçi Güven Partisi kuruldu.

 

1984 Tercüman Gazetesi, Sıkıyönetim Komutanlığı tarafından süresiz olarak kapatıldı.

 

1985 TEK dışındaki kuruluşların elektrik enerjisi üretim tesisi kurma ve işletmesine ilişkin yönetmelik yayımlandı.

 

1985 Şahinler Mensucat A.Ş. kuruldu. Çorlu'da Şahinler Holding'e bağlı olarak faaliyet gösterecek fabrikada, çocuk giyim ürünlerinin üretileceği belirtildi.

 

1990 Gazeteci-yazar Turan Dursun, İstanbul Koşuyolu'ndaki evinden çıkarken, kimliği belirsiz kişilerin silahlı saldırısı sonucu öldürüldü. Saldırganlar olaydan sonra kaçtı. Cinayeti, İslam Mücahitleri adlı bir örgüt üstlendi.

 

1997 Kastamonu Giyim kuruldu. Kastamonu Holding tarafından işletilen şirketin, konfeksiyon üretimi yapacağı bildirildi.

 

1999 Filistin lideri Yaser Arafat ile İsrail Başbakanı Ehud Barak tarafından imzalanan memorandumla Wye River Memorandumu'nun İsrail ordusuyla ilgili uygulamaları için yeni bir takvim çıkarıldı. Bu memoranduma göre Gazze Şeridi ile Batı Şeria arasında iki güvenli geçiş bölgesi açılması, daha çok mahkumun serbest bırakılması ve üzerinde anlaşılan tüm daimi statülerle ilgili konuların en geç 13 Eylül 2000 tarihine kadar sonuçlandırılması karara bağlandı.

 

2002 YTP Adana Milletvekili Ali Tekin partisinden istifa etti.

 

2002 Türk-İş Genel Başkanı Bayram Meral CHP'ye katıldı.

 

2002 Genelkurmay Başkanlığı, Türk Silahlı Kuvvetleri mensuplarının, Avrupa Kolordusu'nda görev yapmasının kabul edildiğini bildirdi.

5 Eylül

 

1922 Bilecik düşman işgalinden kurtarıldı. Mustafa Kemal Paşa'nın H. Rauf Orbay'a mütareke şartlarını bildirmesi.

 

1938 Atatürk vasiyetnamesini yazdırdı. Vasiyet, 28 Kasım 1938 tarihinde açıldı.

 

1938 Atatürk'ün hastalık durumu hakkında, günlük resmi tebliğlerin yayımına başlandı.

 

1946 Quin grubunun efsane solisti Freddie Mercury, Zanzibar adasında Farrokh Bulsara adıyla dünyaya geldi.

 

1963 Mamak Askeri Mahkemesi'nde yargılanan 20-21 Mayıs ihtilal girişimi sanıklarından aralarında Talat Aydemir'in de bulunduğu 7 kişi ölüm cezasına, 29'u ise müebbet hapis cezasına çarptırıldı. 166 Harp Okulu öğrencisi de çeşitli hapis cezalarına çarptırıldı.

 

1972 Arap gerillalar Münih Olimpiyatları'nda 7 İsrailli sporcuyu öldürdü.

 

1973 Devlet Film Arşivi'nde yangın çıktı; Atatürk'ün tek kopyalı filmleri yandı.

 

1973 TRT, Avrupa Konseyi Hukuk Komisyonu çalışmalarına ilk kez katıldı.

 

1975 Diyarbakır'ın Lice ilçesinde deprem oldu ve 3 bin kişi öldü.

 

1990 TBMM gizli oturumda, 'Ülke dışına asker gönderme ve yabancı askerlerin Türkiye'de bulundurulması' konusunda yetki hükümete verildi.

 

1992 Bingöl-Genç Karayolu'nu kesen bir grup PKK'lının, çeşitli araçlardan indirdikleri 7 kişiyi kurşuna dizdikleri bildirildi.

 

1995 Türkiye'nin rekabet gücünün düştüğü açıklandı. Dünya Ekonomik Forumu tarafından hazırlanan rapora göre, dünya rekabet gücü sıralamasında Türkiye geçen yıla göre 3 basamak gerileyerek 37. sıradan 40. sıraya indi. Rekabet gücü en yüksek ülke Amerika olurken, Singapur ikinci sırada yer aldı.

 

1996 Lütfi Kırdar Uluslararası Konferans Salonu (Uluslararası adıyla İstanbul Convention And Exhibiton Center-İCEC) resmen açıldı. Merkezde, 2 bin kişilik oditoryumun yanı sıra 500 ila 700 kişi arasında değişen kapasitesi olan 21 salon ve 12 ile 22 kişilik kapasiteler arasında özel toplantı odaları bulunduğu bildirildi.

 

1997 Microsoft'un yeni işletim sistemi Windows 98, İstanbul'dan tüm dünyaya ilk kez tanıtıldı. Lütfi Kırdar Kongre ve Sergi Merkezi'nde düzenlenen görkemli tanıtım toplantısını bin 600 kişi izledi.

 

1997 Rahibe Teressa öldü.

 

1999 Finlandiya'da yapılan AB Dışişleri Bakanları toplantısında, deprem nedeni ile tekrar gündeme gelen Türkiye ile mali işbirliği konusu ve AB'nin genişlemesi bağlamında Türkiye'nin adaylığı ele alındı.

 

2000 Uzun süre kendi kaderine terk edilen Kız Kulesi, 3 yıllık restorasyon sonunda yeniden açıldı.

 

2001 Avrupa Birliği Parlamentosu, Kıbrıs konusunda Jacque Paas tarafından hazırlanan raporu kabul etti. Raporda Kıbrıs'ta bir çözümün bulunamayışının sorumlusu olarak Türkiye gösterilirken, 2004 yılında bir çözüm olmasa dahi Kıbrıs'ın üyeliğinin gerçekleşeceği belirtildi.

 

2002 Devlet eski Bakanı Fikret Ünlü CHP'ye katıldı.

 

2002 HADEP, EMEP ve SDP, 3 Kasım milletvekili genel seçimine DEHAP çatısı altında girme kararı aldı.

 

2002 Başbakan Ecevit, Türkiye'nin AB'ye üyelik sürecinde TBMM'de kabul edilen uyum yasalarının uygulanmasına ilişkin tüzük ve yönetmeliklerin 1 Ekim 2002 tarihine kadar tamamlanması amacıyla bir genelge yayımladı.

 

2002 Diyarbakır 1 No'lu DGM, kapatılan RP'nin Genel Başkanı Necmettin Erbakan'ın TCK'nın 312. maddesinin 2. fıkrasından aldığı mahkumiyet kararının adli sicil kaydından silinmesine karar verdi.

6 Eylül

 

1909 Mustafa Kemal, Selanik'te 3. Ordu Piyade Subay Talimgahı Komutanı oldu.

 

1944 Pink Floyd grubunun üyelerinden Roger Waters dünyaya geldi.

 

1972 Filistinli "Kara Eylül" örgütü Münih Olimpiyat Oyunları'na saldırı düzenledi. Saldırıda 11 İsrailli sporcu öldü.

 

1975 Diyarbakır'ın Lice ilçesindeki deprem Güneydoğu Anadolu'yu sarstı.

 

1976 FKÖ Arap Birliği'ne tam üye oldu.

 

1980 Necmettin Erbakan liderliğinde Konya'da binlerce kişinin katılımıyla "Kudüs'ü Kurtarma Yürüyüşü" yapıldı. Bu yürüyüş, 12 Eylül 1980 ihtilalinden sonra MSP davasında önemli bir kanıt olarak kullanıldı.

 

1987 halk oylaması sonuçları ilk kez TRT bilgisayar merkezinde değerlendirilerek verildi.

 

1987 1980 öncesi siyasi liderlerin ve politikacıların siyaset yasakları, yapılan referandum sonrasında sona erdi. Referandumdan 11 milyon 583 bin 40 'Hayır', 11 milyon 682 bin 291 'Evet' oyu çıktı.

 

2000 Kuşadası'na gemiyle gelen ABD'li 850 eşcinselin kenti ve Efes'i gezmesine izin verilmedi. Karar tepkiyle karşılandı. Turistler, ertesi gün gittikleri İstanbul'da, kırmızı halı ve lokumla karşılandı.

