Muammer Sun (1932-? )

 

Muammer Sun (1932-? )

 

Ülkemizin müzik politikasında özellikle 1960 lı ve 1970 li yıllarda etkili olan Muammer Sun, besteleriyle kitlelere ulaşmayı öngörmüş, son 40 yılı kapsayan sanatsal serüveni boyunca eğitim müziği, radyo ve televizyonun bu alandaki dolaysız işlevi ve film müzikleri gibi yollarla müziksel amaçlarını yaşama geçirmeye çalışmıştır. 1969 yılında yayınlanan Türkiye nin Kültür, Müzik, Tiyatro Sorunları adlı kitabı, bir durum değerlendirmesi boyutlarını aşarak, sergilenen gerçeklik önünde köklü çözümler önerdiği için, geniş yankılar uyandırmış, bestecimizin aydınlar ve eğitimcilerden oluşan yaygın bir tabanla bütünleşmesini getirmiştir.

 

Muammer Sun, müzik öğrenimine 1946 yılında Askeri Mızıka Okulu nda başlamıştır. 1953 yılında Ankara Devlet Konservatuarı na girerek öğrenimini sürdürmüş, Adnan Saygun un kompozisyon öğrencisi olmuştur. Bu yıllarda Mithat Fenmen le piyano, Hasan Ferit Alnar la orkestra şefliği, Muzaffer Sarısözen le halk müziği, Ruşen Kam la geleneksel sanat müziği çalışmış, ayrıca Kemal İlerici den, Türk müziği armonilemesi alanında yararlanmıştır. 1960 yılında konservatuarın kompozisyon bölümü ileri devresini bitiren Muammer Sun, aynı yıl bu kuruma teori ve armoni öğretmeni olarak atanmıştır. 1967 yılında Kültür Müsteşarlığında müşavir olarak görev almış, TRT nin ve ODTÜ nün düzenlediği folklor araştırmalarına katılarak bu yıllarda halk bilim alanında etkin olmuş, ayrıca Gazi Eğitim Müzik Bölümü nde öğretmenlik yapmıştır. 1969 yılında TRT nin yönetim kurulu üyeliğine seçilen besteci, bu kurumun merkez müzik dairesinin, sanat ödülleri ve korolar sisteminin geliştirilmesine öncülük etmiş, bir yandan da Milli Eğitim Bakanlığı nda ilkokul müzik programının yenilenmesi, çocuk ve gençlik koroları yönetmenliğinin hazırlanması çalışmalarında sonuç alıcı gelişmeler sağlanmıştır. Bakanlık desteğiyle, Anadolu da yaygın biçimde yüzlerce çocuk korosunun kurulmasını getiren yönetmeliğin uygulanması, Sun un bu dönemdeki başlıca katkıları arasındadır. 1972 yılında resmi görevlerinden ayrılan bestecimiz, bir süre İstanbul da özel çalışmalar yapmış, 1975 yılında İzmir Devlet Konservatuarı na geçmiş, 1987 yılında Ankara Devlet Konservatuarı kompozisyon öğretmenliğine getirilmiştir. Halen bu konservatuarda profesör olarak görevini sürdürmektedir. Muammer Sun un okul müzik eğitimi alanındaki görüşleri, 1960 lı yıllardan başlayarak büyüyen toplumsal ve kültürel sorunlarımızın sergilediği gerçeklere çözüm aramaktan kaynaklanmıştır. Sun a göre, uygulanagelen müzik eğitimi, özünde aktarmacı ve öykünmeci olduğundan yarar sağlamamakta, çocuklarımıza ve gençlerimize yabancı gelmektedir. Bu anlayış değiştirilmeli, temel gerecini halk müziğinden alan ve evrensel verilerden yararlanan çağdaş bir kavrayışla yaratılacak ulusal bir genel müzik eğitimi yöntemi uygulanmaktadır. Muammer Sun un bu alanda yürüttüğü savaşım, toplumsal/kültürel değişimin olumsuz işleyişi dolayısıyla gereken verimleri sağlamamış gözükse de, bıraktığı izler bakımından önemlidir. 1960 lı yılların sonlarında Çocuk ve Gençlik Koroları Yönetmeliği çıkarılmış, çok sayıda il ve ilçemizde çocuk ve gençlik koroları kurulmuş, İlköğretim Okulları Müzik Semineri Yönetmeliği yürürlüğe girmiş, ilkokul programında yer alan müzik dersleri, bestecinin görüşleri doğrultusunda yeniden hazırlanmıştır. Öte yandan Muammer Sun, bireysel olarak bu gelişimi yazdığı yapıtlarla beslemiş, yüz binlerce çocuğumuza ulaşan şarkılar ve koro parçalarıyla etkinliğini pekiştirmiştir. Uzun yıllar süren bu çabaların katkı olarak değerlendirilmesine ilişkin göstergeler arasında onun aldığı ödüller vardır: TRT nin orkestra yapıtı yarışmasında Yurt Renkleri adlı suitiyle (1960) aldığı ödülü, 1985 te TBMM nin çocuk şarkısı yarışmasındaki birincilik ödülü, And Vakfı nın Gençlik Şarkısı Yarışması ndaki birincilik ödülü ve ENKA çocuk şarkısı yarışmasındaki ödüller izlemiştir.

