İklimin geleceği 2023'te geldi. Gezegenin her yerinde izler bıraktı

İklimin geleceği 2023'te geldi. Gezegenin her yerinde izler bıraktı.

AVAS, Yunanistan — Alevler yokuştan aşağı inip 64 kilometrelik kurak ormana doğru ilerlediği sırada itfaiye şefi zaten bildiğini söyledi: Bu en büyük olanıydı.

Yunanistan'ın kendisine ait olan kısmı iki ayı yağmursuz geçirmişti. Rekor bir sıcak hava dalgası bölgeyi haftalarca kavurmuştu. Yangın, saatler içinde dönümlerce çam ağacının arasından geçerek, tıslayarak ve 120 metrelik alevler püskürterek, yamaç eteklerinde emekli bir avukat olan Kostas Dinas'a ait tek bir evin bulunduğu bir köyün eşiğine ulaştı.

66 yaşındaki Dinas, "beni dışarı çıkarana" kadar o evde yaşayacağını düşünmüştü.

Ama sonra insanlığın gördüğü en sıcak yıl geldi.

Sıcaklığın çok yüksek olduğu, yarıya doğru şiddetlendiği bir yıl oldu. Sonraki ayları öne çıkaran şey tek bir rekor değil, sıcaklığın her şeyi tüketen acımasızlığıydı. Amazon'da, Pasifik adalarında ya da Yunanistan'ın kırsalında, haritanın her yerindeki insanlar, hazırlıklı olmadıkları bir iklim geleceğini görene kadar günden güne, kıta kıta ilerledi.

Dinas, "Dünya patlamak üzereymiş gibi hissettim" dedi.

Kaçınılmaz gibi görünen aşırılıklar nihayetinde gölgede kalsa bile, 2023, insanlığın yeni bir iklim çağına, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres'in deyimiyle "küresel kaynama" çağına geçtiği bir noktaya işaret edecek. Yıl, kaydedilen en sıcak günü (6 Temmuz) ve şimdiye kadarki en sıcak ayı (Temmuz) içeriyordu; ayrıca en sıcak Haziran'ı, en sıcak Ağustos'u, en sıcak Eylül'ü, en sıcak Ekim'i, en sıcak Kasım'ı ve muhtemelen en sıcak Aralık'ı da içeriyor. . Bu, küresel sıcaklıkların ilk kez sanayi öncesi seviyelerin 2 santigrat derece üzerine çıktığı 17 Kasım gününü içeriyordu.

Rahatsızlık, yıkım ve ölüm bu kayıtların mirasıdır.

Phoenix'te sıcak hava dalgası o kadar uzun sürdü ki art arda 31 gün 110 Fahrenheit'in üzerindeydi ve NASA'dan bir atmosfer bilimcisi bunu "akıllara durgunluk verici" olarak nitelendirdi. Çevredeki ilçede yaklaşık 600 olmak üzere rekor sayıda ısı ölümü kaydedildi.

Brezilya'da kuraklık, normalde bereketli olan Amazon'u tüketerek kasabaların içme suyunu karneye bağlamasına, nesli tükenmekte olan pembe yunusların ölümlerine katkıda bulunmasına ve nehir temelli seyahat ve ticaret sisteminin tıkanmasına neden oldu.

Antarktika'da kışın deniz buzu tüm zamanların en düşük seviyesindeydi. Eşi benzeri görülmemiş bir deniz ısı dalgası mercan ekosistemlerini altüst etti. Bir noktada Florida Keys kıyısındaki sular, jakuziyle karşılaştırılabilecek kadar 100 dereceye ulaştı.

Yunanistan'da aşırı sıcaklığın ardından pek çok cephede yangınlar çıktı; hiçbiri 21 Ağustos'ta bir tavernası ve biri de dahil olmak üzere düzenli taş evlerden oluşan 400 kişilik bir köy olan Avas'ta çıkan yangından daha büyük değildi. diğerlerinden yüksekte, kasabaya bakan dolambaçlı bir yolun sonunda.

