Hz. Peygamberin (sav) Aile Hayatı1

Giriş:

Vatandaşlarımızı din yönünden aydınlatmak, yahut İslâm dini ile ilgili araştırmalar yapmak gibi bir amacı bulunmayan, çizgisi bakımından da dinlere ve özellikle İslâm'a karşı olduğu bilinen bir dergi, Hz. Peygamber'in (sav) "cinsel hayatını" inceleme konusu yapmış ve abartma, saptırma, yanlış yorumlama, kasten yanlış tercüme etme gibi yolları kullanarak Peygamberimiz'i (sav) tahkir, dini tezyif ve müslümanları tahrik için elinden geleni geri koymamıştır.

Biz bu yazımızda, konu ile ilgili gerçeği ortaya koymaya ve "bilimsel, objektif görünüm" perdesinin arkasındaki çirkin yüzü göstermeye çalışacağız. Arkasından da Resûlullah'ın (sav) örnek aile hayatını ana çizgileri ile vereceğiz.

 

I. YAZININ TENKİDİ

A. Kaynakların Değerlendirilmesi:

Adı geçen yazıda bir bölüm, "İslâmcı düşünürlerin kaynaklar hakkındaki görüşleri ve değerlendirmelerine" ayrılmış ve bu zevatın, sözde "kaynakların güvenilirliğini" doğruladıkları ifade edilmiş, kaynaklardaki hangi konu işleneceği ve bu konu ile ilgili bilgilerin doğru olup olmadığı sorulmamış, yalnızca "genel olarak" bu kaynaklara güvenilip güvenilemeyeceği hususunda bilgi alınmıştır.

"Meşhur altı hadîs kitabı (Buhârî, Müslim, Ebû Dâvûd, Nesâî, Tirmizî, İbn Mâce), Muvatta', Ahmed b. Hanbel'in Müsned'i, Gazzâlî'nin İhyâ'sı, İbn Sa'd, İbn Hişâm, İbn Hallikân ve Taberî'nin Târih kitapları; Râzi, Kurtubî, İbn Kesîr ve Sâbûnî'nin Tefsir'lerinden ibâret olan" bu kaynakların güvenilir olup olmadıkları kendilerinden sorulan zevât, meseleye genel açıdan baktıkları için müsbet cevap vermişlerdir.

Bir balya malın içinde birkaç adet bozuk parça bulunur ve bunların bozuk olduğu da balyanın üzerinde yazılmış olursa, işten anlayan kişiye, "bu balyadaki mallara güvenebilir miyim?" şeklinde bir soru sorulduğu zaman, onun vereceği cevap "evet"tir. Yukarıda sayılan hadîs kitaplarının bir kısmı, bazı zayıf, gerçeğe nisbetle değişik, hattâ bazıları uydurma haberleri de ihtivâ etmektedir; ancak bu işin uzmanları onları tesbit etmiş ve yerinde işaretlemişlerdir.

"Târih ve tefsir kitaplarında yazılı olanların tamamına güvenilir, ne yazılmış ise doğrudur" diyecek bir tane İslâm âlimi bulmak mümkün değildir. Bu kitaplar umûmî vasıfları itibarıyla değerlendirilir ve bu mânâda güvenilir olup olmadıkları ifade edilebilir. Belli konulara ait haber ve yorum sözkonusu olunca "ancak incelenerek, ilmî metodlar uygulanarak" doğru olup olmadıklarına karar verilir.

Gazzâlî'nin İhyâ isimli eseri tarih, hadîs ve tefsir kitabı değildir. Bütün yönleriyle İslâm'ı anlatmak ve gereken yerlerde yorumlamak üzere kaleme alınmış, ilhâm ve ictihad mahsulü bir kitaptır. Bu eserde geçen hadîslerin güvenilir olup olmadıkları konusunda hadîs âlimleri, onlarca yılı kaplayan çalışmalar yapmış ve doğruyu yanlıştan, güvenilir olanı böyle olmayandan ayırmışlar, bu çalışmalar da İhyâ ile birlikte neşredilmiştir. Bugün her ilgilinin elinde bulunan İhyâ nüshalarının her sayfasının altında, metinde geçen hadîslerin sahih olanları ile böyle olmayanları, hatta aslı olmayanları tesbit edilmiştir.

Şu halde kaynakların değerlendirilmesi konusunda hile ve saptırma sözkonusudur.

 

B. Üslûp:

Laik Türkiye Cumhuriyetinde kişiler bir dine inanmak mecburiyetinde değildirler; dileyen mümin, dileyen münkir olabilir. Ancak hiçbir kimsenin bir mümini inancından dolayı kınamaya, onun imanı ve dini kanaatlarıyla alay etmeye, tahkir ve tazyifte bulunmaya hakkı yoktur. Nüfusunun yüzde doksanından fazlası müslüman olan bir ülkede, kitle iletişim vasıtalarında hizmet veren şahısların, vicdanî kanâatlere saygı göstermeleri, bu saygıyı üslûplarında da ortaya koymaları beklenir. Eskiler "üslûb-i beyân aynıyle insandır" derler; yani kişinin üslûbuna bakarak nasıl bir insan olduğunu anlamak mümkündür.

İnanan kişileri rencide etmek, 1 milyar insanın aşk ve sevgilerinin hedefi olan bir değere böylesine âdî bir üslûp içinde dil uzatmak medenî bir kişinin davranışı olamaz. Gerçekleri saptırmak, insanlara tuzak kurmak, doğruyu yanlışa, yaşı kuruya katmak, işine geleni görüp, işine gelmeyenden yan çizmek... ilmî trafsızlık ile bağdaşmadığı gibi, adı geçen yazının başında yer alan "hiçbir yorum yapmaksızın ve orijinal anlatıma bağlı kalarak" vaadlerine de ters düşer. Aşağıdaki satırlarda işte bu "eylemlerin" örneklerini göreceğiz.

 

C. Temas Edilen Konular:

1. Hz. Âişe'nin "görüyorum ki senin Allah'ın yalnızca senin şeyinin keyfini yerine getirmek için koşuyor" demesi:

Yazıya göre Hz. Âişe, bazı kadınların kendilerini Hz. Peygamber'e (sav) armağan etmelerine kızıyor ve kıskançlık duygusu içinde "dünyada ne kadınlar varmış, hiç kadın da kendini peygambere armağan eder miymiş?" diyor, bu söz üzerine -âdetâ onu susturmak için- bunun caiz olduğunu bildiren âyet iniyor. Sonra yine Hz. Âişe'nin sırasını koruma konusundaki titizliği ve bunu başkalarına kaptırma endişesi karşısında, Hz. Peygamber'i (sav) sıra konusunda serbest bırakan âyet iniyor ve bunun üzerine Hz. Âişe yukarıdaki sözü söylüyor!

