Birleşmiş Milletler Genel Kurulu;

 

İnsanlık topluluğunun bütün bireyleriyle kuruluşlarının bu Bildirgeyi her zaman göz önünde tutarak eğitim ve öğretim yoluyla bu hak ve özgürlüklere saygıyı geliştirmeye, giderek artan ulusal ve uluslararası önlemlerle gerek üye devletlerin halkları ve gerekse bu devletlerin yönetimi altındaki ülkeler halkları arasında bu hakların dünyaca etkin olarak tanınmasını ve uygulanmasını sağlamaya çaba göstermeleri amacıyla tüm halklar ve uluslar için ortak ideal ölçüleri belirleyen bu İnsan Hakları Evrensel Bildirgesini ilan eder.

 

Madde 1- Bütün insanlar özgür, onur ve haklar bakımından eşit doğarlar. Akıl ve vicdana sahiptirler, birbirlerine karşı kardeşlik anlayışıyla davranmalıdırlar.

 

Madde 2- Herkes, ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasal veya başka bir görüş, ulusal veya sosyal köken, mülkiyet, doğuş veya herhangi başka bir ayrım gözetmeksizin bu Bildirge ile ilan olunan bütün haklardan ve bütün özgürlüklerden yararlanabilir. Ayrıca, ister bağımsız olsun, ister vesayet altında veya özerk olmayan ya da başka bir egemenlik kısıtlamasına bağlı ülke yurttaşı olsun, bir kimse hakkında, uyruğunda bulunduğu devlet veya ülkenin siyasal, hukuksal veya uluslararası statüsü bakımından hiçbir ayrım gözetilmeyecektir.

 

Madde 3- Yaşamak, özgürlük ve kişi güvenliği herkesin hakkıdır.

 

Madde 4- Hiç kimse kölelik veya kulluk altında bulundurulamaz, kölelik ve köle ticareti her türlü biçimde yasaktır.

 

Madde 5- Hiç kimseye işkence yapılamaz, zalimce, insanlık dışı veya onur kırıcı davranışlarda bulunulamaz ve ceza verilemez.

 

Madde 6- Herkesin, her nerede olursa olsun, hukuksal kişiliğinin tanınması hakkı vardır.

 

Madde 7- Herkes yasa önünde eşittir ve ayrım gözetilmeksizin yasanın korunmasından eşit olarak yararlanma hakkına sahiptir. Herkesin bu Bildirgeye aykırı her türlü ayrım gözetici işleme karşı ve böyle işlemler için yapılacak her türlü kışkırtmaya karşı eşit korunma hakkı vardır.

 

Madde 8- Herkesin anayasa yada yasayla tanınmış temel haklarını çiğneyen eylemlere karşı yetkili ulusal mahkemeler eliyle etkin bir yargı yoluna başvurma hakkı vardır.

 

Madde 9- Hiç kimse keyfi olarak yakalanamaz, tutuklanamaz ve sürgün edilemez.

 

Madde 10- Herkesin, hak ve yükümlülükleri belirlenirken ve kendisine bir suç yüklenirken, tam bir şekilde davasının bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından hakça ve açık olarak görülmesini istemeye hakkı vardır.

 

Madde 11-

1. Kendisine bir suç yüklenen herkes, savunması için gerekli olan tüm güvencelerin tanındığı açık bir yargılama sonunda, yasaya göre suçlu olduğu saptanmadıkça, suçsuz sayılır.

2. Hiç kimse işlendiği sırada ulusal yada uluslararası hukuka göre bir suç oluşturmayan herhangi bir eylem veya ihmalden dolayı suçlu sayılamaz. Kimseye suçun işlendiği sırada uygulanabilecek olan cezadan daha ağır bir ceza verilemez.

 

Madde 12- Kimsenin özel yaşamına, ailesine konutuna yada haberleşmesine keyfi olarak karışılamaz, şeref ve adına saldırılamaz. Herkesin bu gibi karışma ve saldırılara karşı yasa tarafından korunmaya hakkı vardır.

 

Madde 13-

1. Herkesin bir devletin toprakları üzerinde serbestçe dolaşma ve oturma hakkı vardır.

2. Herkes , kendi ülkesi de dahil olmak üzere, herhangi bir ülkeden ayrılmak ve ülkesine yeniden dönmek hakkına sahiptir.

 

Madde 14-

1. Herkesin zulüm altında başka ülkelere sığınma ve sığınma olanaklarından yararlanma hakkı vardır.

2. Gerçekten siyasal nitelik taşımayan suçlardan veya Birleşmiş Milletlerin amaç ve ülkelerine aykırı eylemlerden doğan kovuşturma durumunda bu haktan yararlanılamaz.

