Necati Cumalı (1921-2001)

1921 yılında bugün Yunanistan sınırları içindeki Florina'da doğdu. 10 Ocak 2001'de İstanbul'da yaşamını yitirdi. İzmir Atatürk Lisesi'nden mezun oldu. 1941'de Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. 1945-1948 arasında Ankara'da Milli Eğitim Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü'nde çalıştı. 1950-1957 yılları arasında İzmir ve Urla'da avukatlık yaptı. 1957-1959 yılları arasında Paris Basın Ataşeliği'nde memurluk görevinde bulundu. 1959-1963 arasında İstanbul Radyosu'nda redaktörlük yaptı. 1963-1965 arasında eşinin Dışişleri'ndeki görevi nedeniyle İsrail'de ve Paris'te yaşadı. Yurda döndükten sonra İstanbul'a yerleşti. Ve yaşamını burada tamamladı.

İlk şiiri 1939'da yayınlandı. Garip Akımı şairleri ve 1940 kuşağının diğer şairlerinden farklı olarak yalın, aydınlık anlatımlı, lirik şiirler yazdı. Sevgi, sevinç, özlem gibi bireyin güncel kaygılarıyla birlikte çağın toplumsal sorunlarını da ele aldı.

1955'ten sonra şiirin yanısıra öykü, roman ve tiyatro türlerine de yöneldi. Şiirsel dili ve ayrıntıları ustaca kullanmasıyla kendini kolayca okutturdu.

Roman ve öykülerinde çoğunlukla Ege Bölgesi'ndeki kasaba ve kırsal kesim insanlarının sorularını işledi. "Tütün Zamanı" (1971'de Zeliş adıyla), "Yağmurlar ve Topraklar", "Acı Tütün" romanları bu ürünlerin en başarılıları arasındadır. "Ay Büyürken Uyuyamam" adlı öykü kitabında Anadolu insanının cinsel bir tablosunu çizdi. Öykü, roman ve oyunlarından bazıları sinemaya da uyarlandı.

NECATİ CUMALI ESERLERİ

ŞİİR

Kızılçullu Yolu (1943)

Harbe Gidenin Şarkıları (1945)

Mayıs Ayı Notları (1947)

Güzel Aydınlık (1951)

Denizin İlk Yükselişi (1954, ilk üç kitaptaki şiirler toplamı)

İmbatla Gelen (1955)

Güneş Çizgisi (1957)

Yağmurlu Deniz (1968, son iki kitap ve yeni şiirleri)

Başaklar Gebe (1970)

Ceylân Ağıdı (1974)

Aç Güneş (1980, toplu şiirler)

Bozkırda Bir Atlı (1981)

Yarasın Beyler (1982)

Tufandan Önce (Bütün şiirler 1'nci cilt, 1983)

Aşklar Yalnızlıklar (1985,toplu şiirler I)

Kısmeti Kapalı Gençlik (1986, toplu şiirler II)

ÖYKÜ

Yalnız Kadın (1955)

Değişik Gözle (1956)

Susuz Yaz (1962)

Ay Büyürken Uyuyamam (1969)

Makedonya 1900 (1976)

Kente İnen Kaplanlar (1976)

Dilâ Hanım (1978)

Revizyonist (1978)

Yakubun Koyunları (1979)

Aylı Bıçak (1981)

ROMAN

Tütün Zamanı (1959)

Yağmurlar ve Topraklar (1973)

Aşk da Gezer (1975)

OYUN

Mine (1959)

Nalınlar (1962)

Derya Gülü (1963)

Oyunlar I (Boş Beşik, Ezik Otlar, Vur Emri) (1969)

Oyunlar II (Susuz Yaz, Tehlikeli Güvercin, Yeni Çıkan Şarkılar) (1969)

Oyunlar III (Nalınlar, Masalar, Kaynana Ciğeri) (1969)

Oyunlar IV (Derya Gülü, Aşk Duvarı, Zorla İspanyol) (1969)

Oyunlar V (Gömü, Bakanı Bekliyoruz, Kristof Kolomb'un Yumurtası) (1973)

Oyunlar VI (Mine, Yürüyen Geceyi Dinle, İş Karar Vermekte) (1977)

Yaralı Geyik (1981)

DENEME

Niçin Aşk (1971)

Senin İçin Ey Demokrasi (1976)

Etiler Mektupları (1982)

İNCELEME

Muzaffer Tayyip Uslu (1956)

GÜNCE

Yeşil Bir At Sırtında (1990)

ÖDÜLLERİ

1957 Sait Faik Hikaye Armağanı Yalnız Kadın ile

1969 Türk Dil Kurumu Şiir Ödülü Yağmurlu Deniz ile

1977 Sait Faik Hikaye Armağanı Makedonya 1900 ile

1981 Kültür Bakanlığı Tiyatro Ödülü Dün Neredeydiniz ile

1984 Yeditepe Şiir Armağanı Tufandan Önce ile

Türk Dili ve Edebiyatı