Bilimde kaş yapayım derken göz çıkaranlar

[Φ sedat sencan]

Alman meteorolog Alfred Wegener’in geliştirdiği ‘Kıtaların Kayması’ teorisine katkı sağlamak isteyen bazı bilimadamları,açıklayamadıkları olgular için birtakım çareler ürettiler. Bill Bryson ‘Hemen Herşeyin Kısa Tarihi’ kitabında bu olayı anlatır.

Bazı bilimadamları,fosillerin dağılımı konusuna açıklık getirmek için bir takım kara kütlelerini,eskiden olan ama şimdi olmayan kara köprüleri ile birbirine bağladılar.Bu kara köprülerinin ne sayıda olduğu da belirsizdi.Örneğin,Hipparion soyundan eski bir at türünün aynı zamanda hem Fransa’da hem de Florida’da yaşamış olduğu anlaşılınca Atlantik’in iki yakası arasına bir tane konduruverdiler.

Nedense aynı soydan türler farklı yerlerde bulgulandıkça daha önce öngörülmeyen yeni kara köprüleri ortaya çıkıyordu.Çok geçmeden eski tapir soylarının aynı anda hem Güney Amerika’da hem de Güneydoğu Asya’da yaşamış olduğu anlaşılınca,oraya da bir kara köprüsü çekildi.

Kısa zaman içinde tarih öncesindeki denizlerin haritaları dünyanın her tarafında bir yerden diğerine uzanan varsayımsal kara köprüleriyle dolmuştu.

Bu birleştirici yollar,sadece bir canlıyı bir kara kütlesinden diğerine taşımak gerektiğinde haritalarda ansızın ortaya çıktığı gibi, bazen de önceki varlıkları siliniyordu.

Bu işlerin hiçbirinde somut kanıt yoktu.Buna rağmen bütün bu varsayımlar 50 yıl boyunca bilim dünyasında yer aldı.

İşin ilginç tarafı,kara köprüleri bile bazı açıklamalarda yetersiz kalıyordu.

Avrupa’da bulgulanan bir tribolit türü Newfoundland’de de bulgulanmıştı,ama yalnızca bir tarafında.3.000 km. uzanan okyanusu aşabilen bu yaratık,300 km.genişliğindeki bir adada sıkışmış gibiydi. Avrupa’da ve Amerika’nın kuzey batısında bulunan,ama arada kalan bölgede hiçbir izine rastlanmayan bir diğer tribolit türünün durumunu açıklamak için ise kara köprülerinin yerine sanki üstgeçit gerektiği ortaya çıkıyordu.

[Φ YARASA]

Bugün kıtaların değil, kıtaların üzeerinde yer aldığı "levha"ların sürüklendiği, jeolojik zaman içinde birbirinden ayrılıp birbirine çarptığı çok açık bilinmektedir.Fosiller yardımıyla canlıların bu şekilde bir karadan diğerine geçtiği varsayımı aslında biraz zayıftır. Çünkü işin içinde sadece kıtaların sürüklenmesi veya köprülerin varlığı değil, deniz seviyesindeki değişimler de vardır. Kaldı ki, bugün okyanus tabanlarının topografik haritası tamamen çıkarılmış durumda. Nerelerde bu gibi köprülerin olabileceği, veya olamayacağı bilinmekte. Örneğin insanın yayılması. Afrika'dan Asya'ya ve oradan Avusturalya'ya. İlk bakışta mümkün olmayan bu geçiş, deniz seviyesindeki değişimler göz önüne alındığında adalar zinciri boyunca mümkün olmaktadır. Trilobit, dünya üzerindeki en yaşlı canlılardan. O günden bu güne, trilobit fosili içeren kayalar ya aşınıp yok olmuş olabilir, ya üzerleri trilobit fosili içermeyen kayalarla örtülmüştür, ya da bu fosili içeren kayalar levha hareketleri ile, ortamsal veya yaş bazında fosil içermeyen kayalarla yan yana gelmiş olabilir. Bu konuda daha açık yazılırsa tartışabiliriz.