Dinas bu evi 2012 yılında bir arkadaşından satın almıştı ve yakındaki bir şehirden köyüne geri dönmenin bir yolunu arıyordu. Tasarruflarını yenilemeye harcamıştı. Evi kitapları ve plaklarıyla doldurmuştu. Penceresinden dağları, altı mil ötedeki denizi ve ön bahçesinde oynayan sincapları görebiliyordu. Akşamları tepeden aşağı, kasaba meydanının hemen yanındaki bir bara gider ve burada liseden beri tanıdığı arkadaşlarıyla kağıt oynardı.

21 Ağustos gecesi yine o meydandaydı ve yamaç boyunca yükselen yangına bakıyordu. Gönüllüler ve itfaiyeciler, diğer mülkleri savunmak için hendekler kazarak, hortumlar ve su kovalarıyla donanmış olarak köyün alt kısmına yayılmışlardı. Ancak Dinas'ın evini kimse kurtaramadı. Yangın onu dakikalar içinde yok etti ve Dinas her şeyin alevler içinde kalacağını düşünerek yutkundu. Şiir kitaplarının kenarlarına el yazısıyla yazılmış notlar. Onun dereceleri. Kızının fotoğrafları.

"Bütün hayatım" dedi.

Yangın durduğunda tepeye baktı. Evinin kapısı, çatısı yoktu. Pencereler bile erimişti.

Dinas, "Çok çok sıcak olmalı" dedi.

Anomaliler 'grafiklerin dışında'

2023'teki aşırı sıcaklığın bir açıklaması El Niño'dur; Pasifik'teki suları ısıtan ve küresel çapta sonuçlara neden olan, tekrarlayan bir okyanus olgusu. Ancak bu yılki sıcaklığın insan kaynaklı faktörler ve fosil yakıtların yakılmasıyla artan boyutu hâlâ çoğu bilim insanının mümkün olduğunu düşündüğü düzeyin çok ötesinde. Bazıları gezegensel ısınmanın hızlanabileceğini teorileştirdi. Diğerleri yeterli kanıt olmadığını söyledi. Ancak onların hemfikir olduğu nokta, dünyanın daha aşırı sıcaklıklara doğru yöneldiğidir.

Bu, 2023'teki deneyimlerin kısa vadede şaşırtıcı görünebileceği ancak bir gün uysal görüneceği anlamına geliyor.

O halde bu yıl, Paris anlaşmasının kaçınmayı amaçladığı bir eşik olan, sıcaklıkların sanayi öncesi seviyelerin 1,5 santigrat derece üzerinde veya buna yakın bir seviyede olduğu ilk (ve neredeyse kesinlikle son olmayacak) yıl olacak. Her ne kadar farklı iklim izleme grupları küresel sıcaklıklara ilişkin biraz farklı ölçümler yapsa da çoğu aynı hata payı dahilindedir.

Avrupa Copernicus İklim Değişikliği Servisi direktörü Carlo Buontempo, "Tüm veri setleri bize şimdiden 1,5'e rahatsız edici derecede yakın olduğumuzu gösteriyor" dedi.

Buontempo, 21 Aralık'ta yaptığı açıklamada, 2023 yılının o kadar sıcak olduğunu ve gezegendeki ani bir derin donmanın bile bu yılın tüm zamanların yıllık ısı rekorunu kırmasına engel olamayacağını söyledi.

"Gezegene bir asteroitin çarpması gerekir ama yine de bunu başarıp başaramayacağınızı bilmiyorum" dedi. "Bu seneki anormallikler alışılmışın dışında."

Sıcaklık o kadar devam etti ki her gün rekorlar kırıldı. Maine Üniversitesi İklim Değişikliği Enstitüsü, 1940'a kadar uzanan günlük küresel sıcaklıkları kaydediyor. Bu Temmuz'dan itibaren, 2023'teki neredeyse her günlük sıcaklık, önceki 83 yılın herhangi birindeki aynı tarihteki günlük sıcaklığın üzerine çıktı.

Bu rekor günler dramatik değişimlere yol açıyor.

