Ataturk'un konusmasindan bir kesit

[Φ restpektif]

Mustafa Kemal'in Nisan 1920'deki meclis oturumunda yaptigi konusmadan bir kesit:

 

“Herhalde Suriyeliler herhangi bir devlet-i ecnebiye ile münasebetlerinin kendileri için binnetice esaret olacağına kani oldular. Bundan dolayı bize teveccüh ettiler. Bizim bilmukabele gösterdiğimiz şekil şu idi: Dedik ki, artık hududu millimiz dahilinde bulunan menabi-i insaniyeyi (insan kaynaklarını) ve menafi-i umumiyeyi (umumi menfaatleri) hududumuzun haricinde israf etmek istemeyiz. Fakat ittihat (birlik) kuvvet teşkil edeceğinden, bütün alem-i islamın manen olduğu gibi maddeten de müttefik ve müttehit olmasını şüphe yok ki büyük memnuniyetle karşılarız ve bunun içindir ki bizim kendi hududumuz dahilinde müstakil olduğumuz gibi Suriyeliler de hududu dahilinde ve hakimiyet-i milliye esasına göre müstenit olmak üzere serbest ve müstakil olabilirler. Bizimle itilaf veya ittifakın fevkinde bir şekil ki federatif yahut konfederatif denilen şekillerden biriyle irtibat peyda edebiliriz. Irak'a gelince: Irak, İngilizlerin muamelat-ı ahali-i islamiyeyi fevkalade dilgir etmiş oldu. Biz kendileriyle temas aramadan evvel onlar bizimle temas aradı ve alelitlak eskisi gibi Osmanlı memleketinin bir cüz'ü olmayı kabul ettiler. Fakat biz onlara karşı Suriyelilere söylediğimiz nokta-i nazarı söylemekten başka bir şey yapmadık. Ettiğimiz, kendi dahilinizde kendi kuvanızla kendi mevcudiyetinizle müstakil bir devlet olunuz. Biz her şeyden evvel istiklalimizin teminine çalışıyoruz. Ondan sonra birleşmemiz için hiçbir mani kalmaz. Musul havalisinde, Bağdat'ta ve sair bir çok yerlerde ... bugün dahi eşkal-i zahiriyesi ne olursa olsun gerek Iraklıların ve gerek Suriyelilerin, bu iki mıntıkadaki kardeşlerimizin kalpleri bizimle beraberdir. Eğer bundan sonra esbabına tevessül edilirse bunlardan azami istifade etmek mümkündür.”

 

Aslinda son derece acik ve duru bir Turkceye sahip olan metni, yine de gunumuz Turkcesi ile sadelestirerek yeniden yazayim:

 

"Herhalde Suriyeliler herhangi bir batili devlet ile kurulacaki iliskilerin kendileri icin esaretle sonuclanacagini anladilar. Bundan dolayi bize yakinlik duydular. Bizim verdigimiz karsilik su oldu: Dedik ki, artik milli hudutlarimiz icinde bulunan insan kaynaklarini ve umumi menfaatleri hudutlarimiz disinda israf etmek istemeyiz. Fakat birlik kuvvet teskil edeceginden, butun Islam aleminin manen oldugu gibi maddeten de muttefik ve birlesik olmasini suphe yok ki buyuk memnuniyetle karsilariz. Bunun icindir ki bizim kendi hudutlarimiz dahilinde bagimsiz oldugumuz gibi Suriyeliler de kendi hudutlari icinde milli hakimiyet esasina gore olmak uzere serbest ve bagimsiz olabilirler. Bizimle itilaf veya ittifakin uzerinde bir sekil ki federatif veya konfederatif denilen sekillerden biriyle irtibati saglayabiliriz. Irak'a gelince: Irak, Ingilizlerin musluman halka dair ongorulerini / bildiklerini tersyuz etti. Biz kendileriyle temasa gecmeden onlar bizimle temas ettiler ve tamamen eskisi gibi Osmanli'nin bir parcasi olmayi kabul ettiler. Fakat biz onlara, Suriyelilere soyledigimiz onemli noktayi belirtmekten baska bir sey yapmadik. Dedigimiz; kendi icislerinizde kendi gucunuz ve varliginizla bagimsiz bir devlet olunuz. Biz herseyden evvel istiklalimizin teminine calisiyoruz. Ondan sonra birlesmemiz icin hicbir engel kalmaz. Musul ahalisinde, Bagdat'ta ve bircok yerlerde bugun dahi hangi bicimde olursa olsun gerek Iraklilarin ve gerekse Suriyelilerin, bu iki mintikadaki kardeslerimizin kalpleri bizimle beraberdir. Eger bundan sonra arzu edilen sonuclara ulasilirsa bunlardan azami istifade etmek mumkundur."

 

Selam ile