SERVETİN ÜSTÜNDE OTURUYORUZ!

Servetin üzerinde oturuyoruz - MİLLİYET

Türkiye maden

rezervi açısından dünyanın en zengin ülkeleri arasında yer alırken,

adeta büyük bir servetin üzerinde yaşıyoruz.

A.A muhabirinin MTA verilerinden derlediği bilgilere göre, Türkiye’nin

karmaşık jeolojik yapısı çok çeşitli madenlerin ülkede bulunmasına

olanak sağlıyor. Türkiye yer altı kaynakları yönünden dünya

madenciliğinde adı geçen 132 ülke arasında toplam üretim değeri

itibariyle 28’inci, maden çeşitliliği itibariyle 10’uncu sırada yer

alıyor. Türkiye başta endüstriyel ham maddeler olmak üzere, metalik

madenler, enerji ham maddeleri ve jeotermal kaynaklar açısından zengin

bir konumda bulunuyor.

Türkiye’de günümüzde dünyada ticareti yapılan 90 çeşit madenden 77’sinin

varlığı Türkiye’de saptanırken, halen 60 civarında farklı maden ve

mineral üretimi yapılıyor.

Dünya metal maden rezervlerinin yüzde 0,4’ü, endüstriyel ham madde

rezervlerinin yüzde 2,5’i, kömür rezervlerinin yüzde 1’i ve jeotermal

potansiyelinin yüzde 0,8’i Türkiye’de bulunuyor.

Zengin olunan madenler arasında ilk sırayı, 3,066 milyar ton ile dünya

rezervlerinin yüzde 72’ini oluşturan, bor mineralleri alıyor.

ALTIN POTANSİYELİ

Türkiye’nin teorik altın potansiyelinin 6 bin 500 ton olduğu tahmin

ediliyor. Türkiye, bu potansiyelle dünyada ikinci potansiyel durumunda

bulunuyor. Şu ana kadar yapılan çalışmalarla 600 ton altın varlığı

görünür hale getirilirken, mevcut potansiyelin yüzde 10’u bulundu ve

altın yataklarından şu ana kadar 50 ton civarında altın üretildi.

Takı, mücevher tasarımında dünyanın önde gelen ülkeleri arasında yer

alan Türkiye’de yılda 300 ton altın ithal ediliyor. İthal edilen altının

100-150 tonu Türkiye’de işlendikten sonra ihraç ediliyor, kalanı ise

yurt içinde tüketiliyor.

JEOTERMALDE AVRUPA BİRİNCİSİYİZ

Teorik jeotermal enerji potansiyeli 31 bin 500 MWt (megavat termal) olan

Türkiye, bu potansiyeli ile dünyada 7’inci, Avrupa da ise birinci

konumda bulunuyor. Türkiye’nin bugün jeotermal enerjiyi doğrudan

kullanım kapasitesi bin 229 MWt. Doğrudan kullanım açısından ise Türkiye

dünya sıralamasında 5’inci konumda.

-KÖMÜR-

Enerji ihtiyacının yerli kaynaklardan karşılanması politikası kapsamında

da son 3 yılda yapılan kömür arama projeleri kapsamında (özellikle derin

sondajlar yaparak) 20-25 yıldır değişmeyen 8,3 milyar ton kömür rezervi,

300 bin metre sondaj yapılarak ve 2,3 milyar ton yeni kömür rezervi

bulunarak yüzde 28 oranında arttı. Toplam linyit rezervi de 10,6 milyar

tona yükseltildi.

YILDA 5-6 MİLYAR DOLAR KATMA DEĞER

Türkiye’de yılda 150 milyon ton seviyelerinde üretilen maden ürünleri,

inşaat sektöründe ve sanayide ham madde olarak tüketilirken, yılda

Türkiye’ye 5-6 milyar dolar katma değer kazandırıyor.

Endüstriyel ham madde potansiyeli açısından Türkiye dünya rezervinin

yüzde 2,5’ine sahip. Bazı endüstriyel ham madde mineralleri açısından

ise çok daha fazla oranlarda rezerve sahip olan Türkiye’de maden

ihracatının en büyük kısmını (yüzde 70-80’ini) endüstriyel ham maddeler

oluşturuyor. Özellikle de 1 milyar doları aşan ihracatla mermer, 400

milyon dolar ihracatla bor önemli yer tutuyor.

DERİN MADEN ARAMACILIĞININ ÖNEMİ

Türkiye’nin zengin kaynaklara sahip olduğu madenler arasında bor,

linyit, mermer, perlit, pomza, feldspat, bentonit, barit, manyezit,

sodyumsülfat, kayatuzu, trona, jips, stronsiyum tuzları, zeolit, olivin,

asbest, lületaşı, sepiyolit, profilit, dolomit, kalsit, fluorit,

kuvars-kuvarsit, siliskumu, zımpara, diyatomit, kireçtaşı, yer alıyor.

