Felsefe-Bilim İlişkisi

[Φ Deluge]

Felsefe-Bilim İlişkisi

 

Felsefe ve Bilimlerin amacı gerçeğe ulaşmaktır.

Her ikisi de insanın anlama ve bilme merakından doğmuştur.

Bilimler olayların nasıl meydana geldiklerini araştırır.Felsefe niçin sorusuna cevap aramaya çalışır.

Bilimler ,evrenin bazı yönlerini inceledikleri halde felsefe bize evren hakkında birleştirilmiş ve bütünleştirilmiş bilgiler vermek ister.

Felsefe bu amaca ulaşmak için diğer bilimlerin verilerinden yararlanır.

 

Felsefe bilimle çeşitli ortak özellikler paylaşır:

 

a- Her ikisi de genel olarak akıl adına konuşurlar ve kendilerini akla dayanan gerçeklerle haklı kılmaya çalışırlar,

b- Her ikisi de kavram ve soyutlamalar kullanarak ilke ve yasalara varmak isterler, genellemeler yaparlar.

 

Felsefe ile Bilim arasındaki farklılıkları da şu genel başlıklar altında toplamak mümkündür:

 

1) Bilimin kavram ve soyutlamaları felsefeninkilere göre daha az geneldir ve özel alanları konu alır,

 

2) Felsefenin hem olguları hem de değerleri ele almasına karşılık bilim ancak olgularla veya ancak bir olgu olarak değerlerle ilgilenir.

(insan bilimleri veya sosyal bilimler); değerler, anlamlar, idealler, erekler böyle olmaları bakımından bilimin konusu olmazlar.

Daha basit bir deyişle bilim ele aldığı konular üzerinde iyi, kötü, doğru, yanlış, haklı, haksız vb. türünden değer hükümleri veremez.

Onlara erekler, idealler, anlamlar yükleyemez,

 

3) Bilimin önermelerinin doğrulanabilmelerine karşılık felsefenin önermeleri dar anlamda doğrulanamazlar.

Bilime dayanarak hesaplamalar yapıp öngörülerde bulunma imkânına sahip olmamıza karşılık,

Felsefede böyle bir şey söz konusu değildir,

 

4) Bilimsel araştırma ve buluşlar yapma yöntem ve usullerin belli ve öğretilebilir olmalarına karşılık,

Felsefenin filozof tarafından bile üzerinde uzlaşılan belli ve standart bir araştırma, düşünme yöntemi belli değildir.

Deyim yerindeyse her filozofun kendine has bir felsefe yapma yöntemi vardır.

Bu durum Kant'ın "Felsefe değil, felsefe yapmak öğrenilebilir" yönündeki ünlü sözü;

Felsefe yapmayı öğrenmenin, bilim yapmayı öğrenmekten çok daha zor olduğu konusunda bizi uyarmasıdır,

 

5) Bilime dayanarak bilimin uygulaması olan teknolojiler yaratabilmesine karşılık, felsefede yine böyle bir imkân mevcut değildir.

Felsefe bir düşünme ve eylemdir. Bir yapma, meydana getirme (sanat) değildir.

Dolayısıyla ondan bilimden olduğu gibi bir tekniğin, teknolojinin, sanatın, sanayinin çıkması mümkün değildir.

 

Sonuç olarak; Felsefe bilim değildir...

Felsefede bilimde olduğundan daha büyük ölçüde "yaratıcı zekâ”ya, "bilgi birikimine", "seziş ve duyuşlara" ihtiyaç olduğundan söz edilebilir.

 

Kaynak: Prof. Dr. Ahmet Arslan - Felsefeye Giriş Kitabı