Vatandaşların Özgürlüğü

[Φ ramell]

Yusuf Has Hacip'e göre devletin ideal ve gerçek bir devlet olabilmesi için; akla, adalete, adil ve doğru yasalara dayanması gerekir. Devlet, bireyi mutlu kılmayı amaçlamalı, bireyin gelişmesine ve daha iyi olmasına yardımcı olmalıdır. Buna karşın birey de Tanrı'dan kaynaklanan değerleri özümseyerek erdemli olmaya çalışmalıdır. Böylelikle birey kişilikli olur ve birey-devlet ilişkisi de sağlam temellere oturmuş olur.

 

Devletin asıl amacı, korkutarak kural koymak, kısıtlamalar getirmek ve mutlak itaati sağlamak değildir; bunun tam tersine , mümkün olan en emniyetli şekilde yaşasınlar diye insanları bütün korkularından beri tutmak, başka bir ifade ile, kendisine ya da başkalarına herhangi bir zarar vermeksizin çalışma ve varlığını idame ettirme doğal hakkını güçlendirmektir.

 

Devletin görevi, insanı rasyonel bir yaratık olmaktan bir kuklaya ya da hayvanca davranan birine dönüştürmek değildir. Bunun tam aksine emniyet içinde aklını ve fiziksel varlığını geliştirmesine ve aklını, zincirlerini kırmada kullanmasına olanak sağlamaktır. Aslında devletin gewrçek amacı özgürlüktür.

 

Sadece kurallara mekanik bir biçimde uyma bizi uzağa götürmez. Kant'ın dediği gibi, "Aynı zamanda genel bir yasa olmasını isteyebileceğin bir kurala göre hareket et." Bu söz bize neyi yapmamız gerektiğini değil neyi istememiz gerektiğinin önem taşıdığını belirtmektedir. Seçim yapan insandır ve karar veren de yalnız odur. Öyleyse bütün sorumluluk insana aittir.