Tahtakale Hamamı

[Φ _asi_]

TAHTAKALE HAMAMI

 

Osmanlı döneminde yapılan hamamlardan biri olan Tahtakale Hamamı halen kullanımdadır. Tahtakale Hamamı'nın Saraçlar Caddesi'ne bakan tarafı ise günümüzde restorana dönüştürülmüştür.

 

 

Kent merkezinde, Ali Paşa Çarşısı karşı tarafında Karaağaç yönüne giderken sol taraftadır. 1435'te II. Murat tarafından Darü'l-Hadis Camii'ne vakıf olarak yaptırılmıştır. Edirne'nin çifte hamam planında en büyük hamamıdır.

 

Erkekler kısmı kuzey cephesi duvarları üç sıra tuğla ve bir sıra taştan almaşık(sıralı) düzende yapılmıştır. Üç kademe halinde yükselen erkekler kısmının çok büyük ölçüdeki soyunmalığının ikinci kademesinde ise tamamen kesme taş kullanılmıştır. Her kademede duvarlar sade tuğla silmelerle şekillenmektedir. Dört cephede kasnakta yer alan yuvarlak kemerli pencereler mekanı aydınlatır.

 

Tahtakale Hamamının taşıyıcı sistemini oluşturan duvar, kemer ve örtülerinin tümü kârgirdir. Duvarlarda taş ve tuğla dizileriyle oluşturulan sıralı düzen yeğlenirken, kemer ve örtülerin tümü tuğladan inşa edilmiştir. Üst örtüde mekanı sınırlandıran öğeler olarak düz kubbe kullanılmıştır.

 

Hamamın erkekler bölümü soyunmalığı, 16 metre açıklıklı kubbe ile Edirne hamamları arasında en büyük açıklığa sahip hamamdır. Kadınlar bölümü kubbe açıklığı ise 10 metredir.

 

 

Kubbe kasnağındaki ve yüzlerdeki pencereler iyi bir aydınlatma sağlamaktadır. Aydınlatma düzenlerini çok sayıda ve değişik şekillerde ışıklarla düzenlenmiş, dekoratif kubbe ve tonoz örtüleri oluşturmaktadır.

 

Erkekler bölümü birinci ılıklığının orta hacminde ise, aralarında altıgen biçimli ışık gözlerinin olduğu baklava biçimli açıklıklar bırakan konsollarla oluşan bir örtü kullanılmıştır.

 

Aydınlatma da örtülerin yanı sıra yapısal öğelerde de daire biçiminde ışık gözler kullanılmıştır. Kadınlar bölümü sıcak eyvan(Üç tarafı ve üstü kapalı, bir tarafı bütün genişliği ile bir avluya ya da diğer bir mekana açılan yapı birimi) biçimindedir.

 

Üç bölümden oluşan kemerin ortadaki bölümünde altı adet ışık gözü ile hacmin aydınlatılmasına katkıda bulunulmaktadır.

 

Erkekler bölümünün sıcaklığının iki karşılıklı eyvanı ve kadınlar bölümünün bir sıcaklık eyvanının örtüleri, kemerlere bitişik birer yarım ve üç tam dilimli tasarımıyla birbirlerine benzerlik gösterir.

 

Soğukluk ile soyunmalık arasında yan yana yer alan üç hücreden ortadaki ne hem soyunmalık ve hem de soğukluk kapıları açılmakta olup bu üç hücreden ortadaki ve sol yandaki çapraz tonozla örtülmüş, sağ yandaki dikdörtgen hacim ise iki büyük kemerle kare haline getirilerek pandantifli bir kubbe ile kapatılmıştır. Bunlar hücrelerden sol yandaki helalar kısmım teşkil etmektedir.

 

Kare planlı ve kubbe ile örtülü soğukluk batı yönde sıcaklık genişliğince büyük bir sivri kemer ile orta kısma açılan yarım kubbe ile örtülü eyvanla enine olarak genişlemektedir.