 

Madde 15-

1. Herkesin bir yurttaşlığa hakkı vardır.

2. Hiç kimse keyfi olarak yurttaşlığından veya yurttaşlığını değiştirme hakkından yoksun bırakılamaz.

 

Madde 16-

1. Yetişkin her erkeğin ve kadının , ırk, yurttaşlık veya din bakımlarından herhangi bir kısıtlamaya uğramaksızın evlenme ve aile kurmaya hakkı vardır.

2. Evlenme sözleşmesi, ancak evleneceklerin özgür ve tam iradeleriyle yapılır.

3. Aile, toplumun, doğal ve temel unsurudur, toplum ve devlet tarafından korunur.

 

Madde 17-

1. Herkesin tek başına veya başkalarıyla ortaklaşa mülkiyet hakkı vardır.

2. Hiç kimse keyfi olarak mülkiyetinden yoksun bırakılamaz.

 

Madde 18- Herkesin düşünce, vicdan ve din özgürlüğüne hakkı vardır. Bu hak, din veya topluca, açık olarak ya da özel biçimde öğrenim, uygulama, ibadet ve dinsel törenlerle açığa vurma özgürlüğünü içerir.

 

Madde 19- Herkesin düşünce ve anlatım özgürlüğüne hakkı vardır. Bu hak düşüncelerinden dolayı rahatsız edilmemek, ülke sınırları söz konusu olmaksızın, bilgi ve düşünceleri her yoldan araştırmak, elde etmek ve yaymak hakkını gerekli kılar.

 

Madde 20-

1. Herkesin silahsız ve saldırısız toplanma, dernek kurma ve derneğe katılma özgürlüğü vardır.

2. Hiç kimse bir derneğe girmeye zorlanamaz.

 

Madde 21-

1. Herkes, doğrudan veya serbestçe seçilmiş temsilciler aracılığı ile ülkesinin yönetimine katılma hakkına sahiptir.

2. Herkesin ülkesinin kamu hizmetlerinden eşit olarak yararlanma hakkı vardır.

3. Halkın iradesi hükümet otoritesinin temelidir. Bu irade, gizli veya serbestliği sağlayacak benzeri bir yöntemle genel ve eşit oy verme yoluyla yapılacak ve belirli aralıklarla tekrarlanacak dürüst seçimlerle belirlenir.

 

Madde 22- Herkesin, toplumun bir üyesi olarak, sosyal güvenliğe hakkı vardır. Ulusal çabalarla ve uluslararası işbirliği yoluyla ve her devletin örgütlenmesine ve kaynaklarına göre, herkes onur ve kişiliğinin serbestçe gelişim için gerekli olan ekonomik, sosyal ve kültürel haklarının gerçekleştirilmesi hakkına sahiptir.

 

Madde 23-

1. Herkesin çalışma, işini serbestçe seçme, adaletli ve elverişli koşullarda çalışma ve işsizliğe karşı korunma hakkı vardır.

2. Herkesin, herhangi bir ayrım gözetmeksizin, eşit iş için eşit ücrete hakkı vardır.

3. Herkesin kendisi ve ailesi için insan onuruna yaraşır ve gerekirse her türlü sosyal koruma önlemleriyle desteklenmiş bir yaşam sağlayacak adil ve elverişli bir ücrete hakkı vardır.

4. Herkesin çıkarını korumak için sendika kurma veya sendikaya üye olma hakkı vardır.

 

Madde 24- Herkesin dinlenmeye, eğlenmeye, özellikle çalışma süresinin makul ölçüde sınırlandırılmasına ve belirli dönemlerde ücretli izne çıkmaya hakkı vardır.

 

Madde 25-

1. Herkesin kendisinin ve ailesinin sağlık ve refahı için beslenme, giyim, konut ve tıbbi bakım hakkı vardır. Herkes, işsizlik, hastalık, sakatlık, dulluk, yaşlılık ve kendi iradesi dışındaki koşullardan doğan geçim sıkıntısı durumunda güvenlik hakkına sahiptir.

2. Anaların ve çocukların özel bakım ve yardım görme hakları vardır. Bütün çocuklar, evlilik içi veya evlilik dışı doğmuş olsunlar, aynı sosyal güvenceden yararlanırlar.

 

Madde 26-

1. Herkes eğitim hakkına sahiptir. Eğitim, en azından ilk ve temel eğitim aşamasında parasızdır. İlköğretim zorunludur. Teknik ve mesleksel eğitim herkese açıktır. Yüksek öğretim, yeteneklerine göre herkese tam bir eşitlikle açık olmalıdır.

2. Eğitim insan kişiliğini tam geliştirmeye ve insan haklarıyla temel özgürlüklere saygıyı güçlendirmeye yönelik olmalıdır. Eğitim, bütün uluslar, ırklar ve dinsel topluluklar arasında anlayış, hoşgörü ve dostluğu özendirmeli ve Birleşmiş Milletlerin barışı koruma yolundaki çalışmalarını geliştirmelidir.

