Φ Aries Gönderi tarihi: 29 Ekim , 2009 Paylaş Gönderi tarihi: 29 Ekim , 2009 (Franz) Joseph HAYDN 31 Mart 1732 - 31 Mayıs 1809 (yaş 77) HAYDN’I UNUTMAK MÜMKÜN DEĞİL Klasik Batı Müziği’nin ünlü bestecisi Franz Joseph Haydn’ın bu yıl 200. ölüm yıldönümü. Yaşadığı dönemde ‘baba Haydn’ olarak anılan Haydn, Mozart ve Beethoven gibi isimleri etkilemiş. Joseph Haydn’ın ölümü üzerinden iki yüzyıl geçmesine rağmen besteleri, müziği hâlâ vazgeçilemeyenler arasında yerini koruyor. Sanat hayatının, önemli yıllarını, Esterházy ailesinin görkemli sarayında sürdüren Haydn’ın aslında yoksul bir aileden yola çıktığı enteresan bir hayat hikâyesi var. Franz Joseph Haydn, 31 Mart 1732’de Avusturya’nın Rohrau kentinde doğdu. Yoksul bir aileye sahip olan Haydn’ın babası tekerlek yapımcısı, annesi ise köy beylerinin evlerinde aşçılık yapıyor ve Haydn ile beraber 12 çocuğa daha bakıyordu. Henüz altı yaşında Hamburg’ta ilkokuldayken çocuk korosuna katılan Haydn, 1740’da Viyana’nın en önemli katedrallerinden biri olan St. Stephan Katedrali’ne korist olarak atandı. Birkaç yıl sonra aynı koroya Joseph Haydn’ın kardeşi Michael Haydn da katıldı. Joseph Haydn ilk müzik eğitimini, kemancı Gegenbauer ve Saray Kilisesi tenorlarından Finzterbusch’dan aldı. ZOR YILLAR 1745’te sesi yavaş yavaş bozulmaya başlayan Haydn, gezici sanatçılık yapmaya başladı. Onun için zor yıllar bu yıllarda başladı. Kendini ve ailesinin nafakasını soylulara beste ve dans parçaları yaparak kazanan Haydn’ın ilk operası da 1752 yılında sergilendi ve büyük ilgi gördü. Adını duyurmaya başlayan Haydn, ilk operasının ardından döneminde ün yapmış İtalyan opera sanatçısı Porpora’yla tanıştı. Sanat yaşamı ilerleyen Haydn, yine geçimini sağlamak adına, Von Fürnberg için ‘Yaylılar Kuvarteti’ ve ‘Topal Şeytan’ adında komedi tarzında bir opera yazdı. Haydn, 1759’da Kont Ferdinand Maximilian’ın yanında çalıştı ve burada oda müzikleri yaptı. Haydn, 28 yaşına girdiğinde ise Josepha adında bir kızı sevdi ve evlenmek istedi. Ancak Josepha manastıra rahibe olmak isteyince ablası Anna’yla evlenmek zorunda kaldı. ŞÖHRETİ VE SON YILLARI Daha sonra Kont Maximilian’ın yanından ayrılıp 1761’de Prens Anton Esterhazy’nin sarayına orkestra yöneticisi olarak atandı ve orada 30 yıl kaldı. Bu süre içinde onu bütün Avrupa tanıdı. 1764’te eserleri Hollanda, Viyana ve Paris’te sergilenen Haydn, 1779’da Paris’e giderek altı senfoni besteledi. Daha sonra İngiltere’ye giderek Oxford Senfonisi’ni besteledi ve ‘Fahri Doktorluk’ ünvanı alan Haydn, 1795’in yaz aylarında Klasik Batı Müziği’nde görülmemiş türde eserlerini verdi. Yaşamının son yıllarında Haydn önemli oratoryolarından ‘Yaradılış’ ve ‘Mevsimler’i besteledi. Haydn’ın ölümü 9 Mayıs 1809 tarihinde Napolyon’un Viyana’yı işgal etmek için başlattığı top ateşi sebebiyle oldu. Napolyon ise işgal sonrasında buna üzülüyor ve Haydn’ın cenazesine yine Napolyon’un emri üzerine bütün Fransız subayları katıldı. *** Eserlerinde hikâyesi var Joseph Haydn’ın yaşamı kadar eserleri de ilginç hikâyelere sahip, mesela 45 numaralı senfonisi yani ‘Veda Senfonisi’nin dördüncü bölümünde, bitişe yakın 3-4 sanatçı sahneyi terk eder, ardından birkaç sanatçı daha ve en son bir kemancı, birde şef kalana dek herkes çıkar. Bu senfonide, Haydn ve arkadaşlarının kış mevsiminde ailelerini ziyaret etmek istediklerini prens Esterhazy’e bu yolla duyurmaları, prensin de orkestranın bu mesajını alıp, Haydn ve arkadaşlarına izin vermesi hikâye edilir. 94. senfonisi olan ‘Sürpriz Senfonisi’nde Haydn, akşam yemeğinden sonra, konukların operalarda uyukladığını görür, bunun üzerine 94. senfonide, müziği başlarda çalınan tempodan gitgide düşürür, böylece herkesin uyukladığı sırada, bütün vurmalılar ve çok sesli enstrümanların melodileriyle uyuklayanları uyandırırmış. Bir anımsatma: Joseph Haydn hiçbir zaman ‘Franz’ ön adını kullanmadı. Bu yazıyı ‘Franz’ı yok sayarak da okuyabilirsiniz. Mehmet Yavuz Başlıca Yapıtları Franz Joseph HAYDN, hayatı boyunca 800'ün üzerinde besteye imza atmış, bunların yanında 450'nin üzerinde şarkının düzenlemesini yapmış klasik müzik tarihinin en verimli sanatçılarından biridir. Oratoryoları Die sieben letzten Worte unseres Erlösers am Kreuz - 1796 Die Schöpfung - 1798 Die Jahreszeiten - 1980 Operaları La Canterina-1766 II Mondo della Luna-1777 L'isola disabitata-1779 La fedelta premiata-1780 Armida-1783 Alıntı Yoruma sekme Diğer sitelerde paylaş Daha Fazla Paylaşım Siteleri
Önerilen İletiler
Katılın Görüşlerinizi Paylaşın
Şu anda misafir olarak gönderiyorsunuz. Eğer ÜYE iseniz, ileti gönderebilmek için HEMEN GİRİŞ YAPIN.
Eğer üye değilseniz hemen KAYIT OLUN.
Not: İletiniz gönderilmeden önce bir Moderatör kontrolünden geçirilecektir.