Sızdırılan dosyalar, Meta'nın çevrimiçi dolandırıcılıktan elde ettiği kârı ortaya koyuyor

Sızdırılan dosyalar, Meta'nın çevrimiçi dolandırıcılıktan elde ettiği kârı ortaya koyuyor

Reuters tarafından incelenen belgelere göre, Meta geçen yılın sonlarında 2024 gelirinin yaklaşık 16 milyar dolarının (şirketin toplam gelirinin yaklaşık %10'u) dolandırıcılık veya yasaklı ürünleri tanıtan reklamlardan geleceğini şirket içi olarak tahmin etmişti.

Bu dosyalar, şirketin Facebook, Instagram ve WhatsApp'ta oluşan yanıltıcı reklam selini kontrol altına almak için yıllardır verdiği mücadeleyi anlatıyor. Belgeler, Meta platformlarının kullanıcılara her gün yaklaşık 15 milyar yüksek riskli dolandırıcılık reklamı sunduğunu belirtiyor.

Şirket içi uyarılara rağmen şirket, bu kampanyalardan kâr elde etmeye devam etti ve yalnızca bu kategoriden yılda yaklaşık 7 milyar dolar kazandı.

Yüksek riskli reklamlar

Reuters'a göre belgeler, dolandırıcılık faaliyetlerinin çoğunun Meta sistemleri tarafından şüpheli olarak işaretlenen reklamverenlerden geldiğini gösteriyor. Ancak şirket, bir reklamvereni yalnızca reklamın dolandırıcı olduğundan en az %95 emin olması durumunda yasaklıyor. Şüphe daha düşükse, Meta kullanıcıları daha fazla alan satın almaktan caydırmak için daha yüksek bir fiyat talep ediyor.

Bu, dolandırıcılık reklamlarına tıklayan kullanıcıların, Meta'nın kişiselleştirme algoritmaları sayesinde genellikle daha fazla dolandırıcılık reklamı gördüğü anlamına geliyor.

Reuters tarafından incelenen ekran görüntüleri, baharat üreticisi McCormick ve Beyaz Saray da dahil olmak üzere tanınmış markaları ve tanınmış kişileri taklit eden sahte reklamlar gösteriyor.

Meta'nın iç raporları, sorunun farkında olmasına rağmen yıllardır dolandırıcılık reklamlarının yayılmasını durduramadığını gösteriyor.

İç Direnç

2021'den 2025'e kadar uzanan gizli belgeler, Meta'nın finansal hedefleri ile güvenlik sorumlulukları arasında bir gerilim olduğunu ortaya koyuyor.

Yöneticiler, şirketin yasal yaptırımları en aza indirirken ne kadar yasadışı reklam geliri kaybetmeyi göze alabileceğini hesapladılar.

Eski Meta dolandırıcılık soruşturmacısı Sandeep Abraham, Reuters'a yaptığı açıklamada, şirketin davranışlarının çevrimiçi reklamcılık dünyasında bir denetim eksikliği olduğunu gösterdiğini söyledi. "Düzenleyiciler bankaların dolandırıcılıktan kâr elde etmesine müsamaha göstermiyorsa, teknoloji sektöründe de aynı şeyi yapmamalılar," dedi.

Meta sözcüsü Andy Stone, şirketin dolandırıcılıklardan bilerek kâr elde ettiği iddiasını reddederek, şirket içi gelir tahminini "kaba ve aşırı kapsayıcı" olarak nitelendirdi.

Reuters'a verdiği demeçte, şirketin daha sonra tahmini aşağı yönlü revize ettiğini ve Meta'nın "dolandırıcılık ve dolandırıcılıkla agresif bir şekilde mücadele ettiğini" vurguladı.

İyileştirme Sözü

Stone, Meta'nın son 18 ayda küresel kullanıcı dolandırıcılık reklamı bildirimlerini %58 oranında azalttığını ve 2025 yılında 134 milyondan fazla dolandırıcılık içeriğini kaldırdığını söyledi. 2024 tarihli bir şirket içi yazışmada, bu yıl kilit pazarlarda dolandırıcılık reklamlarını yarıya kadar azaltma hedefleri belirlendi.

Ancak, diğer şirket içi sunumlar, Meta ürünlerinin çevrimiçi dolandırıcılıkta hâlâ büyük bir rol oynadığını kabul ediyor. Mayıs 2025 tarihli bir brifingde, Meta platformlarının Amerika Birleşik Devletleri'ndeki tüm başarılı dolandırıcılıkların üçte birinde yer aldığı tahmin ediliyor.

2025 tarihli bir şirket incelemesi, "Meta platformlarında dolandırıcılık reklamı vermek Google'dan daha kolay" sonucuna vardı, ancak nedenini belirtmedi.

Artan İnceleme

Meta artık Atlantik'in her iki yakasındaki düzenleyicilerden soruşturmalarla karşı karşıya. Şirket içi kayıtlara göre, ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC), finansal dolandırıcılık reklamlarını nasıl ele aldığını araştırıyor. İngiltere'de bir düzenleyici kurum, Meta platformlarının 2023 yılında ödeme kaynaklı dolandırıcılık kaynaklı tüm kayıpların %54'ünü oluşturduğunu açıkladı; bu oran, diğer sosyal ağların toplamının iki katından fazla.

Meta yapay zeka ve altyapıya onlarca milyar dolar yatırım yaparken, CEO Mark Zuckerberg yatırımcılara şirketin hedeflerini reklam gelirleriyle finanse edebileceğini söyledi. Temmuz ayında, "Bunu başarmak için işletmemizden gelen sermayeye sahibiz," dedi.