 

2002 Diyarbakır 4 No'lu DGM, Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) 312. maddesinden ceza alan AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın adli sicil kaydının kaldırılmasına karar verdi.

 

2002 DSP Genel Başkanı ve Başbakan Bülent Ecevit, partisince Bursa'da düzenlenen mitingde halka hitap ederken, gelecek yıl kurultay yapıp Genel Başkanlık'tan çekilebileceğini söyledi.

7 Eylül

 

1825 Amerika Bağımsızlık Savaşı'na katılan Fransız halk kahramanı Marki de Fayette, Amerika'da ödüllendirildi.

 

1909 Yönetmen Elia Kazan doğdu.

 

1919 Anadolu ve Rumeli Müdafa-i Hukuk Cemiyeti adıyla bütün direnişi kapsayacak merkezi bir örgüt kuruldu. Bunun içinde koordinasyonu yürütecek yeni bir "Heyet-i Temsiliye" seçildi.

 

1920 Takvim-i Vakayi Gazetesi'nde, rütbeleri indirilen subaylar arasında Mustafa Kemal'in rütbesinin yarbaylığa indirildiği yazıldı.

 

1922 İtilaf Devletleri temsilcileri, mütareke için Yunan hükümeti adına TBMM hükümetine başvurdu.

 

1946 Cumhuriyet tarihinin ilk büyük devalüasyonu yapıldı. 1 Amerikan dolarının değeri 131.5 kuruştan 280 kuruşa yükseltildi. (7 Eylül Kararları)

 

1958 Soma Termik Santrali üretime başladı.

 

1970 Hükümet iç çamaşırları ölçüsünü tespit etti. Türk Standartları Enstitüsü'nce hazırlanan "iç çamaşırları standardı" ile ilgili Bakanlar Kurulu kararnamesi Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

 

1970 Kağıthane'de kurulu Pilma Tudor Pil fabrikasında grev başladı.

 

1975 Diyarbakır ve çevresindeki depremde ölenlerin sayısı 2 bini geçti.

 

1983 Türkiye'de üretilecek uçak tipi F-16 olarak belirlendi. MGK, MSB ve Genelkurmay'ın yaptığı toplantıda alınan karar, Milli Savunma Bakanı Haluk Bayülken tarafından ABD'nin Ankara Büyükelçisi Robert Strauze-Hupe'ye bildirildi.

 

1986 Desmond Tutu, Güney Afrika'da ilk siyah Anglikan Kilisesi lideri oldu.

 

1993 İzmir'de 20 kuaför biraraya gelerek, Türkiye'de ilk kez meslektaşlarına hizmet amacıyla bir şirket kurdu. İZKUM adı verilen şirketin İzmir'deki bine yakın kuaföre hizmet vereceği, ayrıca kuaförler için gerekli malzemenin ithaliyle de uğraşacağı bildirildi.

 

1993 Ali Rıza Çarmıklı'nın yeni bankası 'Euro Credit' hizmete girdi. Bankanın yüzde 70 hissesinin Çarmıklı ailesine, yüzde 30'unun ise Fransız Comondo Company Financial'a ait olduğu açıklandı.

 

1995 Hatay'ın Samandağ ilçesinde krom madeni ocağını basan kimliği belirsiz kişiler, maden ocağında çalışan 9 kişiyi kurşuna dizdi.

 

1995 Tarım ve Metal-İş kolunda çalışan toplam 23 bin 250 işçi, toplu sözleşme anlaşmazlığı nedeniyle greve başladı.

 

1996 Nevteks A.Ş. kuruldu. Daha önce Sümerbank'a bağlı olarak konfeksiyon üreten fabrika, özelleştirme kapsamında Nevşehirli girişimcilerin ortak kurduğu Nevşehir Tekstil A.Ş. tarafından satın alındı.

 

2002 Emekli Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Vural Savaş, DSP'ye katıldı.

 

2002 Türkiye İkinci Futbol Ligi (A) Kategorisi'nde mücadele eden Sakaryaspor kafilesini taşıyan otobüs, Yozgat'ın Pazarcık beldesi yakınlarında şarampole yuvarlandı. Kazada aralarında futbolcuların da olduğu 5 kişi öldü, 22 kişi yaralandı.

 

2002 Uğradığı silahlı saldırı sonucu ağır yaralanan Gaziosmanpaşa Belediye Başkanı Mustafa Yeşil, tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti.

1331 Stefan Dusan kendini Sırp kralı ilan etti.

 

8 Eylül 1504 Michelangelo'nun Davut Heykeli Floransa'da açıldı.

 

8 Eylül 1529 Kanuni Sultan Süleyman Budapeşte'yi fethetti.

 

8 Eylül 1609 Mimar Sedefkar Mehmed Ağa, I. Ahmed'in isteği üzerine, Sultanahmed Külliyesi'nin inşasına başladı. Külliye, 8 yıl sonra tamamlandı ve kullanıma sunuldu.

 

8 Eylül 1862 Osmanlı Devleti ile Büyük Avrupa devletleri arasında İstanbul Protokolü imzalandı.

 

8 Eylül 1922 Manisa'nın düşman işgalinden kurtuluşu

 

8 Eylül 1946 Bulgaristan'da referandum sonucu monarşi sona erdi.

 

8 Eylül 1951 48 BM üyesi ve Japonya arasında resmi barış anlaşması imzalandı.

 

8 Eylül 1952 Ernest Hemingway'in İhtiyar Adam ve Deniz adlı romanı basıldı.

 

8 Eylül 1954 SEATO (Güney Asya Paktı) kuruldu.

 

8 Eylül 1968 Balkan Atletizm Yarışmaları'nda maraton dalında İsmail Akçay birinci, Hüseyin Aktaş ikinci oldu.

 

8 Eylül 1974 ABD Başkanı Gerald Ford, eski başkan Richard Nixon'u Watergate olayındaki sorumluluğundan dolayı affetti.

8 Eylül 1977 İkinci Milliyetçi Cephe hükümeti Ekonomik İstikrar Önlemleri Paketini açıkladı.

 

8 Eylül 1978 Tiyatro yönetmeni Tarık Levendoğlu vefat etti

 

8 Eylül 1979 Jean Seberg, Fransız aktris vefat etti

 

8 Eylül 1982 Ressam Arif Kaptan vefat etti

 

8 Eylül 2004 Kastamonu'nun Küre ilçesinde Etibank'a ait bakır madeninde, tünel çalışmaları sırasında kaynak

yapılırken gaz sıkışması sonucu çıkan yangında 19 işçi öldü, 19 işçi yaralandı

1886 Bern uluslararası kopya hakları (Copyrights) konvansiyonu toplandı.

 

9 Eylül 1922 30 Ağustos Zaferi'nin kazanılmasının ardındanYunan ordularını önüne katan Türk orduları İzmir'e girdi.

 

9 Eylül 1923 Halk Fırkası Tüzüğü onaylandı. Böylece CHP'nin kuruluşu gerçekleştirildi.

 

9 Eylül 1933 İzmir Enternasyonal Fuarı'nın çekirdeğini oluşturan '9 Eylül Panayırı'nın ilki, Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak tarafından açıldı.

 

9 Eylül 1971 Boğaziçi Üniversitesi kurulmasına ilişkin kanun kabul edildi.

9 Eylül 1974 Keban Baraj ve Hidroelektrik Santrali açıldı.

 

9 Eylül 1974 '11'inci Antalya Film Şenliği'nde, Altın Portakal Ödülü'nü Lütfü Ömer Akat'ın 'Düğün' filmi aldı.

 

9 Eylül 1976 Çin Halk Cumhuriyeti Lideri Mao Zedung öldü.

 

9 Eylül 1982 Türkiye'nin Burgaz Konsolosluğu İdari Ataşesi Bora Süelkan, Ermeni teröristlerce öldürüldü.

 

9 Eylül 1984 Sinema yönetmeni ve oyuncusu Yılmaz Güney, 47 yaşındayken Paris'te yaşamını yitirdi

 

9 Eylül 1985 Tiyatro ve sinema oyuncusu Erkan Yücel, trafik kazasında öldü.

 

9 Eylül 1991 Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu yeniden faaliyete geçti.

 

9 Eylül 1993 ATV yayın hayatına başladı.

 

9 Eylül 1993 İsrail ve Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) birbirlerini tanımayı kabul etti.

 

9 Eylül 1993 Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) kuruldu.

 

9 Eylül 1995 Türkiye Güzeli Yeşim Palandüz, Dünya Güzeli seçildi. Palandüz'den önce, Keriman Halis 1932'de Dünya Güzeli seçilmişti.