3. Çocuklara verilecek eğitimin türünü seçmek, öncelikle ana ve babanın hakkıdır.

 

Madde 27-

1. Herkes toplumun kültürel yaşamına serbestçe katılma, güzel sanatlardan yararlanma, bilimsel gelişmeye katılma ve bundan yararlanma hakkına sahiptir.

2. Herkesin yaratıcısı olduğu bilim, edebiyat ve sanat ürünlerinden doğan maddi ve manevi çıkarlarının korunmasına hakkı vardır.

 

Madde 28- Herkesin bu Bildirgede öngörülen hak ve özgürlüklerin gerçekleşeceği bir toplumsal ve uluslararası düzene hakkı vardır.

 

Madde 29-

1. Herkesin, kişiliğinin serbestçe ve tam gelişmesine olanak veren topluma karşı ödevleri vardır.

2. Herkes haklarını kullanırken ve özgürlüklerinden yararlanırken, başkalarının hak ve özgürlüklerinin tanınması ve bunlara saygı gösterilmesinin sağlanması ve demokratik bir toplumda genel ahlak ve kamu düzeniyle genel refahın gereklerinin karşılanması amacıyla yalnız yasayla belirlenmiş sınırlamalara bağlı olur.

3. Bu hak ve özgürlükler hiçbir koşulda Birleşmiş Milletlerin amaç ve ilkelerine aykırı olarak kullanılamaz.

 

Madde 30- Bu bildirgenin hiçbir kuralı, herhangi bir devlet, topluluk veya kişiye, burada açıklanan hak ve özgürlüklerden herhangi birinin yok edilmesini amaçlayan bir girişimde veya eylemde bulunma hakkını verir biçimde yorumlanamaz.

 

 

_________

cocuk haklari bildirgesi

 

 

 

20 kasım 1959'da birleşmiş milletler genel kurulu'nda "çocuk hakları bildirgesi" ile kabul edilmiştir. on ilkeden oluşan bu bildirge türkiye'de pek işe yarar gibi görünmese de böyle bir şey vardır. işte on ilke de şöyle özetlenmiştir:

 

1. tüm dünya çocukları bu bildirgedeki haklardan din, dil, ırk, renk, cinsiyet, milliyet, mülkiyet, siyasi, sosyal sınıf ayırımı yapılmaksızın yararlanmalıdır.

 

2. çocuklar özel olarak korunmalı, yasa ve gerekli kurumların yardımı ile fiziksel, zihinsel, ahlaki, ruhsal ve toplumsal olarak sağlıklı normal koşullar altında özgür ve onurunun zedelenmeyecek şekilde yetişmesi sağlanmalıdır. bu amaçla çıkarılacak yasalarda çocuğun en yüksek çıkarları gözetilmelidir.

 

3. her çocuğun doğduğu anda bir adı ve bir devletin vatandaşı olma hakkı vardır.

 

4. çocuklar sosyal güvenlikten yararlanmalı, sağlıklı bir biçimde büyümesi için kendisine ve annesine doğum öncesi ve sonrası özel bakım ve korunma sağlanmalıdır. çocuklara yeterli beslenme, barınma, dinlenme, oyun olanakları ile gerekli tıbbi bakım sağlanmalıdır.

 

5. fiziksel, zihinsel ya da sosyal bakımdan özürlü çocuğa gerekli tedavi, eğitim ve bakım sağlanmalıdır.

 

6. çocuğun kişiliğini geliştirmesi için anlayış ve sevgiye gereksinimi vardır. anne ve babasının bakımı ve sorumluluğu altında her durumda bir sevgi ve güvenlik ortamında yetişmelidir. küçük yaşlarda çocuğu annesinden ayırmamak için bütün olanaklar kullanılmalıdır. ailesi ve yeterli maddi desteği olmayan çocuklara özel bakım sağlamak toplumun ve kurumların görevidir. çocuk sayısı fazla olan ailelere devlet yardımı yapılmalıdır.

 

7. genel kültür ve yeteneklerini, bireysel karar verme gücü, ahlaki ve toplumsal sorumluluğu geliştirecek ve topluma yararlı bir üye olmasını sağlayacak eğitim hakkı verilmelidir. bu eğitimde sorumluluk önce ailenin olmalıdır. eğitimin ilk aşamaları parasız ve zorunlu olmalıdır.

