Cok Evlilik, Kolelik ve Miras

[Misafir Ferfecir]

Islam Dini ile ilgili en cok tartisilan konularin basinda gelir cok evlilik. Konuyla ilgili sayisiz elestiri ve cevaplara rastlamak mumkun. Amacim sadece beni baglayacak birtakim dusuncelerimi paylasmaktir.

 

Cok kadinla evliligi savunanlardan bircok kisi Islam'in ayni zamanda cariye sahibi olmaya da cevaz verdigi gercegini burun kivirarak karsilayacak ve aslinda Islam'in koleligi tamamen ortadan kaldirmaya donuk tedrici bir metodu uyguladigini soyleyeceklerdir. Cunku gunumuzde kolelik sahih bir dindar tarafindan bile kabul goremiyecek bir pozisyondadir. Dinin radikal soylemini ustlenen bir kesim ise hala kolelik hukukunun gecerliligini koruduguna inanmaktadir, o da ayri mesele.

 

"...Size helal olan diğer kadınlardan ikişer, üçer ve dörder olmak üzere nikahlayın. Şayet aralarında adalet yapamayacağınızdan endişe ederseniz, o zaman bir tane ile veya sahip olduğunuz cariyelerle yetinmelisiniz. Doğru yoldan sapmamanız için en uygunu budur." (Nisa: 3)

 

Lutfen su ibareye dikkat ediniz: "...veya sahip oldugunuz cariyelerle..." Birden fazla kadinla evliligin varligina inanan bircok kisiyle tartismalarimda, onlarin buna cevaz veren ve ayni ayette gecen "cariye" kelimesini gormezden gelip aciklamak icin cok zorlandiklarina sahit olmusumdur. Hatta internetten bu ayeti tararsaniz, bircok sitede cariye kelimesinin kasitli olarak parantez icine alindigini, boylelikle arka planda birakmak istediklerini gorursunuz. Oysa olmasi gereken, ya ikisini birden kabul edip sahiplenmek, ya da reddetmektir. Ben kendi adima Islam'da cok kadinla evlilik ve koleligin bulunmadigina inaniyorum. Iste bunu aciklamaya calisacagim.

 

Oncelikle Islam oncesi Arap kulturune bakmak gerekiyor. O toplumda kadin alinip satilabilen, erkegin mail olan degersiz bir metaydi. Birakiniz dort kadinla evliligi, onlarca kadina birden sahip olan erkekler vardi. Islam Devletlerinde varligini surduren harem kurumunun kaynagi da buna dayanmaktadir. Onlarca kisi bir kadina tecavuz ettiginde Mekke Devleti'nin ongordugu ceza su idi: Dogacak cocugun kur'a sonucunda babasinin belirlenmesi ve cocugun kadindan alinarak ona verilmesi... Kiz cocugu sahibi olmanin ne derece utanc verici bir sey oldugunu, gelenegin babalari kiz cocugu diri diri gommeye kadar vardigini bilmem eklemeye gerek var mi?.. Sanirim kolelikle ilgili de ornekler vermeye gerek yok.

 

Insani degerlerden bu derece uzaklasmis bir topluma gelen Islam, bu insanlari gerceklestirdigi olaganustu devrimlerle donusturmeye calisti. Bir toplumu donusturmek, bu bir peygamber tarafindan bile olsa, kolay degildir ve birtakim usulleri vardir. Bu usullerin basinda halki degisime hazir hale getirmek gelir ki, bu asama kisilerin kurallari ozumsemesini saglar. Aksi taktirde, Ayetullah Humeyni'nin koktenci kanunlari gibi, bir seyi insanlar henuz buna hazir degilken yasakladiginizda veya yeni bir kanun yaptiginizda eninde sonunda tum cabalariniz bosa gidecek ve silahiniz ters tepecektir, bireyler buna otomatikman tepki verecektir. Bu hem baski rejimleri hem de guzellik vaad eden yonetimler icin gecerlidir. Hz. Muhammed de icinde yasadigi topluma tedrici, yani asamali bir sekilde yaklasarak sozkonusu marazlari gidermeye calismistir.

 

Kur'an'da icki ile ilgili ayetlere bakildiginda bu cok rahat bir sekilde gorulebilir. Once ickinin zararlari anlatilmis, sonra ickiliyken namaza yaklasmayin denilmis ve nihayet tamamen yasaklanmistir. Ayetlere ve Peygamber'in sozlerine kronolojik olarak bakilirsa, bu durumun kadin ve kolelik basta olmak uzere bircok sey icin gecerli oldugu gorulecektir. Ibadetler bile zamanla zenginlestirilerek, alistira alistira emredilmistir. Bu sartlarda kadina ev ve toplum icinde verilen haklar, miras hukuku, kolelige dair pratikler... muhtesem devrimlerdi ve Islam'in bu yapisina bakildiginda asil hedefin ne oldugu gorulur. Evet, bence bu hedef, toplumda adalet esitligini saglayarak kadina hak ettigi haklarini vermek, (buna esit miras hakki da dahildir) ve koleligi tamamen ortadan kaldirmaktir. Ama toplum pratikte o kadarina hazirdi ve bilinen yere kadar gelinebildi.

