Manisa Hanları

[Φ _asi_]

HANLAR

 

YENİ HAN (Merkez)

 

 

Manisa il merkezindeki Yeni Hanı XIX.yüzyılda Hacı Mehmet Sadık Bey yaptırmıştır.

Dikdörtgen planlı han kesme ve moloz taştan yapılmış, kemerlerde tuğlalar kullanılmıştır. İki katlı plan düzeninde yapılan hanın birinci katındaki odalar bir avlu etrafında, revakların arkasında sıralanmıştır. Birinci kattaki odalar iç içe bir plan düzeni göstermektedir. Güney cephesinde, kapının solunda bulunan taş merdivenle ikinci kata çıkılmaktadır. İkinci katta ise revaklara açılan ayrı ayrı odalara yer verilmiştir.

 

 

 

KURŞUNLU HAN (Merkez)

 

Manisa il merkezinde bulunan Kurşunlu Hanı’nı Sultan II.Beyazıt’ın hanımlarından Hüsnüşah Hatun yaptırmış, onunla ilgili de 1497-1498 tarihli bir vakfiye düzenlenmiştir. Han Kurşunlu Camisi ile birlikte aynı dönemde yapılmıştır. Kurşunlu Han çeşitli dönemlerde onarılmışsa da orijinalliğini korumuştur. Yapı 1611 yılı depreminde zarar görmüş, 1643 ve 1677 yıllarında onarılmıştır.

 

Evliye Celebi’nin “Tahıl Pazarı Hanı kurşunludur. Kale misali kırk kubbeli hân-ı kebirdir, kim cümle Arap ve Acem bezirgânı anda meksederle. İsmine Hatuniyye hanı derler” diyerek sözünü ettiği hanın bugünkü Kurşunlu Hanı‘dır. Hüsnüşah Hatun’un vakfiyesinde sözünü ettiği hana bitişik 21 dükkândan günümüze yalnızca batı cephesindeki dokuz dükkân gelebilmiştir. Bunun yanı sıra kuzey cephesinde de dükkânların olduğunu gösteren duvar izleri ile karşılaşılmıştır. Hanın önünden geçen caddenin genişletilmesi sırasında bu dükkânlar yıkılmış, avluya yönelik odaların kapıları kapatılmış ve sokak cepheleri de yıkılarak buradaki mekânlar dükkân haline getirilmiştir. Vakfiyesinde de altta otuz altı, üstte otuz sekiz odası, avlusu, ortasında havuzu, büyük bir ahırı, müştemilatı bitişiğinde de yirmi bir dükkânı olduğu belirtilmiştir.

 

Kurşunlu Hanı’nın duvarları bir sıra taş, iki sıra tuğla ile örülmüştür. İki katlı hanın ortasında 28.20x24.60 m. ölçüsünde üzeri açık bir avlu bulunmaktadır. Batıdaki tonozlu eyvandan içerisine girilen avluyu 3.10x3.20 m. ölçüsünde tonozlu odalar çevirmektedir. Hanın alt ve üst odaları tamamen tonozlu olup, yalnızca girişin üzerindeki altı oda kubbelidir. Üst kattaki odalarda ocaklar bulunmaktadır. Onarımlar sırasında hanın kuzey yönüne bir kapı açılmış ve buradan taş bir merdivenle de ikinci kata çıkılmaktadır.

 

Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün 1966 yılında yaptığı onarımda önceki dönemde yapılan ilaveler ortadan kaldırılmış ve han kısmen orijinal görüntüsüne kavuşmuştur. Han günümüzde öğrenci yurdu olarak kullanılmaktadır.

 

 

 

VAKIF İŞ HANI (Merkez)

 

Manisa il merkezinde, ana cadde üzerinde bulunan bu hanı Vakıflar Genel Müdürlüğü 1954-1955 yılında yaptırmıştır. Hanın kontrol ve uygulaması Y.Mimar Süreyya Yücel tarafından yapılmıştır.

 

Han U şeklinde bir plan düzeni göstermekte olup, iki katlıdır. Birinci katta bir avlu çevresinde hanın odaları sıralanmıştır. İkinci katın köşelerine birer apartman dairesi yapılmış, bunun dışında kalan alanlar koridor etrafında sıralanan odalardan meydana gelmiştir. Hanın biri cephede, diğer ikisi de kısa kenarlarda olmak üzere üç girişi bulunmaktadır.

 

Manisa’da, Karaosmanoğulları döneminde yapılmış ve günümüze ulaşamamış bazı hanların bulunduğu kaynaklardan öğrenilmektedir. Bunların başında; Hacı Mustafa Ağa’nın, Hacı Ataullah Ağa’nın, Hacı Pulat Mehmet Ağa’nın ve Hacı Osman Ağa’nın yaptırdığı hanlar gelmektedir.

 

 

 

SUNGUR BEY HANI (Kula)

 

Manisa’nın Kula ilçesindeki Sungur Bey Hanından günümüze hiçbir kalıntı gelememiştir. Kitabesine göre Sungur Bey tarafından 1356-1357 yıllarında yaptırılmıştır. Bazı kaynaklarda bu handan Ribat olarak söz edilmiştir. Bu sözcük çoğunlukla Anadolu’da yapılmış han veya kervansaraylar için kullanılmıştır.

Sungur Bey Hanı ile kaynaklarda edinilen bilgi yalnızca “mermer direkler üzerine oturtulmuş kâgir bina” olduğudur. Bu bilgide hanın mimarisi konusunda aydınlatıcı değildir.