Ölüler Kitabı 3 (Tibet)

Kitabın Tibet dilindeki adı Bardo Thödol’dur. Bu ad, “bar”, “do”, “thos” ve “grol” sözcüklerinin bir araya getirilmesiyle oluşmuştur (Bar-do’i-thos-grol) ve “duyarak aracı hallerden kurtuluş” anlamına gelir. Bu kitap adının anlamından da anlaşılacağı gibi, ölmekte olan kimseye öte-alemde yardımcı olması amacıyla, huzurunda okunacak biçimde düzenlenmiştir. Bu kitaptaki bilgilere göre, kişinin imajinasyonunu, niyet, düşünce ve duygularını denetleyebilme yeteneğini henüz yeryüzündeyken kazanabilmiş olması kendisine ölüm sonrası yaşamında son derece yararlı olur ve bedeninin terk eden herkesin geçireceği ilk zor aşamaları kolayca atlatmasını sağlar. Dolayısıyla, Tibet tradisyonuna göre bu yeteneği henüz yeryüzündeyken kazanabilmiş olan kimselere bu kitabın okunmasına gerek kalmamıştır. O alemde karşılaşacağı olaylar kişinin kendi zihinsel faaliyetinin ürünleri olacağından, zihnini denetleyebilen kişi, haliyle, o olayları da denetleyebilmiş olur.

Aslında, sözcük anlamıyla “ara hal” anlamına gelen Bardo terimi Batı’da ilk zamanlar yanlış anlaşıldığı gibi, öte-alem anlamına gelmez; ruhun içinde bulunduğu bilinç hallerini belirtir. Ölüm denilen bedenin terk edilmesi olayından hem önce (inisiyasyonlarda inisiyatik ölüm ya da cehenneme iniş deneyiminde, trans ve meditasyon çalışmalarında), hem sonra yaşanabilecek bu “ara haller” konusu Tibet Ölüler Kitabı’nın yanı sıra, Budizm’in Vajrayana ekolünde, “naro chödrug” öğretisinde de çok önem verilmiş bir konudur. Bu öğretide ve Ölüler Kitabı’nda aracı haller 6 grupta ele alınır:

* 1-Kyenay Bardo: Doğum öncesinde, anne karnındayken içinde bulunulan bilinç hali. Buna “cenin hali” de denir.

* 2- Milam Bardo: Rüya sırasındaki bilinç hali.

* 3-Tingezin Bardo: Meditasyon sırasındaki bilinç hali. Kimileri bu bilinç halinin adındaki “tingezin” teriminin Türkçe olup, Tibet tradisyonuna şamanik bir teknik ya da din olan Bon ya da Bön aracılığıyla sokulmuş olduğunu düşünmektedir.

* 4-Chikai Bardo: Ölüm anındaki bilinç hali.

* 5-Chönyid Bardo: Ölüm sonrasındaki bilinç hali.

* 6-Sidpa Bardo: Yüksek realiteye ulaşıldığındaki bilinç hali.