Aaron COPLAND (1900–1990)

Aaron Copland, (14 Kasım 1900, New York - 2 Aralık 1990, New York), Amerikan klasik müziğinin öncüsü kabul edilen bestecidir.

New York’ta, henüz ABD’nin müzik dünyasında bestecileri ile tanınmadığı bir dönemde dünyaya geldi. Piyano çalmayı ablasından öğrendi. 15 yaşında besteci olmaya karar verdi. 1921’de müzik öğrenimi için Avrupa’ya gitti. Paris’te ünlü müzik öğretmeni Nadia Boulanger’in ilk Amerikalı öğrencisi oldu. 1920’lerde caz tadında eserler yazdı. Grogh adlı bale müziği ve Music for Theatre adlı senfonik caz eseri bu dönemin eseridir. Müziklerini 20. yüzyıla taşımaya çalışan Avrupalı klasik batı müziği bestecileri de aynı dönemde cazdan etkilenmişlerdi. Copland, tiyatro eserleri için bestelediği caz müziği etkisindeki ilk çalışmalarından sonra neo-klasisizm’in öncüsüsü Igor Stravinsky’nin etkisi ile daha katı bir klasik anlayışa ve soyut bir üsluba yöneldi.

1930’daki büyük ekonomik bunalım sonrasında insanların büyük bölümünün işsiz olduğu bir ülkede soyut eserler yazmanın anlamsız olduğunu düşünerek daha popüler çalışmalara yöneldi. Daha geniş bir dinleyici kitlesine ulaşanbilmek için müziği basitleştirme çabalarına katıldı. 1938’den itibaren yazdığı bale müzikleri müzik dünyasında etkili oldu: Billy the Kid, Rodeo, Appalachian Spring.

II. Dünya Savaşı döneminde Cincinnati Orkestrası için "Lincoln Portrait" ve "Fanfare for the Common Man" adlı eserleri yazdı. 1950’lerde serializme (dizinsellik) yöneldi. 1965’de beste yapmayı bıraktı, ancak ders vermeye ve orkestra yönetmeye devam etti. 2 Aralık 1990’da New York’ta hayatını kaybetti.

Copland daha çok bale ve orkestra eserleri ile tanınır, ancak bestelediği sekiz film müziği, Hollywood’a film müziği alanında gelişmesine büyük katkıda bulunmuştur.

ABD'li besteci Aaron Copland yetkin bir orkestra şefi, eğitimci ve müzik yazarıdır. Copland'ın, ülkesinin halk müziği ve caz ritimleri ile kendi serbest üslubunun birleşmesinden doğan öz­gün bir anlatımı vardır.

Rusya'dan ABD'ye göç eden Yahudi kö­kenli bir aileden gelen Copland, New York' un Brooklyn semtinde, kendi deyimiyle "ancak batakhane olarak tanımlanabilecek bir sokakta" doğdu. Müzik eğitimine küçük yaşlarda ablasından aldığı piyano dersleriyle başladı. 13 yaşında ilk kez bir piyano resitali­ne gittikten sonra piyanist, 15 yaşında da besteci olmaya karar verdi.

Copland 1921'de, ABD'li çağdaş bestecile­rin birçoğunu yetiştirmiş olan Nadia Boulanger ile birlikte çalışmak üzere Paris'e gitti. Orada Bartök, Stravinski ve Schönberg'in müzikleriyle ilgilendi.

1924'te ABD'ye döndü ve bir otelde piyanist olarak çalışmaya başladı. Nadia Boulanger'nin isteği üzerine bestelediği Org ve Orkestra İçin Senfoni'nin Carnegie Hall'da seslendirilişiyle, özgün müziğini geniş bir çevreye duyurma olanağı buldu.

Tiyatro İçin Müzik (1925) ve Piyano Kon­çertosu (1926) adlı yapıtlarında caz ritimleri kullanan sanatçı, müzikte çağdaş bir anlatıma ulaşmak için çalıştı.

Copland daha sonraları caz müziğinden uzaklaştı. 1930'ların başlarında bestelediği yapıtlarında İgor Stravinski'nin soyut müziği­nin etkisi ağırlık kazandı. O yıllarda radyo ve sinema gibi iletişim araçlarıyla çağdaş müziğe yatkın bir izleyici kitlesinin yaratıldığını fark eden sanatçı, halk müziği temalarını kullana­rak daha sade bir anlatıma yöneldi. Billy the Kid (1938), Rodeo (1942) ve Appalaş Dağları'nda Bahar (1944) adlı bale yapıtlarının yanı sıra, Fareler ve İnsanlar (1939), Bizim Şehir (1940) ve Al Midilli (1948) adlı film müzikleri dünyanın pek çok yerinde sevildi ve beğe­nildi.

Müzik konusundaki düşüncelerini "What to Listen for in Music" (1938; Müzik Nasıl Dinlenir) ve "Music and the Imagination" (1952; Müzik ve İmgelem) adlı yapıtlarında dile getiren Copland çağdaş müziğin gelişme­sine önemli katkılarda bulundu.

Ünlü ABD'li besteci Aaron Copland 2 Aralık 1990'da, ABD'nin New York eyaletindeki North Tarrytown kentinde öldü. Caz ve halk müziğinden esin­lenen özgün besteleriyle ün kazanan Copland, 1964'te Başkanlık Özgürlük Madalyası' nı, 1979'da da "yaşam boyu, güzel sanatlar alanında Amerikan kültürüne yaptığı büyük katkılar" nedeniyle Kennedy Merkezi Ödü­lü'nü almıştı.

BESTELERI

* Fanfare for the Common Man

* Short Symphony

* Dance Symphony

* Third Symphony

* Appalachian Spring (ballet)

* Grohg (ballet)

* Billy the Kid (ballet)

* Rodeo (ballet)

* Lincoln Portrait

* Eight Poems of Emily Dickinson

* Dance Panels

* El Salon Mexico

* The Red Pony Suite

* Danzon Cubano

* Three Latin American Sketches

* Music for Theater

* Music for Movies