Buzulbilimci Matthias Huss, 7 Ekim'de (evet, en az 1940'tan bu yana en sıcak olay) sosyal medyada Batı İsviçre'de eriyen buzulların yağmur fırtınası gibi kayalara damladığını gösteren bir video paylaştı. Normalde ekim ayında erime durmuş, yerini kalın bir kar tabakasına bırakmıştı.

İsviçre buzullarının son iki yılda kütlelerinin yüzde 10'unu kaybettiğini gören Huss, "Bu çok üzücü" dedi. “Yeni bir dünyaya geçişe tanık oluyoruz.”

Dokuz gün sonra Brezilya'da Amazon'un ana kollarından biri olan Rio Negro, kayıtların tutulmaya başlandığı yüzyıldan bu yana en düşük seviyesine geriledi. Brezilya'daki tarihi kuraklığın kurbanı olan bu su yolu, birdenbire büyük gemilerden sevkiyat alamayan bir sanayi merkezi olan Manaus şehri de dahil olmak üzere bölgedeki yaşamları altüst etti. Bazı fabrikalar hammadde alamadığından kapanmak zorunda kaldı. Süpermarketler fasulye ve pirinci karneye bağladı. Gelen malların birçoğunun yaklaşık 1.600 kilometre uzaktan feribotla getirilmesi gerekiyordu; bu da altı ya da yedi günlük bir yolculuktu.

Manaus'ta yaşayan ve bir perakende şirketinin lojistik sorumlusu Geyce Ferreira, "Nehirler yollarımız gibidir" dedi. “Normal hayatınız, günlük hayatınız nehri görmektir. Ve bir gün artık onu göremiyorsun. Her şey durdu."

“Bunun senin geleceğin olduğunu hayal ederken, burada nasıl yaşayabilirsin?”

Daha sonra, 25 Ekim'de, dünyanın öbür ucunda, Kategori 5'teki bir kasırga, Pasifik'teki küçük ada ülkesi Vanuatu'ya ulaştı. Kasırgalar ve kasırgalar, artan okyanus sıcaklıkları nedeniyle giderek daha fazla güçleniyor ve bu - Lola - Güney Yarımküre'de şimdiye kadar kaydedilen en yoğun sezon dışı kasırgalardan biriydi. Kasırga birçok uzak adayı yok etti, bitki örtüsünü kökünden söktü, evleri havaya uçurdu, okulları yok etti. En çok etkilenen bölgedeki bölge yetkilisi Kelly Pabi, telefonla yaptığı açıklamada, iki ay sonra afet bölgesindeki çoğu çocuğun hâlâ okula dönmediğini söyledi.

Pabi, "Bugüne kadar insanların hâlâ güvenli içme suyuna erişimi bile yok" dedi.

Mülteciler alevler arasında kaldı

Yunanistan'ın kuzeydoğu yangını, en azından yüzyılın başından bu yana Avrupa'da kaydedilen en büyük yangındı ve duman bulutu Tunus'a kadar 1600 kilometre uzanıyordu. Ancak alışılmışın dışında bir yılın standartlarına göre böyle bir yangın çok büyük sayılmazdı. Yunanistan, Ağustos ayındaki orman yangınında topraklarının yüzde birini kaybetti. Bu arada Kanada, Yunanistan büyüklüğünde bir alanı kaybetti.

Yine de, dumanın dağılmasından aylar sonra yerle bir edilen Yunan topraklarının yüzde birlik kısmında bile, en sıcak yılın bıraktığı derin yaralar görülebilir.

Ağaç kesiciler, büyük kısmı yok olmuş Dadia Milli Parkı'nda ilerlemeye çalışarak yaklaşık 200 veya 300 yıllık kömürleşmiş ağaç kalıntılarını kesiyor. Bir zamanlar yürüyüşçülerin kullandığı patikalarda tilki ve geyik leşleri buluyorlar.

Kerestecilerden biri olan 49 yaşındaki Kristos Dmitrescu, "Bütün bir ekosistem sarsıldı" dedi.