 

9 Eylül 2004 Akçakoca açıklarında doğal gaz bulundu.

10 Eylül

 

1912 Savaşta ilk tayyare kaybı. Türk İtalyan savaşı-Trablusgarp Aziziye. İtalyan yüzbaşı Riccardo Moizo'nun Nieuport tayyaresi yerden vuruldu. Mecburi iniş yapan pilot esir alındı.

 

1919 St. Germain Antlaşması'yla Avusturya-Macaristan, Yugoslavya'nın bağımsızlığını tanıdı.

 

1920 Bakü'de Mustafa Suphi Doğdu ve Ethem Nejat tarafından Türkiye Komünist Fırkası kuruldu.

 

1922 Gazi Mustafa Kemal'in teklifi üzerine Türkiye Büyük Millet Meclisi, saltanatın kaldırılmasına karar verdi.

 

1941 Van ve çevresinde 7 şiddetinde deprem oldu. Erciş'te 194 kişi öldü.

 

1955 İçişleri Bakanı Namık Gedik ile İstanbul Emniyet Müdürü Alaaddin Eriş görevlerinden istifa etti. Gedik'in yerine Milli Savunma Bakanı Ethem Menderes atandı.

 

1956 Ed Sullivan Show'a katılan Elvis Presley, 54 milyonu bulan potansiyel seyircinin yüzde 82'sinin gönlünü fethetti. Presley, Hartbreak Hotel adlı şarkısıyla 21 yaşında şöhret olmuştu.

 

1964 Ereğli Demir-Çelik fabrikaları ünitelerinde Kok fabrikası açıldı.

 

1967 DPT, 'yeterli etüt yapılmadığı' gerekçesiyle televizyonu, 1968 yılı icra programına almadı. Türkiye'de TV'nin gerçekleşmesi 1970 yılına kaldı. Ancak, program dışı olup Alman yardımıyla Ankara'da yaptırılan bölge istasyonuyla Ankara Televizyonu 1968 yılında faaliyetine başladı.

 

1969 Güney Biracılık ve Malt San. A.Ş. Adana'da kuruldu. Anadolu Grubu'nun bünyesinde bulunan şirket, Efes Pilsen markasıyla piyasaya sunulan bira ve malt üretimi gerçekleştiriyor.

 

1977 30 kilowatt gücünde Zonguldak televizyon verici istasyonu yayına başladı.

 

1993 10 Eylül Cuma günü 12 bin 948 olan indeks, bugün 13 bin 555'e kadar çıktı. Bu çıkıştan sonra, borsanın yılbaşından bu yana olan getirisi yüzde 238.5'e yükseldi.

 

1996 Dünyanın önde gelen petrol şirketlerinden CONOCO'nun Türkiye'deki ortağı Türkiye Akaryakıt Bayileri A.Ş. (TABAŞ) Türk Petrol'ün yüzde 82 hissesini toplam 139.5 milyon dolara satın aldı.

 

2002 Bitlis Milletvekili Edip Safter Gaydalı, Devlet Bakanlığı görevinden ve partisi ANAP'tan istifa etti. Gaydalı, seçime bağımsız olarak gireceğini bildirdi.

 

2002 Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Mesut Yılmaz, MHP'nin AB uyum yasasının bazı maddelerinin iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurmasına tepki gösterdi.

 

2002 Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Sabih Kanadoğlu, AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan hakkında adli sicil kaydının silinmesine ilişkin Diyarbakır 3 No'lu DGM'nin verdiği kararın usul yönünden bozulmasını istedi.

 

2002 Diyarbakır 2 No'lu DGM, Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı'nın kapatılan RP'nin Genel Başkanı Erbakan'ın adli sicil kaydının silinmesi kararının iptali istemini reddetti.

11 Eylül

 

1919 Sivas Kongresi'nin 8. Umumi Toplantısı'nda 'İrade-i Milliye' adıyla gazete çıkarılmasına karar verildi.

 

1919 Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti kuruldu.

 

1923 Mustafa Kemal, Halk Fırkası Genel Başkanlığı'na seçildi.

 

1923 Kurtuluş Savaşı'nın nüvelerini oluşturan "Anadolu ve Rumeli Müdafa-i Hukuk Cemiyetleri"nin "Cumhuriyet Halk Fırkası" adı altında toplanması sonucu oluşan Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucu partisinin ilk genel başkanı Mustafa Kemal Atatürk oldu. Partinin "9 Umde"si (Sonradan "6 Ok"a dönüştü) ilk siyasi programıdır. Cumhuriyetin siyasi kadroları bu partiden yetişti. Uzun yıllar "Tek Parti" olarak faaliyet gösterdi, birçok Cumhuriyet devrimi ve atılımına önderlik etti. İlerleyen yıllarda Cumhuriyet Halk Partisi adını aldı.

 

1940 Yönetmen Brain de Palma öldü.

 

1957 Ankara'da Bent Deresi'nin taşması sonucu 133 kişi sele kapılarak öldü.

 

1959 AET Bakanlar Konseyi, Ankara ve Atina'nın Ortaklık başvurularını kabul etti.

 

1973 Şili Devlet Başkanı Salvador Allende, ABD'nin desteklediği ve Augusto Pinochet önderliğinde organize edilen bir askeri darbe sonrasında öldürüldü. Allende, dünyanın seçimle iş başına gelmiş ilk Marksist liderdi.

 

1975 Diyarbakır'daki depremde 7 bine yakın evin yıkıldığı açıklandı. 144 km'lik karayolu kullanılamaz hale geldi. Sadece Lice ilçesinde 13 bin kişinin evsiz kaldığı ve bir gün önce sallanan Hani İlçesi'nde 6 kişinin daha öldüğü bildirildi.

 

1996 Türkiye Ulusal İnternet Altyapı Ağı (TURNET) hizmete girdi.

 

1998 2008 Olimpiyatları'na hazırlanan İstanbul'da Olimpik Stad'ın temeli atıldı. 100 bin kişilik stadın 2000 yılında hizmete gireceği açıklandı.

 

1998 Hayatı boyunca çok sayıda okul ve hastane yaptıran hayırsever Semiha Şakir, geçirdiği rahatsızlık sonucu İstanbul'da hayata veda etti.

 

2001 ABD'ye, Tarihin en korkunç terörist saldırısı düzenlendi: İki yolcu uçağı, sabah mesaisinin başladığı saatlerde 18 dakika arayla New York'taki Dünya Ticaret Merkezi'nin bulunduğu iki gökdeleni vurdu. Saldırıda 5 binin üzerinde insan öldü.

 

2002 Kapatılan Refah Partisi'nin Genel Başkanı Necmettin Erbakan, Konya'dan bağımsız milletvekili adayı oldu.

 

2002 Başbakan Bülent Ecevit, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Mesut Yılmaz'ın kendisiyle yaptığı görüşmede, erken seçimden vazgeçilmesi gerektiğini söylediğini bildirdi. Ecevit, ANAP'ın çekilmesi durumunda azınlık hükümeti olarak, kendilerine güven duyulduğu sürece, tek başlarına işleri olabildiğince yürüteceklerini belirtti.

 

2002 DYP ile DTP, ÖDP ile de TDP 3 Kasım seçimlerinde iş birliği yapma kararı aldı.

 

2002 Demokrat Parti seçimlere katılmayacağını açıkladı.

 

2002 Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü, Erdoğan hakkında Diyarbakır 4 No'lu DGM'nin, Erbakan hakkında da Diyarbakır 1 No'lu DGM'nin verdiği kararları dikkate alarak adli sicil kayıtlarının silinmesine yönelik tezkereleri görüşerek karara bağladı ve Erdoğan ile Erbakan'ın adli sicil kayıtlarını sildi.