 

Muammer Sun, kültür politikası kapsamındaki katkılarının yanı sıra, çok sayıda orkestra yapıtı bestelemiştir. Orkestra için suitler, solocular, koro ve orkestra için, şan ve orkestra için yapıtlar, oda orkestrası ve oda müziği toplulukları için yaratılar, sahne ve film müzikleri, konser yapıtları olarak seslendirilmektedir. Muammer Sun un yapıtları üzerindeki haklar kendisine aittir. Başlıca yapıtları şunlardır:

 

KORO VE ORKESTRA ESERLERİ

 

 

1) Milli Egemenlik Destanı , iki bölüm, 1987; ilk seslendirme: Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası eşliğinde Ankara Devlet Opera korosu ve TRT korosu, 1987; şef: Rengin Gökmen.

 

2) Kurtuluş , karma koro ve orkestra için film müziği yada konser müziği, 1993; ilk seslendirme: Leo Swarovsky yönetimindeki Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası, 1993; kaset ve CD kaydında şef: Gürer Aykal. Başlıklar: Savaş Müziği, Ağır bölüm, Direniş, Yunan kralcılarının marşı, Yunan dansı, Ağıt, Jenerik müziği, Sevda çiçeği, Yenilgi, Fon müziği, Denizcilerin şarkısı, Yaşa Mustafa Kemal Paşa.

 

ŞAN&ORKESTRA VE ORKESTRA ESERLERİ

 

 

1) Türküler , soprano ve orkestra için, 1977; başlıklar: Menevşem, Üç güzel, Uzun kavak, Yüksek tepelere, Bebek, Bir dalda iki elma; ilk seslendirme: İzmir Devlet Senfoni Orkestrası. Şef: Demirhan Altuğ, 1978.

 

2) Yurt Renkleri , orkestra suiti, 1953 1965; başlıklar: Uzunhava-kırıkhava, Köçekçemsi dinleti, Ağıt, Yakarı, Horonumsu gezinti-oyun; ilk seslendirme: G. E. Lessing yönetimindeki Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası, 1966.

 

3) Atlıkarınca , 1965 1967; başlıklar: Çocuklar oynuyor, Düşünen kaplumbağa, Kötü hava, Hüzünlü serçe, Deve ile eşek, Küçük öykü, Yaramaz sincap, Sevinçli kuşlar, Yaban atları, Evli evine; ilk seslendirme: TRT Oda Orkestrası, şef: Hikmet Şimşek, 1968.

 

4) Sevgi nin bedeli , bale müziği, üç bölüm, 1973 1985; ilk seslendirme: Gürer Aykal yönetimindeki İzmir Devlet Senfoni Orkestrası, 1979.

