"Neden Unutur, Nasıl Hatırlarız?"

 

Anahtarınızın yerini sıkça unutuyorsunuz. 5 dakika önce karşılaştığınız birinin adını hatırlayamıyorsunuz. Bilim bunun

nedenini araştırıyor.Beyninizi güçlendiren ve unutmayı önleyecek faktörler..Son zamanlarda giysi dolabınızın önünde ne giyeceğinize dair daha çok zaman geçiriyor, birşey almak için gittiğiniz mutfaktan ne alacağınızı hatırlayamıyor olabilirsiniz. Hemen unutkanlıkla ilgili hastalık senaryoları yazmaya başlamayın. Çoğunlukla ileri yaşlarda görülen sorunla artık stresli ve yoğun iş yaşamı sebebiyle gençler de karşılaşabiliyor. Unutkanlığın pek çok nedeni olabilir ancak çözümsüz de değil.

 

Demir eksikliğiniz olabilir

Demir, beyin fonksiyonlarının sağlıklı bir şekilde çalışmasını sağlar. Yetersiz beslenme veya adet dönemlerinin yoğun

geçmesi gibi nedenler hatırlama faktörlerini etkileyerek, kansızlığınız olmasa bile unutkanlığa neden olabilir. 149 kadın

üzerinde yapılan bir araştırmada, demir eksikliği olanların olmayanlara oranla sorulan soruları tekrar sorma ihtimalinin iki

kat daha fazla olduğu belirlendi. 4 ay boyunca demir desteği alan çoğu kadının, ilk testte başarılı olan gruptan daha iyi

hatırlama yeteneğine sahip olduğu görüldü. Eğer demir eksikliğinden şüpheleniyorsanız doktorunuzdan demir

eksikliğinizin olup olmadığını belirleyen ferritin seviyenizin kontrol edilmesini isteyin. Sıradan bir kan testi kansızlık

başlangıcı için yeterli değildir.

 

Gürültüyü önleyin

Teknoloji ve dijital gelişmelerin son sürat devam ettiği bir dönemde yaşıyoruz. Ancak shaberleri dinleyerek e-maile yanıt

vermenin mümkün olduğunu biliyor muydunuz? Normalde yeni bir bilgi beynin sadece belirli bir bölümü tarafından

algılanır. Ancak birşeyi öğrenirken dışarıdan gelen gürültüyü aza indirmek gerekir. Gereksiz bilgilerden arınarak

öğrenilen bilgi daha sonra kolay hatırlanır.

 

Aklınızı tazeleyin

Bildiğiniz gibi meditasyon teknikleri stresi azaltmanızı sağlar. Yapılan araştırmalarda ise gereksiz yere uzun zaman beyin

hücrelerinde, akılda tutulan bilgilerin hücrelere zararlı olduğu belirlendi. Yapılan araştırmalarda, öğleden sonra 40 dakika

meditasyon yapan kişilerin, aynı sürede şekerleme yapanlara oranla daha iyi hatırladıkları belirlendi. Daha ilginci, aynı

test gece uyuyamayan kişilerin de rahat bir uyku uyumasını da sağladı. Bu nasıl olabildi? Meditasyon, uyku gibi, duyulara

ilişkin algılamyı azaltıyor ve bu da beyine, yeni bilgiler ile anıları denetleme ve sağlamlaştırma fırsatı veriyor. Düzenli

meditasyon yapmanın ise, unutkanlık için daha yararlı olacağı belirtiliyor.

 

Kolesterolünüzü kontrol edin

Sağlıklı bir kolesterol kalp hastalıkları kadar hafıza için de önemli.. Kanda yükselen kötü LDL kolesterolü beynin ihtiyaç

duyduğu minerallerle beslenmesini önler, kan dolaşımını olumsuz etkiler. Eğer bazı şeyleri anlamakta ve jatırlamakta

zorlanıyorsanız kolesterolünüzü de kontrol ettirmelisiniz. Yüksekse doktor kontrolünde düşürmek için çalışabilirsiniz.

 

İlaçlarınızı kontrol edin

Eğer huzursuzluk, depresyon gibi nedenlerle ilaç kullanıyorsanız, ilaçların unutkanlığa neden olup olmadığını kontrol edin.

Antidepresanlar, kaygı durum bozuklukları ilaçları, kemoterapi, parkinson ilaçları, uyku ilaçları, ülser ilaçları, ağrı

kesiciler hafıza sorunlarına neden olabilir. Yaş ilerledikçe ilaçların vücudunuzdaki etkileri daha uzun sürer. Bu nedenle

ilaçlarınızın dozları ve etkileri hakkında sıkça doktorunuzla konuşun.