Burada sözler ve âyet meâlleri, "Kur'ân âyetlerinin, Hz. Peygamber'in (sav) arzularını tatmin etmek üzere indiği, yahut Hz. Peygamber (sav), çevresini susturmak ve arzularını gerçekleştirmek için sözler söyleyip bunları âyet diye takdim ettiği" mânâsı çıkacak şekilde sıralanmış, satır aralarına sokuşturulan kelime ve cümlelerle -meselâ "ne var ki âyet hemen iniyordu"- okuyucu bu menfî mânâya yönlendirilmiştir.

Yanlışlara ve saptırmalara işaret etmeden önce ilgili iki âyetin meâlini verelim:

"...Bir de peygamber kendisi ile evlenmek istediği takdirde, kendisini peygambere bağışlayan2 mü'min kadını -diğer mü'minlere değil, sırf sana mahsus olmak üzere- helâl kıldık... Ta ki sana zorluk olmasın; Allah bağışlayandır, merhamet edendir."3

"Onların dilediğini geriye bırakır, dilediğini de yanına alırsın. Boşadığın hanımlardan arzu ettiğini, tekrar yanına almanda senin üzerine bir günah yoktur. Böyle yapman onların gözlerinin aydın olmasına (sevinmelerine), üzülmemelerine ve hepsinin senin verdiklerine razı olmalarına daha uygundur..."4

Dergide verilen meâller doğru değildi. Birinci âyette geçen "Ta ki sana zorluk olmasın" kısmı Hz. Peygamber'e (sav) verilen özel izinlerle ilgilidir. "...onların da üzerine neyi farz kıldığımızı bildirdik" şeklindeki tercüme yanlıştır; âyette "bildirdik" değil, "bildik, biliriz" meâlinde bir kelime vardır. İkinci âyetin meâlinde "...bu onların gözlerinin aydın olmasından, tasalanmamalarını hepsine verdiğin şeylere razı olmanı daha iyi temin eder" şeklinde dergide yer alan mânâsız sözlerin, âyetin meâli ile ilgisi yoktur; doğrusu yukarıda yazdığımız gibidir.

Hz. Âişe'nin her iki sözü de kıskançlıktan kaynaklanan sözlerdir; ancak kıskançlık tabiî bir duygu olduğu ve sevgiye de dayandığı için Hz. Peygamber (sav) onu mazûr görmüştür. Hemen işaret edelim ki Hz. Âişe'nin söylediği ve Peygamberimiz'in (sav) de mazur gördüğü sözler dergide saptırılmış, kasten yanlış çevrilmiştir. Verilen kaynaklara baktığımız zaman Hz. Âişe'nin "dünyada ne kadınlar varmış!" gibi bir sözüne rastlamadık. Kendisi şöyle diyor: "Kendini Hz. Peygamber'e (sav) bağışlayan (mehir istemeden onunla evlenmeye razı olan) kadınları kıskanırdım ve kadın kendini armağan eder mi, bir kadın, kenidisini bir erkeğe bağışlarken utanmaz mı? derdim." Bu sözler, kocasını kıskanan bir kadının rahatça söyleyebileceği sözlerdir.

"Senin Allah'ın, yalnızca senin şeyinin keyfini yerine getirmek için koşuyor" sözü ise Hz. Âişe'nin ağzından asla çıkmamıştır. O'nun söylediği sözün kelime kelime tercümesi şudur: "Rabbin, senin arzunu hemen yerine getiriyor" Bu da kıskançlık yüzünden söylenmiş bir sözdür; ancak dergideki edep dışı sözle bunun bir alâkası yoktur.

Allah Teâlâ'nın, Peygamberi (sav) için gerçekleştirdiği arzular, daha doğrusu O'na (sav) bahşettiği bazı özel izinler ve kolaylıklar doğrudan cinsî istek ve doyum ile ilgili olmayıp, taşıdığı ağır yükle alâkalıdır. O (sav), birçok kadını nikâhı altında tutarken veya yeniden evlenirken de çoğu kez cinsî arzu dışında maksatları gerçekleştirmeye, yüklendiği vazifeyi yerine getirmeye yönelmiştir. Bu hususu aşağıda O'nun (sav) niçin birden fazla evlendiğini ve dörtten fazla eşini boşamadığını açıklarken göreceğiz.

Peygamberimiz'in (sav) arzularını gerçekleştirdiği ileri sürülen âyetlerden birincisinde Hz. Peygamber'e (sav), mehir istemeden kendisi ile evlenmek isteyen kadınlar ile evlenebileceği bildirilmiştir. Bu hükmün, bütün mü'minler için geçerli olan hüküm ile büyük bir farkı yoktur; çünkü diğer müslümanlar da peşin ödemeden bir mehir üzerinde anlaşarak bir kadınla evlenebilirler ve kadın, evlendikten sonra rızası ile bu mehri kocasına bağışlayabilir.

İkinci âyette söz konusu edilen "kadınlar arasında adâlete riâyet" konusu da dergideki yazıda hedefinden saptırılmıştır. Bir kere müfessirler, adâlet ile ilgili kısmın mânâsında birleşmiş değillerdir; bazılarına göre "dilediğini geride bırakır, dilediğini de yanına alırsın" cümlesi, eşlerinden dilediğini boşaması, dilediğini nikâhı altında tutması ile ilgilidir. "Kadınların yanında geceleme konusunda serbestlik verildiği" yorumunu benimseyen müfessirler de vardır. Ancak Hz. Peygamber'in (sav) bu konuda ömrünün sonuna kadar genellikle adâlete riâyet ettiği bilinmektedir.

Adâlet konusunda (kasm) önemli olan, kişilerin mükellef tutulduğu husûs, kadınların yanında gecelemeyi sıraya koymak, bu konuda adâlete riâyet etmektir. Yanında kalınan kadınla birleşme mecburiyeti hiçbir kimse için sözkonusu değildir; ayrıca eşit sevme yükümlülüğü de yoktur; çünkü sevgi yükümlülükle olmaz. Hz. Âişe "ne yapıp etmiş herkesten çok sıra ve ayrıcalık almayı başarmıştı" cümlesi dayanaksızdır. Bunun doğrusunu Müslim'in Sahih'inden öğreniyoruz. Şöyle ki; Hz. Peygamber'in (sav) eşlerinden Sevde yaşlanınca kendi sırasını, rızası ile Hz. Âişe'ye vermiş, bu sebeple Peygamberimiz (sav) ona iki gece ayırmıştır.5

 

2. Hz. Âişe ile altı yaşında evlenmesi:

Dergide, mûteber hadîs kitaplarına dayanılarak Hz. Âişe'nin, Resûl-i Ekrem (sav) ile evlenmesi anlatılmış, bu kaynaklarda bulunmayan bazı kelimeler tercümeye eklenerek maksada hizmet edilmiştir. Dergideki hadîs tercümesinde "Hiçbir şeyden korkmadım. Ama ansızın karşılaştığım Peygamber'den (sav) çok korktum..." cümlesi vardır. Metinde bu tercümeye tekabül eden kısmın doğru tercümesi ise şöyledir: "Kuşluk vakti Resûlullah'ı karşımda buluvermem dışında beni hiçbir şey heyecanlandırmadı". Burada geçen "rava'" kelimesi, tehlikeli bir şeyden korkmaktan ziyade "ürkütmek, heyecanlandırmak" mânâsına gelmektedir.