 

5) Hıdırellez , bale ve konser müziği, 1985 1990; başlıklar: Bahar Şenliği, Bahar hüznü, Bahar coşkusu. İlk seslendirme: Gürer Aykal yönetimindeki Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası, 1990.

 

SOLO ÇALGI&ORKESTRA VE ODA MÜZİĞİ ESERLERİ

 

 

1) Suit , keman ve orkestra için 1974. Başlıklar: Türkü, Taksim, Şarkı, Köçekçe; ilk seslendirme: Gürer Aykal yönetimindeki C. S. O. Solist: Suna Kan, 1974. Bu yapıt 1974 yılında orkestranın Anadolu turnesi programına alınmıştır.

 

2) Demet , yaylılar orkestrası için suit, 1959 1960; başlıklar: Giresun kayıkları, Yenicami avlusunda, Yörükler yaylasında, Süpürgesi yoncadan, Halay, Lorke; ilk seslendirme: Gürer Aykal yönetimindeki Ankara Devlet Konservatuarı Orkestrası, 1961.

 

3) Kuartet , yaylılar için, 1959; ilk seslendirme: Helikon Dördülü (Ulvi Yücelen, Ayhan Erman, Faruk Güvenç, İlhan Usmanbaş), 1959.

 

4) Serpintiler , beş üflemeli çalgı için: (obua, flüt, klarnet, korno, *****), 1965 67. İlk seslendirme: İzmir Devlet Konservatuarı beşlisi, 1967.

 

5) Üç Parça , keman ve piyano için, 1955, başlıklar: Türkü, Şarkı, Köçekçe; ilk seslendirme: Ersan Alper ve Muammer Sun, 1958.

 

6) Üç Parça , viyolonsel ve piyano için, 1957. Başlıklar: Türkü, Şarkı, Horon. İlk seslendirme: Nusret Kayar ve Muammer Sun, 1958.

 

7) Bozlak ve türkü , tenor ve piyano için iki halk şarkısı, 1971, ilk seslendirme: Şinasi Özel ve Alp Ulusoy.

 

8) İki Şarkı , tenor ve piyano için, yada mezzo-soprano ve piyano için 1966; Başlıklar: Seni Sevdim Diye, Çek Şarabı. İlk seslendirme, 1967.

 

9) Sevdikçe Yaşadım , bariton ve piyano için, 1983, ilk seslendirme: Murat Göksu ve Muammer Sun, 1990.

 

10) Söyleşi , solo keman için, 1980. İlk seslendirme: Gönül Gökdoğan, 1982.

 

SOLO ŞAN VE KORO İÇİN

 

ALBÜMLERDE TOPLANMIŞ ESERLERİ

 

 

1) Bozlak ve Türkü , solo tenor ve karma için, 1961.

 

2) Gelenekten Geleceğe , soprano ve karma koro için, 1989; Kültür Bakanlığının siparişi; ilk seslendirme: Devlet çok sesli korosu, 1989.

 

3) Sultan Gelin , soprano ve karma koro için, 1970; Cahit Atay ın aynı adlı oyunu üzerine müzik, (aynı zamanda konser parçası olarak da değerlendirilmiştir); Başlıklar: Ne kız oldum, ne gelin, Bebek (nenni), Garip kuşu vurdular, Kara kara kazanlara, Kara bahtım kem talihim, Kekliğim şeker ağlar, İlk seslendirme: Müfide Özgüç ve ADOB korosu, 1970.

 

KORO İÇİN ALBÜMLERDE TOPLANMIŞ ESERLERİ

 

 

1) Beş Halk Türküsü , karma koro için düzenlenmiş türküler, 1964. Yapı ve Kredi Bankası siparişi. Başlılar: Sandalcıoğlu, Bir dalda iki elma, Bilcümle vebal bizdedir, Köroğlu yiğitlemesi, Çanakkale türküsü (Adnan Saygun a adanmıştır), İlk seslendirme: Ankara Devlet Opera korosu ve İstanbul Belediye Korosu, 1964.