 

Elma yiyin

Günde iki elma yemek veya bir bardak elma suyu içmek sizi nörolojik sorunlardan korur. İçerdiği mineraller ve

antioksidan özelliği ile yaşa bağlı hafıza sorunlarını önler. Ayrıca, elmadaki antioksidan beyin hücrelerini metabolizmadaki

glukoz gibi zararlı radikallerden korur.

 

Kalbinizi hızlandırın

Eski moda kalp hastalıkları ve beyin fonksiyonlarını korumanın yolu çeviklik ile canlılıktan geçer. Egzersiz yapmak beyin

fonksiyonlarını olumlu etkiler. 60-79 yaş arasında yapılan aerobik egzersizleri beyini 2-3 yıl gençleştirir.

 

Beyininize güvenin

Unutkanlık sorununuz hakkında üzlümeyi bırakın. Bu durumu daha da kötüleştirmekten başka bir işe yaramaz.

 

Yüksek teknolojiyle beyin gücü

Video oyunları, puzzle, sudoku gibi oyunlar beyniniz için iyidir. Zekanızı ve dikkatinizi ölçen oyunlar unutkanlığı önlüyor.

Beyin kas gibidir, gelişmek için kararlı bir meydan okumaya ihtiyaç duyar.

 

Ginkgo biloba

Hafızanız için 'ginkgo biloba' kullanmayı mı düşlünüyorsunuz? Bazı çalışmalar Ginkgo biloba'nın unutkanlığı önleyici

faydaları olduğunu saptasa da hala bu konuda çok fazla çalışma yapılması gerekiyor. Eğer yine de kullanmak istiyorsanız

aspirin, kanı sıvılaştırıcı ilaçlarla alınmaması gerektiğini unutmayın. En doğrusu ise, doktorunuzla Ginkgo biloba'nın size

etkilerini araştırmak ve birlikte karar vermek olmalı..

 

Bir bardak kırmızı şarap

Beyini güçlendiren öneriler arasında bir kadeh kırmızı şarap da bulunuyor. Ancak unutmamanız gereken alkol içermesi

sebebiyle bir bardaktan fazla alınmaması. Yoksa unutkanlık için yarardan çok zarar getirebilir.

Aklınızı güçlendirmek için 11 öneri

 

Unutkanlık herkesin en büyük düşmanlarından biri. Aklımızı daha iyi kullanmak ve unutkanlığı azaltmak elimizde. Nasıl

 

mı?

Unutkanlık sorunu, yaşlanan insanın en önemli korkularındandır. Özellikle 50'li yaşlar sonrasında ufak tefek unutkanlıklar

 

ile ciddi bellek sorunları birbirine karıştırılır.

Orta yaşlıların nerdeyse yarısı kendilerinde bir bellek kaybı sorununun başladığını zanneder. Hemen belirtelim! Bunların

 

çoğu küçük ve hoş unutkanlıklardır. Hayatı tatlandıran ve keyif katanlar biraz da bu nükteli olaylardır!

 

Belleği güçlü tutmanın pek çok püf noktası, uyulması gereken çok sayıda kuralı var. Harvard Tıp Okulu

 

öğretim üyesi Dr. Aoron P. Nelson zinde bir beyne sahip olmanın temel kurallarını şöyle sıralıyor:

 

Hipertansiyonu ve kolesterol yüksekliği sorununu önleyin ya da kontrol altına alın. Kalbiniz için kötü olanın beyniniz için

 

de kötü olduğunu unutmayın.

 

Alkolü azaltın. Erkeklerin iki, kadınların bir ölçüden (bir ölçü içkiyi ‘bir bardak şarap' olarak kabul edebilirsiniz) daha fazla

 

alkol kullanması beyin hücrelerini tahrip etmektedir.

 

İyi ve kaliteli uyku uyuyun. İyi bir uyku için ortalama 8 saat gerekir. Kaliteli uyku beynin yeni öğrenilenleri pekiştirmesini

 

sağlar. Öğrenilmiş bilgilerin pekiştirilmesinin uzun süreli belleğin en önemli desteği olduğu biliniyor.

 

Stresinizi iyi yönetin. Ölçülü ve kontrollü stres dikkati yoğunlaştırmakta, odaklanmayı arttırmaktadır. Kontrolsüz, uzun

 

süreli ve aşırı stres ise dikkati sürdürme kapasitesini yok etmekte, unutkanlığı tetiklemekte, kortizol hormonunu

 

yükselterek beynin bellek için önemli bölümlerinde hasar geliştirmektedir.

