Tarihi ile ilgili farklı rivayetler olmasına karşın şakanın ''Evrensel Günü'' olarak kabul edilen 1 Nisan'da, farkında olmadan siz de kötü bir şakanın kurbanı olabilirsiniz.

 

Yoğun bir günün telaşındayken birileri size ''ilginç bir şaka'' hazırlığında olabilir, zira takvimler 1 Nisan'ı göstermekte. Dünyanın pek çok ülkesinde farklı şakaların gelenek haline geldiği 1 Nisan'ın geçmişine ilişkin farklı rivayetler olsa da ''Şaka Günü'' olarak adlandırılan bu geleneğinin tarihçesi, 16. yüzyıla kadar uzanıyor.

Rivayete göre, Fransa'da, 1564'e kadar yeni yıl 1 Nisan'da başlarmış. 1564 yılında Fransa Kralı IX. Charles'ın takvimi değiştirme kararı ile yılbaşı 1 Nisan'dan 1 Ocak'a alınmış. Yeni yılda herkes birbirine hediyeler sunmuş, ''mutlu yıllar'' dilemiş ancak bazı muzipler ise 1 Nisan'ı unutmamış. Sanki yılbaşı kutlanıyormuşcasına, eskiden olduğu gibi yine hediyeler alıp vermişler.

Bunu muziplik nedeniyle ''şaka'' niyetine, gülmek için yaptıklarını söylemişler. O günden itibaren, her yılın 1 Nisan günü, büyük-küçük herkes birbirine şaka yapmaya koyulmuş.

1 Nisan'ı hala yılbaşı olarak kabul etmeye devam edenlerle alay etmek amacı ile yapılan şakalar, bir süre sonra gelenek haline gelmiş. 1 Nisan'ı yılbaşı kabul edenlere ise ''Nisan balığı'' ismi verilmiş.

 

TARİHE GEÇEN ÜNLÜ ŞAKALAR

Dünyanın pek çok ülkesinde 1 Nisan'da yapılan şakalar güldürürken, kimileri ise tarihe geçecek kadar ilgi çekti. Güldüren şakaların yanı sıra sonucu mahkemelere kadar uzanan şakalar da bulunuyor.

Ünlü 1 Nisan şakalarından bazıları şöyle:

-İngiliz yayın kuruluşu BBC'nin 1957'deki 'Panorama' adlı programında, aşırı ılık geçen kış ve spagettilere saldıran böceklerin ortadan kalkması sayesinde, İsviçreli köylülerin ağaçlarından görülmemiş spagetti rekoltesi elde ettiği bildirildi. Bunun üzerine binlerce İngiliz telefona sarılarak, evlerinde nasıl spagetti yetiştirebileceklerini sordu.

-1962'de İsveç'in siyah beyaz yayın yapan tek televizyon kanalına 1 Nisan'da çıkan bir teknisyen, yeni ve çok basit bir teknoloji sayesinde izleyicilere renkli televizyon izleyebilecekleri müjdesi verdi. Bu yöntem ekranın önüne bir naylon kadın çorabı germekti ve yüz binlerce kişi bu öneriyi gerçekten denedi.

-1976'da da İngiliz gök bilimci Patrick Moore, 1 Nisan 09.47'de Pluton Jüpiter'in arkasında geçerken sıra dışı bir olay meydana geleceğini, gezegenlerin bu dizilişinin dünyanın çekim gücünü azaltacağını söylemişti. Tam bu anda sıçrayanların havada uçma hissini duyumsayacaklarını söyleyen Moore'un bu açıklaması binlerce kişi tarafından uygulanmıştı.

-1998'de New Mexicans for Science and Reason dergisi, Alabama Eyalet Meclisi'nin Pi sayısının 3.14159 olan değerini yuvarlayıp 3.0 olarak değiştirmeyi kabul ettiğini yazdı. Haber kısa sürede internette yayıldı. Bunun bir şaka olduğu, Alabama Eyalet Meclisi'nin protesto dolu mektuplar alması üzerine ortaya çıktı.

-2010'da Kosova'nın Klina kentinde bir banka şubesinde ''soygun var'' diye bağırarak 1 Nisan şakası yapan bir kişi ise mahkeme tarafından 20 gün hapis cezasına çarptırıldı.

 

ARKADAŞINI 1400 KİLOMETRELİK YOLA GÖNDERDİ
 

Türkiye'de yapılan şakalar da diğerlerini aratmıyor. Geçen yıl 1 Nisan şakalarının en fazla konuşulanı Kastamonu'da yaşanmıştı. En yakın arkadaşı Sedat Toygar'ın sınav başvuru şifresini öğrendikten sonra YGS'ye gireceği ili Kastamonu yerine Hakkari olarak değiştiren İsmail Kaya, olayı 1 Nisan şakası olarak tasarladığını söylemişti. Toygar, sınav için bin 400 kilometre yol katederek, Hakkari'de sınava girmişti.

Geçen yıl en çok yankı uyandıran şakalardan biri de Antalya'da gerçekleştirilmişti. Kepez'de dayısı Cemil Atlay'a şaka yapmak isteyen Mehmet Pınar, arkadaşı Alim Karık'a mahalle camisinin imamı Muharrem Sevim'i telefonla aratarak, dayısının vefat ettiğini söyleyip camiden selasını okutmuştu. Yeğen ve arkadaşı, Atlay'ın şikayetçi olması üzerine 2,5 ay hapis cezasına çarptırılmıştı.