 

2) Yirmi Halk Türküsü , çocuk ve gençlik koroları için, 1977. Kemal İlerici ye adanmıştır. Basım: İzmir Devlet Konservatuarı, 1978.

 

3) Altı Parça , gençlik korosu için, 1954 1970; Basım: Ankara Devlet Konservatuarı.

 

4) GAP Türküleri , karma koro için üç halk türküsü, 1990. Kültür Bakanlığının siparişi.

 

5) Yunus a Selam , karma koro için halk müziği sitilinde üç kompozisyon, 1990. Kültür bakanlığının siparişi.

 

BAĞIMSIZ KORO ESERLERİ

 

 

1) Sevgi Her Şeydir , soprano, tenor ve karma koro için.

 

2) Müzik Bizimle , karma koro için, ENKA yarışmasında ödül kazandı.

 

3) Annem , karma koro için.

 

4) Şimdi Viyola Çalalım , karma koro için.

 

5) Yoksulun Türküsü , iki sesli koro için, (Yaşar Kemal in Yer Demir Gök Bakır romanından uyarlanmış oyun üzerine).

 

6) Emek Türküsü , iki sesli koro için.

 

7) Tembelin Şarkısı , iki sesli koro için.

 

8) Parlayan Gözler , soprano ve karma koro için. (Akbank Ödülü)

 

9) Dünyanın yaratılışı , karma koro için, (ENKA yarışmasında 3.lük ödülü).

 

10) Yunus Emre nin bir şiiri üzerine , karma koro için, Türkiye Filarmoni Derneği nin siparişi üzerine.

 

11) Kıbrıs Şarkısı , üç sesli koro ve piyano için.

 

12) Sevgili Annem , iki sesli koro ve piyano için.

 

13) Karda Kuşlar , iki sesli koro ve piyano için.

 

 

BANDO VE SAHNE MÜZİĞİ İÇİN ESERLERİ

 

 

1) Askeri Mızıka Okulu Marşı , 1953.

 

2) Malazgirt Marşı , 1965.

 

3) Muhabere Okulu Marşı , 1966.

 

4) Türk Silahlı Kuvvetleri Marşı , 1966.

 

5) İzmir Şenliği , 1971.

 

6) Biz Atatürk Gençleriyiz , 1958 1989 (koro ve orkestra için düzenlenmesi de vardır).

 

7) Elektra , 1958.

 

8) Sultan Gelin , 1964.

 

9) Yaşasın Gökkuşağı , 1987.

 

10) Demek ile Memet , 1983.

 

11) Oynamak İstiyorum , 1983.

 

12) Ben Mimar Sinan , 1988.

 

 

ÇOCUK OYUNLARI İÇİN ESERLERİ

 

 

1) Yeşil Ülke , 1965.

 

2) Ülkü ile Ülker , 1965.

 

3) Prenses Senora , 1966.

 

4) Göl kızı Günsun , 1966.

 

5) Çizmeli Kedi, 1966.

 

6) Ayrık Parmak Hastalığı , 1967.

 

7) Sihirli Körük , 1967.

 

8) Masala Övgü , 1967.

 

9) Kendin Seç Dağı , 1968.

 

10) Yedi Köyün Yargıcı , 1969.

 

 

KİTAPLARI

 

 

1) Türkiye nin Kültür, Müzik, Tiyatro Sorunları .

 

2) Şarkı Demeti .

 

3) Solfej .

 

4) Kır çiçekleri .

 

5) Çok sesli türküler .

 

6) Okullar için 100 halk türküsü .

 

7) 50 yılın en güzel okul şarkıları .

 

8) Temel müzik eğitimi .

 

9) Okul öncesi eğitimde oyun .

 

10) Okul öncesi eğitimde müzik .

 

11) Türk kalarak çağdaşlaşmak .

 

12) Temel müzik eğitimi 6. sınıf .

 

13) Türk müziği makam dizeleri .

 

14) Tonal diziler ve kadanslar .

 

15) Yurt Renkleri (4 Cilt) .

 

Çağdaş Türk Bestecileri

 

 

 

Muammer Sun-Seni Sevdim Diye