Bu hadîslerde, Hz. Âişe'nin kendi ifadesine dayanılarak altı yaşında evlendiği, dokuz yaşında da Peygamber'e (sav) teslim edildiği ifade edilmektedir. Altı yaşında yapılan nişandır, evlenme akdi değildir. İslâm'da her şahıs, velîsi tarafından küçük yaşında evlendirilebilir; yani nikah akdi yapılabilir. Küçük evliler ergenlik çağına geldikleri zaman "ergenlik muhayyerliği" hakkını kullanırlar. Buna göre isterlerse evlilik devam eder ve fiilen gerçekleşir, istemezlerse evliliği kabul etmezler ve akit bozulur.

Hz. Âişe, Resûlullah (sav) ile ancak ergenlik çağına geldikten sonra zifaf olmuş, birleşmiştir. Bu sırada kaç yaşında olduğu kesin olarak bilinmemektedir. Prof. M. Hamîdullah "bülûğa erdikten sonra" demektedir. Asr-ı Saâdet isimli eserin 1007-1014. safyalarında, güvenilir kaynaklara dayanılarak on sekiz yaşında evlendiği savunulmuş, ikna edici deliller getirilmiştir.6

Kaynaklar güvenilir, râviler dürüst oldukları halde dahi râvînin yanılma, hataya düşme, unutma ihtimali vardır. Bu sebeple tarihçiler, belli bir hükme varırken bütün rivâyetleri, ilmî metodla tenkit ve tahlil etmek, hepsini bir arada değerlendirmek durumundadırlar.

 

3. Zeyneb ile evlenmesi:

Dergide Hz. Peygamber'in (sav), halasının kızı Zeyneb b. Cahş ile evlenmesi tam bir aşk romanına çevrilmiş, uydurma tasvirler yapılmış, Resûlullah'ın (sav) kalbi okunmuşçasına ahkâm kesilmiştir. Bu cümleden olarak "...Zeyneb yorgunluktan ve terden pembeleşmiş yüzü ve yarı çıplak haliyle son derece çekicidir. Peygamber, Zeyneb'in güzelliği karşısında coşkuya kapılır ve şu sözleri söylemekten kendisini alamaz: 'Ey kalbleri evirip çeviren Allah'ım, gönlümü çeviriverdin...' Zeyd, karısını yitireceği önsezisi ile Peygamber'e koşar, 'Zeyneb'i sevdinse hemen boşayayım sen al' der, Muhammed'in karşılığı 'O nasıl söz, karını boşama, Allah'tan kork' olur... Peygamber gerçekten seviyordu Zeyneb'i, ama... insanlardan çekiniyordu... gizlediği... Zeyneb'e vurulmasından başka birşey değildi..." denilmektedir.

"Hiç yorum yapılmaksızın ve orijinal anlatıma bağlı kalarak" aktardıklarını iddiâ ettikleri bu satırları, atıf yaptıkları kaynaklardan bir de biz aktaralım:

Ahzâb sûresi'nin 37. âyeti bu hâdise ile ilgilidir: "Allah'ın nimet verdiği ve senin de kendisine lûtufta bulunduğun kimseye eşini yanında tut, Allah'tan kork' diyorsun. Halbuki Allah'ın açığa vuracağı şeyi, insanlardan çekinerek içinde gizliyorsun. Oysa asıl korkulamaya lâyık olan Allah'tır. Zeyd o kadından ilişiğini kesince biz onu sana nikâhladık ki evlatlıkları, karılarıyla ilişkilerini kestiklerinde (onlarla evlenme konusunda) mü'minlere bir güçlük olmasın. Allah'ın emri daima yerine getirilmiştir."

Müteakip âyetlerde de Allah'ın helâl kıldığı bir şeyi yapmanın peygamberlere de vebal olmayacağı, Resûlullah'ın (sav), hiçbir erkeğin babası (bu arada Zeyneb'in eski kocası Zeyd'in de babası) olmadığı... bildirilmektedir.

Bilindiği üzere Hz. Hatîce, Resûlullah'a (sav) Zeyd isimli bir köle hediye etmişti. Peygamberimiz (sav) sonradan bu zatı hürriyete kavuşturarak evlatlık aldı (o zaman evlât edinmek serbest idi), sonra İslâm'ın getirdiği "insanların birbirine eşit olduğu" fikir ve inancını pekiştirmek için bu eski köleyi, kendi halasının kızı (asil bir aileye mensup bulunan) Zeyneb b. Cahş ile evlendirdi. Bu evlilik bir inkılâb mahiyetinde idi. Zeyneb önce bu evliliğe karşı çıktı ise de Peygamberimiz'in (sav) ısrarı üzerine kabul etti. Ancak bu evlilik yürümedi, taraflar sık sık birbirinden şikâyet ediyorlardı, Hz. Peygamber (sav) de kendilerine öğüt vererek sabretmelerini istiyordu. Sonunda bu işin yürümeyeceğini anladı ve Zeyd'e eşini boşaması konusunda izin verdi. Zeyneb Zeyd'den boşandıktan sonra, ikinci bir inkılâb hükmünü gerçekleştirmek ve bu arada Zeyneb'in vaktiyle kendisini kırmayarak eski köle Zeyd ile evlenme fedâkârlığını mükâfatlandırmak üzere onunla evlendi. Bu ikinci inkılâb da "evlatlığın gerçekte evlât olmadığını ve onun boşadığı eşi ile babalığın evlenmesinde bir sakınca bulunmadığını" ortaya koyarak bir cahiliyet inancını daha yıkmaktı. Bu olayda, mahut derginin istismar ettiği ve yanlış aktardığı cümleyi, vâkıa ile birlikte İbn Sa'd'ın Tabakat'ından aktaralım: "Hz. Peygamber (sav) bir gün Zeyd'i bulmak üzere evine gitmişti, Zeyd'in karısı Zeyneb ev kıyafeti ile (tam giyimli değil iken) kalktı, Resûlullah (sav) onu görünce arkasını döndü, Zeyneb 'Zeyd evde yok, buyurun Ya Resûlullâh (sav)' dedi ise de Hz. Peygamber (sav) girmedi. Zeyneb O'nun girmediğini görünce çabucak giyindi, örtündü ve dışarı fırladı ve -bu hali- Resûlullah'ın (sav) hoşuna gitti, sonra bir şeyler mırıldanarak dönüp gitti, söylediklerinden yalnızca şu anlaşılıyordu: "Büyük Allah'ım seni tenzih ederim, kalbleri evirip çeviren Allah'ım seni tenzih ederim!" Sonra Zeyd eve gelir, Zeyneb ona olayı anlatır, Zeyd 'niçin buyur etmedin!' diye çıkışır ve hemen Resûlullah'a (sav) gider, evde bulunup O'nu (sav) ağırlayamadığı için hayıflanır, Zeyneb'i beğeniyorsa alması için hemen boşayabileceğini söyler, Resûlullah reddeder. Bu teklif defalarca tekrarlanır, sonunda Allah Resûlü (sav) boşamaya izin verir, kadın iddetini bekledikten sonra da onunla evlenir.7