 

8. çocuk her koşulda koruma ve kurtarma olanaklarından ilk yararlananlar arasında olmalıdır

 

9. çocuklar her türlü istismar, ihmal, ve sömürüye karşı korunmalı ve hiçbir şekilde ticaret konusu olmamalıdır. çocuk uygun bir asgari yaştan önce çalıştırılmayacak, sağlığını ve eğitimini tehlikeye sokacak fiziksel, zihinsel ve ahlaki gelişmesini engelleyecek bir işe girmeye zorlanmayacak ve izin verilmeyecektir.

 

10. çocuk ırk, din ya da başka bir ayrımcılığı teşvik eden uygulamalardan korunacaktır. anlayış, hoşgörü, insanlar arası dostluk, barış ve evrensel kardeşlik ortamında enerji ve yeteneklerini diğer insanların hizmetine sunulması gerektiği bilinciyle yetiştirilmelidir.

 

 

cocuk haklari konusunda yasanan ilk gelisme, 19202 de 'uluslararasi cocuklara yardim birligi' adinda ozel bir orgutun kurulmasidir. bu orgut, 1923 yilinda 'cenevre cocuk haklari bildirgesi' yayinlamistir. birdirge 'dunyadaki butun cocuklara asgari ozen gostermelidir'ilkesini esas almistir.daha sonra yeniden duzenlenerek 20 kasim 1959 tarihinde bm genel kurulu' nun 1386 sayili karari ile 'bm cocuk haklari bildirgesi' adi altinda kabul edilmistir. bu bildirge cocuklarin yasama,koruma ve gelisme haklarini guvence altina alan 10 temel ilkeden olusmustur.

şüphesiz ki bu beyanname oldukça ileri bir beyannamedir fakat sakat yanları vardır özellikle hazırlandığı zamanı düşünürsek

mesela :

 

Madde 17-

1. Herkesin tek başına veya başkalarıyla ortaklaşa mülkiyet hakkı vardır.

 

bu madde. bu madde bu beyannamede niçin vardır. bu bir insan hakları sorunu değildir.

bu madde otomatikmen dönemin sosyalist ülkelerini insan haklarını ihlal eden devletler oalrak adlandırmaktadır. toplumsal sistem sosyalizm doktrinine dayalıysa. ve toplum böyle bir sistemde yaşamayı benimsemişse. mülkiyet tüm topluma aitse. özel mülkiyet yok ve toprak ve onun üstündekiler tüm toplumun ortak malı olarak kabul ediliyorsa.

böyle devletlerin olduğu bir dünyada bu maddenin amacı nedir ??

dünya ekonomistleri arasında karşıtlarının bile ancak ütopya oalbilir dedikleri ve ana mantığının kismeye ters gelmediği bir ekonomik sistemi insan hakları ihlali olarak görmek. bu bildirgede olması gereken bir şey midir. bu madde yüzünden sosyalsit ülkeler bu bildirgeyi imzalayamamıştır. nedne tüm insancıl şeylere bir şekilde emperyalizm parmağını sokmaktadır. beyanname taraflıdır. beyanname ancak ekonomisyenlerin cevap verebileceği bir konuda kati fikir beyan etmektedir.Özel Mülkiyetin bir hak mı yoksa insanlığın aşması gereken bir handikap mı olduğu akadmeik bir tartışamdır ve bu gün hala taraflar uzlaşamamıştır. temel mantığında doğaya ait olan eşylerde bir insanın diğerinden ne kadar fazla hakkı olabilir.

sınırları olmayan bu madde beyannamenin tüm maddelerinin ruhuna aykırıdır aynı zamanda.

Çünkü bu beyannamede yazılı olan maddelere ihtiyaç duyulmasının sebebi özel mülkiyetin paylaşılamamasının dünyada yol açtığı vahşiliklerdir

öncelikle şunu söyliyim seni iyi anlıyorum ama şöyle bir gerçek var

 

bugün dünyanın belkide birçok ülkesinde çok az muhalefet var yani ciddi anlamda emperyalist güçler üzerinde baskı olusturabilecek genelde uyguladıkları politikaları degiştirebilecek özelde ise senin takıldıgın bu ayrıntılara müdahale edebilecek bir güç yok

 

çalılara takılmayalım ormanı görelim

 

 

bu bildirgeler her türlü eksikligine ragmen birçok dünya ülkesinin imzaladıgı karalardır

 

hiç olmamasından olması daha iyi degilmidir

 

 

sevgiler

orasında seninle hem fikirim. insanlık tarihinde magna carta geleneğinin en üstün beyannamelerinden birisidir.

benim de zaten sonunda belirttiğim gibi o madde bu beyannamenin ruhuna aykırıdır. çünkü o beyannamenin yazılamsına ihtiyaç doğuran sebepler " kölecilik, savaş, kolonicilik ve sömürgecilik, ırkçılık.vs" bunların hepsinin altında özel mülkiyetin paylaşım kavgası yatmamakta mıdır?