Bingöl Halk Oyunları

[Φ _asi_]

HALK OYUNLARI

 

 

Oyunlar yörede hem geleneksel, hem de düzenlemeli türde, 10-12-12-16-18-20-24 sayıda sade erkek, sade kız, kız-erkek karma türünden oynanmaktadır. Oyun şekillerinde düz çizgi, yarım ay, halka, tam daire,sıra dizilişi, karışık 4 cephe şeklinde oynanmaktadır.

 

1- Kartal

2- Derilo-Derile-Koçeri

3- Çepik-El Çarpma

4- Esmer-Harani

5- Halay-Govend- Dik Halay-Vuşke

6- Çaçan-çeçen-Kara yılan

7- İki ayak-Dılıng Keçike

8- Meryem-Meyremo

9- Diz kırma- Sevkari

10- Ters oyun- Kıleçep

 

 

 

Kartal

Kartal hareketlerinin konu edildiği oyun en çok sevilen ve oynanan oyunlardan olup 200 yıllık geçmişi olup, Bingöl’e özgüdür. Yöre insanının yaşamla olan mücadelesini çeşitli hareket ve figürlerle dile getirir. Oyunun ortaya çıkışıyla ilgili en yaygın iki rivayet vardır.

1. Rivayet: Avcının avladığı ceylanı kapan kartalın avı diğer Kartallara kaptırmamak için yaptığı mücadeleyi gösteren avcının bu hareketleri taklit etmesiyle ortaya çıkmıştır.

2. Rivayet: Karlıova yöremizde zengin bir ağanın dilsiz, sağır bir çobanı varmış. Bu çoban günün birinde sürüdeki kuzuyu bir kartala kaptırmış, kartalı takip eden çoban dağın zirvesinde kartalın avı diğer kartallara kaptırmamak için mücadelesini görür, çoban dilsiz olduğu için bu durumu ve kartalların hareketini ağaya taklit ederek anlatmaya çalışır. Zamanla bu hareketler oyuna dönüşmüş.

 

Oyunun oynayış şekli şöyledir:

Ağzında koyun postu olan ve kartalı temsil eden oyuncu müzik eşliğinde oyun alanına girer. Ağzındaki koyun postunu da alana bırakarak çeşitli kartal hareketleri yapar. Diğer oyuncular da ellerinde mendillerle kollarını kartallar gibi çırparak yere çömelip kartal pozisyonunda leşin etrafında bir daire oluştururlar. Oyuncular leşi kapmak için sırayla yaklaşırken ilk gelen oyuncu uzaklaşır. Ardından oyuncular leşin etrafında toplandığı sırada başoyuncu heybetle dairenin ortasına hamle yapar. Diğer oyuncular dağılır. Tek başına kalınca oyuncular yarım daire şeklinde onun etrafında toplanıp, hep birlikte aniden leşi havaya kaldırarak oyunu bitirirler.