Bu âyet meâlleri ve tarihî rivâyetlerden sonra derginin tahrif ve saptırmalarını şöylece sıralamak mümkündür:

a) Bu nakiller içinde Peygamberimiz'in (sav) Zeyneb'i sevdiğine ait bir ifade yoktur. Esasen Zeyneb, O'nun (sav) halasının kızıdır, kendisini eskiden beri tanımaktadır ve Zeyd'e onu kendisi almıştır (onları Hz. Peygamber (sav) evlendirmiştir). İlk defa görüp yıldırım aşkına tutulmak için hiçbir sebep mevcut değildir.

Geri dönerken söylediği sözün gerçek karşılığı yukarıda verdiğimiz gibidir, burada "gönlümü çeviriverdin" şeklinde bir ifade mevcut değildir. Doğru tercümesini yukarıda verdiğimiz cümle ise İslâm âlimleri tarafından şöyle anlaşılmıştır: "Allahım! Gönüllere hükmeden sensin, nasıl oluyor da Zeyd, böyle bir kadınla geçinemiyor ve mutlu olamıyor!"8

c) Hz. Peygamber'in (sav) gizlediği ve Allah'ın açıklayacağım deyip, âyette açıkladığı husûs ayan beyan ortadadır; bu da -dergide iddiâ edildiği gibi- bir aşk hikâyesi değil, "evlâtlık eşleri ile evlenmenin caiz olduğunu fiilen göstermek üzere Allah'ın, boşanacak olan Zeyneb ile Resûlü'nün (sav) evlenmesini takdir etmesi ve bunu da Resûlü'ne (sav) bildirmiş bulunmasıdır." Cahiliye devrinde bu evlilik yasak olduğu için Hz. Peygamber (sav), bunu açıklamanın zamanı konusunda tereddüt göstermiş, bunun üzerine Allah Teâlâ vahiy göndererek hükmü açıklamıştır.

d) Âyette ve sahih hadîslerde bir aşk hikâyesinden bahsedilmediğine göre bunu uydurmak veya uyduranlardan nakletmek kötü maksada dayalı bir davranıştır. Dâvûd Peygamber (a.s) hakkında uydurulan ve Tevrat'tan nakledilen hikâye de çirkin bir iftiradır. Bunu bazı tefsirlere alan müslüman yazarlar -bilerek, bilmeyerek- bu iftira kampanyasına katılmış olmaktadırlar.

 

4. Hafsa'nın sırasında Mâriye ile yatması:

Derginin düzmecesine göre Hz. Ömer'in kızı ve Peygamber'in (sav) eşi Hafsa, ana-babasını ziyarete gider, Peygamber (sav) onunla birleşmeye hazırlanmıştır, kadının gittiğini cariye Marya gelip haber verir. O, cinsel birleşmeye tam hazırlanmıştır, Marya'yı da çok sevmektedir, güzel cariyeyi Hafsa'nın yatağına çeker ve birleşir. Tam o sırada Hafsa döner, Peygamber (sav) ona biraz beklemesini söyler, Marya ile birleşmesi bittikten sonra Hafsa'ya döner, tam konuşacakken Hafsa kıskançlık hiddeti içinde "Bu ne biçim şey! Bir köle kadını, benim günümde, benim yatağımda yapıyorsun" der. Peygamber de onu yatıştırmak için hemen "Vallahi billahi bir daha onunla yatmayacağım" der, hem de Hafsa'ya, babasının birgün halîfe olacağını haber verir. Bunun üzerine Tahrim sûresinin ilk âyeti iner...

Hâdisenin aslında hiçbir çirkinlik ve dine, ahlâka aykırılık bulunmadığı halde, derginin yukarıya aldığımız anlatımı ile olay son derecede çirkinleşmiştir. Derginin kullandığını iddiâ ettiği kaynaklara göre olayın aslı ve derginin saptırmaları, uydurmaları şöyledir:

a) Hz. Hafsa, ana-babasını ziyaret için Peygamberimizden (sav) bizzat izin alıp gitmiştir. Câriyesi Mâriye'ye haber gönderip onu çağıran da Peygamberimizdir (sav) (Birisine hazırlanıp, diğeri ile yatma gibi bir olay yoktur).

Mâriye, Peygamberimiz'e (sav) Mısır devlet başkanı tarafından hediye edilmiş bir cariyedir ve bu cariyeden İbrâhim isimli bir oğlu olmuştur. Hz. Peygamber'in (sav) de, diğer müminlerin de cariyeleri ile karı-koca hayatı yaşamaları serbesttir, cariye için yapılan akit, nikâh akdi yerine geçmektedir.

c) Hafsa döndüğü zaman odasına girmemiş, dışarıda Marya'nın çıkmasını beklemiştir; sonraki konuşmalar Mariye'nın çıkıp gitmesinden sonra ikisi arasında geçmiştir.9

d) Hafsa'nın kıskançlık duygusuna kapılması ve Hz. Peygamber'e (sav) karşı "kendisini küçük düşürdüğünden şikâyet etmesi" normaldir. Resûlullah (sav) eşine sevgi, eşinin babasına saygı duyduğu için onu teselli etmek istemiş, bunun için de hem "onu kendime haram kıldım, bir daha beraber olmayacağım" demiş, hem de Hafsa'ya, bir gün babasının halîfe olacağını bildirmiş, ancak bunu kimseye söylememesini istemiştir. Peygamber (sav) de olsa, hiçbir kimse Allah'ın helâl kıldığını haram edemeyeceği için -bunu müslümanların böyle bilmeleri gerektiği için- ilgili âyet gelmiş ve gerekli açıklamayı yapmıştır. Bu arada Hafsa, eşinin sırrını saklamadığı için Kur'ân, onu da ikaz etmiştir:

"Ey Peygamber! Eşlerinin rızasını gözeterek Allah'ın sana helâl kıldığı şeyi niçin kendine haram ediyorsun. Allah çok bağışlayan, çok esirgeyendir."10

5. Cüveyriye ile evlenmesi:

Derginin düzmecesi:

"Tutsaklar arasında... on üç yaşında nefes kesen bir kız. Âişe, bunu Peygamber görür de yine bir âyet gelir diye kaygılanır ve kızı çadırın yanından uzaklaştırır. Ne var ki korktuğu başına gelir, Peygamber kızı görür, "vahiy geldi, Cebrail bu kızı bana nikâhladı" der. Buhârî'nin anlattığına göre bu akıllı kız, Peygamber akrabasının tutsak olamayacağını söyler ve kabilesinden yediyüz kişiyi âzâd ettirir.