12 Eylül

 

1937 - Dersim İsyanı'nın lideri Seyit Rıza teslim oldu. Seyit Rıza yargılama sonucu 15 Kasım'da idam edildi.

1943 - Almanlar Benito Mussolini'yi hapishaneden kaçırdı.

1953 - Sovyetler Birliği'nde Nikita Kruşçev Komünist Partisi 1. sekreterliğine seçildi.

1956 - 6-7 Eylül Olayları davası başladı.

1959 - Sovyetler Birliği Luna II roketini aya fırlattı.

1963 - Türkiye ile Avrupa Ekonomik Topluluğu arasında ortaklık antlaşması imzalandı.

1970 - Filistinli gerillalar ABD, İsviçre, İngiltere ve Almanya'ya ait dört uçağı kaçırdılar. Gerillalar uçaklardan üçünü Ürdün çölünde havaya uçurdular; yolcuları rehin aldılar.

1975 - Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komisyonu Kıbrıs konusunda Türkiye aleyhine karar verdi.

1977 - 32. Uluslararası Halk Oyunları Yarışması Fransa'nın Dijon kentinde yapıldı. Türkiye 48 ülke arasında birinci oldu.

1980 - Genelkurmay başkanı Org. Kenan Evren başkanlığında Kara Kuvvetleri Komutanı Org. Nurettin Esin, Hava Kuvvetleri Komutanı Org. Tahsin Şahinkaya, Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Nejat Tümer ve Jandarma Genel Komutanı Org. Sedat Celasun'dan oluşan Milli Güvenlik Konseyi yönetime el koydu. Milli Güvenlik Konseyinin yaptığı açıklama ile Parlamento feshedildi, siyasi faaliyetler durduruldu, milletvekilleri ve senatörlerin dokunulmazlıkları kaldırıldı. Tüm yurtta sıkıyönetim ve saat 05:00 den itibaren sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Anayasa yürürlükten kaldırıldı. 12 Eylül 1980 askeri darbesi sonrasında 7000 kişinin idamı istendi. Askeri Yargıtay 124 idam cezasını onayladı. 50 kişi idam edildi. Askeri yönetimde, gözaltında ya da hapishanelerde, "doğal olmayan ölüm" sayısı 229 oldu. İnsan Hakları Derneği'nin kayıtlarına göre 12 Eylül döneminde: 650 bin kişi gözaltına alındı. 230 bin kişi yargılandı. 1 milyon 683 kişi fişlendi. 141,142 ve 163. maddelerden 71 bin kişi, yasadışı örgüt üyesi olma iddiasıyla da 98.404 kişi yargılandı.

1987 - Metris Askeri Cezaevi yönetimi tutuklu ve mahkumların isteklerini kabul etti; 63 siyasi tutuklu 30 gündür sürdürdükleri açlık grevine son verdi.

1996 - Ankara'ın Batıkent semtinde meydana gelen bombalı saldırıda Ankara'nın Beypazarı kütüğüne bağlı Serkan Geniş olay sırasında yaşamını yitirmiştir.

1997 - "Susurluk davası" sanığı İbrahim Şahin ile 2 özel tim mensubu ve "köstebek davası" sanığı Bülent Orakoğlu tahliye edildi.

2006 - Diyarbakır'ın Bağlar beldesinde meydana gelen bombalı saldırıda, 8'i çocuk olmak üzere 10 kişi öldü ve 15 kişi yaralandı.

13 Eylül

 

1838 Üsküdar'da, Ermeniler'e ait Cemeran Okulu inşa edildi.

 

1907 Lusitania gemisi, 5 gün 54 dakikalık bir yolculuktan sonra Atlantik'i aşarak New York Limanı'na ulaştı. Lusitania, bu alanda bir rekora imza atmış oldu.

 

1911 Mustafa Kemal, geçici olarak Trablusgarb Tümeni Kurmay Başkanlığı'na atandı.

 

1920 Mustafa Kemal'in 'Halkçılık Programı' TBMM'ye sunuldu.

 

1920 Mustafa Kemal, İstanbul'dan gelen Osmanlı delegeleri, Ahmet İzzet ve Salih Paşalarla, Bilecik tren istasyonunda görüştü.

 

1921 Sakarya Zaferi kazanıldı.

 

1925 Gazi Mustafa Kemal, Elazığ İstiklal Mahkemesi'nde yargılanan gazetecileri bağışladı.

 

1938 Basın Kurumu Fevkalede Kongresi İstanbul'da açıldı.

 

1943 Çang Kay-şek Çin Başkanı oldu.

 

1953 Amasya ve Konya Şeker Fabrikaları'nın temeli Cumhurbaşkanı Celal Bayar tarafından atıldı.

 

1983 Türkiye Petrol Rafinerileri Şirketi (Tüpraş) Kocaeli'nde kuruldu.

 

1991 Galatasaray'ın eski futbolcularından, gol kralı Metin Oktay, İstanbul'da Boğaziçi Köprüsü'nde geçirdiği bir trafik kazası sonucu vefat etti.

 

1993 İshak Rabin ve Yaser Arafat, Beyaz Saray'da Ortadoğu barışı için imza attı.

 

1993 İshak Rabin ve Yaser Arafat arasında Washington'da imzalanan "Filistin Özerklik İlkeleri Deklerasyonu" ile 5 yıllık bir süre içerisinde Gazze ve Eriha'da "Özerk Filistin Devleti" kurulması kararlaştırıldı.

 

1993 Türkiye ile AT Komisyon ve Konsey yetkilileri arasında işbirliğini geliştirici önemli görüşmeler yapıldı.

 

1996 Dünya Bankası Bakü-Ceyhan Boru Hattı'na teknik yardım çerçevesinde, Türkiye'ye 5 milyon dolar verilmesini onayladı.

 

2000 Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, kapatılan RP'nin Genel Başkanı Necmettin Erbakan'a verilen 1 yıl hapis cezasının infazını 200 milyon lira teminat karşılığı 4 ay erteledi.

 

2000 Milli Gençlik Vakfı'nın şubeleri, kuruluş amaçlarının dışında faaliyet gösterdikleri gerekçesiyle yurt genelinde kapatılmaya başlandı.

 

2001 Rusya'da 8 katlı bir binaya yerleştirilen bombanın patlaması sonucu 118 kişi öldü.

 

2002 Egebank Davası kapsamında tutuklu bulunan Yahya Murat Demirel hakkında 12 Eylül tarihli duruşmada tahliye talebinin reddedilmesinin ardından avukatının itirazı üzerine tahliye kararı verildi. Demirel, kararın ardından Kartal Özel Tip Kapalı Cezaevi'nden tahliye oldu.

14 Eylül

 

1829 Rusya ile Osmanlı arasında Edirne Antlaşması imzalandı.

 

1908 Osmanlı Ahrar Fırkası kuruldu.

 

1927 Dansçı Isadora Duncan, Nice'te öldü.

 

1947 Aktör Sam Nail doğdu.

 

1959 Türkiye ile Endonezya arasında Ticaret Antlaşması imzalandı.

 

1966 Türkiye'nin dördüncü Cumhurbaşkanı olan ve 27 Mayıs ihtilalinin liderliğini yapan Cemal Gürsel, 219 gün süren komadan sonra Ankara Gülhane Hastanesi'nde sabah saat 06.45'te vefat etti.

 

1970 FKÖ ve Ürdün arasında çatışmalar çıktı.

 

1974 Sinema Sanatçısı Yılmaz Güney, Adana'nın Yumurtalık Savcısı Sefa Mutlu'yu tabancayla vurarak öldürdü.

 

1982 Monako Prensesi Grace Kelly öldü.

 

1982 Lübnan Devlet Başkanı Beşir Cemayel'e suikast düzenlendi.

 

1994 Babıali'de Akşam Gazetesi kuruldu.

15 Eylül 1915 Türkiye'nin basına açık ilk ihalesi, TEKEL Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirildi.

 

15 Eylül 1922 Ayvalık ve bazı kasabalar düşman işgalinden kurtarıldı.

 

15 Eylül 1923 Karaağaç Yunanlılar'dan alındı.

 

15 Eylül 1927 Eskişehir Bankası kuruldu.

 

15 Eylül 1928 İskoç bakteriyolojist Alexander Fleming, pek çok zararlı bakteriyi yok ettiği bilinen bir 'küf' buldu.

 

15 Eylül 1949 Konrad Adenauer, Federal Almanya'nın ilk şansölyesi oldu.

 

15 Eylül 1961 Yassıada'da DP'lileri yargılamakta olan Yüksek Adalet Divanı, sanıklardan 15'ini idam, 31'ini müebbet hapis ve 408'ini de çeşitli sürelerde hapis cezasına çarptırdı.