Üç hafta boyunca alevlerle mücadele eden itfaiyeciler, gördüklerinin büyüklüğü ve durdurulamazlığı karşısında hâlâ şaşkın durumdalar. 24 saat vardiyalı çalışarak ve Avrupa'nın diğer yerlerinden gelen ekiplerin yardımıyla bölgedeki köy evlerinin çoğunu kurtardılar. Ancak şu anda bile bölgesel itfaiye şefi Spyros Koutras telefonunu karıştırıp öfkenin fotoğraflarına bakıyor. Ufuklar şiddetli turuncu renkte yanıyordu. Dönen ateş kuleleri. Film patlamalarına benzeyen cephelere doğru yürüyen ekipler. Ve sonra, kaydırmanın ilerleyen kısımlarında: Kararmış olayın fotoğrafları.

"Biliyorsun burası senin yerin. Onu savunmak istiyorsun," dedi Koutras. "Zarar çok büyüktü. Bu acıttı."

Yangında 20 kişi hayatını kaybetti. Onlar, uzun süredir ortak bir rota olan ormanlık bir yol boyunca Avrupa'nın daha kuzeyine doğru ilerleyen belgesiz göçmenlerdi. Yangının gürlemesinden hemen sonra bir çoban cesetlerden ilkini bulmuştu ve ardından polis daha fazlasını bulmak için geldi. O kadar kömürleşmiş ve küçülmüş olan kalıntılar insan formuna pek benzemiyordu ve yangında dövmeler, ameliyat izleri veya mücevherler yok olmuştu. Polis DNA örnekleri aldı. Sonunda birkaç Suriyeli aile kibrit sağladı ve kalıntılara sahip çıktı. Ancak diğer 18 kişi, bilgisayarında hâlâ her vaka için dosyalar bulunan ve cesetleri çalıştığı hastanenin arkasındaki iki dondurucu karavanda saklayan, art arda sigara içen yerel adli tabip Pavlos Pavlidis'in sorumluluğu altına girdi.

"Ofisimin penceresinin hemen önündeler" dedi.

Cesetleri, kendilerine yer olduğu sürece veya yakınları tarafından sahiplenilinceye kadar tutacağını söyledi. Ofisinin duvarında Türkiye'den bir nehirle ayrılan bölgenin haritası var. Yunanistan'ın bu bölgesinde adli tabip olmak, göçmen ölümleriyle uğraşmak anlamına geliyor ve onlarca yıldır boğulma, trafik kazaları, tren kazaları ve ayrıca en yaygın ölüm nedenlerinden biri olan hipotermi gibi yüzlerce vakayla ilgilendi.

Pavlidis, "Bu, soğuktan kimsenin ölmediği ilk yıldı" dedi.

Emekli avukat Dinas, cesetlerin bulunduğu yerden sadece kilometrelerce uzakta yaşıyordu ve bu ölümlerin kendisini sarstığını söyledi.

“Bir ev yeniden inşa edilebilir. Ama hayat?” dedi.

Evinin iskeleti hâlâ yamacın iki yanında duruyor; iç kısmı bir zamanlar çatısını oluşturan kiremit parçalarından başka bir şey değil. Dinas, genellikle evinde arkadaşlarıyla toplandığı, şömine başında içki içtiği ve dışarıdaki karı izlediği en sevdiği mevsim olan kış mevsiminde bile neyin kaybolduğunu tam olarak anlamanın aylar sürdüğünü söyledi. Tabii bu yıl şömine yok. Ve kar yok.

Dinas kendini depresyonda ve dengesiz hissettiğini söyledi. Devletten tazminat bekliyor ama bu muhtemelen yeniden inşa için yeterli olmayacak.

"Belirli bir noktada bu yalnız bir yoldur" dedi.

Aylardır yakınlardaki bir sahil şehrinde bir arkadaşıyla birlikte yaşıyor. Neredeyse her akşam arabayla eski köyüne dönüyor, eski barına giriyor, arkadaşlarıyla kağıt oynuyor. Bir süreliğine bu maçlar sırasında Avas'ta hala bir evi varmış gibi geliyor.

Daha sonra oyun biter ve şehir dışına çıkar.

Kaynak: WP The Washington Post