 

Yeni şeyler öğrenmeye devam edin. Her yeni bilgi ve beceri birer bellek egzersizidir. Yeni sporlar, hobiler, araştırma

 

alanları, heyecanlı ve zevkli problemler, ezberlenen yeni şiirler ve yeni diller beyniniz için en güçlü vitaminlerdir.

 

Tembelliği bırakın. Zihinsel faaliyetlerinizi sınırlamayın. Özellikle televizyon seyretmek gibi pasif faaliyetleri azaltın.

 

Televizyon karşısında geçirdiğiniz saatler sadece bedensel değil, ruhsal sağlığınızı da kötü yönde etkiler.

 

Her gün egzersiz yapın. Günde 30-45 dakika, haftada en az 4 gün yürümeye, iş saatlerinde daha çok aktif olmaya, kısa

 

mesafelerde taşıt kullanmamaya çalışın. Özellikle yürümenin beyin sağlığı ve yeniden yapılanma sürecini olumlu yönde

 

etkilediğini gösteren çok sayıda kanıt var. Beynin yeni yetenekler kazanabilmesi beyin hücreleri arasında güçlü ve yoğun

 

yeni bağlantılar oluşturabilmesinin başlıca desteklerinden biri de düzenli ve ılımlı egzersizlerdir. Bizim önerimiz fırsat

 

buldukça yürümenizdir.

 

Kullandığınız ilaçları yeniden gözden geçirin. Özellikle beyni etkileyen ilaçları doktor önerisi olmadan kullanmayın.

 

Depresyon giderici, uyku verici, ruhsal gevşetici ilaçlara komşu, eş dost tavsiyeleri ile başlamayın.

 

Reçetesiz satılan ilaçları rastgele yutmayın. Doğal ya da zararsız diye kullanabileceğiniz bitkisel ürünlerin (valerianlar),

 

besin desteklerinin (melatonin) ve diğerlerinin (hüperzin, Sam'e) beyin hücrelerinizi üzebileceğini, zihinsel fonksiyonları

 

bozabileceğini unutmayın. Antihistamik- antialerjik ilaçları özellikle alüminyum içeren antiasitleri ve uyku kolaylaştırıcıları

 

doktorunuzla konuşmadan uzun süre kullanmayın.

 

Vitaminlerden yararlanın. E ve C vitamini gibi antioksidan vitaminlerin, selenyum gibi serbest radikal avcısı minerallerin

 

hücreleri oksitlenmekten koruyan güçlerinden faydalanabilirsiniz. Yeteri kadar B vitamini, özellikle B12 vitamini

 

aldığınızdan emin olun. Dengeli bir beslenmenin de yaşlılıkta vitamin eksikliğine yol açabileceğini hatırlayın.

 

Hayata bağlı kalın. Hayatınıza önem katan bağları iyice sıkılaştırın. Huzurunuzu koruma ve güçlendirmeye bakın. Aileniz,

 

dostlarınız, işiniz, hemşerilik ve vatandaşlık bağlarınıza, inançlarınıza daha sıkı sarılın. İnsanlarla daha sık birlikte olmaya,

 

aileniz ve arkadaşlarınızla olumlu ilişkiler kurmaya ve sosyal aktivitenizi çoğaltmaya çalışın. İyi sosyal ilişkileri olan

 

yaşlılarda bellek fonksiyonları bozulmuyor. Sosyal ilişkiler bir taraftan zihinsel egzersizleri yoğunlaştırıyor, diğer taraftan

 

çeşitli olayların ruhsal travmalarını hafifletmeye yardımcı oluyor.

 

 

Yaşlılık 27 yaşa düştü!

Hafızalarınız geriliyor... Dikkatli olun..

 

Bilim adamlarına göre, 22 yaşında en üst seviyesine çıkan insanın zihinsel yetenekleri 27'den sonra inişe geçiyor.

 

Araştırma 18 ile 60 yaşlarındaki 2 bin kadın ve erkek üzerinde yapıldı.

 

İyi eğitimli ve sağlıklı oldukları için seçilen deneklere, görsel puzzlelar, kelime hatırlama ve benzeri hafıza testleri yapıldı.

 

Bu testler genellikle zihinsel bozuklukları ve hafıza kaybını ölçmek için kullanılıyor.

 

Virginia Üniversitesi'nde yapılan araştırma akademik Nerobiyoloji dergisinde yayınlandı.

 

Araştırmanın bulgularına göre, 27 yaştan itibaren muhakeme, hızlı düşünme ve hafızada düşüş başlıyor.

 

37 yaşında bu düşüş hızlanıyor ve 42'den sonra ise bu düşüş tüm zihinsel aktivitelere yayılıyor.