 

15 Eylül 1975 Derimod Konfeksiyon Ayakkabı Deri Sanayi Ticaret kuruldu.

 

15 Eylül 1992 Batman'ın Kozluk ilçesi yakınlarında bir minibüste, PKK'lı teröristlerin bombalı ve silahlı saldırısına uğrayan 4'ü köy korucusu 10 kişi öldü, 6 kişi yaralandı.

 

15 Eylül 1995 Kanal E televizyonu kuruldu.

 

15 Eylül 1998 Türk Hava Yolları'nın Ankara-İstanbul seferini yapan Air Bus uçağı, 78 yolcu ve 8 mürettebatıyla Trabzon'a kaçırıldı.

 

15 Eylül 2000 Batman'da intihar olaylarının yaygınlaşması üzerine, valilik ve müftülüğün ortak çalışmasıyla 10 bin kitap bastırıldı, müftülük bünyesinde "Alo Bunalım Hattı" kuruldu.

 

15 Eylül 2002 Manisa Etnografya ve Arkeoloji Müzesi kimliği belirsiz kişiler tarafından soyuldu. Soygunda, tarihi değeri çok yüksek Helenistik döneme ait "Marsyas" ve Roma dönemine ait "Eros" heykelleri çalındı.

 

15 Eylül 2002 Tiyatro ve sinema sanatçısı Şükran Güngör, kanser hastalığı nedeniyle tedavi gördüğü Vehbi Koç Vakfı Amerikan Hastanesi'nde hayatını kaybetti.

1889- II. Abdülhamid'in dostluk amacıyla Japonya'ya gönderdiği Ertuğrul Firkateyni, dönüş yolunda, Funakora

kıyılarında fırtınaya tutuldu; gemi kayalara çarparak parçalandı. 540 denizci öldü, 6 subay ve 63 er kurtuldu.

 

16 Eylül 1909 Türkiye'deki ilk dişçilik okulu, Kadırga'daki Menemenli Mustafa Paşa Konağı'nda, ''Darülfünun-ı Osmanlı Tıp Fakültesi Aczacı ve Dişçi Kabile ve Hastabakıcı Mektebi'' adıyla açıldı.

 

16 Eylül 1924 Gürcistan Sovyet Cumhuriyeti'ndeki ayaklanma sert biçimde bastırıldı.

 

16 Eylül 1935 Türk Milli Güreş Takımı, Balkan Şampiyonu oldu.

 

16 Eylül 1935 Kayseri Bez Fabrikası, Başbakan İsmet İnönü tarafından Açıldı.

 

16 Eylül 1938 Bulgaristan'daki Türk okullarında öğretimin Türk harfleriyle yapılmasına karar verildi.

 

16 Eylül 1949 Yunanistan'da iç savaş sona erdi.

 

16 Eylül 1950 Türkiye'nin, Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatına (NATO) girme başvurusu reddedildi.

 

16 Eylül 1953 İlk sinemaskop film gösterimi New York'ta yapıldı.

 

16 Eylül 1961 Menderes Hükümeti Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan, İmralı Adası'nda idam edildiler.

 

16 Eylül 1963 Ahmet Bin Bella, Cezayir'in ilk devlet başkanı oldu.

 

16 Eylül 1969 THY'ye ait ''Seç'' uçağı, akıl hastası Sadi Toker tarafından oyuncak tabancayla Sofya'ya kaçırıldı. Türkiye'ye iade edilen Toker, tedavi gördüğü Bakırköy Akıl Hastanesine kaldırıldı.

 

16 Eylül 1977 Yunan asıllı soprano Maria Callas, 54 yaşında Paris'te vefat etti.

 

16 Eylül 1978 İran'da bir dakika süren depremde 20 bin kişi vefat etti.

 

16 Eylül 1992 Erdal İnönü Sosyalist Enternasyonal'in başkan yardımcılığına seçildi.

 

16 Eylül 2000 Ressam Şükriye Dikmen, İstanbul'da vefat etti.

 

16 Eylül 2002 Bakü-Ceyhan boru hattının temeli Cumhurbaşkanı Sezer, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev ve Gürcistan Devlet Başkanı Şevardnadze tarafından atıldı.

 

16 Eylül 2005 Tiyatro ve sinema sanatçısı Pekcan Koşar, 70 yaşında Yalova'nın Çınarcık ilçesinde vefat etti.

17 Eylül

 

1910 Mustafa Kemal, Fransa'da yapılan Pikardi manevralarına Türk ordusu temsilcisi olarak katıldı.

 

1930 Türkiye-Litvanya arasında Dostluk Antlaşması imzalandı.

 

1961 1960 ihtilalinden sonra dönemin başbakanı Adnan Menderes idam edildi.

 

1978 Camp David'de İsrail Başbakanı Begin ile Mısır Devlet Başkanı Enver Sedat barış için imza attı.

 

1978 Mısır, İsrail ve ABD arasında Camp David Antlaşması imzalandı. Bu antlaşma Arap Birliği Zirvesi'nde kınandı.

 

2002 Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, seçim barajının düşürülmesinin, seçimi ertelemeye dönüşeceği konusunda kaygı duyduğunu söyledi.

18 Eylül

 

1810 Şili bağımsızlığını ilan etti.

 

1851 New York Times yayına başladı.

 

1922 İtilaf devletleri, İstanbul ve boğazlardaki tarafsız bölgelerin tarafsızlığına uyulması konusunda Ankara Hükümeti'ne nota verdi.

 

1922 Erdek ve Biga, Yunan işgalinden kurtarıldı.

 

1922 Biga, Çan ve Erdek işgalden kurtarıldı.

 

1934 Sovyetler Birliği, Milletler Cemiyeti'ne girdi.

 

1947 CIA'nın kuruluşu. Başkan Harry Truman tarafından imzalanan Ulusal Güvenlik Yasası'yla, Amerika'nın ilk sürekli casusluk ve karşı-casusluk örgütü kurulmuş oldu.

 

1948 Pakistan'ın kurucusu M. Ali Cinnah vefat etti.

 

1962 Kıbrıs'ta Rauf Denktaş'a suikast teşebbüsünde bulunuldu.

 

1970 Rock şarkıcısı Jimi Henderix öldü.

 

1982 Filistin mülteci kampları Şabra ve Şatilla'ya İsrail tarafından kanlı saldırı düzenlendi. Saldırı sonucunda 600 Filistinli ölürken, bin 800 Filistinli'nin kaybolduğu açıklandı. Filistin kaynakları hiçbir iz bırakmadan kaybolan sivillerin Falanjist milisler ve İsrail askerleri tarafından öldürüldükten sonra gizlice gömüldüğünü iddia etti.

19 Eylül

 

1918 Filistin Cephesi'ndeki Yıldırım Ordular Grubu, İngilizler'in taarruzunu durduramadı. İngilizler Suriye'ye doğru ilerlemeyi sürdürdü.

 

1919 2. Nazilli Kongresi toplandı.

 

1921 TBMM, Sakarya Savaşı sonrasında Mustafa Kemal Paşa'ya 'Mareşal' rütbesi ve 'Gazi' unvanı verdi.

 

1921 Gazi Mustafa Kemal, Kocatepe'den Büyük Taarruz'u idareye başladı.

 

1922 Fransız ve İtalyanlar Çanakkale'nin Anadolu yakasını boşalttı.

 

1925 Türkiye-İsviçre Dostluk Antlaşması, Cenevre'de imzalandı.

 

1957 ABD ilk yeraltı nükleer denemesini Nevada Çölü'nde yaptı.

 

1960 Küba lideri Fidel Castro, New York'ta Birleşmiş Milletler'i ziyaret etti.

 

1960 Ermeni Milletvekili Zakar Tarver öldü.

 

1967 Kayseri-Sivas maçında 40 kişi öldü.

 

1976 THY'nin İstanbul-Antalya seferini yapan "Antalya" isimli yolcu uçağı Isparta yakınlarında düştü. Uçaktaki 155 kişiden kurtulan olmadı.