 

Doğrusu:

a) Bu olay ne bu şekilde, ne de başka şekilde Buhârî'nin işaret edilen yerinde yoktur.11 Burada yalnızca Cüveyriye'nin kabilesine baskın yapıldığı, birçok esir arasında Cüveyriye'nin de bulunduğu yazılıdır.

Güvenilir kaynaklara göre olay şöyle cereyan etmiştir: Cüveyriye Benî-Mustalık kabilesinin reisinin kızıdır. Bu kabile müslümanlar aleyhine düşmanla birleşmiş ve savaşmıştır. Bir fırsatı düşünce, bir İslâm müfrezesi baskın düzenleyerek kabileyi yenmiş ve savaşçıları öldürmüş, geri kalanları esir almıştır. Hz. Peygamber (sav) esirleri savaşçılara paylaştırmış, Cüveyriye de iki gâzîye düşmüştür. Bunlar cariye üzerinde ortaklık istedikleri için satıp parasını paylaşmaya karar vermişlerdir. Cüveyriye bunun üzerine Hz.

5. Cüveyriye ile evlenmesi:

Derginin düzmecesi:

"Tutsaklar arasında... on üç yaşında nefes kesen bir kız. Âişe, bunu Peygamber görür de yine bir âyet gelir diye kaygılanır ve kızı çadırın yanından uzaklaştırır. Ne var ki korktuğu başına gelir, Peygamber kızı görür, "vahiy geldi, Cebrail bu kızı bana nikâhladı" der. Buhârî'nin anlattığına göre bu akıllı kız, Peygamber akrabasının tutsak olamayacağını söyler ve kabilesinden yediyüz kişiyi âzâd ettirir.

 

Doğrusu:

a) Bu olay ne bu şekilde, ne de başka şekilde Buhârî'nin işaret edilen yerinde yoktur.11 Burada yalnızca Cüveyriye'nin kabilesine baskın yapıldığı, birçok esir arasında Cüveyriye'nin de bulunduğu yazılıdır.

Güvenilir kaynaklara göre olay şöyle cereyan etmiştir: Cüveyriye Benî-Mustalık kabilesinin reisinin kızıdır. Bu kabile müslümanlar aleyhine düşmanla birleşmiş ve savaşmıştır. Bir fırsatı düşünce, bir İslâm müfrezesi baskın düzenleyerek kabileyi yenmiş ve savaşçıları öldürmüş, geri kalanları esir almıştır. Hz. Peygamber (sav) esirleri savaşçılara paylaştırmış, Cüveyriye de iki gâzîye düşmüştür. Bunlar cariye üzerinde ortaklık istedikleri için satıp parasını paylaşmaya karar vermişlerdir. Cüveyriye bunun üzerine Hz. Peygamber'in (sav) huzuruna çıkmış, müslüman olduğunu bildirmiş ve ondan yardım istemiştir. Peygamberimiz (sav) de ricasını kabul ederek ona evlenme teklif etmiş, Cüveyriye bunu sevinçle kabul etmiştir. Haber yayılınca müslümanlar, Hz. Peygamber'e (sav) akraba sayılan insanların esir olarak kalmalarını istememiş hepsini serbest bırakmışlardır. Bunun üzerine gerek serbest kalan esirler ve gerekse kaçaklar gelip müslüman olmuşlardır.12

 

6. Safiyye ile evlenmesi:

Derginin düzmecesi:

"...Safiyye'nin güzelliği Peygamber'in yakınlarının dilinden düşmüyordu. O, ancak Peygamber'e lâyık olabilirdi. Safiyye tutsaklar arasında idi. Dihye adında bir genç onu aldı. Hadîslere göre Peygamber onları çağırtır ve der ki: Bu kadını Cebrâil bana nikâhladı, sen git başkasını al. Dihye de üzgün ayrılır, 'bu sırada sanki Uhud dağı üzerime çökmüştü' diye anlatır."13

 

Doğrusu:

Bu kısım için verilen kaynaklara baktığımızda ne "Cebrâil'in nikâhlamasından, ne Dihye'nin üzerine Uhud dağının çöktüğünden, ne de Safiyye'nin güzelliğine vurulmaktan söz ediliyor! Buhârî'de yalnızca Hayber savaşından sonra bir yahûdî liderin kızı olan Safiyye'nin, esirlerin taksiminde Dihye'ye düştüğü, sonra Resûlullah'a (sav) geçtiği ve O'nun (sav) da Safiyye'yi âzâd ederek -bu âzâd bedelini mehir sayarak- onunla evlendiği" kaydedilmiştir.14 Müslim'in Sahih'inde olay bir parça daha aydınlanıyor: Hayber fethedilince esirler bir araya toplanmıştı. Dihye, Resûlullah'a (sav) gelerek bir câriye istedi. Resûlullah (sav) "bak, dilediğini al" dedi, o da Safiyye'yi beğenip aldı, bu sırada birisi Resûlullah'a (sav) gelerek "bu, Kurayza ve Nadîr yahudilerinin başkanı olan Huyeyy'in kızıdır, bunu cariye olarak ona vermeniz uygun değildir; kendinizin alması daha uygundur" dedi. Peygamberimiz (sav) bunun üzerine Dihye ile Safiyye'yi çağırdı, Dihye'ye "bir başka cariye al" dedi, Safiyye'yi ise hürriyetine kavuşturdu ve kendisine nikâhladı.15

Görüldüğü üzere, Safiyye'nin alınması, diğer birçok izdivaçlarında olduğu gibi, yeniden bir topluluğun gönlünü almak, onlara şeref bahşetmek ve müslümanlar adına kazanmak hikmetine bağlıdır. Böyle olmasaydı önceden onu eş veya cariye olarak alması için hiçbir engel mevcut değildi ve bu sebeple de alabilirdi. Dihye ise onu henüz seçmiş bulunuyordu, aralarında bir gönül veya vücut ilişkisi sözkonusu olmamıştı.16

 

7. Esmâ ve Kuteyle:

Derginin uydurmalarına, yahut uyduranlarından naklettiğine göre Eş'as isimli birisi Peygamberimiz'e (sav) çok güzel bir dul kadından bahsetmiş ve bunu almasını teklif etmiştir, Peygamber (sav) "aldım gitti" demiştir, Eş'as kadını getirince Hafsa ve Âişe kıskançlığa düşerek kadına "zifafa girdiğin zaman Peygamber'e (sav) 'senden Allah'a sığınırım' de, O, bundan çok hoşlanır" demişlerdir, kadın da bunu deyince Peygamber (sav) onu terketmiştir. Bunun üzerine Eş'as kendi kız kardeşi Kuteyle'yi teklif etmiştir, Peygamber (sav) yine 'aldım gitti' demiştir, kız getirilirken Peygamber (sav) ölmüş, kız da başkasıyla evlenebilmek için dinden dönmüştür, kabilesi de aynı yolu takip etmişlerdir."

