Johann Wolfgang Goethe

Johann Wolfgang von Goethe, Alman şairi ve yazarıdır (1749-1832). Goethe’nin bir çeşit tanrı olduğunu söyleyenler çıkmıştır. Gerçekten de böylesine güçlü eserler (romanlar, bilimsel denemeler, şiirler, tiyatro oyunları, hattâ desenler) ancak olağanüstü bir zekânın ve inanılmaz bir hayal gücünün ürünleri olabilirdi.

Yüksek bir burjuva ailesinin (babası krallık danışmanıydı) oğlu olarak Frankfurt’ta doğan Goethe, çok rahat ve sıkıntısız bir çocukluk dönemi geçirdi. Özel öğretmenler yönetiminde tıpkı soyluların çocukları gibi eğitim gördü. Hukukçu olmasını isteyen babasının ısrarları üzerine hukuk doktorası yaptı. Fakat danışman olarak Weimar prensinin himayesine girince hukuk mesleğini bırakıp bütün zamanını yolculuğa (özellikle İtalya’ya) ve yazı yazmağa ayırdı.

Genç Werther’in Acıları (1774), roman tarihinde bir dönüm noktasıdır. Acı çeken bir sevgilinin ruh durumlarını anlatan bu kitap, halkın, bunun bir hayal ürünü değil, yazarın itirafları olduğunu öğrenmesi üzerine, gençlere kötü örnek oldu. Çağının bu en çok satan eserindeki romantizm ve ihtiras, aydın Alman gençliğini derinden etkilemişti; karşılıksız bir aşka tutulmuş pek çok genç, tıpkı Werther gibi intihar etti. Goethe ayrıca trajediler ve daha birçok roman yazdı. Ama her şeyden önce bir şairdi.

Faust

Goethe dehasının olanca yüceliğini Faust’ta ortaya koyar. Yazar bu eser üzerinde altmış yıldan çok çalışmıştır. Hem efsaneye, hem de felsefeye dayanan bu dramın kahramanı, Margarete’in aşkı uğruna şeytan Mephistopheles ile bir anlaşma yapan doktor Faust’tur; bu anlaşma karşılığında Faust, gençlik ve güzelliği elde eder, fakat ruhu sonsuza kadar lanetlenir.

Goethe bu eserinde, Faust aracılığıyla insanlığın temel sorunlarını incelemek istemiştir: insanın Tanrı ile ilişkileri nelerdir? İnsan gücünün sınırları nereye kadar uzanır? İnsanın topluma karşı görevleri nelerdir? Aşk, iyilik ve kötülük nedir? Tıpkı Goethe gibi Faust da bilgiye susamıştır: öğrenme tutkusu hiç bitmez.

Edebiyatın büyük ustası, bilgisinin enginliği ve uğraşılarının çeşitliliği açısından hümanist, aşk ve sevgi konusundaki duygusal ve şiirsel yönüyle romantik, üslûp ve dil açısından klasik olan Goethe, Almanya’nın en büyük ulusal şairidir.

Sturm und Drang

Alman edebiyat akımı Sturm und Drang (fırtına ve atılım), romantizmin habercisidir. Klasik edebiyatın kurallarına ve törelerine karşı çıkan genç yazarlarla şairleri çevresinde toplamıştır. 1770′ten 1775′e kadar Goethe, büyük şair Friedrich von Schiller’in de (1759-1805) katıldığı bu akımın merkezi sayılmıştır.

Johann Wolfgang von Goethe

• 1749’da Frankfurt/Main’da doğdu
  
• 1765’de Leipzig’de hukuk okumaya başladı, 1770’de eğitimine Strassburg’da devam etti
  
• 1775’de Sachsen-Weimar veliaht prensi Carl August’un daveti üzerine Weimar’a yerleşti
  
• Bakan olarak ilerlemiş yaşına kadar devlet hizmetinde bulundu
  
• Fen bilimleri alanında araştırmalar yaptı (mineral bilimi, botanik, renkler)
  
• 1786’da ilk İtalya seyahatine çıktı
  
• 1788’de Weimar’a döndü
  
• 1794’de Friedrich Schiller’le arkadaşlıkları ve ortak çalışmaları başladı
  
• 1832’de vefat etti
  

Goethe batı kültürünün evrensel temsilcisi ve Alman edebiyatının en önemli şahsiyetlerindendir. Fen ve diğer bilimler alanında kaleme aldığı çok sayıda yazının yanısıra özellikle edebi ve lirik eserleri dünya edebiyatı klasikleri arasına girmiştir. Yapıtları bugün de üzerinde çok yönlü sanatsal çalışmalar yapılmasına esin verir niteliktedir.

Sergilenen kitabı

• Kurnaz Tilki / Bir Çocuk Romanı
  

Diğer yayınları (seçki):

• Die Leiden des jungen Werthers (mektup roman, 1774)
  
• Iphigenie auf Tauris (oyun, 1787)
  
• Egmont (trajedi, 1788)
  
• Wilhelm Meisters Lehrjahre (roman, 1795/96)
  
• Hermann und Dorothea (vezinli destan, 1797)
  
• Faust. Erster Teil (trajedi, 1808)
  
• Die Wahlverwandtschaften (roman, 1809)
  
• West-Östlicher Divan (şiirler, 1819)
  
• Italienische Reise (günlükler, 1829)
  
• Faust. Der Tragödie zweiter Teil (1832)