Süperküme

[Φ Legendary]

Süperküme

 

Süperkümeler küçük gökada kümelerinden ve gökada gruplarından oluşan büyük kümeler olup evrende şimdilik gözlemlenebilen en büyük yapı birimleridir. Süperkümelerin varlığı gökadaların evrende tekbiçimli dağılmamış olduğunu gösterir.

 

Gökadaların çoğu, kütleçekimi etkisi sayesinde birbirlerine bağlı “kümeler” adı verilen topluluklar oluştururlar; onlar da yine kütleçekimi etkisi sayesinde birbirlerine bağlı süperkümeleri oluştururlar. Süperkümeler de Büyük Duvar CfA2 denilen daha büyük bir yapıya bağlı olduğundan,bu gruplaşmalar zinciri süperkümelerle de son bulmaz ve muhtemelen evrenin gitgide daha büyük ölçekteki gruplaşmalarınca kapsanma sözkonusu olacak şekilde, hiyerarşik olarak uzar gider. Süperkümelerin çoğu 50’ye yakın gökada içeren gökada grupları ile birkaç bine kadar gökada içeren gökada kümelerinden oluşur.

 

Süperkümeler gökada kümeleri, gökada grupları ve bazen de bireysel gökadalar halinde onbinlerce gökada içerirler. Bir milyar ışık yılı uzunlukta olabilen bu muazzam büyüklükteki yapılarda, aralarında büyük boşluklar olan gökadalar, rastgele değil, bir yapıdaki teller ya da ipliksiler gibi dizilmişlerdir.Bunlara galaktik ipliksi ya da gökada ipliği (İng. galaxy filament) adı verilir. Süperküme ölçeğinin daha üzerinde evrenin izotropik ve homojen olduğu düşünülür. Gökadaların yaklaşık % 90’ı bir kümeye ya da bir süperkümeye dahildir.

 

30 civarında gökadadan oluşan, içinde bulunduğumuz Yerel Grup’un (Local Group) kendisi de Yerel Süperküme de denilen Başak Süperkümesi’nin içindeki bir bulutumsu yapının bir parçasıdır.

 

 

En parlak 60.000 gökadanın tüm gökyüzü haritası, gökadaların nasıl yığınlar halinde bir araya gelerek büyük süperküme yapıları oluşturduklarını göstermektedir. Yalnızca en yakın süperkümeler belirgin olsalar da büyük süperkümelerin bazıları haritada belirtilmiştir. Bu gökadalardan yalnızca dördü çıplak gözle görülebilmektedir. Haritada görülen geniş, yuvarlak, koyu renk kuşak kendi gökadamızın düzlemidir. Önde bulunan bütün o gaz, toz ve yıldızlar nedeniyle uzak gökadaları görmek zorlaşmaktadır.

 

 

Kaynakça:Vikipedi