Makyavelist Siyaset

Amaca ulaşmak için her yolu mübah sayan 16.yy İtalyan düşünürü Nikola Makyavel (Niccolo Machıavelli), Hükümdar isimli pedegoji kitabında iktidar sahiplerine şu öğütleriy veriyordu: " İhtiyatlı bir hükümdar sözünde durmakta zarar göreceği ve onun vaad yapmasına yol açan sebepler ortadan kalktığı zamanlarda dürüstlük yapamayacağı gibi yapması da gerekmez. Eğer bütün insanlar iyi olsaydı benim bu söylediklerim iyi bir nasihat sayılmazdı, insanlar dürüst olmadıklarına, size verdikleri söze sadık kalmadıklarına göre siz de onlara sadık kalmak ihtiyacında değilsiniz. Ve bir hükümdar ahdinde vefa göstermeyişini izah için daima makul bir sebep bulur.. Ama insanlar o kadar basit, günlük ihtiyaçlarının o kadar esiridirler ki, onları aldatmak isteyen biri aldanmaya istekli enayiler bulmakta hiç güçlük çekmez. Böylece, merhametli, dürüst, insancıl, dindar ve sağlam karekterli görünmek, böye olmak iyi şeylerdir ama insanan kafası öyle dengelenmelidir ki, bu iyi vasıflara sahip olmak gerektiği zaman hemen aksi istikamette nasıl değişmek gerektiğini bilmeli ve bunu yapabilmelisiniz..Sizin nasıl göründüğünüzü herkes görür, ama nasıl olduğunuzu pek az kişi bilir."zik.Robert B.Downs,Dünyayı Değiştiren Kitaplar, İst.1980,s.41).

Bir diğer İtalyan Gustave Le Bon da Kitleler Psikolojisi adlı kitabında buna paralel görüşler sergiliyor: "Kitleleri inandırmak için önce besledikleri hisleri anlamak, bu hislere iştirak eder görünmek, sonra da bu hisleri ilkel bir çağrışımla empoze edici bazı hayaller vasıtasıyla bu hisleri değiştirmee teşebbüs etmek, icabında geri dönmeyi bilmek ve özellikle uyandırılan hisleri her zaman sezmek lazımdır" "Nitekim Napolyon bu yolu denediğini Devlet Şurası'nda itiraf eder. Vendee savaşını katolik yaparak kazandım, der; kendimi müslüman gösterdikten sonra Mısır'da yerleştim diye devam eder; italya'da papazları elde ettim, eğer Yahudi bir kavme hükmetseydim Süleymanın Mabedi'ni yeniden inşa bile ederdim itirafında bulunur."(s.73,111). Şimdi sormak gerek: Acaba bu ülkeden kaç makyavelist lider geçti, kaç tanesi iktidarda, kaç tane daha gelecek?"(*)

(*)Ali İhsan Samurkaş, Enflasyon Düşüncesi, Ankara, Rehber Yay.s.483-483.