Çin o kadar çok ağaç dikti ki, ülkenin su dağıtımını tamamen değiştirdi

Çin o kadar çok ağaç dikti ki, ülkenin su dağıtımını tamamen değiştirdi

Yeni bir araştırma, Çin'in ağaç dikerek ve otlakları onararak toprak bozulmasını ve iklim değişikliğini yavaşlatma çabalarının ülke genelinde suyu büyük ve öngörülemeyen şekillerde değiştirdiğini gösteriyor.

4 Ekim'de Earth's Future dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre, bitki örtüsündeki değişiklikler, Çin'in kara alanının %74'ünü oluşturan doğu muson bölgesi ve kuzeybatı kurak bölgesinde insanlar ve ekosistemler için mevcut tatlı su miktarını 2001 ile 2020 yılları arasında azalttı. Bilim insanları, aynı dönemde, kalan kara alanını oluşturan Çin'in Tibet Platosu bölgesinde su bulunabilirliğinin arttığını tespit etti.

Hollanda'daki Utrecht Üniversitesi'nde ekosistem dayanıklılığı alanında yardımcı doçent olan ve çalışmanın ortak yazarı olan Arie Staal, Live Science'a gönderdiği bir e-postada, "Arazi örtüsündeki değişikliklerin suyu yeniden dağıttığını görüyoruz" dedi. "Çin, son on yıllarda büyük ölçekli bir yeşillendirme çalışması gerçekleştirdi. Özellikle Lös Platosu'nda gelişen ekosistemleri aktif olarak restore ettiler. Bu aynı zamanda su döngüsünü de yeniden canlandırdı."

Suyu Dünya kıtaları ile atmosfer arasında taşıyan üç ana süreç vardır: buharlaşma ve terleme suyu yukarı taşırken, yağış suyu aşağı indirir. Buharlaşma, yüzeylerden ve topraklardan suyu uzaklaştırır ve terleme, bitkilerin topraktan emdiği suyu uzaklaştırır. Staal, bu süreçlerin tümüne evapotranspirasyon (buharlaşma-terleme) denir ve bunun bitki örtüsü, su bulunabilirliği ve toprağa ulaşan güneş enerjisi miktarına göre değiştiğini söyledi.

"Hem çayırlar hem de ormanlar genellikle buharlaşma-terlemeyi artırma eğilimindedir," dedi. "Bu durum özellikle ormanlarda güçlüdür, çünkü ağaçların kurak zamanlarda suya erişen derin kökleri olabilir."

Çin'in en büyük ağaç dikme çalışması, ülkenin kurak ve yarı kurak kuzeyindeki Büyük Yeşil Duvar'dır. 1978'de başlatılan Büyük Yeşil Duvar, çöllerin yayılmasını yavaşlatmak için inşa edildi. Son elli yılda, orman örtüsünün 1949'da Çin'in yaklaşık %10'unu oluştururken, bugün %25'in üzerine çıkmasına, yani Cezayir'in yüzölçümüne eşit bir alana ulaşmasına yardımcı oldu. Geçen yıl hükümet yetkilileri, ülkenin en büyük çölünü bitki örtüsüyle çevrelediğini, ancak çölleşmeyi kontrol altında tutmak için ağaç dikmeye devam edeceğini duyurdu.

Çin'deki diğer büyük yeşillendirme projeleri arasında, her ikisi de 1999'da başlayan Yeşil İçin Tahıl Programı ve Doğal Orman Koruma Programı yer alıyor. Yeşil İçin Tahıl Programı, çiftçileri tarım arazilerini orman ve otlaklara dönüştürmeye teşvik ederken, Doğal Orman Koruma Programı birincil ormanlarda ağaç kesimini yasaklıyor ve ağaçlandırmayı teşvik ediyor.

Toplamda, Çin'in ekosistem restorasyon girişimleri, 2000 ile 2017 yılları arasında küresel net yaprak alanı artışının %25'ini oluşturuyor.

Ancak yeşillendirme, Çin'in su döngüsünü önemli ölçüde değiştirerek hem buharlaşmayı hem de yağışı artırdı. Araştırmacılar, bu etkileri araştırmak için çeşitli kaynaklardan yüksek çözünürlüklü buharlaşma, yağış ve arazi kullanım değişikliği verilerinin yanı sıra bir atmosferik nem izleme modeli kullandılar.

Sonuçlar, buharlaşmanın genel olarak yağıştan daha fazla arttığını, yani atmosfere bir miktar su kaybı olduğunu gösterdi, dedi Staal. Ancak bu eğilim Çin genelinde tutarlı değildi, çünkü rüzgarlar suyu kaynağından 7.000 kilometre uzağa taşıyabiliyor; bu da bir yerdeki buharlaşmanın genellikle başka bir yerdeki yağışı etkilediği anlamına geliyor.

Araştırmacılar, Çin'in doğu muson bölgesindeki orman genişlemesinin ve ülkenin geri kalanındaki otlak restorasyonunun buharlaşmayı artırdığını, ancak yağışın yalnızca Tibet Platosu bölgesinde arttığını, bu nedenle diğer bölgelerde su bulunabilirliğinde bir düşüş yaşandığını buldular.

Staal, "Su döngüsü daha aktif olsa da, yerel ölçeklerde eskisinden daha fazla su kaybı yaşanıyor," dedi.

Çin'in suyu zaten eşit olmayan bir şekilde dağıldığı için bunun su yönetimi açısından önemli sonuçları var. Çalışmaya göre kuzey, ülke suyunun yaklaşık %20'sine sahip olmasına rağmen nüfusun %46'sına ve ekilebilir arazinin %60'ına ev sahipliği yapıyor. Çin hükümeti bu sorunu çözmeye çalışıyor; ancak Staal ve meslektaşları, yeşillendirme nedeniyle suyun yeniden dağıtımı dikkate alınmazsa, önlemlerin muhtemelen başarısız olacağını savundu.

Diğer ülkelerdeki ekosistem restorasyonu ve ağaçlandırma, oradaki su döngülerini de etkiliyor olabilir. Staal, "Su kaynakları açısından, belirli arazi örtüsü değişikliklerinin faydalı olup olmadığını vaka bazında görmemiz gerekiyor," dedi. "Bu, diğer şeylerin yanı sıra, atmosfere giren suyun ne kadar ve nerede yağış olarak tekrar düştüğüne de bağlı."

Kaynak: LS