Yeni tehlike elektronik çöp

Kullanılmış elektronik cihazların doğaya karışması, çevreyi tehdit ediyor. Greenpeace’in hazırladığı elektronik geri dönüşüm raporunda dev şirketler sınıfta kaldı.

İSTANBUL - Kullanılmış bilgisayar, monitör, yazıcı ve cep telefonları çevre için giderek daha büyük bir tehdit haline geliyor. Uzmanlar, dünyada yılda 20 ila 50 milyon ton ‘elektronik çöp’ün doğaya karıştığını tahmin ediyor. E-çöp’ün çoğunluğu gelişmekte olan ülkelere gönderiliyor. Greenpeace raporunda dünyanın üçüncü büyük üreticisi Lenovo son sırada yer alırken, Apple da kara listede yer alıyor.

Çevre örgütü Greenpeace, başlattığı bir kampanyayla şirketleri elektronik çöp konusunda sıkıştırmayı planlıyor. Greenpeace’in başlıca savaş açtığı madde PVC. Çevre örgütünün kara listesinde ayrıca alev alabilen karışımlar ve çevreye zararı henüz belli olmayan maddeler yer alıyor.

Elektronik çöpün tamamına yakını gelişmekte olan ülkelere gönderiliyor.

Örgüt hazırladığı bir raporla da elektronik şirketlerinin çevre yaklaşımlarını değerlendirdi ve çevreye gösterdikleri duyarlılıklarına göre listeledi. Şimdilik çevreye en az zararı dokunan firma cep telefonu üreticisi Nokia gözüküyor. Nokia ürünlerinde PVC kaldırıldı, alev alabilen karışımlar da 2007’den itibaren kalkacak. Dünyanın en büyük PC üreticisi Dell ise, geri dönüşüm konusunda iyi bir performans gösterirken, PVC’yi kaldırmadığı için olumsuz not alıyor.

APPLE KARA LİSTEDE

Ancak, yenilikçi imajıyla pazar payı kazanan Apple, Greenpeace’in çevre duyarlılığı listesinde sürpriz bir şekilde sınıfta kaldı. Apple, PVC’yi çıkarmış olmasına karşın, söz verdiği kimyasalları kaldırmadığı ve üretimde kullanılan zararlı maddelerin listesini açıklamadığı için Greenpeace’in kara listesinde.

Greenpeace raporu, Apple’ın geri dönüşümünü yaptığını iddia ettiği materyelin şirketin üretim rakamlarıyla örtüşmediğini savunuyor. Greenpeace ayrıca IBM’i satın alarak dünyanın en büyük üçüncü üreticisi konumuna yükselen Çinli Lenovo’nun çevre konusunda yetersiz olduğunu açıkladı.

Apple ve Lenovo sözcüleri, Greenpeace sıralamasının gerçeği yansıtmadığını ve gelecekte daha güçlü geri dönüşüm programlarının yürütüleceğini açıkladı.

AB E-ÇÖP YASASI ÇIKARDI

Avrupa Birliği e-çöp’ü en hızlı artış gösteren atık kategorisi olduğunu ve elektronik şirketlerinin bu konuyla ilgili önlemler alması gerektiğini açıkladı. Yeni çıkan Restrictions of Hazardous Substances (ROHS - Zararlı Maddelerin Kısıtlanması) adlı tasarı, kurşun, cıva, kadmiyum, alev alabilen karışımlar ve benzeri zararlı maddelerin kullanımının kısıtlanmasını öngörüyor. California’da da cep telefonu üreticilerinden eski cihazları kullanıcılardan alarak geri dönüşüme göndermelerini öngören bir yasa çıktı.

Kaynak: Haftalık İngiliz ekonomi dergisi The Economist’ten yararlanılmıştır.