 

Doğrusu:

Buhârî ve Müslim'de böyle bir hikâye yoktur. İbn Sa'd'in Tabakat'ında her iki olay da çeşitli şekillerde rivâyet edilmiştir, rivâyetler arasında farklar vardır, olay hakkında kesin bilgi yoktur. Yine de rivâyetler içinde "aldım gitti" gibi hafif ifadeler mevcut değildir. Ayrıca hayatının son günlerini yaşayan Resûlullah'ın (sav) bu konularla uğraşmaya vakti de yoktur. Eş'as'ın ısrarı, Esmâ'nın da bir prenses olduğunu ve Peygamberimiz'i çok istediğini söylemesi üzerine getirmesine izin vermiştir. İbn Sa'd'in eserinde Kuteyle ile asla evlenmediği rivâyeti de mevcuttur. Bu son evlenme olayında da o bölge ahâlisini bu vâsıta ile İslâm'a kazanma niyeti açıkça görülmektedir.17

 

8. Âişe'nin kaybolan kolyesi ve Safvân:

Benî-Mustalık savaşından dönerken Hz. Âişe, bir konaklama yerinde tuvâlet ihtiyacı için birlikten uzak bir yere gider, orada farkında olmadan kolyesini düşürür, dönünce bunu farkeder ve aramaya gider, o aramada iken hareket emri verilir, kadınlar deve üzerine konan kapalı odacıklarda seyâhat ettikleri ve Hz. Peygamber'in (sav) eşlerinin artık perde arkasından konuşup görüşmeleri emri de gelmiş bulunduğu için onun devesini çekenler, kendisini mahfede zannederler ve çekip giderler, Hz. Âişe döndüğü zaman birliği bulamaz, düşünür ve "en iyisi konaklama yerinde beklemektir, arayınca beni burada bulurlar" diyerek orada bekler. Sonra askerî birliğin artçılarından Safvân gelir, Hz. Âişe'yi orada bekler bulur, devesini çöktürüp bindirir ve bundan sonraki konaklama yerinde birliğe yetişirler. İslâm'ın ve Hz. Peygamber'in (sav) düşmanı, münafıkların başı Abdullah b. Übeyy bu olayı kullanarak büyük bir iftira kampanyası başlatır, bazı şahısları da tesiri altına alır ve Hz. Âişe'nin iffetine iftira atarlar. Hz. Peygamber (sav) uzun ve ince bir araştırma yapar, sonunda Hz. Âişe'nin ve Safvân'ın masum olduklarına, iftiraya uğradıklarına kani olur. Bu sırada Nûr sûresinin 11. ve müteakip on âyeti iner ve hem iftira edenlerin maskelerini indirir, hem de önemli hükümler getirir. Bütün mûteber kaynakların tafsilâtıyla ihtiva ettiği bu olayı, mahut dergi, çerçeve içinde özetledikten sonra, baş münafık İbn Ubeyy ve yandaşları ile ağız birliği ederek şu zehirleri kusmaktadır:

"Safvan Âişe'yi, Âişe Safvân'ı tanıyorlardı... Gecenin önemli bir bölümünde birlikte kalan Âişe ile Safvân, bu birlikteliği daha önce planlamış olamazlar mıydı? Çünkü Safvân'ın arkadan geldiğini herkes gibi Âişe de biliyordu. Âişe isteseydi kolyeyi aramaya giderken haber verebilirdi..."

Dergi, bu ifadelerle, iki bin yılına doğru hâlâ eski iftiracı ve münâfıkların peşinden gidenlerin bulunduğunu ortaya koymaktadır. İddiâlara gelince:

a) Güvenilir kaynaklara göre ve orijinal anlatıma uygun olarak olayları verdiğini iddiâ eden yazara soruyoruz: Bu konuda Kur'ân-ı Kerîm'den daha güvenilir bir kaynak, Buhârî ve Müslim'in Sahih'lerinden daha mevsuk bir başka hadîs kitabı var mıdır? Bu kaynaklarda, yukarıda tekrarlanan iftiralar bulunmadığına göre ve Hz. Âişe'nin iffetli bir müminler annesi olduğu tasdik edildiği halde, yukarıdaki anlatım mızrağı hangi çuvala sığacaktır? Hangi güvenilir kaynakta bu iftiralara yer verilmiştir?

Gerek Müslim18 ve gerekse Buhârî19 Sahih'lerinde hâdiseyi bütün tafsilatıyla vermişlerdir. Buradan anlaşıldığına göre Hz. Âişe sabaha karşı tuvalet için gitmiştir. Zâten Hz. Peygamber (sav) bu zamanlarda hareket emri verirlerdi. Hz. Âişe'nin gerdanlığı aramak üzere gitmesi ve bulması da ortalığın ağarmakta olduğunu gösterir. Buhârî'de Safvân'ın tan yeri ağardıktan sonra oraya geldiği açıkça ifade edilmiştir. İkinci konaklama yerinde hemen arkalarından yetiştikleri de yine bütün rivâyetlerde kaydedilmektedir. Bütün bunlar güvenilir kaynaklarda yer aldığına göre "gecenin önemli bir bölümünü birlikte geçirdiler" sözü, baş münafıkın baş iftirasına benzemiyor mu?

c) Hz. Âişe'nin kolyeyi aramak üzere gittiğini haber vermemesinin makul sebepleri vardır: Hemen gidip dönecektir, Peygamber (sav) hanımlarının perde arkasından olmaksızın başkalarıyle konuşmaları yasaktır, insanlar birşeylerini kaybedince hemen söylemez, önce arayıp bulmaya çalışırlar...