2011'de Ankara'nın Pursaklar İlçesi'nde yayınlanan bir bölge gazetesi ise belediye başkanının, partisinden ayrılıp başka bir partiye geçtiğini yazdı. İlçeyi karıştıran haber nedeniyle, belediye başkanı ilçede araçlarla anons yaptırarak, olayın 1 Nisan şakası olduğunu açıklamak durumunda kaldı.

 

15 AY HAPİS CEZASI
 

Sonucu en ağır olan şaka ise 1 Nisan 2006'da İstanbul'da yaşandı.

Moda vapuruyla Kadıköy'den Beşiktaş'a giden Murat Alas, ''Üzerinde bomba olduğunu'' söyledi. Şakacı, vapur iskeleye yaklaşınca gözaltına alındı ve 2 Nisan'da tutuklandı.

Alas hakkında, İstanbul 8. Asliye Ceza Mahkemesinde, ''Halk arasında korku ve panik yaratma'' iddiasıyla dava açıldı. 15 ay hapis cezasına çarptırılan Alas, mahkemenin hakkında verdiği hapis cezası kararını Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına temyize gönderdi ancak Yargıtay talebi reddetti.

 

AA'NIN ABONELERİNE 1 NİSAN ŞAKASI
 

Anadolu Ajansı'nın, geçen yıl ve 2009'da şakanın günü 1 Nisan'da yayına verdiği iki haber de çok konuşulmuştu.

Geçen yıl yayına verilen ve ''Hamilelik süresini 5 aya indirecek mucizevi buluş'' başlıklı haberde, İsviçreli bilim adamlarının, anne karnında bebeğin gelişimini hızlandırmayı başardığı, çalışmalar tamamlandığında kadınların 5 ayda doğum yapabileceği bilgisine yer verilmişti. Birçok internet sitesi tarafından kullanılan haber, dünyada ve Türkiye'deki Twitter'da TT olmuştu.

AA'nın diğer haberi de 2009'un 1 Nisan günü yayına verilen ''İlk kez dünya'ya çok benzeyen gezegen keşedildi'' başlıklı haberiydi.

Haberde, dünyadan 2 milyon ışık yılı uzaklıkta bize en yakın gökada olan Andromeda'da bilim adamlarını çok heyecanlandıran keşifte bulunulduğu bilgisi yer alıyordu. Habere göre keşif, Hubble ve Chandra teleskoplarıyla Hawaii'de 4 bin 200 metrelik rakımda kurulu Mauna Kea Keck ikiz teleskopları marifetiyle yapılmış, bulunan gezegende dünyanın jeolojik zaman dilimlerinden Devon'a çok benzeyen bilgisayar bulguları saptanmıştı.

Birinci 1 Nisan Senaryosu:
Roma Kralı Julius Caesar M.ö 46 senesinde takvimin başlangıcı olarak Ocak ayını olarak ilan etti. Fakat 16. yüzyıla kadar Avrupa'da yeni yıl bahar aylarının başlangıç tarihi olarak da kabul edilen, Mart ayının 25. günü başlardı.

1564 yılında da Fransa Kralı Charles, takvimi değiştirip yıl başlangıcını Ocak ayının 1. gününe aldı. Zamanın iletişim durumlarında bazı insanların haberi olmadı, bazıları da bu kararı protesto için eski adetlerine devam etmekte ısrar etti. 1 Nisan'da partiler düzenleyip, hediyeleştiler.

Diğerleri de bunları Nisan ayının delileri olarak nitelendirip bu güne “Bütün Aptalların Günü” ismini verdiler. Bu gün için diğerlerine sürpriz hediyeler verdiler, yapılmayacak bir partiye davet ettiler, gerçek olması mümkün olmayan haber ve olaylar senaryoladılar..

Daha sonra takvimin ayları yerine oturup, Ocak ayının yılın ilk ayı olmasına insanlar alışınca. Bu adeti gittikçe süsleyip yaygınlaştırıp devam ettiler. Bu adetin İngiltere'ye ulaşması tam 2 yüzyıl sürdü sonra Amerika'ya ve tüm dünyaya yayılıverdi.

1 Nisan şakalarının sembolünün “Nisan Balığı” olmasının sebebine gelince Mart ayının sonuna doğru, Güneşin Balık Burcunu terk etmesidir.

İkinci 1 Nisan Senaryosu:

15. yüzyılın sonunda, Haçlı ordusu Müslümanlarının son kalesini almak niyetiyle kuşatır. Uzun süren bu kuşatmanın olmasına karşın, kış ve soğukların etkisiyle kale korunabilmekteydi. Durumun vahimliğini fark eden komutan değişik taktikler düşünür.

Sonunda 31 Mart gecesi kalenin önüne giderek bir elinde Kur'an bir elinde de İncil “Şu iki kitap üzerine and içerim ki teslim olur iseniz bu akşam size
bişey yapmayacağım” dedi..

Ertesi sabah yani 1 Nisan sabahı, Haçlı ordusu komutanı bütün Müslümanların öldürülmesi için emir verdi. Bunun üzerine Müslümanlar “Yemin edip,
söz vermiştiniz” diye hatırlattıklarında komutan “Benim sözüm size dün akşam geçerliydi, bugün bir sözüm yoktur” der, bütün Müslümanlar orada öldürülür.

Bu sebepten dolayı 1 Nisan o günden buyana hristiyanlar arasında “Hile Günü” diye kutlanmaktadır.