Sitti Şah Sultan Camii

[Φ _asi_]

SİTTİ ŞAH SULTAN CAMİİ

 

Saraydan Geriye kalan tek eser: Sitti Şah Sultan Camii

 

Fatih Sultan Mehmet'in Zevcesi ve Dulkadiroğlu Süleyman Bey'in kızı olan Sitti Hatun tarafından yapılan camii Sevindik Fakih Mahallesinde, Talat Paşa Caddesi üzerinde, Atatürk İlköğretim Okulunun hemen yanında, Lise Bayırı'nın güneyindedir.

 

 

Camiyi yaptıran Fatih Sultan Mehmet'in zevcesi Dülkadiroğlu Süleyman Bey'in kızı Sitti Şah Sultandır. Zamanında aynı bölgede bulunan Sarayının arazisinin bir bölümüne bu camii H. 889/M.1482 yaptırmıştır. Tarihi kaynaklardan anlaşıldığı üzere 1743 yılına kadar ayakta olan sarayının bir bölümüne camii yaptırmıştır.

 

Cami halk arasında Sitti Şah Sultan Camii, Sitti Sultan Camii ve Hatuniye camii olarak ta bilinmektedir. 1980 ve 1990'lı yıllarda onarıma girmiştir.

 

Caminin inşa kitabesinin Türkçe çevirisi:

 

"Bu mübarek makamın binasını, büyük sultan, sultan oğlu sultan, fetihler babası Sultan Bayezid Han'ın devletli günlerinde, -Allah onun (devletini) iyilikle ve hayırla dâim kılsın- zamanın kadınlarının taçlarının incisi, Dulkadir oğlu Süleyman'ın kızı Sitti Şah, 889 yılında muhkem (sağlam) kıldı."

 

Yapının 1520,1530,1574 tarihli üç vakfiyesi bulunmaktadır. 1530 tarihli vakfiyede, Keşan'ın Tavruk ve Kratoya köylerinin;1573-1574 tarihli vakfiyede ise,yukarıda adı geçen iki köye ek olarak Depeli Köyü'nün bu camiye vakfedildiği belirtilmektedir.

 

Mimarisi

 

Düzgün kesme taşlarla kaplanmış olan kuzey cephesinin üst kesiminde, moloz taş ve tuğla kullanılmıştır. Geniş bir avlu içinde yer alan yapının doğu, batı ve güneyinde haziresi(mezarlık) vardır. Araştırmacılar, Sitti Sultan'ın bu hazirede gömülü olduğunu belirtiyorsa da, mezar taşı bugün kayıptır. Arka tarafındaki hazire de Sitti Şah Şultan mezarına ait olduğu gösterilen bir yer vardır. Kubbe ve minarenin külahı kurşunla kaplıdır.

 

Son cemaat yerinin yaklaşık 4.00 m. kadar kuzeyinde, silindir şekilli bir şadırvan yer almaktadır. Şadırvandan bugün eski kaidesinin üzerine tekrar inşa edilmiştir.

 

Cami duvarlarına, kuzey cephesi dışında, üç sıra halinde düzenlenmiş beşer pencere yerleştirilmiştir. Alt sıra pencereleri dikdörtgen şekillidir ve sivri kemerli alınlıkları vardır. Caminin kuzey cephesi üzerinde, iki pencere arasına yerleştirilmiş olan taçkapı yer almaktadır.

 

Minare, batı cephesinin kuzey ucundadır. Taçkapı çerçevesi, bir dizi kaytan (süsleme altı çizgisi) silmeyle belirlenmiştir. Sivri kemerli, derin bir çökertme içine yerleştirilmiş olan giriş açıklığı, basık bir kemerle örtülüdür. Basık kemerin hemen üzerinde inşa kitabesi yer almaktadır.

 

 

Minare giriş açıklığı sivri bir kemerle örtülüdür. Pabucu oluşturan üçgen kuşak yardımıyla gövdeye geçilmektedir. Minare, 1962 yılında depremde yıkılmış tekrar yapılmıştır.

 

Kuzey duvarındaki üç kemer izinden doğu ve batıdaki üzerinde, iki yana eğimli ince birer yiv bulunmaktadır. Harimde, kubbe yuvarlağına geçiş, sivri kemerli üç yüzeyli tromplarla sağlanmıştır. Kasnak bölgesinde, doğu, batı ve güney cephelerindeki pencereler arasına, birer sağır kemer yerleştirilmiştir. Doğu ve batı duvarlarının ortasında, karşılıklı olarak yerleştirilmiş dikdörtgen kesitli iki niş mevcuttur. Beş kenarlı mihrap nişi, mukarnaslı bir kavsarayla örtülüdür. Mihrap tepeliği, kademeli dendanlar şeklindedir. Mermer minber yenidir.

 

 

 

Süsleme

 

Mihrap çerçevesinin geniş şeridinde ve mihrap nişinde oniki kollu yıldızlardan oluşan alçı süslemeler bulunmaktadır. Kavsara köşelikleri,firuze renkli, ince bir çini şeritle çerçevelenmiştir Kavsara köşeliklerinde, iç içe geçmiş daireler görülmektedir. Kavsaranın alt hizasında, yan yana sıralanmış altı kollu yıldızlar çinidendir. Firuze renkli yıldız çinilerin kolları dışında kalan boşluklar, kırmızıya boyanmıştır. Mihrabın üst kesiminde, kalem işi süslemeler mevcuttur.