 

9. Cebrâil'den cinsel kudret ilâcı:

Derginin belki en çirkin ve en desteksiz düzmecesi örneğini şu satırlarında buluyor: "...Peygamber'in cinsel gücünün bir gün sonu gelmişti. İmam Gazzâlî'nin yazdığına göre, Peygamber'in cinsel organı (Gazzâlî en açık ifadeyi kullanır) artık kalkmaz olmuştu. Kaygılanıyordu, konuyu Cebrâîl'e açtı. Bu şeyin nasıl kaldırılıp sertleştirilebileceğini sordu. Cebrâil bu konuda Allah'tan aldığı bilgiyi Muhammed'e iletti: Herîse (aşûre gibi bir şey) yiyeceksin."20

Bu katmerli düzmecenin katlarını açalım:

a) Gazzâlî'nin İhyâ'sı güvenilir bir hadîs kitabı değildir. Kitabın içindeki hadîsler, sonradan hadîs uzmanlarınca incelenmiş ve asılsız olanlar ile mûteber olanlar ayrılmış, kitabın her sayfasının altında dipnotu şeklinde yazılmıştır. Derginin hadîs diye naklettiği söz ve olayın rivâyet yönünden güvenilir olmadığı, zayıf, asılsız ve uydurma olduğu, aynı sayfanın altında, 6 numaralı dipnotunda açıklanmıştır. Hem "tarafsızlık" ve "bilimsellik" örtüsüne bürünmek, hem de bu açıklamayı görmezlikten gelmek en azından göz boyamadır. Böyle bir olay ve böyle bir hadîs yoktur.

Gazzâlî bu söze ve dergide yer verilen diğler zevâtın bu konudaki sözlerine şu başlık altında yer vermiştir: "Evliliğin beş faydası vardır: Çocuk sahibi olmak, cinsî doyum, ev idaresi, ailenin genişlemesi, onların bakım ve eğitimlerini sağlama yoluyla nefis terbiyesi." Bu faydalardan biri olarak kişinin eşi ile aile hayatını yaşamasını açıklarken Gazzâlî, her zaman ibâdet yapılamayacağını, birşeyi devamlı yapmanın rûhî sıkıntılara yol açacağını, insanların ruh yapılarına göre eğlencelerinin olduğunu, akar suya bakmak, kırda dolaşmak gibi yollarla ruhunu dinlendirenler olduğu gibi eşleriyle beraber olarak da aynı sonucu elde edenlerin bulunduğunu kaydetmiştir. İşte bu çerçeve içinde derginin hadîs diye ileri sürdüğü söz ve olayı da kaydetmiştir. Ancak "bazı rivâyetlerde geldiğine göre", "eğer bu haber doğru ise" demek suretiyle kendisinin de de hadîsin sıhhatinden şüphede olduğuna işaret etmiştir. (s. 31). Bütün bu hususları belirtmemek bilimsellikle(!) bağdaşmaz.

c) Uydurma olduğu halde bu haberi bir de biz, doğru olarak tercüme edelim ve derginin yaptığı saptırmanın, tahrîfin ve düzmecenin boyutlarını görelim: "Cebrâîl'e, cinsî temas konusundaki zayıflığımdan şikâyet ettim, o da bana herîseyi tavsiye etti." Evet, bu uydurma sözün de tamamı kelimesi kelimesine budan ibârettir. Buna göre:

aa) "Peygamber'in cinsel organı artık kalkmaz olmuştu" sözü derginin uydurmasıdır.

ab) "Gazzâlî en açık ifadeyi kullanır" sözü, o şeyi yazı boyunca ağzından düşürmeyen yazarın uydurmasıdır.

ac) "Bu şeyin nasıl kaldırılıp sertleştirilebileceğini sordu" sözü yazarın katmerli yalanlarındandır.

ad) "Cebrâîl, Allah'tan aldığı bilgiyi Muhammed'e iletti" sözü yazarın uydurmasıdır.

Sonuç olarak böyle bir hadîs yoktur. Derginin yazarı, uydurma hadîsle de yetinememiş, birkaç cümle de kendisi uydurarak yalancılar safına katılmıştır.

 

10. "Hemen ihramdan çıkın ve karılarınızla yatın":

Derginin mahut yazıyı hazırlayan yazarına göre "kalkmış zekerin indirilmesi için hiç zaman yitirilmemesi istenir. Nerede ve ne zaman olursa olsun zekerin öfkesi giderilmelidir. Bir hadîse göre bir hacc esnasında Peygamber şu buyruğu verir: "Hemen ihramdan çıkın ve karılarınızla yatın..."

Bu sözleri okuyan kimse, "insanın cinsel duygusu harekete geçince haccda bile olsa ihramdan çıkıp eşi ile yatmalıdır, Hz. Peygamber (sav) böyle emretmiştir" mânâ ve hükmünü çıkaracak ve yanılacaktır. Çünkü ihramın belli bir yeri ve müddeti vardır ve bu müddet içinde ihramdan çıkıp eşi ile yatmak yasaktır, bunun dinî cezası bile vardır. Yazının altında gösterdiği kaynakları yazar da okusa ve ilim namusuna sadık kalarak okuduğunu doğru aktarsa idi hâdisenin şundan ibâret olduğu anlaşılacaktı: Peygamberimiz (sav) yalnızca hacc etmeyi niyet ederek gelen ashâbının, uzun zaman ihram içinde ve ihram yasaklarını yaşayarak vakit geçirmelerini önlemek üzere -zamanı geldiği, müddeti dolduğu için- ihramdan çıkmalarını ve isterlerse eşleri ile de yatabileceklerini, sonra Arafât'a çıkılacağı zaman yeniden ihrama gireceklerini bildirmiştir. Müslim'in Sahîh'inde, hadîsi Câbir'den nakleden Atâ, bu emrin mâhiyetini, yukarıda gördüğümüz şekilde istismar edilmesin diye, nasıl da güzel açıklamıştır: "Peygamberimiz (sav) bu emri ile ashâba, ille de karılarınızla yatın demedi, yalnızca bunun helâl olduğunu onlara bildirdi"21

 

II. HZ. PEYGAMBER VE KADINLAR

Burada, Resûl-i Ekrem (sav) Efendimiz'in kadına verdiği değeri, kadınlarla ilgili ıslâhatını, niçin birden fazla evlendiğini özet halinde sunmaya çalışacağız.

İslâm'dan önce kadınların birçok insanî haktan mahrum bulunduğu ve eşya gibi kullanıldığı bilinmektedir. İslâm kadını yüceltmiş, özelliklerine bağlı farklar dışında erkeğe eşit kılmış, aile ve toplum hayatı içinde yerini almasını sağlamıştır. Kadın istemediği bir kimse ile zorla evlendirilemez, istemezse -evlenirken şart koşmak suretiyle- kocasının ikinci bir kadınla evlenmesine mâni olabilir, gerektiğinde camiye giderek ibadet eder, öğrenim görür (bunlardan onu kimse mahrum bırakamaz), evin geçimi kocaya ve erkek yakınlarına ait olduğu için geçim tasası yoktur, ev işlerini gücü yettiği kadar yapar, kocası ve çocuklarından başkasına hizmet etmeye mecbur değildir, mirasta erkek kardeşinin aldığının yarısı kadar pay alır; fakat kendisi cihadla (askerlikle) yükümlü olmadığı, evin masraflarına ve evlenme masraflarına katılmadığı için aldığı yanında kalır, sonunda erkek kardeşinin aldığına eşit hale gelir, seçme (bey'at) ve danışmaya katılma hakkı vardır, toplum içinde kendi özellikleriyle bağdaşacak görevler alır ve hizmete katılır...

