Bilim İnsanları Lupus'un Dünyanın En Yaygın Virüslerinden Birine Bağlı Olduğunu Buldu

Bilim İnsanları Lupus'un Dünyanın En Yaygın Virüslerinden Birine Bağlı Olduğunu Buldu

Dünyanın en yaygın viral enfeksiyonlarından biri, lupus vakalarının neredeyse hepsinin altında yatıyor olabilir; bu bağlantıya dair şimdiye kadarki en güçlü kanıtı sunan yeni bir çalışma bunu ortaya koyuyor.

Stanford Üniversitesi'ndeki bilim insanları tarafından yürütülen araştırma, Epstein-Barr virüsünün (EBV) bu "acımasız gizemin" arkasındaki tetikleyici olabileceğini ortaya koydu.

EBV, "öpücük hastalığı"na (veya mononükleoza) neden olan patojendir ve yeni bulgulara göre, belirli bağışıklık hücrelerini doğrudan enfekte edip yeniden programlayarak, kronik otoimmün hastalık sistemik lupus eritematozus'un -daha çok lupus olarak bilinir- başlangıcına neden olabilir.

İmmünolog ve laboratuvar başkanı William Robinson, "Bu, tüm kariyerim boyunca laboratuvarımdan çıkan en etkili bulgu" diyor.

"Bunun lupus vakalarının yüzde 100'ü için geçerli olduğunu düşünüyoruz."

Dünyadaki yetişkinlerin büyük çoğunluğu, yaşamlarının bir noktasında EBV'ye maruz kalmıştır ve virüs, vücut hücrelerinde gizlice beklediği için neredeyse hiç sorun yaratmaz.

Ancak lupuslu kişilerde, muhtemelen daha virülan bir EBV suşu kaptıkları için daha derin bir enfeksiyon görülür. Otoimmün rahatsızlığı olan hastalar arasında araştırmacılar, EBV ile enfekte B hücrelerinin yüzdesinin yaklaşık 400'de 1 olduğunu buldu. Bu, sağlıklı bireylere göre 25 kat daha yüksek.

Laboratuvarda enfeksiyon, B hücrelerinde bir düğmeye basarak, proinflamatuar genlerini 'etkinleştiren' bir sistemi harekete geçirdi.

Stanford Üniversitesi'nden immünolog Shady Younis liderliğindeki yazarlar, bunun "sistemik hastalığı teşvik ederek otoimmün tepkileri tetikleme" potansiyeline sahip olduğunu savunuyor.

Bu keşif, lupusu ilk etapta neyin tetiklediği ve semptomlarının neden görünüşte rastgele alevlenme ve yatışma döngülerinden geçtiği konusundaki uzun süredir devam eden gizemi çözmeye yardımcı olabilir.

Lupus, bağışıklık sisteminin vücudun kendi sağlıklı dokularına yanlışlıkla saldırmasına ve vücutta yaygın iltihaplanmaya neden olarak potansiyel olarak ciddi, yaşamı tehdit eden sonuçlara yol açmasına neden olur.

Hastalıktan ilk olarak MS 850 yılında tarihi kayıtlarda bahsedilmiştir, ancak bugüne kadar bilinen bir nedeni veya tedavisi yoktur. Uzmanlar, kurt ısırığına benzeyen bir döküntüye neden olabilen lupusu ancak 19. yüzyılda resmi olarak tanıyıp tanımlamışlardır (tarihsel Latince adı da buradan gelir).

Lupusun süregelen gizemi, genellikle besin eksiklikleri, genetik, hormonal sorunlar veya enfeksiyonlar gibi çok sayıda etkileşimli faktörün tetiklediği karmaşık yapısına bağlanır.

Stanford Üniversitesi'nden yeni bir araştırma, gerçekten de birleştirici bir açıklama olabileceğini, viral kökenli bir açıklama olabileceğini öne sürüyor.

Araştırmacılar yıllardır EBV'nin lupus ile bağlantılı olduğundan şüpheleniyorlar. Virüsün B hücrelerini enfekte ettiği ve lupus hastalarında B hücresi aktivitesinin dengesiz olduğu biliniyor. Sorun şu ki, EBV B hücrelerini enfekte edip saklandığında ölçülmesi zordur.

Stanford Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, bu beyaz kan hücrelerinden hangilerinin virüsle enfekte olduğunu bulmak için akıllıca bir yol geliştirdiler. Yeni dizileme tekniklerini kullanan ekip, lupuslu kişilerin, lupuslu olmayanlara göre önemli ölçüde daha fazla EBV ile enfekte B hücresine, özellikle de hızlı bağışıklık tepkileri sağlayan hafıza B hücrelerine sahip olduğunu gösterdi.

Sağlıklı bir insan vücudundaki yüz milyarlarca B hücresinin yalnızca yaklaşık yüzde 20'si 'otoreaktif'tir, yani antikor üretip öldürücü bağışıklık hücrelerini aktive etmeye hazırdır. Ancak EBV gizli B hücrelerini enfekte ettiğinde, onları tekrar proinflamatuar bir duruma sokuyor gibi görünüyor.

Yazarlar, "Bulgularımız, EBV ile enfekte kişilerin yalnızca küçük bir kısmında SLE gelişmesinin nedenini açıklayan mekanik bir temel sağlıyor," sonucuna varıyor.

Bu mekanizma, hatalı B hücrelerini bulup yerine yenilerini koyan yeni bir lupus immünoterapisi tarafından destekleniyor. Klinik çalışmalarda kayda değer faydalar gösterdi ve remisyon benzeri sonuçlar elde etti.

Mevcut çalışmada yer almayan Fransa'daki Sorbonne Üniversitesi'nden virolog Guy Gorochov, The Guardian'dan Hannah Devlin'e çalışmanın "etkileyici" olduğunu söyledi.

"Lupus hakkındaki son makale değil," diye ekledi, "ama çok şey yaptılar ve ilginç bir konsept geliştirdiler."

Kaynak: Science Alert