Edirne- Saraçhane Köprüsü

[Φ _asi_]

SARAÇHANE KÖPRÜSÜ

 

Ordulara geçit oldu: Hadım Şehabettin Paşa Köprüsü

 

Bugün hala ayakta duran bu köprü, Edirne ile Sarayiçi'ni birbirine bağlamakta ve Saraçhane köprüsü olarak anılmaktadır. Köprünün korkulukları orjinalleri ile alakasız durmaktadır.

 

 

Kentin kuzeybatısında Tunca Nehri üzerinde Saraçhane yakınlarında kurulmuş olan bu köprü, II. Murat ve Fatih Sultan Mehmet devirlerinin meşhur vezirlerinden Filibe'de camii imareti ve kervansarayı, Edirne'de camiileri olan Hadım Şehabeddin Paşa tarafından 1451 yılında yaptırılmıştır. İlk yapıldığı dönemde sekiz gözlü olup, on kemerlidir.

 

Bu köprü günümüzde Edirne ile sarayiçi arasında bağlantıyı sağlamakta ve Şehabettin Paşa köprüsünden ziyade Saraçhane köprüsü adıyla anılmaktadır.

 

Köprünün Tarihçesi

 

Yapılışından itibaren yaklaşık 250 yıl hizmet veren köprü, II. Mustafa zamanında tamir görmüş, ancak bu tamir sırasında köprünün ilk yapılışında konulan kitabe kaldırılmış, bununla da yetinilmeyerek köprüye Sultan Mustafa Köprüsü adı verilmiştir.

 

Sultan Abdülhamid zamanında Vali İzzet Paşa tarafından taş ayaklar üzerinde 50 m. kadar uzatılmıştır. Köprünün sonunda bir Karakolhane ile bir de kuyu kazılmıştır. Bugün sadece köprü vardır.

 

 

Köprünün Özellikleri

 

120 m uzunluğunda, 5 m genişliğindedir. 11 ayak, 12 kemerli, taştan köprünün iki yanındaki kemeri toprak altında kalmıştır. Kemer formu sivridir. Sel yaranları üçgen prizma şeklindedir. Mihrap biçiminde çok güzel bir tarih köşkü (kitabe köşkü) vardır. Bunun karşısında kademeli konsolu oturan mermer parmaklıklı ve korkuluklu bir balkonu vardır. İçinde oturmak için taştan sediri de bulunmaktadır.

 

Kula Şahin Paşa, Beylerbeyi Sinan Paşa H.840'da öldükten sonra Beylerbeyi olan Hadım Şahabeddin Paşa köprüyü 10 kemer üzerine inşa ettirmiş ve ordu yolu üzerinde bulunması nedeniyle bir de tarih köşkü yapmıştır. Halk arasında kanatlarında Selçuk mimari örnekleri gibi kabartma bir horoz olması nedeniyle köprü Horozlu Köprü diye de anılır.

 

Şahabeddin Paşa köprüsünün bir esas (Edirne Müzesindedir) ve bir de tamir (köprü üzerinde mevcut olan) iki kitabesi vardır. Müzede bulunan esas kitabe küfeki taş üzerine yazılmış olup Arapça ibarelidir ve El-Vezirü'l-A'zam sözünün köprü, Şahabeddin Paşanın vezirazamlığında yapıldığını gösterir.

 

"Bena hazel kantarati'l meymenetü'l mubareketi sahibü'l-hayrat Ve'l-hasenat el-vezirü'l-a'zam ve'd düsturü'l-mu'azzam el-müşterirü'l-meduvvu bi-şahabeddin paşa edrekehullahü ma-yeşa min-zamani's-sultani'l-mücahid el-gazi murad han ibn-i muham-med han min nesl-i osman. Senete hamse ve hamsine ve semane mietin. Hicriyetin hilaliyetin. (855)

 

Köprü Sultan II. Mustafa tarafından 1706 (H.1113) yılında onartılmıştır. Tamir kitabesi bulunmaktadır. Tamir kitabesi bazı tarihçilere göre edirneli olan şair Faik tarafından kaleme alınmıştır. Köprü edirneliler tarafından saraçhane köprüsü diye söylenir. Edirne saray yolu üzerindedir.

 

Şahabeddin paşa köprüsü tunca nehrinin su taşkınlığı nedeniyle II. Abdülhamit döneminde ve Edirne valisi hacı izzet paşa tarafından onarım görülmüş ve vali tarafından şu tarih söylenmiştir:

 

Ber karar eyleye tahtında şeh devranı

Ömr-ü ikbal müebbetle hüdavendi mecid

Mülkünün her ciheti kesbi imaret etti

Katederdi reh-i tunca feyezan ettikçe

Kıldı ol bahr-i kerem işte bu cizri temdit

Etti asayiş ebna-yi-sebil teyid

Yakışır takına tarih-i cevheri izzet

Yaptı bu dairei hazret-i sultan hamid. (1304)