Söz konusu madenler ile daha çok kömür rezervi bulmak için derin maden

aramacılığı ve işletmeciliğine geçmek önem taşıyor.

2010 MADEN İHRACAT HEDEFİ 10 MİLYAR DOLAR

Türkiye’nin 2004 yılında yaklaşık 1,3 milyar dolar olan maden ürünleri

ihracatı, 2005 yılında 1,5 milyar dolara çıktı. 2006 yılında yaklaşık 2

milyar dolara ulaşan maden ihracatı, geçen sene 2 milyar 715 milyon

dolara yükseldi. Bu yılın ilk 6 aylık döneminde ise bir önceki yılın

aynı dönemine göre yüzde 34 arttı.

Maden ihracatında doğal taşlar 1 milyar 250 milyon dolar ile ilk sırada

yer alıyor. Doğal taşlar ürün grubunu 544,3 milyon dolar ile metalik

madenler, 491 milyon dolar ile endüstriyel ham maddeler takip ediyor.

Maden ihracatında bor, krom, selestit, manyezit, barit, mermer, ponza,

feldspat gibi madenlerin ilk sırada yer aldığını ifade eden yetkililer,

Türkiye’de yılda yaklaşık 60 milyon ton kadar üretilen kömürün ise büyük

çoğunluğunun termik santrallerde olmak üzere yurt içinde tüketildiğini

belirttiler.

Madencilikle yeniden yapılanma ve planlama dönemine geçildiğine dikkat

çeken yetkililer, 2010 yılında da maden ihracatının 10 Milyar dolar

olarak hedeflendiğini kaydettiler. Diğer önemli maden rezervleri şöyle:

Çinko-kurşun: Türkiye’nin metal içeriği olarak 860 bin ton kurşun, 2,3milyon ton çinko rezervi bulunuyor.

Demir: Ortalama yüzde 50-55 tenörlü işletilebilir demir rezervi toplamı 113 milyon ton dolayında bulunuyor.

Krom cevheri:Türkiye’nin krom rezervi 26 milyon ton civarında.

Bor: Türkiye 3 milyar 66 milyon ton olan bor rezervleri ile dünya bor potansiyelinin yüzde 72’sini elinde bulunduruyor.

Alüminyum: Alüminyum üretimine uygun boksit rezervi 87 milyon ton civarında bulunuyor.

Bakır:Türkiye’de toplam bakır rezervi, metal içeriği olarak 1,5 milyon ton bakır düzeyinde bulunuyor. Ekonomik olarak değerlendirilmeyen düşük tenörlü bakır kaynakları dahil edildiğinde toplam bakır kaynağı metal

içeriği olarak 3,5 milyon tonu buluyor.

Trona:Türkiye’nin Beypazarı ve Kazan yataklarıyla beraber toplam trona rezervi 836 milyon ton düzeyinde.

Alçıtaşı: Büyük alçıtaşı potansiyeline sahip olan Türkiye’nin rezervleri tam olarak belirlenmedi. Yıllık alçı taşı üretimi 3 milyon ton civarında.

Mermer ve doğal taşlar: Türkiye’nin 80 bölgesinde 150’den fazla değişik renk, desen, ve kalitede mermer rezervleri bulunuyor. Türkiye’nin mermer potansiyelinin 5,1 milyar metreküp civarında olduğu tahmin ediliyor.

Seramik ve cam ham maddeleri: Sektörün ana ham maddesini kuvars, kuvarsit, kuvars kumu, feldspat, kil ve kaolen oluşturuyor. Türkiye’de 89 milyon ton kaolen, 354 milyon ton seramik ve refrakter kil, 239 milyon ton feldspat, 1,3 milyar ton kuvars kumu, 2,3 milyar ton kuvars-kuvarsit potansiyeli bulunuyor.

Çimento ve diğer yapı malzemeleri:İnşaat sektöründe büyük oranda hafif yapı elemanı ve beton agregası olarak da kullanılan ponza potansiyeli 1,5 milyar metreküp, perlit potansiyeli ise 5,7 milyar ton düzeyinde.

-Bentonit: Türkiye’de Ankara Çankırı, Tokat, Edirne ve Ordu illerinde yoğunlaşan değişik alanlarda kullanılabilir 250 milyon ton bentonit rezervi bulunuyor.

Manyezit: 41-48 manyezit içerikli 111 milyon ton manyezit rezervi bulunuyor.