CERN Higgs bozonu denilen Tanrı Parçacığı’nın izini buldu

CERN Higgs bozonu denilen Tanrı Parçacığı’nın izini buldu

Tanrı Parçacığı’nın izi bulundu

 

Maddeye kütle ve yoğunluk kattığı düşünülen atom bileşeni ‘Higgs Bozonu’, diğer adıyla Tanrı Parçacığı’nı ortaya atan bilim insanları, yanılmadıklarını kanıtladı

 

 

İsviçre’nin Cenevre kentindeki Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi’nde (CERN) yapılan araştırmalarda, Higgs Bozonu’na işaret eden bir atomaltı parçacığının izine rastlandı.

13.7 milyar yıl önce yaşanan “Büyük Patlama”da meydana çıktığı düşünülen fakat varlığı bir türlü kanıtlanamayan parçacığa ilişkin elde edilen son bulgular, dün İsviçre ve İngiltere’de yapılan eşzamanlı konferanslarla dünyaya duyuruldu. En son geçen yıl Aralık ayında Tanrı Parçacığı’nın varlığının kanıtlanmasına yaklaşılmış, fakat deneylerin yetersiz kalması sonucu kesin bir açıklama yapılamamıştı.

Dün yapılan açıklamalara göre, Higgs Bozonu’nun izi kabul edilen parçacık, maddenin yoğunluğu, bazı maddelerin neden daha yoğun olduğu ve parçacık fiziğinin egemen teorisi olan “Standart Model”in en büyük bilmecesi olan “Niye maddenin kütlesi vardır?” sorusuna cevap veriyor. Eğer bu ize rastlanamasaydı, teorinin tamamen değiştirilmesi gerekecekti. CERN Başkanı Sergio Bertolucci, sonuçları “Geçen sene, 2012 yılında Higgs benzeri bir parçacık bulacağımızı, bulamadığımız takdirde Standart Model’den Higgs olasılığını çıkaracaktık. Fakat, bu yeni parçacık bize yeni u***lar açacak” sözleriyle değerlendirdi.

CMS deneyinin başındaki Joe Incandela ise, “Bu ön bir tespit. Ancak Higgs Bozonu’na işaret etmesi açısından çok güçlü ve somut olduğuna inanıyoruz” dedi. Sonuçlar son 60 yılda fizik alanındaki en büyük gelişme olarak nitelendiriliyor. Atomaltı parçacığının, evrenin anlaşılmasına katkısının yanında teknolojide devrim yaratması bekleniyor. 2008 yılından bu yana 37 ülkeden 2 bin bilim insanının üzerinde çalıştığı teori için Cenevre’de hazırlanan Büyük Hadron Çarpıştırıcısı deneyine 10 milyar euro harcandı.

 

Tam olarak ne yapıldı?

Higgs Bozonu’nun varlığını kanıtlamak için 2008’de deneyine başlanan Büyük Hadron Çarpıştırıcısı hızlandırıcısında kurulan altı bağımsız alt deneyden ATLAS ve CMS deneylerinde 2011 ve 2012’de elde edilen bulgular karşılaştırıldı ve sonuçlar birbirini doğruladı. Çarpışma esnasında ortaya çıkan enerjinin yarattığı parçacık (Higgs Bozonu) çok kısa süre gözlenebiliyor ve kolaylıkla bozulabiliyor. Bu yüzden, uzmanlar parçacığın kendisi yerine ortaya çıkardığı farklı bozulmaları analiz ederek parçacığın izine ulaşmaya çalıştı ve başarılı oldu. CERN deneyinin sonuçları, bu ayın sonunda akademik yayımlarda yer alacak.

 

Hawking bahsi kaybetti

Gelişmeyi değerlendiren ünlü İngiliz astrofizikçi Stephen Hawking, 2008 yılında Higgs parçacığının bulunamayacağına dair girdiği 100 dolarlık bahsi kaybettiğini söyledi. Hawking, “Sonuçlar, CERN deneyinde kayıp Higgs parçacığının bulunduğunu gösteriyor. Eğer özellikleri de beklendiği gibiyse parçacık fiziğinin Standart Model’ini doğrulayacaktır” diyerek başarıyı kabullendi.

 

7 yaşındaki bir çocuğa ‘bozonu’ nasıl anlatırsınız?

İngiltere’de yayımlanan The Guardian gazetesi, bilim dünyasında yaşanan büyük gelişmeyi çocuklara aktarmanın kolay yolunu bulmak için bir kampanya başlattı. Gazetenin twitter sayfasında takipçilerden “Higgshelp” başlığı altında Higgs Bozonu’nu yedi yaşındaki bir çocuğa anlatmanın en basit yolunu önermeleri istendi. Verilen cevaplardan dikkat çekenler şöyle:

- Erkek çocuklar= elektronlar, kız çocuklar=protonlar, nötronlar=oyun parkı. Higgs Bozonu=Anne, yani onların anlaşarak oynamasını sağlayan unsur.

- Fizik yapbozunun en önemli parçası kayıptı. Bu parçanın neye benzemesi gerektiğini biliyor ama gerçekten olup olmadığını bilmiyorduk. Artık biliyoruz.

- Higgs Bozonu, parçaları atomdan bile küçük olan ve her şeyin ana maddesi olan bir yapbozun son parçası.

- Evrendeki her şey bir büyük un çuvalının partiküllerinden oluşuyor ve Higgs Bozonu bu parçaları bir arada tutan yumurta oluyor.