 

1985 9 bin kişi Meksika'da 8.1 büyüklüğündeki depremde öldü.

 

1985 Sümerbank'ta taksit dönemi başladı. Üniversite ve yüksek okul öğrencilerinin 100 bin liraya kadar malı peşin fiyatına taksitle alabilecekleri; bu limitin işçi emeklileri, dul ve yetimlerin için 200 bin lira olarak belirlendiği kaydedildi.

 

1994 Emlak Bank Eski Genel Müdürü Engin Civan'a silahlı saldırıda bulunuldu. İstanbul Mecidiyeköy'de otomobilinin içinde, kimliği belirlenemeyen bir şahsın silahlı saldırısı sonucu yaralanan Civan, hastanede tedavi altına alındı. Olay, sonraki dönemde ülke gündemine oturdu ve 'Civangate Skandalı' adıyla uzun süre kamuoyunu meşgul etti.

 

1995 Türk-İş grev kararı aldı. Hükümetle 9 aydır süren pazarlıklar sonuç vermeyince, Türk-İş, 261 bin işçinin grevi için düğmeye bastı. Türk-İş'e bağlı 120 bin işçinin bir sonraki gün greve başlayacağı açıklandı.

 

1996 Refahyol hükümetinin 'İkinci Kaynak Paketi' Başbakan Necmettin Erbakan tarafından açıklandı. 10 milyar dolarlık gelir beklendiği bildirilen pakette; Emekli Sandığı, SSK ve BAĞ-KUR'a ait gayrimenkullerin satışından 425 trilyon lira elde edileceği açıklandı.

 

1997 Doğalgaz abonesi sayısı 1 milyona ulaştı.

 

2000 Egebank'ın eski sahibi Yahya Murat Demirel'e yurt dışına çıkış yasağı getirildi.

 

2002 Kapatılan RP'nin Genel Başkanı Erbakan'ın avukatı Veli Tolu, Erbakan'ın bağımsız milletvekilliği adaylık başvurusunu reddeden Konya İl Seçim Kurulu kararına itiraz etti.

 

2002 Danıştay 10. Dairesi, Pamukbank'ın TMSF'ye devrine ilişkin BDDK kararının yürütmesinin durdurulması istemini reddetti

19 EYLÜL GAZİLER GÜNÜ

 

SES

 

Verdi ana, baba canını,

Gökler: "Daha da ver" dedi.

 

Bir savaştı, Allah! Allah!

Su: "Allahuekber" dedi.

 

Toprak ölüme taş iken,

Taş ecele: "mermer" dedi.

 

Duyamadım bir Mehmetçik,

Yüz düşmana neler dedi.

 

Dağlar dağ oldu bir daha,

Sömürgene: "yeter!" dedi.

 

Fazıl Hüsnü DAĞLARCA

 

 

 

"Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda?

 

Şüheda fışkıracak toprağı sıksan, şüheda!

 

Cânı, cânânı, bütün varımı alsın da Hudâ,

 

Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüdâ."

 

Mehmet Akif ERSOY....

 

 

Evet bugün 19 eylül Gaziler günü.Güzel vatanım için canı pahasına savaşmış şehitlik mertebesine erişememiş ama sakat kalmış yüce insanların günü

vatanımıza ne kadar sahip çıktığımızın tartışılacağı şu günlerde..sizleri saygıyla anıyorum..mubarek ellerinizden öpüyorum.

20 Eylül

 

622 Hazreti Muhammed ile Hazreti Ebu Bekir, Medine'ye ulaştı

 

1519 Portekizli kaşif Magellan, 270 kişi ve 5 gemiyle İspanya'dan yola çıktı.

 

1922 Fransız ve İtalyan kuvvetleri Çanakkale'den çekildi.

 

1928 İtalya'da Yüksek Faşist Konsey en yüksek yasama organı oldu.

 

1933 Başbakan İsmet İnönü ve Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras'ın, Sofya'yı ziyaretinde, 1929 Tarafsızlık Antlaşması'nın süresi uzatıldı.

 

1937 İkinci Türk Tarih Kurultayı, Dolmabahçe Sarayı'nda toplandı.

1937 Dolmabahçe Sarayı Veliahd Dairesi'nde, Atatürk'ün de isteğiyle, Türkiye'nin ilk resim ve heykel müzesi açıldı.

 

1946 Fransa'da Cannes Film Festivali başladı.

1946 Türkiye'de Basın Kanunu Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi.

 

1951 Türkiye’nin NATO’ya katılması kabul edildi.

 

1961 Devlet ve Hükümet Başkanı Orgeneral Cemal Gürsel "Seçimi yapamazsak milli felaket o zaman olur " dedi.

 

1970 Amasya Cezaevi'nde mahkumlar ayaklandı.

 

1971 Mersin Ataş rafinerisinde grev.

 

1974 Honduras'da kasırga: 10.000 kişi öldü.

 

1980 Askeri yönetimce Başbakanlığa emekli Amiral Bülent Ulusu atandı. Aynı gün, aranan Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Genel Sekreteri Fehmi Işıklar yakalandı.

 

1981 İran 149 solcu militanı idam ettiğini açıkladı.

 

1984 Beyrut'ta Amerikan elçiliğine giren patlayıcı yüklü kamyonla intihar saldırısı yapıldı; 40 kişi öldü.

 

1987 İstanbul'da 12 Eylül 1980 askeri darbesi sonrası ilk işçi mitingi İşçiler deri işverenlerinin aldığı lokavt kararını protesto ettiler.

 

1988 Naim Süleymanoğlu, Seul Olimpiyat oyunlarında halter dalında 6 dünya rekoru kırdı.

 

1991 PKK Mardin Vali Konağı'na roketatar attı; ölen ya da yaralanan olmadı.

 

1994 Bakü'de petrol anlaşması imzalandı. İngiliz BP, Amerikan Amaco, Penzol, Rus Lukoil ve TPAO, bir konsorsiyum oluşturdu.

 

1995 Deniz Baykal, Necdet Menzir'in görevden alınma isteğini reddeden Başbakan Tansu Çiller'le yürüttüğü Doğru Yol Partisi (DYP) - Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) koalisyon hükümetini bozdu. Tansu Çiller hükümetin istifasını Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'e verdi.

 

2002 İsrail askerleri, Filistin Devlet Başkanı Yaser Arafatın karargahındaki üç binayı havaya uçurdu.

21 Eylül

 

1792 Devrimci Fransa'da Yasama Meclisi krallığı kaldırdı.

 

1903 İlk kovboy filmi Kit Carson'un prömiyeri ABD'de yapıldı.

 

1924 Mustafa Kemal Paşa, "Halk, köylüler bana her yerde iş programını şu iki kelime ile ihtar ettiler; Yol, mektep" dedi.

 

1932 Himayei Etfal Cemiyetince düzenlenen ''Alaturka Güreş'' müsabakaları Taksim Stadyumu'nda yapıldı.

 

1938 İlk TV haber programı, BBC'de yayınlandı.

 

1943 İnönü Ansiklopedisi'nin ilk fasikülü yayımlandı.

1943 Lübnan, Fransa'dan bağımsızlığını kazandı.

 

1947 Zonguldak Kozlu kömür ocaklarındaki grizu patlamasında 48 işçi öldü.

 

1958 Başbakan Adnan Menderes, Cumhuriyet Halk Partisi'nin parti olmadığını, İsmet İnönü'nün siyaseti bırakması gerektiğini, basının istediğini yazamayacağını söyledi. Menderes, "Bize yumruk atan İsmet Paşa'yı alır layık olduğu muameleyi yaparız" dedi.

 

1960 27 Mayıs günü, "Milli Birlik ve Hürriyet Bayramı" olarak kabul edildi.