 

Dikkatinizi cekmek istedigim cok onemli bir husus daha var: Neden Hz. Peygamber'in vefatindan sonraki idarelerde ve fikihta kadina daha az hak verilmistir, bu konu uzerinde cokca durulmamistir? Bu soruyu soruyorum cunku gunumuzde Islam alimlerinin soyledikleriyle eski fikih alimlerinin soyledikleri arasinda cok fark var. Sanki yeni yeni Islam'in kadina verdigi haklari kesfediyor gibiyiz. Size cok ilginc gelebilir ama ben o zamanin alimlerinin bu konuyu sakladiklarina inaniyorum. Cunku gelenek dindarliktan agir basmistir. Ya onlar da bir sekilde ictihad ederek icinde yasadiklari toplum bunlara hazir degil diye bazi seyleri gormezlikten geldiler, ya da gelenegin kurbani olup onyargilarina ve damarlarina isleyen paradigmalara yenik dustuler...

 

Haydi bir soru daha: Turklerde Islam oncesi cok eslilik var miydi? Ben ta Fatih donemine kadar Osmanli padisahlarinin birakiniz birden fazla kadinla evlenmeyi, cariye bile almadiklarini biliyorum. Bize Arap kulturunden girdi bu olay cunku cok eslilik bir kulturdur, dini bir yonu yoktur bunun. Tekrar ediyorum; cok eslilik bir Arap kulturudur, bize ve diger musluman milletlere ordan gecmistir!!! Dinle bir ilgisi yoktur cunku Kur'an'in ozelde sadece o zamanin insanlarini baglayacak ayetleri vardir. Birakin sadece bir toplum icin, sadece bir kisi icin dahi inmis ve baska kimseyi baglamayacak ayetler mevcuttur.

 

Miras meselesine bakalim. Sizce de kadinin tamamen erkegine bagli oldugu, erkegin gecimden sorumlu oldugu, kadina sosyal haklarin hemen hic taninmadigi, bir mal gibi goruldugu... bir toplumda kalkip kadina ucte bir de olsa mirastan bir pay vermek buyuk bir devrim degil midir? Gunumuzde bile kadina hic pay vermeyen yerler vardir, Turkiye bunlardan biridir. Ornegin kadinin en az bir erkek kadar ekonomik hayatta aktif oldugu bir Avrupa ulkesinde Islam Seriati'nin statikligini savunanlar hangi vicdani gerekceyle kadina daha az pay verecektir mirastan?

 

Kur'an'in bu son emirlerine bakip iste tum haklar bu kadardir demek yanlis bence. Cunku dinde gelenekler tamamen gozardi edilmemis, tersine bircok kanunda gelenekler etkin rol oynamistir ve Islam Seriati statik degildir, ictihadlar yoluyla surekli gelistirilmeye, yeni sosyal sartlara gore cozumler uretmeye aciktir. Madem ictihad muessesesi var, o halde neden simdiye dek hep yerinde saydi, ticaret hukukunda bile hala gecerli olmayan olcu birimleri var, bu da belki baska bir yazinin konusu olabilir.

 

Son bir soru sorayim fazlaca yormadan: Neden Islam'da cok eslilik vardir diyenler ayni rahatlik ve slkLlkLa Islam'da cariyelik ve kolelik de var diyemiyor? Bildikleri halde diyemiyorlar. Cunku kolelik artik bir kultur olmaktan cikmistir ama cok eslilik geleneklerde hala varligini surduruyor!..

 

Selam ile..

[Φ canugur]

Islamin kendisi bir inanis tarzidir. Nötr dür. Islamin kendisi ne kölecidir, ne de degildir.bizi buralari ilgilendirmez.

 

Simdi islam felsefesini ortaya atip, rotasini kanla cizen o döneminin araplarinin islamin su anda var olan tüm emirlerini harfiyen yerine getirerek dünyanin en güclü köleci devlet olduklarini terihsel binlerce kanit ve örnekle tüm dünyaya kanitladiklari halde bazen kalkip bir makaleyle aslinda bunun böyle olmadigini isbat etmeye calismak, yalnizca saf dilli temiz yürekliligimizden mi, yoksa bizlere enjekte edilmis siyasal islamin kalici ve insan beynini tahrip edici etkilerinden mi kayanklaniyor; önce onu incelemek sayfalarca makale yazmaktan daha yararli olur kanisindayim.