İki Kara Deliğin Şiddetli Çarpışması Evreni Sardı

Astrofizikçiler, Güneş'in kütlesinin yaklaşık 225 katı büyüklüğünde tek bir kara delik oluşturmak için iki kara deliğin birleştiği bilinen en büyük olayı keşfettiler.

Biri Güneş'in kütlesinin yaklaşık 100 katı, diğeri ise yaklaşık 140 katı büyüklüğündeki dönen cisimler arasındaki şiddetli çarpışma, evreni saran bir kütleçekim dalgası üretti.

Bilim insanları, Hanford, Washington ve Livingston, Louisiana'da bulunan ve kozmik kütleçekim dalgalarını tespit edip ölçmek için 4 kilometre uzunluğunda, L şeklinde aletler kullanan Lazer İnterferometre Kütleçekim Dalgası Gözlemevi'ni (LIGO) kullanarak bu zayıf sinyali tespit ettiler.

Sadece 0,2 saniye uzunluğundaki sinyal, 2023'te tespit edildi ve 13 Temmuz'da Glasgow'daki bir konferansta duyuruldu. Bulgular, hakem değerlendirmesinden önce arXiv ön baskı sunucusunda yayınlandı.

Kara delik, hiçbir şeyin, hatta ışığın bile kaçamayacağı kadar güçlü bir kütle çekim kuvvetine sahip astronomik bir nesnedir. Bilim insanları 18. yüzyıldan beri kara deliklerin varlığını öngörmüş olsalar da, doğrudan kanıtlar ancak son zamanlarda ortaya çıktı.

2015 yılında bilim insanları, kara delikler veya nötron yıldızları gibi büyük kütleli nesnelerin ivmelenmesinin uzay dokusunda neden olduğu bir bozulma olan kütle çekim dalgasını ilk kez tespit etmek için LIGO'yu kullandılar. Kütle çekim dalgaları, kökenleri ve kütle çekimin doğası hakkında bilgi taşır. Bu çaba, araştırmacılara 2017 yılında Nobel Ödülü kazandırdı.

2019 yılında bilim insanları, Dünya'dan yaklaşık 55 milyon ışık yılı uzaklıktaki bir galaksinin merkezindeki bir kara deliğin ilk görüntüsünü yayınladı. Görüntüde, ışığın nesnenin büyük kütle çekim kuvveti tarafından hapsedildiği karanlık bir merkezi çevreleyen, turuncu ve sarı renklerden oluşan bulanık bir halka görülüyordu.

2023 kütle çekim dalgası yalnızca az miktarda veri ürettiği için, bilim insanları nesnenin tam olarak ne kadar uzakta olduğunu bilmiyorlar.

"Söylemesi biraz saçma ama üç-dört milyar ışık yılı ile 12-13 milyar ışık yılı arasında bir uzaklıkta," dedi İngiltere'deki Cardiff Üniversitesi'nde astrofizikçi ve "kütleçekim dalgası" ve keşfedildiği tarih nedeniyle GW231123 olarak adlandırılan cismi keşfeden bilim ekibinin bir üyesi olan Mark Hannam.

Hannam, bilim insanlarının hâlâ öğrendiği çok şey olduğunu ve iki kara deliğin daha küçük kara deliklerin daha önceki birleşmeleriyle oluşmuş olabileceğini söyledi.

Hannam, "Bu süreçte kaç kara deliğin birleştiğini bilmiyoruz," dedi.

Northwestern Üniversitesi'nde fizik ve astronomi profesörü ve sinyali analiz eden ekibin bir üyesi olan Vicky Kalogera'ya göre, iki kara delik, yıldızların çarpışıp daha büyük kütleli, çok dönen yıldızlar oluşturması ve ardından çökerek kara delikler oluşturmasıyla da oluşmuş olabilir.

Her iki durumda da, Johns Hopkins Üniversitesi'nde fizik ve astronomi profesörü olan ve makalede yer almayan Alessandra Corsi'ye göre, bu bulgu kütleçekim dalgası dedektörleri kullanılarak yeni araştırma alanlarının önünü açtı.

"Beni heyecanlandıran şey, evreni incelemenin, size şaşırtıcı şeyler olduğunu söyleyen farklı yollarını bulmak," dedi.

Kaynak: TWSJ

İki Kara Deliğin Dans Etmesi, Gün Boyu Göreceğiniz En Harika Şeylerden Biri

Her bir kara deliğin muazzam yerçekimi, diğerinin birikim diskinden gelen ışığı bozarak bir "eğlence evi aynası" etkisi yaratır.