Peygamberimiz (sav) bütün evlilik hayatında eşlerinden birine bir fiske vurmamış, hakaret etmemiş, sevgi ve saygı göstermiş, ev işlerinde -gerektiğinde- onlara yardım etmiş, müslümanlara "kadınlar hakkında daima iyi davranmalarını, onları kendi akıllarınca düzeltmeye kalkmamalarını, maddî ve mânevî ihtiyaçlarını temin etmelerini tavsiye etmiş", "iyileriniz, kadınlarınıza karşı iyi olanlarınızdır" buyurmuştur.

İslâm'da boşama hakkı prensip olarak erkekte bulunmakla beraber, akit esnasında veya daha sonra bu hakkı kadının da alması mümkündür. Ayrıca geçimsizlik, erkeğin yetersizliği, bazı hastalıklar, kayıplık vb. sebeplerle hâkim veya hakeme başvurmak suretiyle kadına da, evlilik hayatını sona erdirme hakkı verilmiştir.

Sevgili Peygamberimiz (sav) kadınları (eşlerini) severdi, "Bana dünyanızdan üç şey sevdirildi (üç şeyi severim): Kadın, güzel koku ve namaz; ama benim gönlüm namazdadır" buyurmuştur. O eşlerini sever, onları mutlu etmeye çalışırdı, ancak sabahlara kadar da namaz kılar, günlerce -bazen iftar etmeden- oruç tutar, başta peygamberlik, toplumun liderliği ve devlet başkanlığı olmak üzere yüklendiği birçok görevi mükemmel bir şekilde yütürdü. Peygamberimizin (sav) niçin birden fazla kadınla evlendiğini anlamak isteyenler önce şu gerçekleri bilmelidirler: Kendisi yirmi beş yaşında iken, kırk yaşında dul bir kadın olan Hz. Hatice ile evlenmiş ve yirmi beş yıl yalnızca bu eşi ile mutlu bir hayat yaşamışlardır. Kırk yaşından sonra Kureyş büyükleri, İslâm dâvasından vazgeçmesi pahasına kendisine başkanlık, kadın (kızlarını) ve servet teklif ettikleri zaman "Güneşi sağ elime, ayı da sol elime verseniz, ya uğrunda ölmeden, yahut da hedefime varmadan bu dâvadan dönmem" demiştir. Hz. Hatice'den sonra, kendisi elli üç yaşlarında iken evlendiği ikinci kadın ise elli yaşında dul ve kimsesiz bir kadın olan Sevde idi. Bütün bunları iz'an ve insaf ile düşünen kimse, ister müslüman olsun, ister gayrimüslim, Peygamberimiz'in (sav) birden fazla kadınla evlenmesine, cinsî tatmin dışında sebepler aramak durumundadır. Biz bu sebepleri şu maddeler içinde görüyoruz:

a) Birden fazla kadınla evliliği Hz. Peygamber (sav) getirmemiştir. İslâm geldiği zaman dünyanın birçok yerinde ve bu arada Arabistan'da erkekler birden fazla kadınla evli idiler. İslâm zaman içinde bir yandan kadına çeşitli haklar verip onun durumunu iyileştirmiş, diğer yandan zarûrî haller dışında tek kadınla evlenmeyi tavsiye etmiş, gerektiğinde birden fazla kadınla evlenmeyi ise yeterlik ve adâlet şartlarına bağlamıştır. Bütün bu ıslâhatın tamamlandığı zamanlarda, Peygamberimiz (sav) de -aşağıda sıralanacak sebeplerle- birden fazla eşe sahipti, O'nun (sav) boşadığı kadınlar da mü'minlerin anneleri olmakta devam edecekleri için başkasıyla evlenemezler, devamlı dul kalmaya mahkûm ve perişan olurlardı. İşte bu sebeple Efendimizin (sav) onları boşaması, kendileri için bir felâket demekti; nitekim Resûlullah (sav) bunu kendilerine teklif ettiği zaman içlerinden bir tanesi bile kabule yanaşmamıştır.

Kadınlarından bir kısmı ile evlenmesi onların İslâm uğrunda çektikleri meşakkatlere karşı bir mükâfatlandırma mahiyetindedir. Ümmü Seleme, Ümmü Habîbe, Sevde gibi eşleriyle bu yüzden evlenmiştir. Bu hanımlar dinlerini koruma uğrunda Habeşistan'a göç etmişler, orada eşlerini de kaybederek dul kalmışlardı.

c) Birkaç eşiyle evlenme sebebi, onların kabilelerini İslâm'a kazanmak, aradaki düşmanlık duygularını dostluğa çevirmektir; Safiyye, Cüveyriye gibi hanımları ile bu yüzden evlenmiştir.

d) Ebû Bekir, Ömer gibi en büyük dostları ve yardımcıları kızlarını O'na (sav) teklif etmişler, kendileri de bunu uygun buldukları için Âişe ve Hafsa ile evlenmiş ve dostlarının arzularını yerine getirmişlerdir.

e) Resûlullah'ın (sav) en önemli görevi İslâm'ı ümmetine doğru bir şekilde aktarmak, öğretmek, yaşatmak ve gelecek nesillere intikalini sağlamaktı; ümmetin yarısı kadındı, onların da İslâm'ı ve bu arada aile hayatı ile ilgili ahkâmı bilmeleri gerekiyordu; birden fazla kadın, bir kadından daha çok bilgi edinme ve aktarma kaynağı demekti ve Allah Resûlü (sav) bundan da istifade etti, bugün elimizde bulunan birçok hadîsin ilk râvîleri O'nun (sav) sevgili eşleridir.

Eğer Peygamberimiz (sav) isteseydi yüzlerce kadınla evlenebilirdi, bunlarla sırf cinsî tatmin için evlense idi, birçoğu yaşlı dul kadınlarla değil, daima güzel ve çekici kızlarla evlenirdi. (Hz. Âişe'den başka kızla evlenmemiştir). O'nunla (sav) evlenmeye can atanların, nikâhı altında kalmak için her fedâkârlığa razı olanların ruh halini anlamak için O'na (sav), kafasını "cinsel dürtü" ile bozmuş insanların gözüyle değil, ümmetin gözüyle bakmak gerekir; ümmetine göre, O (sav), Allah sevgilisi, günahkârların şefâatçisi, eşsiz ve üstün örnek; insan, cin ve peygamberlerin Efendisi, kâinatın yaratılış sebebi, dışı insanlar ile, içi daima Allah ile meşgul, dünyanın en büyük dininin Peygamber'i ve Allah'ın insanlığa son elçisidir. Bugün dünyada yaşayan bir milyar müslümanın her gün kendisini, iman ve sevgi ile selâmladığı, dünya ve âhirette şefâatini dilediği yegâne kâmil insandır.