Şili pesosu

[Φ _asi_]

Şili pesosu

 

 

Şili Pesosu, Şili'nin resmi para biriminin adıdır ve $ işareti ile gösterilir. Bir Şili Pesosu, alt birimi olan 100 Centavos'a eşittir.

 

Şili'de geçtiğimiz yüzyıl içinde para birimi adlandırması bir kaç defa değişmiştir. Bir süre Condor (= 10 Peso) ile ödeme yapılmış, sonra tekrar Peso, daha sonra Escudo ve nihayetinde 1974 yılında tekrardan Peso kullanılmaya başlanmıştır.

 

Tarihçe

 

1743'den itibaren halk kendi parasını basma hakkını elde eder. 1749'da ilk altın ve gümüş paralar sürülür. Altın sikkelerde 1 Escudo 16 Reale eşittit. Bağımsızlıkdan sonra Şilililer ilk önce Escudo/Real para birimini devralırlar. Chiloe Adası'nda 1826'ya kadar ayrıca İspanyol sikkeleri basılır.

 

1835 yılında ondalık sistemin yürürlüğe konulmasına başlanır (1 Peso = 10 Decimos, 1 Decimo = 10 Centavos). 1851'de sikkelerin ağırlık birimleri komple ondalık sisteme göre ayarlanır.

 

1859–1860 Copiapó şehri merkezi hükümetten ayrılmak istediğinden, kendi pesolarını ve centavolarını basar.

 

1880'de ilk banknotlar piyasaya çıkar.

 

1925'de Şili merkez bankası Banco Central de Chile kurulur.

 

1955'de enflasyon giderek yükselirken centavolar tedavülden çekildiler. 1960 ve 1975 arası başkan Jorge Alessandri'nin hükümeti Peso'yu Escudo (Eº) ile değiştirdi. 10 peso 1 Centésimo'ya ve 100 Centésimo ise 1 Escudo'ya (E° 1 = $1.000) denk geliyordu.

 

Ekim 1975'de tekrar Peso'nun sürümüne karar verilir. Bir Peso 1000 Escudo^ya denk gelirken, 1 Centavo = 10 Escudo olarak şekillenir. 1975^'in 1 Centavo sikkelerinin basımına, dörtnala giden enflasyon yüzünden bir yıl sonra artık son verilmiştir. Çünkü metal değeri paranın resmi değerinin üstüne çıkmıştır.

 

Bugün dolaşımda olan para

 

Madeni Paralar

 

1 Peso, Bernardo O'Higgins resmi ile.

5 Peso, Bernardo O'Higgins resmi ile, bakır-alüminyum-nikel.

10 Peso, Bernardo O'Higgins resmi ile, bakır-alüminyum-nikel.

10 Peso, özgürlük meleği ile, bakır-alüminyum-nikel.

50 Peso, Bernardo O'Higgins resmi ile, bakır-alüminyum-nikel.

100 Peso, devlet arması ile, bakır-alüminyum-nikel.

100 Peso, bimetal, Mapuche resmi ile.

500 Peso, bimetal, Kardinal Raúl Silva Henríquez resmi ile.

 

Banknotlar

 

500 Peso, Pedro de Valdivia

1000 Peso, Ignacio Carrera Pinto

2000 Peso, Manuel Rodríguez

5000 Peso, Gabriela Mistral

10000 Peso, Arturo Prat

20000 Peso, Andrés Bello