Karel Appel (1921-2006 )Hollandalı Ressam

[Φ Aries]

Karel Appel (1921-2006)

Hollandalı ressam Appel, Cobra adlı sanatçı topluluğunun kurucuları arasında yer almaktadır. Appel yapıtlarında soyut-dışavurumcu ve fıgüratif öğeleri birleştirmektedir.

 

Appel bir berberin oğlu olarak Amstderdam da dünyaya geldi. Okulu bitirdikten sonra sanatçı olmak amacıyla 18 yaşında baba ocağından ayrılmadan önce, bir süre babasının berber dükkanında çalıştı.

 

1940 da Hollanda nın başkentinde bulunan Güzel Sanatlar Akademisinden burs aldı. İlk dönem yapıtlarında Henri Matisse ile Pablo Picasso nın etkilerine rastlanmakta.

 

1949: Cobra nın Kuruluşu Appel 2. Dünya Savaşından sonra stilini kökten değiştirerek Jean Dubuffet nin ham sanatına (art brut) ve primitif sanata yöneldi. Appel kuvvetli bir etki bırakan kaba resimlerini ilk kez 1946 da Amsterdam da bir grup sergisi çerçevesinde sundu.

Aşağı yukarı aynı zamanda avantgard sanat çevreleriyle temasa geçti ve 1948 de hemşerileri Constant ve Corneille ile birlikte De-Stijl hareketinin geometrik biçim anlayışına tepki gösteren Deneysel Topluluğu oluşturdular. Üç sanatçı birlikte Reflex adlı dergiyi çıkardı. Bir

yıl sonra Belçikalı Pierre Alechinsky ve Danimarkalı Asger Jorn ile birlikte Cobra topluluğunu kurdular. Bu topluluk adını ressamların geldikleri metropollerden Copenhag, Brüksel, Amsterdam almaktadır. Bir resmin bundan böyle çizgilerden ve renklerden oluşan salt bir konstrüksiyon olamayıp bir hayvan, gece, haykırış, insan ya da hepsi beraber olacağını programlı bir şekilde açıkladılar.

 

1949: Skandal Appel 1949 da Amsterdam belediye binasına boyalı bir ahşap rölyef yapması için sipariş aldı. Fragende Kinder (Sorgulayan Çocuklar) adı altında yaptığı zengin renkli çalışması bir skandala neden oldu.

 

Devlet memurları bu yapıtı uygunsuz bularak üzerini tereyağı ile sıvadılar. Rölyef bunun ardından geçici olarak başka bir yere asıldı. Bu tartışmalardan sonra Appel e, kendi deyimiyle Barbar imajı yapıştı. Sanatçı toplantılarında yüksek sesle inleyerek ve haykırarak boyalarını tuvalın üzerine fışkırtırdı.

 

Yurdu Hollanda ya en çok üç gün dayanabildiğini ifade eden Appel, 1950 de Paris e taşındı. Burada kendisi için tipik olan figüratif ve soyut öğeleri bağdaştırma tekniğini geliştirdi.

 

Appel figürlerini agresif bir biçimde deforme ediyordu (örneğin Trajik Nü de (1956) olduğu gibi). Renkleri geniş fırça darbeleriyle sürüyor, benim boya tüpüm bir roket gibidir diyordu.

 

1960: Ödül Alması Appel atölye deki çalışmalarına paralel olarak sık sık kamu binalannı tasarlama siparişleri alıyordu. Böylelikle 1959 da Paris te bulunan UNESCO binası için Begegnung im Frühling (İlkbaharda Rastlantı) adlı duvar resmini yaptı. 1960 da 39 yaşındaki sanatçı, o tarihe kadarki en genç sanatçı olarak Frau mit Serauss (Buketli Kadın) (1957) adlı tablosu için New York Solomon R. Guggenheim uluslararası ödülünü aldı. Cırlak kırmızı, sarı ve mavi renklerden oluşan sarmal kompozisyonuna boyayı öylesine kalın sürmüştü ki tablosu adeta bir rölyef görünümündeydi. Appel bu ödülü alınca, ABD de dahil olmak üzere, adını duyurmayı kesinlikle başarmıştı.

 

70 li Yılların Başlamasıyla: Heykeller Appel Fransa da Auxerre yakınlarında kendine bir saray satın aldı. Ondan iki yıl sonra, Mayıs hareketleri sırasında, üniversite öğrencilerinin tarafını tutarak yaralı bir öğrenciyi polis despotluğunun kurbanı olarak gösteren bir litografi yaptı. 70 li yılların başında heykeltraşlığa yönelerek polikrom alüminyumdan bir dizi büyük heykel yaptı. Kısa bir süre sonra da insan figürlerini birleştiren büyük boyutlu ahşap yontular yaptı.

 

Stiline sadık kalarak yaptığı tablolarında figüratif çalışmaları daha belirgin ve boya sürüşü biraz daha sakin bir hal aldı; Örn. Zweimal da (İki Kez) (1974). 1977 de Dijon Üniversitesi için Art Robot adlı alüminyum heykeli tamamladı. İzleyen zamanda da, kendisine resimden daha büyük bir biçim özgürlüğü tanıyan heykel çalışmalarına kuvvet verdi.

Yüzyılın 100 Ressamı