 

1962 Kadınlar, artan kadın kaçırma olaylarını protesto yürüyüşü yaptılar. Pankartlardan birinde, "Başkaları ayla, biz ayılarla uğraşıyoruz" yazıyordu.

 

1964 Malta İngiltere'den bağımsızlığını kazandı.

 

1976 Polis, Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Merkezini aradı, Genel Sekreter Mehmet Karaca tutuklandı. Genel Başkan Kemal Türkler ve 4 yönetici hakkında gıyabi tutuklama kararı çıkarıldı.

 

1977 Türk Lirası devalüe edildi; dolar 19,25 lira, mark 8,27 lira oldu. Bu, Milliyetçi Cephe hükümetinin bir yılda yaptığı üçüncü devalüasyon oldu.

 

1980 Orgeneral Haydar Saltık, Devlet Başkanı Genel Sekreteri oldu. Aynı gün Başbakan Bülend Ulusu, hükümetini açıkladı.

 

1989 Sinema yönetmeni ve yapımcı Ertem Eğilmez öldü.

 

1991 Doğru Yol Partisi Genel Başkanı Süleyman Demirel seçim kampanyası gezilerinde ilçelere il olma sözü vermeyi sürdürüyor. Demirel Bandıma'yı 80. il yapacaklarını söyledi.

 

1995 Jandarma Buca Cezaevi isyanını bastırmak için silah kullandı. Jandarma kurşunuyla 2 tutuklu öldü. Ayrıca, 15 er, 41 tutuklu yaralandı.

 

2000 Gazeteci-yazar Ahmet Taner Kışlalı suikastındaaraca bombayı yerleştirdiği belirtilen Rüştü Aytufan, Sapanca'da yakalandı.

22 Eylül 1919 Türkiye İşçi ve Çiftçi Sosyalist Fırkası kuruldu.

22 Eylül 1924 Mustafa Kemal Paşa, "Hayatta en hakiki mürşit ilimdir" dedi.

22 Eylül 1939 Dikili ve çevresinde deprem: 100'den fazla kişi öldü. Dikili ve Karaburun tamamen yıkıldı.

22 Eylül 1940 Bakanlar Kurulu, İstanbul'da çıkan Le Journal d' Orient gazetesini yedi gün süreyle kapattı. Gazetenin resmi dış politikaya aykırı yayın yaptığı ileri sürüldü.

22 Eylül 1943 Ankara Fen Fakültesi kuruldu.

22 Eylül 1950 Yeni Baştan gazetesinin kurucusu ve yazarı Aziz Nesin hakkında gıyabi tutuklama kararı verildi. Nesin "Sosyal düzeni yıkmaya yönelik yayın" yapmakla suçlanıyor.

22 Eylül 1958 CHP Genel Başkanı İsmet İnönü, "Demokrasiye paydos demeye Demokrat Parti genel başkanının gücü yetmeyecektir" dedi.

22 Eylül 1960 Albay Alparslan Türkeş başbakanlık müsteşarlığı görevinden alındı.

22 Eylül 1962 CHP Meclis Grubu'nda İsmet İnönü parti liderliğinden ve başbakanlıktan istifaya davet edildi. İnönü böyle bir niyeti olmadığını açıkladı.

22 Eylül 1964 Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel Yassıada hükümlüsü Refik Koraltan, Rüştü Erdelhun, Selim Yatağan ve Nedim Ökmen'i hastalık nedeniyle affetti.

22 Eylül 1970 Polonya'da Dayanışma Sendikası kuruldu.

22 Eylül 1975 İçişleri Bakanlığı yasaklanan yayınları içeren 138 sayfalık bir kitap bastırdı.

22 Eylül 1978 Ankara Belediyesi'nce yaptırıan 'tercihli otobüs yolu' hizmete girdi.

22 Eylül 1980 Kuruluşundan 10 yıl sonra Lech Walesa liderliğindeki Dayanışma Hareketi Polonya'da yasallık kazandı.

22 Eylül 1984 Gökova Körfezi'nde termik santral kurulmasına karşı çıkan köy kadınları eylem yaptılar.

22 Eylül 1985 Greenpeace'a ait "Rainbow Warrior" gemisi sabotaj sonucu batmıştı. Fransız hükümeti gemiyi Fransız gizli ajanlarının batırdığını kabul etti.

22 Eylül 1986 12 Eylül darbesi sonrası Alparslan Türkeş ilk kez Milliyetçi Çalışma Partisi'nin (MÇP) İstanbul mitinginde konuştu.

22 Eylül 1993 New York Metropolitan Müzesi "Karun Hazinesi"ni Türkiye'ye geri göndermeye karar verdi.

22 Eylül 2000 Bakanlar Kurulu, Kopenhag Kriterleri ile paralel olan İnsan Hakları Raporunu kabul etti.

22 Eylül 2002 Almanya`da Başbakan Gerhard Schröder`in liderliğindeki Sosyal Demokratlar, genel seçimlerden birinci parti olarak çıktı.

1386 - Hicrî - Şemsi Yılbaşı.

 

Güneşin Terazi burcuna girmesi - Sonbaharın başlangıcı.

 

Ekinoks (gece ve gündüzün eşitliği)

 

23 Eylül 1925 Mustafa Kemal Paşa, "Güzel bir serpuş olan şapkadan pek az bir müddette dervişler, mürit

 

ve hocalar da memnun kalacaklardır" dedi.

 

23 Eylül 1931 Ekonomik kriz nedeniyle iki gün kapalı kalan Londra Borsası yeniden açıldı.

 

23 Eylül 1939 Tekirdağ şarap fabrikası hizmete girdi.

 

23 Eylül 1941 Bakanlar Kurulu, Vakit gazetesini 10 gün süreyle kapattı.

 

23 Eylül 1954 Yeni Ulus gazetesinde yayımlanan yazıları nedeniyle Hüseyin Cahit Yalçın, Cemal Sağlam,

 

İbrahim Cüceoğlu hapis cezalarına, Nihat Erim para cezasına çarptırıldı.

 

23 Eylül 1955 Pakistan, Türk-Irak Karşılıklı İşbirliği Antlaşması'na katıldı. Bağdat Paktı üyeleri Türkiye, Irak

ve Pakistan oldu.

 

23 Eylül 1961 Türk Hava Yolları'na ait Tay uçağı Esenboğa yakınlarına düştü, 28 kişi öldü.

 

23 Eylül 1965 İzmit Körfezi'nde bir tanker infilak etti; 15 kişi öldü.

 

23 Eylül 1967 Sovyetler Birliği, Kuzey Vietnam'la yardım paktı imzaladı.

 

23 Eylül 1969 ODTÜ öğrencisi Taylan Özgür İstanbul'da polis kurşunuyla öldü. Aynı gün öğrenci lideri

 

Deniz Gezmiş tutuklandı.

 

23 Eylül 1971 Altın Koza Film Festivali'nde sonuçlar açıklandı; Yılmaz Güney tüm ödülleri aldı.

 

23 Eylül 1973 18 yıl önce iktidardan darbeyle düşürülen Juan Peron yeniden devlet başkanı seçildi.

 

23 Eylül 1974 Piyasada ilaç, tüpgaz, yağ ve filtreli sigara darlığı başladı.

 

23 Eylül 1986 Başbakan Turgut Özal siyasi yasaklı liderleri, yasaklara uymadıkları için "anarşist"likle

 

suçladı. Aynı gün Manisa DYP il binasına asılan Süleyman Demirel posteri indirildi.

 

23 Eylül 1987 Irak savaş uçakları Hakkari'nin Çukurca ilçesi Narlı köyünü bombaladı; 3 kişi öldü, 18 kişi

 

yaralandı.

 

23 Eylül 1995 Tomris Özden istifa etmek zorunda bırakıldı. CHP Parti Meclisi üyeliğine en yüksek oyla

 

seçilen, Güneydoğu'da ölen Albay Rıdvan Özden'in eşi Tomris Özden sorunun yalnızca askerlerle

 

çözülemeyeceğini söylemiş ve öldürülen bir PKK militanının kız kardeşiyle el ele tutuşarak barış mesajı

 

vermişti.