Yine de şirket içi görüşmeler, dolandırıcı reklam verenlerin faaliyetlerini aniden durdurmanın Meta'nın gelirlerine zarar verebileceği endişesini ortaya koyuyor. Şirket, dolandırıcılık reklamlarıyla ilgili gelecekteki cezaların 1 milyar dolara ulaşabileceğini tahmin ediyor; bu rakam, dolandırıcılık kaynaklı gelirlerinden çok daha az.

Kayıplara Karşı Önlemler

Reuters'a göre, 2025 başlarından kalma belgeler, Meta'nın uygulama ekiplerine, şirketin toplam gelirinin %0,15'inden fazlasına, yani yılın ilk yarısında yaklaşık 135 milyon dolara mal olabilecek eylemlerde bulunmamaları yönünde talimat verildiğini ortaya koyuyor. Bir yönetici, "Belirli gelir sınırlamalarımız var," diye yazdı.

Stone, bu rakamın sabit bir sınır değil, bir projeksiyon olduğunu söyledi. Ancak şirket içi strateji belgeleri, Meta yöneticilerinin dolandırıcılıkla ilgili gelirlerde yalnızca kademeli bir azalmayı onayladığını gösteriyor: 2024'teki %10,1'den 2025 sonuna kadar %7,3'e, 2027'ye kadar daha fazla kesinti planlanıyor.

Dolandırıcılıklar ve İşten Çıkarmalar

Şirketin sahte hesaplarla ilgili sorunları yıllar öncesine dayanıyor. 2022'de Meta, kullanıcıları dolandırmak için ABD askeri gibi davranan büyük bir sahte profil ağı ortaya çıkardı. Diğer planlar arasında ünlülerin ve markaların taklit edilmesi de vardı.

O dönemde Meta, dolandırıcılık reklamlarını "düşük önem derecesine sahip" bir sorun olarak nitelendirmiş ve şirket genelindeki işten çıkarmalar sırasında reklam güvenliği üzerinde çalışan ekiplerin sayısını azaltmıştı. Marka hakları şikayetleriyle ilgilenen personel işten çıkarılırken, güvenlik birimlerine yalnızca "açık tutun" denildi.

2023 yılına gelindiğinde, kullanıcılar haftada yaklaşık 100.000 geçerli dolandırıcılık bildiriminde bulunuyordu, ancak Meta bunların %96'sını görmezden geldi veya haksız yere reddetti; şirket içi veriler bunu gösteriyor.

Dolandırıcılıklar can alıcı noktaya ulaştığında

Reuters, Facebook hesabı sahte bir kripto para yatırımını tanıtmak için kullanılan bir Kraliyet Kanada Hava Kuvvetleri personel alım görevlisiyle görüştü. Düzinelerce bildirime rağmen, Meta'nın harekete geçmesi haftalar sürdü ve en az dört meslektaşı para kaybetti.

Kanada polisi, çalınan fonların bir kısmının Nijerya banka hesaplarına kadar izini sürdü, ancak geri dönüşü imkansız oldu. Personel alım görevlisi, "İnsanlar bana güvendikleri için zarar görüyorlardı," dedi.

Meta, dava hakkında yorum yapmayı reddetti.

Sahtekarlığı Denetleme

Aralık 2024 tarihli bir sunumda, Meta kullanıcılarının 15 milyar ücretli dolandırıcılık reklamına ek olarak, günlük 22 milyar "organik" dolandırıcılık girişimiyle (ücretsiz gönderiler, pazar yeri listeleri ve sahte profiller) karşı karşıya kaldığı belirtildi.

Meta'nın kuralları genellikle yanıltıcı tanıtımları tespit etmekte başarısız oldu. Singapur polisi 146 yerel dolandırıcılık örneği sunduğunda, Meta bunların yalnızca %23'ünün politikalarını ihlal ettiğini tespit etti.

Sahte konser biletleri veya sahte iş teklifleri gibi diğerleri ise "yazılı olarak politikaya uygun, ancak özünde değil" olarak değerlendirildi.

Siyasi liderleri taklit eden hesaplar bile bu politikadan sıyrılabildi. 2025 tarihli bir belgede, Kanada başbakanı olduğunu iddia eden bir hesaptan gelen 250.000 dolarlık kripto dolandırıcılık reklamı işaretlendi; ancak Meta sistemleri bunu başlangıçta tespit edemedi.

"En Dolandırıcılar"

Meta personeli, en çok dolandırıcılık şikayeti alan reklamverenleri vurgulayan haftalık "En Dolandırıcı" raporları yayınlamaya başladı. Ancak öne çıkarılmak, yasaklanmaları için her zaman yeterli olmuyordu.

Bazı yüksek harcama yapan reklamverenler, askıya alınmadan önce yüzlerce uyarı almıştı. Şirket içi dosyalar, dört dolandırıcılık reklam kampanyasının kaldırılmadan önce ayda 67 milyon dolar gelir sağladığını gösteriyor.

Meta ayrıca, dolandırıcılık şüphesiyle reklam açık artırmalarında daha yüksek fiyatlar ödemeye zorlayan bir "ceza teklifi" sistemi de getirdi. Şirket, amacın dolandırıcıları daha az rekabetçi hale getirmek olduğunu, ancak aynı zamanda Meta'nın bu reklamlardan elde ettiği geliri de artırdığını belirtti.

Stone, testlerin sistemin, genel reklam geliri biraz düşse bile dolandırıcılık bildirimlerini azalttığını gösterdiğini söyledi.

Kaynak: Dagens