 

23 Eylül 1996 Anayasa Mahkemesi, Türk Ceza Kanunu'nda evli erkeğe zinada ayrıcalık tanıyan maddeyi

 

iptal etti.

 

23 Eylül 1997 Cezayir'de köy baskını: 200 kişiyi öldürüldü, 100 yaralı. Baskını İslamcı radikallerinin yaptığı

 

öne sürüldü.

 

23 Eylül 2000 İnsan Hakları Derneği eski Genel Başkanı Akın Birdal, 2 yıllık hapis cezasını tamamlayarak

 

tahliye oldu.

24 Eylül

 

1566 Onbirinci Osmanlı Padişahı II. Selim tahta çıktı.

 

1882 İstanbul Beyazıt Kütüphanesi kuruldu.

 

1933 Türk-Bulgar Dostluk ve Tarafsızlık Anlaşması 5 yıl daha uzatıldı.

 

1938 Hatay Devleti 'nde genel af ilan edildi.

 

1947 Hindistan'da Müslüman mültecileri taşıyan tren, Pencap sınırında durduruldu. Sihler, bin 200 mülteciyi kurşuna dizdi.

 

1956 Türk Dil Kurumu ''En İyi Yapıt Ödülü''nü, ''Ali'' adlı romanıyla Orhan Hançerlioğlu kazandı.

 

1960 Yüksek Adalet Divanı kuruldu.

 

1971 İngiltere 90 Rus diplomatı casusluk yaptıkları gerekçesiyle sınır dışı etti.

1971 Kibrıs Harekatı nedeniyle Amerika Birleşik Devletleri Senatosu Türkiye'ye askeri yardımı kesti. Dışişleri Bakanı Turan Güneş Amerikan Dışişleri Bakanı Henry Kissinger ile görüştü. Kissinger kararı erteletti.

 

1975 Başbakan Süleyman Demirel "Cumhuriyet Halk Partisi solculuğunu ilan ettiği gün milleti böldü" dedi.

 

1980 Iraklıların İran'ın Abadan'daki petrol rafinerisini uçurmasıyla İran-Irak savaşı genişledi.

 

1981 Ermeni militanlar Türkiye'nin Paris Başkonsolosluğu'nu bastılar; güvenlik görevlisi Cemal Özen öldü, Başkonsolos Kaya İnal yaralandı.

 

1983 Milli Güvenlik Konseyi kamu çalışanları için emeklilik yaşını kadınlarda 45'e, erkeklerde 50'ye yükselten düzenlemeyi yasalaştırdı.

 

1987 Süleyman Demirel, Doğru Yol Partisi Olağanüstü Kongresinde oy birliğiyle genel başkan seçildi. Demirel,12 Eylül askeri darbesi sonrası, siyasete resmen döndü.

 

1996 Diyarbakır E Tipi Cezaevi'nde12 siyasi mahkum dövülerek öldürüldü.

 

1999 12 Mart 1971 Muhtırası'nda imzası bulunan eski Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Muhsin Batur öldü.

25 Eylül

 

1561 Şehzade Bayezıd idam edildi.

 

1923 Milli sınırlar dışında kalmış ve Milli Mücadele'ye katılmamış olanlara yapılacak işlemleri belirten 347 sayılı kanun TBMM'de kabul edildi.

 

1958 Kemer Barajı ve Hidroelektrik Santrali işletmeye açıldı.

 

1965 Parti liderlerinin radyodaki seçim konuşmaları başladı.

 

1983 1984 mali bütçesi, 3 trilyon 250 milyar lira olarak kesinleşti.

 

1996 TOFAŞ, bugünden başlamak üzere 15 gün süreyle üretime ara verdiğini açıkladı. Bu süre içinde, fabrikada çalışan 4 bin 800 işçinin ISO 9000 ve KalDer prensiplerine uygun olarak 'sanayide kalite ve modern teknikler' konusunda eğitimden geçirileceği belirtildi.

 

1997 Filistin polisi, Hamas'la ilişkisi olan 6 büroyu ve kuruluşu kapattı. Aynı gün Hamas siyasi büro şefi Halid Meşal'e Ürdün'de suikast düzenleme girişiminde bulunuldu.

 

1998 Alaaddin Çakıcı ile telefonla görüştüğü belirlenen Devlet Bakanı Eyüp Aşık, milletvekilliğinden istifa etti. Aşık, bakanlık görevinden de istifa edeceğini açıkladı.

26 Eylül

 

571 (M.Ö) Çinli filozof Konfüçyüs doğdu.

 

1889 Alman filozof Martin Heidegger, Baden Eyaleti'nde doğdu.

 

1930 Ahali Cumhuriyet Fırkası, Adana'da kuruldu.

 

1932 Türk Dil Kurultayı toplandı.

 

1932 Tayyareci Vecihi Bey (Hürkuş), pilot yetiştirmek amacıyla Yeşilköy'de özel tayyare mektebi açtı.

 

1933 Gazi Mustafa Kemal, Dolmabahçe'de Venizelos'u kabul etti.

 

1950 ABD birlikleri Kore'nin başkenti Seul'u işgal etti.

 

1951 Muhsin Ertuğrul, yeni kurduğu Küçük Sahne Tiyatrosu'nda ilk yıl 12 oyun sahneleyeceklerini bildirdi.

 

1960 İlk televizyon tartışması Chicago'da Richard M. Nixon ve John F. Kennedy arasında gerçekleşti.

 

1960 Yassıada'da tutuklu bulunan Celal Bayar, bel kemeriyle intihara teşebbüs etti. Olaydan sonra yapılan açıklamada; banyo yapmakta olan Bayar'ın, bel kemeriyle boğazını sıkmak suretiyle intihara kalkıştığı; ancak odada nöbet tutan teğmenin olaya müdahale ettiği belirtildi. Bayar, tedavi altına alındı.

 

1966 İskenderun-Batman arası Pipe-Line işyerlerinin bin 200 işçisinin almış olduğu grev kararı, 'milli güvenliği bozucu' nitelikte görülerek Bakanlar Kurulu kararıyla 30 gün ertelendi.

 

1969 Türk Dil Kurumu, ilk radyo ve televizyon dil ödülünü, Metin Öztekin'in "Bu Dilin Ustaları" adlı radyo dizisine verdi.

 

1970 Başbakan Süleyman Demirel, Türkiye'nin 3. kağıt fabrikası olan Çaycuma Kağıt Fabrikası ile Filyos Ateş Tuğlası Fabrikası'nın tevsi ve modernize edilen ek tesislerini hizmete açtı.

 

1973 Ankara ve İstanbul'da yaklaşık 2.5 yıldır süren sıkıyönetim kaldırıldı.

 

1975 Sinema oyuncusu Danyal Topatan öldü.

 

1980 Türkiye'nin Paris Büyükelçiliği Basın Danışmanı Selçuk Bakkalbaşı uğradığı silahlı saldırıda yaralandı.

 

Eylül 1984 Çin ve İngiltere, 'Hong Kong' konusunda anlaşmaya vardı; İngiltere Hong Kong'u 1997'de Çin'e vermeyi taahhüt etti.

27 Eylül

 

1538 Kaptan-ı Derya Barbaros Hayrettin Paşa, Cenevizli Amiral Andrea Doria komutasındaki Haçlı Donanması'na karşı 'Preveze Deniz Zaferi'ni kazandı. Osmanlı donanması ise Haçlı donanmasından 29 gemiyi ele geçirdi.

 

1922 Yunan Kralı Konstantin tahtını bıraktı.

 

1928 ABD, Milliyetçi Çin hükümetinin varlığını tanıdı.

 

1940 Japonya, Almanya ve İtalya'nın askeri paktına katıldı.

 

1951 Yörük Ali Efe öldü.

 

1959 Honshu Tayfunu Japonya'da 5 bin kişinin ölümüne neden oldu.

 

1974 TRT'de kadın spikerlerin haber okumaları yasaklandı.

 

1996 Kudüs Belediye Başkanı Kubbet üs-Sahra'nın altında tünel açtırdı. Bu olay neticesinde intifadan beri şiddetin en çok yükseldiği olaylar patlak verdi. 3 gün süren olaylar bütün Filistin topraklarına yayıldı ve 76 kişi öldü.